درخت حوزه‌های تخصصی

اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
اخلاق اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷٬۵۰۱ تا ۷٬۵۲۰ مورد از کل ۸٬۶۷۳ مورد.
۷۵۰۱.

بررسی آزادی آکادمیک در غرب معاصر و نقد مبانی آن از دیدگاه متفکران معاصر مسلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال شانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۵ 91 - 111

کلید واژه ها: آزادی آکادمیک غرب معاصر متفکران معاصر مسلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۲۷۱
این مقاله با تبیین تاریخچه، خاستگاه و رویکردهای آزادی آکادمیک در غرب معاصر، به بررسی و نقد مبانی آن می پردازد. بدین منظور از روش توصیفی و تحلیلی استفاده شد. از میان دسته بندی رویکردهای تجویز آزادی آکادمیک، دسته بندی بروبیکر در سه رویکرد (معرفت شناختی، سیاسی، اخلاقی) توصیف و پژوهش در دو زمینه اسناد (بیانیه ها و لوایح حقوقی) و دیدگاه های صاحب نظران (جان دیویی، برتراند راسل، جان سرل، استنلی فیش، دونا ایبن و ریچارد رورتی) پیگیری شد. جمع بندی تعاریف و تجویز ها، نتایج نشان داد: آزادی و عدالت، علم و خیر جمعی، بارزترین مبانی غرب در بنای آزادی آکادمیک است. این مبانی که متأثر از پیش فرض های فلسفی برگرفته از امانیسم است، با استمداد از نظرات متفکران معاصر مسلمان مورد نقد قرار گرفت.
۷۵۰۲.

تحلیل «خلق عظیم» در قرآن بارویکرد تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 39 - 66

کلید واژه ها: اخلاق اسلامی تعریف اخلاق اخلاق قرآنی خلق عظیم دیدگاه مفسّران اخلاق وحیانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۱۲۰
مهم ترین آیه در قرآن که در وصف پیامبر ذکر شده آیه «انک لعلی خلق عظیم» است که مفسران دیدگاه های متنوعی را در باره آن بیان نموده اند ، مسئله این مقاله تحلیل معنای «خلق عظیم» در آیه چهارم سوره قلم با رویکرد تفسیری است. این مسئله از آن جهت اهمیت دارد که ضمن تبیین حقیقت اخلاق نبوی در تعریف و تفسیر ما از اخلاق نیز کارگشاست. برخی مفسران مانند خلق را به معنای ملکه نفسانی – که همان معنای اصطلاحی مشهور از اخلاق است - تعریف کرده و برخی نیز به معنای «رفتار» و «فعل» معنا نموده اند. از دیگر معانی ذکرشده در باب خلق عظیم « ادب القرآن»، «دین عظیم»، و « اسلام» است که مفسران بر اساس ادله ای از جمله شواهد روایی بیان کرده اند. بر اساس تحلیل دیدگاه های طرح شده و توجه به سیاق آیات ابتدائی سوره قلم ضمن پذیرش معنای «ملکه بودن» اخلاق نیکوی پیامبر و عنایت ولطف الهی در شکل گیری چنین ملکه نفسانی و روحانی در وجود ایشان دیدگاه کسانی که بر اساس سیاق آیات و برخی شواهد نقلی از جمله آیات قرآن و روایات معصومان علیهم السلام خلق عظیم را به معنای «اخلاق اجتماعی» و«اخلاق معاشرت» تفسیر کرده اند تام نیست.این مقاله عهده دار تبیین دیدگاه های مفسران و تبیین دیدگاه برگزیده است.
۷۵۰۳.

وضعیت کنونی تربیت دینی و اخلاقی دانش آموزان براساس شاخص های سند تحول (1398)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال نهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۶ 126 - 150

کلید واژه ها: ارزشیابی عملکرد نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی تربیت دینی (اعتقادی - عبادی) و اخلاقی اسناد تحول بنیادین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۴۶۴
هدف از این پژوهش، ارزشیابی عملکرد دانش آموزان سال سوم متوسطه دو در کشور، در ابعاد تربیت دینی (اعتقادی- عبادی) و اخلاقی براساس شاخص های سند تحول (1398) است. روش مورداستفاده برای تحقیق ازنظر هدف، ازنوع تحقیق و توسعه، و ازنظر جمع آوری داده ها ازنوع توصیفی- مقطعی و ارزشیابی قبل از اجراست. 902= (خودسنجی) 1n نفر و 901= (همسال سنجی) 2n نفر و 1.110.016= N نفر و روش نمونه گیری ازنوع خوشه ای چندمرحله ای بوده و هردو ابزار، واجد همه انواع روایی و پایایی به میزان 964. =α است. فرایند انجام شدن کار با تعیین ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های تربیت دینی (اعتقادی- عبادی) و اخلاقی ازدید متخصصان تعلیم و تربیت آغاز و سپس وضعیت تربیت دینی (اعتقادی- عبادی) و اخلاقی دانش آموزان ازدید خود آن ها و همسالان و مدیران بررسی شد و میزان توافق داده های کمّی و کیفی در طرح همسوسازی به دست آمد. دانش آموزان از هرسه نوع تربیت در هرچهار حیطه شناخت، گرایش، اراده و عمل، نمره تربیت اعتقادی (3.5±16.8-16)، عبادی (2.5±17-16.6) و اخلاقی (2.4±16-15.7) را در بازه صفر تا بیست کسب کردند. بین تربیت دینی و اخلاقی دختران و پسران هم تفاوت معناداری وجود ندارد. در مقایسه با 95 درصد اطمینان به ترتیب، مدرسه های استان های خراسان جنوبی، بوشهر و مازندران، و همدان و تهران از تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی بیشتری برخوردارند و مدرسه های محروم ازنظر تربیت دینی و اخلاقی نیز عمدتاً محروم ترند.
۷۵۰۴.

ارزیابی میزان انطباق روش های یاددهی- یادگیری با اهداف برنامه درسی اخلاق اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۲۶)

کلید واژه ها: ارزیابی میزان انطباق روش های یاد دهی - یادگیری برنامه درسی اخلاق اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۲۸۶
هدف ارزیابی میزان انطباق روش های یاددهی- یادگیری بکار گرفته شده توسط اساتید با اهداف برنامه درسی اخلاق اسلامی دانشگاه ها و روش پژوهش ترکیبی (کمی و کیفی) بود. جامعه آماری 273 دانشجو و نمونه آماری 157 نفر که به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ارزیابی دیدگاه دانشجویان حاوی 48 سؤال با پایایی 972/0، فرم مشاهده تدریس 47 سؤالی با پایایی940/0، تحلیل 178 سوال امتحانی و مصاحبه با اساتید مجرب اخلاق اسلامی استفاده شد. تحلیل داده ها به کمک روش های توصیفی و آزمون تی تک گروهی در قالب نرم افزار SPSS در کنار تحلیل کیفی نشان داد: از دیدگاه دانشجویان روش های یاددهی یادگیری به کار گرفته شده در تدریس با اهداف این درس در سطوح شناختی، عاطفی و رفتاری همسویی کمی دارد. نتایج مشاهدات بیانگر، همسویی نحوه ارتباط اساتید با دانشجویان با اهداف این درس در سطوح شناختی، عاطفی و رفتاری است. اما فرایند تدریس اساتید، استفاده آنان از راهبردهای مناسب تدریس، و روش های به کار گرفته شده در فرایند تدریس به عنوان مؤلفه های اصلی روش های یاددهی یادگیری در تدریس همسو با اهداف این درس در سطوح شناختی، عاطفی و رفتاری نیست. روش تدریس غالب در تدریس اساتید روش توضیحی بود. روش های ارزشیابی به کار گرفته شده در ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانشجویان همسو با اهداف این درس در سطوح شناختی، عاطفی و رفتاری نبود
۷۵۰۵.

تبیین تربیت زیست محیطی بر اساس فلسفه تربیت جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال دوم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۵) ۷-۴۶

کلید واژه ها: محیط زیست تربیت زیست محیطی مبانی فلسفه تربیت جمهوری اسلامی ایران اهداف مبانی و اصول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۲۷۸
هدف از این تحقیق، تبیین تربیت زیست محیطی براساس مبانی فلسفه تربیت جمهوری اسلامی است. روش پژوهش کیفی از نوع استنتاجی فرانکنا است. براساس الگوی استنتاجی فرانکنا از قرار گرفتن اهداف و مبانی کنار هم اصولی استخراج شده است. جامعه تحلیلی این پژوهش فلسفه تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران و کلیه منابع مرتبط با تربیت زیست محیطی است که به طور هدفمند براساس اهداف پژوهش نمونه گیری و به طور عمیق مورد مطالعه قرار گرفت. روش تحلیل داده ها دسته بندی، کدگذاری و تفسیر بوده که به طور مستمر همزمان با جمع آوری داده ها انجام شده است. یافته های حاصل نشان دهنده این است که براساس مبانی فلسفه تربیت جمهوری اسلامی ایران اهداف تربیت زیست محیطی عبارت است از: درک حضور وجود خداوند، جهان طبیعت و انسان، آگاهی به غایتمندی و هدفداری عالم طبیعت، گرامیداشت تقدس طبیعت، درک نظم و توازن حاکم بر طبیعت، درک بعد متافیزیکی و فیزیکی انسان براساس ارتباط او با محیط زیست، فهم و پرورش رفتارخردورزانه با محیط زیست. مبانی تربیت زیست محیطی عبارت است از: طبیعت، تجلّی گاه واجب الوجود، غایتمندی و هدفداری عالم طبیعت، تقدس طبیعت، نظامندی طبیعت، انسان (آمیز ه ای از جسم و روح، عقل و حس)، مدرک طبیعت، آزادی انسان، احساس تعلق داشتن انسان به مکان، ارزش ذاتی طبیعت مستقل از ذهن انسان، ابتنای طبیعت بر نظامی عادلانه، حس زیبایی شناختی زیست محیطی در انسان و نهایتاً اصول تربیت زیست محیطی عبارت است از: نگرش «از- اویی» به طبیعت، اعتقاد به غایت طبیعت، احترام به طبیعت به عنوان موجودی مقدس، حفظ موزون بودن طبیعت، هماهنگی جسم و روح در ارتباط با طبیعت، پیوند عین و ذهن در ارتباط با طبیعت، قانونمندی انسان در محیط زیست، کشف هویت زیست محیطی، رعایت حق بر محیط زیست سالم، عدالت زیست محیطی، دست یابی به نگرش زیست محیطی همه جانبه، زیبایی انگیزه حفاظت از محیط زیست.
۷۵۰۶.

تعیین راهبردهای ارتقاء بهره وری آموزش عمومی قرآن (روخوانی، حفظ، درک معنا و انس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال چهارم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱) ۷-۳۶

کلید واژه ها: راهبرد بهره وری آموزش عمومی قرآن روخوانی حفظ درک معنا انس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۲۸۸
قرآن کاملترین و بهترین برنامه زندگی برای انسان هایی است که همواره به دنبال آموختن و یادگیری بوده و تعلیم و تربیت از ارزشمندترین اعمال نزد آنان است، از این رو، در اهداف کلی نظام آموزشی به ضرورت یادگیری قرآن به طور خاص توجه شده است. در این راستا هدف پژوهش حاضر ارائه راهبردهایی به منظور ارتقای بهره وری آموزش عمومی قرآن است. تحقق هدف پژوهش در قالب چهار هدف جزئی(توانایی خواندن قرآن، درک معنای آیات، حفظ و انس با قرآن) دنبال شده است. به منظور تحقق اهداف فوق، از روش پژوهش کیفی(مطالعه اسنادی، مصاحبه و بارش فکری) استفاده شده است. نمونه گیری به صورت هدفمند و گلوله برفی انجام شده و جامعه آماری مورد بررسی در بخش مصاحبه، شامل کارشناسان حوزه علوم قرآنی و در بخش پژوهش اسنادی شامل تمامی اسناد، مدارک، کتب و پیشینه های موجود همچون مقالات، طرح ها و کارهای پژوهشی بوده است، که از طریق جستجو در پایگا های علمی، کتابخانه ها، اسناد موجود در ادارات و سازمان های مرتبط با موضوع پژوهش به دست آمدند. نمونه گیری در بخش اسنادی به صورت تعمدی صورت گرفت. برای تحلیل اطلاعات به دست آمده از کدگذاری اشتراوس استفاده گردید. درنهایت مقوله های حاصل از کدگذاری در جلسات بارش فکری توسط متخصصان علوم قرآنی و آموزش قرآن مورد بررسی قرار گرفت. راهبردهای به دست آمده شامل 83 مورد بود که در نهایت به توصیه اساتید و متخصصان این حوزه همگی این موارد با سند بالادستی در حوزه آموزش عمومی قرآن یعنی سند راهبردی آموزش عمومی قرآن مورد انطباق قرار گرفت و تعداد 24 مورد به عنوان راهبردهای نهایی تایید شدند. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد محور قرار دادن سند راهبردی آموزش عمومی قرآن، توسط آموزش و پرورش و تلاش در راستای ایجاد تمهیدات لازم جهت عملیاتی نمودن هرچه سریع تر اقدام های مرتبط با سند، می تواند بزرگترین گام در راستای ارتقاء بهره وری آموزش قرآن باشد.
۷۵۰۷.

طراحی الگوی برنامه ریزی درسی تربیت بدنی سپاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۵

کلید واژه ها: تربیت بدنی برنامه درسی الگوی برنامه ریزی درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۳۶۹
این پژوهش با هدف دستیابی به الگوی برنامه ریزی درسی تربیت بدنی در نیروهای مسلح برای استفاده قرماندهان، مدیران، برنامه ریزان و کارشناسان تربیت بدنی نیروهای مسلح اجرا گردید. این مطالعه با روش تحقیق ترکیبی روی 125 نفر از فرماندهان و خبرگان تربیت بدنی انجام و از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه (محقق ساخته) استفاده شد. در مصاحبه نیمه ساختار یافته آزمون دوجمله ای به کار رفت و در پرسشنامه (محقق ساخته) روایی محتوایی پرسشنامه با محاسبه ضریب لوشه حدود 9/0 و پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ 948/0 مورد تأیید قرار گرفت. داده ها با روش های آماری توصیفی از نوع همبستگی و استنباطی (معادلات ساختاری، آزمون کلموگروف اسمیرنف و تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی) با نرم افزارهای «SPSS» و «PLS» تحلیل شد. یافته ها نشان داد که الگوی نهایی برنامه ریزی درسی تربیت بدنی شامل سه بعد: ورزش همگانی، ورزش سازمانی، ورزش قهرمانی و هریک از ابعاد، شامل شش مؤلفه (اهداف، محتوا،شیوه های تدریس، مربیان، فضا و امکانات ورزشی، ارزشیابی) و 127 شاخص برای مجموع مؤلفه ها می باشند. نتایج مطالعات میدانی حاضر نشان می دهد در اجرای برنامه های تمرینی یگان های صفی و ستادی توجهی به محتوا و مربیان نشده است و این یکی از مسائل مهمی است که برای افزایش توانمندی جسمانی کارکنان متناسب با نوع شغل و رسته خدمتی در تدوین برنامه های ورزشی باید به آن توجه شود.
۷۵۰۸.

ارزیابی اخلاق حرفه ای و مؤلفه های آن میان معلمان مدارس ابتدایی پسرانه دولتی در شهر تهران(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال ششم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۲ (پیاپی ۴۴) 131 - 163

کلید واژه ها: اخلاق حرفه ای معلمان مدارس ابتدایی پسرانه ارزیابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۳۵۸
ریشه بسیاری از رفتارها و فعالیت های مدیران و معلمان را باید در اخلاق و ارزش های اخلاقی جست وجو کرد. دراین بین، توجه به اخلاق حرفه ای و پیامدهای آن از اساسی ترین موضوع های پژوهشی در حوزه های سازمانی است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی اخلاق حرفه ای و مؤلفه های آن میان معلمان مدارس ابتدایی پسرانه دولتی در شهر تهران است. روش پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری را تمامی معلمان در مدارس ابتدایی پسرانه دولتی در شهر تهران تشکیل می دهند که 7هزار و 848 نفرند. با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 366 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش نمونه گیری در این پژوهش، خوشه ای چندمرحله ای و طبقه ای است. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته اخلاق حرفه ای و برای تعیین روایی پرسش نامه از روایی محتوا و سازه استفاده شد. همچنین، پایایی پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، اخلاق حرفه ای «94/0» ارزیابی شد. یافته ها نشان داد: 1. وضعیت اخلاق حرفه ای و تمامی مؤلفه های آن، به غیراز مؤلفه عدالت که در حد متوسط میانگین فرضی پژوهش قرار دارد، در تمامی ابعاد بیش از میانگین فرضی پژوهش است؛ 2. معلمان زن و مرد میزان اخلاق حرفه ای یکسانی دارند و وضعیت اخلاق حرفه ای معلمان براساس رشته تحصیلی، مدرک تحصیلی، سن و سابقه خدمت با یکدیگر تفاوت معناداری ندارد؛ اما براساس منطقه تفاوت معناداری دارد.
۷۵۰۹.

طراحی خطوط اصلی بسته آموزشی «اخلاق مبتنی بر شهود اخلاقی با ملاحظات گسست اخلاقی» و اعتباریابی آن برای دانش آموزان متوسطه دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال ششم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۲۱) ۱۴۹-۱۲۳

کلید واژه ها: آموزش اخلاق فطرت اخلاق فطری شهود فطری اخلاقی گسست اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۲۷۱
هدف: تدوین خطوط اصلی بسته آموزشی بر مبنای شهود فطری اخلاقی و فرآیندهای گسست اخلاقی برای دانش آموزان متوسطه ی دوم هدف این پژوهش است. چنانچه روشن است بسته ی آموزشی علاوه بر مولفه های مذکور، شامل مولفه های گسست اخلاقی بندورا به عنوان عوامل تضعیف کننده ی شهود فطری اخلاقی نیز هست. روش: این پژوهش، با روش کیفی از نوع مطالعه اسنادی انجام شد. در تجزیه و تحلیل داده ها از ترکیب مدل «کلایزی» با روش تحلیل مضمون(Thematic analysis) استفاده شده است. دو کدگذار، نهایتا هفت مولفه را با شاخص توافق کدگذار بالاتر از ۷۰ درصد(۸۱.۴٪)، معرفی کردند. از میان مولفه های پیشنهادی پژوهشگر، اعتبار چهار مولفه پس از سنجش CVR مورد تایید متخصصان قرار گرفت. یافته ها: بر این اساس در نهایت پس از ارائه ی تعریف شهود فطری اخلاقی، مولفه های «درک بی واسطه»، «همگانی بودن شهود»، «عوامل منفی موثر» و «امکان تضعیف بروز شهود در طول عمر» به عنوان مولفه های معتبر معرفی و در بسته ی آموزشی به همراه مکانیسم های هشت گانه ی گسست اخلاقی برای تضعیف شهود فطری درج شده است. نتیجه گیری: تمرکز بر شهود فطری اخلاقی، در میان دوگانه ای از دیدگاه های فطری نگر و دیدگاه های مقابل قرار دارد. این پژوهش در راستای کاربست دیدگاه فطری نگر به آموزش و تربیت اخلاقی، به معرفی بسته ی آموزشی کاربردی همراستا با دیدگاه های متمرکز بر فطرت به عنوان الگوی همگانی در آموزش اخلاقی معرفی شده است.
۷۵۱۰.

تبیین اندیشه ناصرخسرو در حوزه عقل و خردگرایی و استنتاج آموزه های اخلاقی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۸)

کلید واژه ها: عقل خردگرایی آموزه های اخلاقی ناصرخسرو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۲۷۴
نوشتار پیش رو با هدف بررسی اندیشه های ناصرخسرو در خصوص عقل و خردگرایی, مبانی فلسفی و اعتقادی و آموزه های اخلاقی آن به رشته تحریر درآمده است. در این مقاله از رویکرد کیفی و با بهره گیری از روش تحلیل منطقی فرارونده در دو گام انجام شده است. در گام اول به تبیین ویژگی های عقل و خردگرایی،و درگام دوم به تبیین شروط لازم برای تحقق ویژگی های عقل و خردگرایی از دیدگاه ناصرخسرو، .ودر نهایت به استنتاج آموزه های اخلاقی منتج شده ازعقل و خردگرایی می پردازد. و تجزیه تحلیل اطلاعات با استفاده از نظام مقوله ای (استقرایی) انجام شده است بدین صورت که بعد از کدگذاری ، بین آنها ارتباط مفهومی برقرار گردید که در نهایت به مفاهیم کلیدی و اساسی به عنوان مولفه های اساسی حاصل گردید. که یافته های حاصل از مفاهیم عقل و خرد گرایی شامل: عقل کیمیای سعادت،عقل پادشاهی انسان در دو جهان،نخستین مبدع،عقل توانمند،عقل جاودان،عقل دانش پذیر،عقل کیمیای صلاح می باشد و مفاهیم حاصل ازشروط لازم برای تحقق عقل و خردگرایی شامل:داشتن عبودیت، ، داشتن عملکرد علمی ودینی، کسب نمودن معرفت باطنی و دینداری می باشد. که در نهایت, آموزه های اخلاقی عقل گرایی منتج شده شامل: رسیدن به معرفت الله ،تحقق سلوک اخلاقی، استدلال گرایی (سنجش صحت وسقم امور با معیار و دلایل منطقی و عقلانی) استقلال اندیشه و تقلیدگریزی، کسب معرفت ودانایی،مهار تمایلات نفسانی و عاقبت اندیشی می باشد.
۷۵۱۱.

روش شناسی استخراج و استنباط صحیح از آموزه های اسلامی برای دریافت راهبردهای طراحی بر مبنای اصول اخلاقی و ایمانی (نمونه موردی: طراحی مسکن اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: استنباط معماری اسلامی آموزه های اسلامی مسکن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۴۱۸
چیستی و چگونگی شهر و مسکن اسلامی در آموزه های اسلامی نیازمند تعمق و تتبع وسیع و استنباط صحیح در منابع ارائه کننده این آموزه هاست. از آن جایی که آموزه های اسلامی بر فضاهای زیستی از جمله مسکن تأثیر بسیار مفید و مثبتی دارد لذا مطالعه و تحقیق در این رابطه حائز اهمیت است. با اینکه اصول اسلام، حقایقی است ثابت و تغییرناپذیر که برای همه زمانها وضع شده، ولی فروع زیاد بوده و اجتهاد ضرورت دارد. یعنی در هر عصر و زمانی به افراد متخصص نیاز است تا اصول اسلامی را با مسائل متغیری که در زمان پیش می آید تطبیق داده و معین نمایند که این مسائل وارد بر چه اصولی است، بدیهی است اصولی که در مورد مسکن وضع شده از این قاعده مستثنی نبوده و باید بازشناسی و با شرع و شرایط زمان انطباق داده شود. آموزه های اسلامی ارائه شده در قرآن مجید و کلام معصومین راهبردهای مفهومی و عملی مشخصی را به صورت اصولی فرا زمانی و فرا مکانی ارائه داده، که به شرط رعایت اصول خاص و استنباط صحیح، قابل بهره برداری هستند،. این پژوهش بر آن است که روش شناسی استخراج و استنباط صحیح از آموزه های اسلامی را برای دریافت راهبردهای طراحی مسکن تبیین نماید. روش تحقیق این پژوهش، روشی ترکیبی (مرکّب از تحلیل محتوای کیفی و استدلال منطقی) است که با استفاده از این روش و با استناد به آموزه های نقلیِ مکتب اسلام، نکات نغزی برای استنباط صحیح از آموزه های اسلامی برای کاربست آنها در طراحی معماری مسکن بیان شده است، که این خود قدمی رو به جلو در راستای تحقّق معماری اصیل اسلامی باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که اصلی ترین عوامل شکل دهنده ی "مسکن اسلامی" در سه گروه اصلی قابل طبقه بندی هستند که ملوحظ داشتن توأمان و منطقی آنها منجر به ظهور "مسکن اسلامی" خواهد شد. اولین عامل "ایمان اهل شهر" یا اصول ایمانی آنهاست که از آن به "فضای فکری" تعبیر می کنیم. عامل دوم "اصول عملی و اخلاقی" اسلام است که از آن به فضای رفتاری تعبیر می کنیم و سومین عامل کالبد مسکن است که از آن به "فضای عینی" تعبیر می کنیم. این کالبد توسط انسان (فضای فکری) و با رفتار اسلامی (عمل و اخلاق اسلامی)، که تبیین کننده ی ارتباط انسان با جهان خارج (اعم از جامعه و محیط مصنوع و طبیعت) است، منجر به ایجاد فضا و محیطی می شود که در عین حالی که از اصول اسلامی نشأت گرفته اند، به این اصول اشاره دارند و انسان را در مسلمان زیستن کمک می کنند..
۷۵۱۲.

سرچشمه های اندیشه در منظومه های اخلاقی فارسی (با تکیه بر حدیقة الحقیقة، مخزن الاسرار بوستان و مطلع الانوار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال پنجم بهار ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۱۹)

کلید واژه ها: اخلاق حدیقة الحقیقة مخزن الاسرار بوستان مطلع الانوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۳۲۵
"در دوره های مختلف ادب فارسی به دلایل اجتماعی ،فرهنگی و سیاسی معطوف کردن نگاه جامعه به سمت اخلاق و رعایت قاعده های آن از موضوعات مورد توجه اندیشمندان خصوصا شاعران و نویسندگان بوده است ومجموعه فاخر ادبیات فارسی سرشار از سخنان حکیمانه و پندهای روشنگرانه ای است که بزرگان و دانشمندان این سرزمین برای هدایت و اصلاح امور مردمان از سر شفقت و خیرخواهی نوشته اند و همواره مورد استقبال عموم واقع شده و تاثیر شگرفی بر زندگی مردم نهاده اند؛ اما آن که این گروه کدام اخلاق را به مردم توصیه می کرده وگزینش موضوعات و نمونه ها ی اخلاقی به چه طریق بوده، قابل تامل است هدف این پژوهش جست وجوی تاثیر گذار ترین اندیشه و روش های اخلاقی در میان آراء و اندیشه های گوناگونی است که درمهمترین منظومه های اخلاقی فارسی به چشم می خورد و برای رسیدن به آن حدیقه الحقیقه سنایی ،مخزن الاسرار نظامی ،بوستان سعدی و مطلع الانوار امیرخسرو دهلوی که هریک در دوره های گوناگون از کتب مرجع آموزش آداب سلوک اجتماعی و فردی بوده از نظر محتوای اخلاقی بررسی می شود تا مشخص گردد از میان چهار عنصر سنت های اجتماعی و بومی ،دین ،عرفان ، فلسفه و حکمت کدام یک براین منظومه ها تاثیربیشتری داشته است.
۷۵۱۳.

اثربخشی آموزش مفاهیم معنوی با محوریت مذهب بر امید کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال چهارم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۳) ۷-۳۶

کلید واژه ها: امید مفاهیم معنوی مذهب کودکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۲۷۶
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مفاهیم معنوی با محوریت مذهب بر امید کودکان بود. در این پژوهش از طرح تجربی تک موردی (نوع AB یا مشاهده مستقیم مکرر) با پیگیری یک ماهه استفاده شد. بدین منظور پس از نمونه گیری هدفمند از جامعه، سه نفر از دانش آموزان دختر پایه سوم دبستان که در مقیاس ناامیدی کازدین، رادجرز و کولباس (1986) نمره ی بالاتر از 8 کسب کردند، به شیوه ی هدفمند انتخاب شده و مداخلات معنوی با محوریت مذهب را به مدت 13 جلسه 45 دقیقه ای دریافت کردند. به منظور جمع آوری داده ها از مقیاس ناامیدی کازدین و همکاران در سه مرحله ی خط پایه، مداخله و پیگیری استفاده شد و در نهایت داده ها به روش تحلیل نگاره ای و تعیین درصد بهبودی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از درصد بهبودی هر سه شرکت کننده پس از مداخلات، حاکی از افزایش معنادار نمرات امید آن ها بود که علی رغم کاهش سه درصدی در دوره ی پیگیری یک ماهه، همچنان قابل توجه است. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت، آموزش مفاهیم معنوی با محوریت مذهب تاثیر مثبت معناداری بر افزایش امید کودکان داشته است.
۷۵۱۴.

بررسی امکان تربیت دینی بر مبنای نظریه عقلانیت وحیانی با تکیه بر نظریات علامه جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 5 - 38

کلید واژه ها: عقل دین علم امکان تربیت دینی عقلانیت وحیانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۳۸۴
بیشتر پژوهش های انجام شده در بیست سال اخیر در حوزه تعلیم و تربیت، در سنت فلسفه تحلیلی صورت گرفته و مهم ترین بحث چالش برانگیز، نفی معناداری و امکان تربیت دینی بوده است. فیلسوفان تحلیلی تربیت، مانند هرست و پیترز، بر تعلیم و تربیت آزاد تأکید می کنند و تربیت دینی را به این دلیل ناممکن می شمارند که فاقد ویژگی های قابل ارزیابی بودن، تعمیم پذیری و انتقال پذیری است. نگرش آن ها نسبت به تربیت، برگرفته از رویکردی است که نسبت به صور دانش دارند؛ بنا براین رویکرد، امر دانشی، امری است که اصول آن درون نظریه ای است و اعتبار آن منتزع از عملکرد است، نه امری بیرون از آن. ادعای آن ها در رد تربیت دینی، به جایگاه شناختی نامتعین دین، ماهیت علمی تربیت و فقدان عقلانیت در تربیت دینی بازمی گردد. در این پژوهش، نظریه عقلانیت وحیانی به عنوان مبنای نظری، عهده دار پاسخ گویی به اشکالات یادشده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که تربیت و دین به دلیل برخورداری از موضوع و غایت مشترک، سازنده ترکیب مفهومی معناداری هستند. همچنین از خلال اثبات علم دینی و ترسیم حدود و ثغور عقلانیت، تربیت دینی قابل اثبات است. عقلانیت دینی با نفی تلقی تصریحی یا قانع کننده از غایت تربیت، معیار ارزشمندی و سعادت را عقل مستند به وحی معرفی می کند، نه بنای عقلا و نه کارایی موجه؛ همچنین اتهام فقدان عقلانیت در تربیت دینی که منجر به شیوه تلقینی و نه تربیتی می شود، با پرداختن به معنای ایمانیِ تلقین، برطرف می شود. در این پژوهش، ساختمان عقلی انسان با ابتنا به دو وجه خودفرمانی و غیرخودفرمانی شناخته می شود که وجه اول با همراهی اراده و وجه دوم با اخذ اعتبار از وحی فعالیت می کند.
۷۵۱۵.

ارائه الگوی عوامل موثر محتوایی پیام تبلیغات چاپی براساس رویکرد پدیدارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)

کلید واژه ها: پدیدارشناسی پیام تبلیغاتی تبلیغات چاپی عوامل موثر محتوایی نگرش به برند نگرش به تبلیغات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۳۹۲
هدف از تحقیق حاضر ارائه الگوی عوامل موثر محتوایی پیام تبلیغات چاپی براساس رویکرد پدیدارشناسی است. در این تحقیق از روش پدیدارشناسی استفاده شده است. در این مطالعه کارمندان شرکت آی سودا به عنوان مصاحبه شوندگان مورد بررسی قرار گرفتند که با انجام مصاحبه با 4 نفر، اشباع نظری اتفاق افتاد. برای تایید پایایی تحقیق در این مطالعه به داده های خام رجوع شد تا ساخت بندی نظریه با داده های خام مقایسه و ارزیابی شود. همچنین از تکنیک ممیزی نیز استفاده گردیدو جهت ارزیابی اعتبار از روش زاویه بندی استفاده شده است. نتایج حاصل از استخراج مفاهیم و مقوله ها و مضمون های حاصل از 4 مصاحبه با مدیران و فعالان صنعت شکلات، منجر به شناسایی متغیرها (مضمون ها) و مولفه های هر متغیر از دید فعالان و مدیران صنعت شده است. همچنین، با توجه به اینکه تمامی مصاحبه شوندگان از جمله فعالان در شرکت آی سودا می باشند، لذا کدهای به دست آمده حاصل از مصاحبه آزمودنی ها، قابلیت اتکای بیشتری پیدا می کنند. 9 مولفه تعیین کننده متغیر (مضمون) محتوای پیام تبلیغاتی شامل موارد ذیل است: نگرش به صنعت تبلیغات، نگرش به برند، نگرش به صنعت تولید، نگرش به بازار، نگرش به بسته بندی، نگرش به واردات، نگرش به صادرات، نگرش به خرید، نگرش به مصرف.
۷۵۱۶.

بررسی و نقد چهارچوب نظری طرح کرامت در دورة دبستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۵ 21-53

کلید واژه ها: طرح کرامت تربیت اخلاقی امور تربیتی برنامة درسی تربیت اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۴۳۴
طرح کرامت یکی از تجربه های مهم در زمینة تربیت ارزشی در نظام تربیت رسمی و عمومی ایران است؛ باوجود این، تاکنون آن چنان که باید و به طور دقیق، دربارة آن مطالعه نشده است. در این مقاله، این تجربة مهم در تربیت اخلاقی واکاوی و نقد شده است. برای این منظور، نخست با روش تحلیلی- توصیفی، چهارچوب نظری این طرح در چهار مؤلفة اهداف، محتوا، روش و مواد تحلیل و تشریح شده و سپس براساس تحلیل به عمل آمده، برخی ضعف ها و قوّت های طرح شناسایی شده است. این بررسی انتقادی برخی قوّت های این طرح را نشان می دهد: توجه به بستر فرهنگ دینی جامعه، تأکید بر انگیزش درونی، طراحی شبه برنامة درسی مستقل برای تربیت اخلاقی، نظم بخشی و تبویب مفاهیم ارزشی، و بهره گیری از ظرفیت و نقش تربیتی معلمان در تربیت اخلاقی. در عین حال، ضعف هایی نیز در آن دیده می شود که عبارت اند از: فقدان مبانی نظری تصریح شده و فقدان توجیه برای نظم موجود در ارزش های ارائه شده.
۷۵۱۷.

نقد و اصول حاکم بر آن، در سیرة علمی علامه طباطبائی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلید واژه ها: علامه طباطبائی اخلاق نقد اخلاق نقد آزاداندیشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۳۶۴
نقد، داوری و تشخیص قوت و ضعف اثر، نشان دادن کاستی ها و نمودن راه های تازه و حفاظت از سلامت و حریم دانش است. در هر عصری افرادی هستند که به عرضة آثار نازل، سست و بی پایه اقدام می کنند. ازاین رو، لازم است ناقدان با التزام به اخلاقیات و اصولی خاص، اقدام به نقد آثار نموده و مدافع و حافظ سلامت علمی جامعه باشند. علامه طباطبائی نیز محقق و عالمی فرهیخته و ناقدی متخصص بودند که سره را از ناسره تشخیص می دادند. این مقاله تلاش دارد ضمن تحلیل معنای نقد و بیان مهم ترین اصول اخلاق نقد، مصادیقی از رعایت اخلاق نقد در سیرة علمی علامه طباطبائی بررسی کند. بررسی سیره علمی ایشان از خلال منابع مکتوب و به روش کتابخانه ای، حاکی از این است که علامه طباطبائی مهم ترین اصول حاکم بر نقد مانند داشتن انگیزة الهی و معنوی، آزاداندیشی و پرهیز از تعصب، نقدپذیری و انصاف علمی، پشتکار و خستگی ناپذیری، داشتن تخصص نقد، برهانی و مستدل نویسی، جسارت علمی، حفظ حرمت ها و عدم هتاکی در نقد را رعایت کرده است.
۷۵۱۸.

اصلِ بنیادین «اشه» خاستگاه تعالیم اخلاقی ایرانیان باستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 35-60

کلید واژه ها: اخلاق ایران باستان زرتشت راستی دروغ اَشَه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۵ تعداد دانلود : ۳۳۶
در آثار برجای مانده، به ویژه در نوشته های مورخان یونانی، از اخلاقیات نیک ایرانیان باستان و از بیگانگی آنان از دروغ به تأکید سخن رفته است. اهمیت و جایگاه اخلاق، به ویژه راست گویی نزد ایرانیان باستان موجب طرح این پرسش می شود که منشأ بایدها و نبایدهای اخلاقی در ایران باستان چه چیزی بوده است و آموزه های اخلاقی بر حسب کدامین معیارها سنجیده و ارزیابی می شده است. در پاسخ به سؤال مذکور و با بررسی تطبیقی و تحلیلی این فرضیه مورد ارزیابی قرار می گیرد که خاستگاه احکام اخلاقی در ایران باستان اصل بنیادی و کهن "اشه" بوده است و همین اصل در دین زرتشت مورد تأیید قرار گرفته و جامه دین بر خود پوشیده است. ادیان ایران باستان با تمام تفاوت هایی که داشتند، آموزه های خود را بر محور این اصل قرار داده و خطوط لازم در این حوزه را ترسیم نموده اند. این پژوهش با روش تحلیلی-توصیفی به این نتیجه می رسد که به نظر می رسد، سرچشمه ها و معیارهای اخلاقی ایرانیان باستان تنها بدین صورت قابل ردیابی است.
۷۵۱۹.

بررسی پایبندی دانشجویان کارشناسی حسابداری به اخلاق حرفه ای(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲۱ (پیاپی ۴۳) 265 - 292

کلید واژه ها: اخلاق حسابداری اخلاق حرفه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۵ تعداد دانلود : ۲۱۹
اخلاق در هر حرفه ای لازم است و اهمیت آن در حسابداری و حسابرسی نیز انکارناشدنی است. این مقاله با هدف بررسی و تعیین سطح پایبندی به اخلاق حرفه ای دانشجویان کارشناسی حسابداری در زمان کنونی و تصمیم گیری و برنامه ریزی برای آینده نوشته شده است. این پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی است و اطلاعات لازم در آن، ازطریق پرسش نامه به شیوه های مجازی و حضوری از دانشجویان کارشناسی حسابداری جمع آوری شده است. نتیجه های به دست آمده از یافته های پژوهش، براساس میزان نمره های حاصل از پرسش نامه با استفاده از تحلیل های توصیفی و استنباطی و آزمون پارامتریکt  تک متغیره بررسی و تحلیل شده است. یافته های حاصل از پژوهش نشان می دهند که سطح پایبندی به اخلاق حرفه ای در جامعهٔ بررسی شده متوسط است که این سطح از پایبندی مطلوب به نظر نمی رسد. بنابراین، برنامه ریزی برای نهادینه کردن اخلاق در جامعهٔ حرفه ای و توجه بیشتر به این موضوع در مجموعه های آموزشی و حرفه ای ضروری است.
۷۵۲۰.

شناسایی ابعاد اثرگذار بر ارتقاء فرهنگ دانشجویی در دانشگاه آزاد اسلامی (منطقه5)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۲۳)

کلید واژه ها: فرهنگ دانشجویی مدل مفهومی ارتقاء

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۲۵۸
هدف این پژوهش شناسایی ابعاد اثرگذار در ارتقای فرهنگ دانشجویی است. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات، توصیفی (پیمایشی) است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 5 است. حجم نمونه مطابق با فرمول کوکران 364 نفر برآورد شد و برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تلفیقی شامل نمونه گیری تصادفی خوشه ای و طبقه ای استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه 91 عبارتی در مقیاس 5 درجه ای لیکرت بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون K-S، تحلیل عاملی اکتشافی و فریدمن استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که هشت بُعد فردی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، دینی، فناوری و بین المللی به عنوان ابعاد اثرگذار در ارتقای فرهنگ دانشجویی هستند که میزان اثرات کلی این ابعاد برابر با 53/68درصد بوده است. رتبه بندی ابعاد نیز ترتیب اولویت هر یک از آنها را به صورت زیر نشان داد: بُعد اقتصادی با رتبه میانگین 27/5. بُعد دینی با رتبه میانگین 5. بُعد فناوری با رتبه میانگین 75/4. بُعد سیاسی با رتبه میانگین 74/4. بُعد فردی با رتبه میانگین 37/4. بُعد فرهنگی با رتبه میانگین 4. بُعد بین المللی با رتبه میانگین 89/3. بُعد اجتماعی با رتبه میانگین 86/3.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان