فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۳٬۱۴۱ تا ۱۳٬۱۵۸ مورد از کل ۱۳٬۱۵۸ مورد.
۱۳۱۴۳.

تبیین دیدگاه علامه طباطبایی درباره آیات قرآنی ناظر به تفسیر به رأی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیات تفسیر به رأی تفسیر روشمند علامه طباطبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۱۸
در آموزه های اسلام سخن از «تفسیر به رأی» به میان آمده و با وصف «تفسیر جاهلانه»، از آن نکوهش شده است. راه برون رفت از این گونه تفسیر، رعایت دقیق روشمندی تفسیر و حفظ شاخصه ها و عناصر محوریِ آن است. از مفسران شیعی که تحقیقی ارزشمند درباره «تفسیر به رأی» دارد، علامه طباطبایی است. وی افزون بر تبیین دقیق روایات نکوهش کننده تفسیر به رأی، برخی آیات قرآنی را ناظر به این گونه تفسیر دانسته است. مقاله حاضر، نخست می کوشد چکیده دیدگاه علامه درباره آیات و روایات ناهی از تفسیر به رأی را بازتاب دهد. سپس با الهام از دیدگاه علامه، راه برون رفت از این تفسیر جاهلانه را ذیل عنوان «شاخصه ها و عناصر روشمندی تفسیر» ارائه کند. عناصر محوریِ روشمندی تفسیر عبارت اند از: تفسیر بر پایه مبانی پیش پذیرفته، بهره گیری از منابع معتبر تفسیر و پرهیز از منبع نماها در تفسیر، بهره گیری از منهج اجتهادی جامع و پرهیز از منهج نماها، به کارگیری قواعد تفسیر قرآن و بهره گیری از ابزارهای تفسیر.
۱۳۱۴۴.

تحلیل انتقادی شبهه ظالمانه بودن خلقت شیطان به عنوان عامل گمراهی و عذاب انسانها (با تاکید بر کتاب نقد قرآن)

نویسنده:

کلید واژه ها: شیطان ابلیس عامل گمراهی کتاب نقد قرآن سها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹
قرآن کریم در آیات متعددی بنی آدم را از  پیروی و اطاعت شیطان  برحذر داشته و شیطان را دشمن انسان معرفی کرده است. ولی برخی از مغرضان با استناد به برخی آیات، آفرینش شیطان رانده شده از درگاه الهی را عامل گمراهی انسان و در پی آن نزول عذاب می دانند. این مسأله ضرورت تبیین و پاسخ به این شبهه را روشن می سازد. در این مقاله با روش تحلیلی- انتقادی و با تأمل در مدلول آیات مورد بحث و نیز تفسیر و تبیین دقیق آنها روشن می شود که خلقت شیطان نه تنها بدون هدف و برای اضلال انسان نبوده، بلکه وسیله ای برای امتحان الهی و تکامل انسان است. فلسفه مهلت یافتن ابلیس هم نه برای گمراهی انسان، بلکه به عنوان نتیجه عبادات قبلی او و تکمیل آزمایش اوست. محدودیت قلمرو شیطان فقط در حد وسوسه بوده و هیچ گونه تسلط تکوینی بر انسان ندارد. از این رو شیطان تنها بر کسانی که ولایت او را پذیرفته اند، ولایت داشته و بر مومنان مخلَص تسلطی ندارد.
۱۳۱۴۵.

متغیّرهای امنیت ساز در حکومت اسلامی بر پایه تحلیل محتوای سوره توبه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سوره توبه حکومت اسلامی امنیت تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۱۸
مقتضای جامعیّت و جاودانگی دین اسلام، عنایت به شئونات اساسی زیست بشری از جمله مسئله امنیت است که به طور ویژه در سوره توبه، به آن پرداخته شده است. بازخوانی فضای امنیتی حکومت نبوی و کشف متغیّرهای امنیت ساز آن، هدف تحقیق حاضر است که با روش تحلیل محتوای سوره توبه پیگیری شده است. مجموعه ای از متغیّرها در دو سطح عمده ملت و دولت حاصل آمد که 65 درصد ناظر به سطح دولت است. طبقه بندی متغیرها در سطح دولت به دو محور راهبردهای کلی (40%) و راهبردهای خاص (60%) شامل سه حوزه عمده حکمرانی نظیر اقتصاد (9%)، ارتباطات (31%) و دفاع (60%)، از جمله یافته های تحقیق است. پرداخت همه جانبه سوره توبه به همه ابعاد بینشی و کنشی (تئوری و راهبرد)، ملت و دولت، راهبردهای خاص و عامّ، نشان از نگاه جامع آن به مسئله امنیت دارد که انگاره غرض امنیتی آن را اثبات می کند. تحقیق حاضر تلاشی تدبری تفسیری در راستای تفسیر ساختاری و فقه حکومتی است که با ارائه الگوی حکمرانی مبتنی بر این متغیّرها می تواند سند ارزشمندی جهت تعریف و ارزیابی معیارهای امنیتی در حکومت اسلامی باشد.  
۱۳۱۴۶.

تحلیل و جمع بندی اقوال در قید «مِن ْ غَیرِ سُوءٍ» در معجزه ید بیضاء حضرت موسی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ید بیضا معجزات پیامبران آیه 22 سوره طه آیه 12 سوره نمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۳۳
معارف قرآن، درجات و مراتب متفاوت در ظهور و بطون دارد، به تبع مفسران نیز با لایه های متعددی از فهم قرآن روبرو هستند. به همین سبب باگذشت بیش از 14 قرن از نزول قرآن کریم هنوز این کتاب آسمانی تازه و مشتمل بر مضامین عالیه و جدید است و چنانکه در روایات آمده همواره تازه خواهد ماند. تفسیر قید «مِن ْ غَیرِ سُوءٍ» که برای معجزه ید بیضاء حضرت موسی در برخی آیات قرآن کریم ذکر شده، از مصادیق همین تنوع فهم است. عمده مفسران قید سوء را به نحو درونی و ناظر به بیماری برص و پیسی یا ضرر در دست حضرت موسی قلمداد کرده اند، برخی نیز این قید را به نحو بیرونی و مربوط به نفی سوء نسبت به دیگران تفسیر نموده اند، مساله تحقیق این است که آیا می توان ضمن تبیین و تحلیل مهمترین دیدگاهها، وجه جمعی مقبول، برای دیدگاههای مطرح در این مساله ارائه کرد. در این مقاله به شیوه تحلیلی، ضمن بررسی دیدگاهها به نگرشی جامع میان آنها حکم کرده و با اقامه قرائن و شواهد نشان داده ایم که این وجه جمع می تواند غالب دیدگاهها را در خاستگاه خود پذیرا باشد. پس فرضیه تحقیق با تمسک به اطلاق سوء این است که «سُوءٍ» شامل همه ضررها وآسیب ها به اعضاء و جوارح آورنده، اعضاء و جوارح بیننده و حتی خلل در نفوس و اوهام مشاهده کننده می شود و میان نگرش های درونی و برونی در این مساله تعارضی نیست.
۱۳۱۴۷.

تأثیر فرهنگ سازی با تکیه بر سنت های الهیِ موجود در آیه ۷ سوره ابراهیم، بر ایجاد نشاط و امید در جامعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سنت های الهی فرهنگ سازی نشاط شکر کفران نعمت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۳۰
ایجاد روحیه نشاط و امید در جامعه، ضمن فواید گوناگون، موجب می شود مردم با انرژی مضاعف تلاش کنند و در سایه این فعالیت های پرشور، پیشرفت همه جانبه در عرصه های مختلف حاصل شود. اکنون سؤال این است که چگونه نشاط و امید را در جامعه ایجاد کنیم و سطح آن را ارتقا دهیم؟ در این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی، آیه ۷ سوره ابراهیم بررسی و معلوم شد که این آیه حاکی از دو سنت الهی در رابطه با آثار شکرگزاری و کفران نعمت است. روحیه شکرگزاری و دوری از کفران، عاملی بی بدیل در ایجاد و ارتقای سطح امید، شادی، شور و تکاپو، تلاش، قدرشناسی و مثبت نگری است. هدف این تحقیق، اثبات این مدعاست که سنن الهی این آیه با توجه به ویژگی هایش ، پیامی دارد که موجب می شود فرهنگ سازی عمومی طبق آن، نقش چشمگیری در ایجاد روحیه شکر و دوری از کفران و در نتیجه، گسترش نشاط و امید در جامعه داشته باشد. در این راستا، پس از تعریف سنت ها و بررسی ویژگی های آن ها، به اثبات وجود دو سنت در آیه ۷ سوره ابراهیم پرداخته شده است؛ سپس تأثیر هریک از ویژگی های این دو سنت بر تبلور روحیه شکر و دوری از کفران بررسی گردید. در ادامه اثر این روحیه در ایجاد نشاط و امید مورد توجه قرار گرفت و در نهایت، با الهام از روش فرهنگ سازی قرآن، چگونگی فرهنگ سازی عمومی طبق پیام این آیه تبیین گردید.
۱۳۱۴۸.

کاربست محکمات آیات در حل تعارض قوانین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیات محکمه تعارض قوانین کشورها جامعیت غیر مسلمانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۲۱
کشورها در مسائل مختلف قوانین متعددی را وضع کرده اند. شهروندان در هر کشور ملزم هستند از این قوانین تبعیت کنند. اگر در کشوری مسئله ای حقوقی مطرح شود که دارای عنصری باشد که به بیرون مرزهای جغرافیایی آن کشور مرتبط شود، تصور این است که دو یا چند قانون مرتبط باید بر یک موضوع حقوقی حاکم شود که عملاً امکان پذیر نیست. درصورتی که میان قوانین مختلف از کشورهای متعدد، تعارض ماهوی پیش آید، آیا آیات محکم قرآن نقشی در حل این تعارض ایفا خواهند کرد؟ فرضیه اصلی تحقیق آن است که به دلیل جامعیت قرآن کریم آموزه های آن می تواند راه گشا باشد. در این تحقیق سعی شده است تا به استناد «آیات محکم قرآن»، «تعارض قوانین» مورد بررسی قرار گیرد. اطلاق ها، عمومات و الزام های صریح قرآن کریم باید از سوی قاضی مسلمان در پرونده های بین المللی مورد استناد قرار گیرد؛ زیرا در برخی موارد، قانون صلاحیتدار خارجی با نصوص شرعی تعارض دارد، این موضوع دارای مبانی، قواعد و مستندات قرآنی است. درگذشته موضوع صرفا از منظر استانداردهای بین المللی مطالعه شده اما نوآوری مقاله، گسترش موضوع در قلمرو آیات در زمینه حل تعارض قوانین است. در این مقاله از روش تفسیری اجتهادی بهره گرفته شده است.
۱۳۱۴۹.

Evaluating the Effect of Occasions of Revelation (Asbāb al-Nuzūl) on the Literal Understanding of the Verses of the Holy Qur’an

کلید واژه ها: Apparent meanings of the Qur’an Interpretation of the Qur’an Occasions of revelation Asbāb al-Nuzūl Qualitative and quantitative evaluation

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۲۵
The peresent study aims to address the issue of how occasions of revelation <em>(asbāb al-nuzūl</em>) affect the understanding of the Qur’an. It also provides a basis for evaluating the impact of cultural studies on Qur’anic comprehension in prospective research. To accomplish this objective, the narratives of occasions of revelation were collected from three well-known resources, regardless of their documental and textual credibility, and their role in understanding the relevant verses was quantitatively and qualitatively evaluated. Consequently, twelve qualitative roles were identified and each narration was quantitatively assessed with a score ranging from zero to three. Statistical analysis of the data revealed that 10% of the entire Qur’anic verses have occasions of revelation in the mentioned sources. About 10% of the studied verses (1% of the Qur'an) are completely dependent on the occasions of revelation to be understood, according to the evaluation method and assumptions of the survey. In 72% of the verses (7% of the Qur'an), the occasions of revelation have an impact on a better understanding of the verse, even though in the first encounter the verse has a customary appearance and no ambiguity. Likewise, 8% of the occasions of revelation examined have no impact on the understanding of the verse. Thus, the role of the occasions of revelation on the apparent meanings of the verses, although undeniable, does not create a significant dependency, since the impact of most of these narrations (82%) is as much as a slight improvement in the initial understanding of the verse (scores 1 and 2), so that the occasions of revelation is not the sole means of achieving a secondary understanding of the verse.
۱۳۱۵۰.

A Qur'anic Approach to the Formulation of Political Participation in an Illegitimate Political System

نویسنده:

کلید واژه ها: political participation Illegitimate political regime Critical participation Suppressive participation Political-thematic interpretation of the Qur'an Political theology

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۳۱
In both theory and practice, political participation is considered to be one of the most significant political challenges. The Qur'an is the main religious source that makes it possible for political explanations to be given in respect of such issues. This study aims to formulate the types of political participation in an illegitimate political system in order to identify acceptable types in the light of the teachings of the Qur'an. The hypothesis of this research, carried out with the method of thematic interpretation, is that from the Qur'anic perspective, in an illegitimate political system, diverse types of positive and negative participation are authorised, depending on the circumstances, from participation in power structures to conflicting with the aim of reducing or eliminating oppression. In this regard, seven types of positive and negative political participation in an illegitimate political system have been identified in the Qur'an; positive political participation such as criticism and objection, guidance through dialogue and debate, and participation through <em>taqīyah</em> (religious dissimulation); negative political participation such as non-cooperation, civil disobedience, declaration of aversion, and struggle and overthrow. Based on this, the article concludes that according to the Qur'an, various types of positive and negative political participation are permissible in confronting an illegitimate political system. The Qur'an describes the behavior of the prophets and Qur'anic figures in the confrontation with an illegitimate system as a wide range of minimal to maximal participation with the aim of eliminating oppression.
۱۳۱۵۱.

خوانشی نو از آیه 51 سوره قصص(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: پیوستگی آیات مناسبه الآیات ادله انسجام قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۱۴
«انسجام»، از اهم وجوه اعجاز قرآن کریم است که این کتاب آسمانی، در مقام اثبات الهی بودن خویش، به آن تحدی نموده و آن را حد وسط استدلال قرار داده است. در مقام استدلال قرآنی بر انسجام و هماهنگی قرآن کریم، به طور معمول به آیات90 و 91 سوره حجر، آیه 23 سوره زمر و آیه 82 سوره نساء استناد می شود؛ اما تا جایی که جستجو شد، آیه 51 سوره قصص، مورد استناد مفسران و محققان برای دلالت بر انسجام و هماهنگی قرآن، قرار نگرفته است. این نوشتار با بررسی وجوه دلالی این آیه با تکیه بر قرائن درون متنی و مقایسه آن با آیات پیش گفته، خوانشی نو از این آیه را مستدل می نماید و نشان می دهد که این آیه افزون بر این که حاکی از انسجام قرآن کریم است، به سبب برخی ویژگی ها، در رأس آیات دلالت کننده بر انسجام قرآن جای دارد، تا جایی که شایسته است «آیه انسجام» خوانده شود.  
۱۳۱۵۲.

بررسی ارتباط مفهومی آیه «آت ذا القربی حقه» با فدک از دیدگاه فریقین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیه ذی القربی اقربای پیامبر (ص) حقوق اهل بیت (ع) فدک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۲۷
آیات (اسرا/ 26 و روم/38) با خطاب «آت/ فآت ذا القربی حقه» پیامبر(ص) را به اعطای حق نزدیکان مکلف می نماید. اغلب مفسران شیعه و گروهی از اهل سنت، با توجه به شأن نزول و قرائن متعدد، مخاطب خاص و نخستین آیه را پیامبر(ص) مقصود از اقربا را اهل بیت بویژه حضرت زهرا (س) ذکرکرده اند. گروهی از مفسران سنی، با ایراد بر روایات شأن نزول، مخاطب و حکم آیه را عموم مسلمین، مقصود از اقربا را نزدیکان عموم انسان ها برشمرده؛ بعضاً پیامبر(ص) را از شمول حکم آیه خارج می دانند. اغلب مفسران شیعه مقصود از حق را خصوص حقوق مالی و گروهی آن را اعم از مادی و معنوی می دانند؛ با این حال هردو، فدک را از مصادیق بارز حق برشمرده اند. بیشتر اهل سنت مقصود از حق را حقوق عموم مؤمنان دانسته، ارتباط این آیات با مسأله فدک و دلالت آن را بر اعطای فدک منکرند. پژوهش حاضر ضمن ارائه طرحی نو، با ارزیابی دیدگاه های تفسیری فریقین ضمن استفاده از روش نقلی- وحیانی و شیوه داده پردازی تحلیلی – انتقادی و داده سازی کتابخانه ای، به کشف مفهوم آیه مذکور و اثبات ارتباط آن با مسئله فدک می پردازد. نتیجه آنکه به رغم انکار برخی از مفسران سنی، صحت روایات شأن نزول و وفور آنها در منابع فریقین، هر دو وجه عام یا خاص بودن مخاطب و حکم آیه، نیز مقصود از حق و اقربا نزد هردو فریق نشان دهنده پیوند و ارتباطی انکار ناپذیر میان مفاهیم آیه و فدک به عنوان مصداق حق ذی القربی بوده و انکار آن ناشی از تعصبات مذهبی است
۱۳۱۵۳.

نگرشی تحلیلی به آرای مفسّران در آیه 84 سوره اسراء : «کل یعمل علی شاکلته»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیه 84 اسراء شاکله شخصیت انسان جبر و اختیار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۲۵
مفسّران از آغاز تاکنون، ذیل آیه 84 سوره اسراء، در بیان معنای «شاکلته» مواضع چندی داشته اند؛ برخی آیه را بی نیاز از تفسیر دانسته اند اما بیشتر مفسّران به اجمال برای «شاکله» معانی ای چون: نیت، خُلق و خوی، عادت، دین و مذهب، ذات و طبیعت را مطرح کرده اند ولی توضیح بیشتری نداده اند و فقط در تفاسیر قرن 14 به پیام های اعتقادی و ابعاد انسان شناختی «شاکله» توجّه اندکی شده است. بیشتر تفاسیر عامّه در تفسیر «شاکله» به اقوال پیشینیان اکتفا کرده و فاقد داوری و تحلیل است و اگر توضیحی داده شده ا ست، بیان آنان موهم جبر بوده است. چنان که بیشتر مفسران امامیه نیز تا اواخر قرن 14 همانند بقیه تفاسیر، به اجمال از کنار آیه گذشته اند، ولی آنان با الهام از روایات اهل بیت^ در تفسیر «شاکله» از اندیشه جبر مطلق مصون مانده اند. نخستین تفسیری که در قرن 14به اهمیت بحث شاکله توجّه کافی کرده و به تفصیل، شبهه جبر را از حریم آیه زدوده و تأثیر جدّی در اندیشه مفسّران پس از خود داشته، تفسیر المیزان است، هر چند این تحوّل به تفاسیر عامّه راه نیافته است.
۱۳۱۵۴.

بررسی دیدگاه عرفانی شیعه در تأویل واژگان نور و ظلمت با تکیه بر تفسیر بیان السّعاده گنابادی

نویسنده:

کلید واژه ها: شیعه تأویل تفسیر تفسیر بیان السعاده گنابادی نور ظلمت تأویل نور و ظلمت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۷
نور و ظلمت در آیات متشابه قرآن از جمله واژگانی هستند که تأویلات متعدّدی درباره آن ها صورت گرفته و موضوعات بسیار پیچیده عرفانی حول این کلمات مطرح شده است. و کتاب بیان السّعاده فی مقامات العباده از سلطان محمّد گنابادی از جمله تفاسیر شیعه است که واژگان نور و ظلمت را تأویل عرفانی به مذاق شیعه صورت داده است. با بررسی های صورت گرفته می توان گفت که نور در این تفسیر، تأویل به وحدت وجود، روح، سکینه و ولایت شده؛ و ظلمت تعبیر به عدم مطلق، کثرت، شئون نفس، شهوات، حدود و نواقص شده است. و بر خلاف نظر برخی از مفسّرین که خداوند را صاحب نور می شناسند نه خود نور، بر اساس این تفسیر می شود گفت که خداوند هم ذات نور و و هم صاحب نور و هم نسبت به غیر خودش، روشن کننده است. یعنی نور هم حقیقت وجود است، که همان حق اوّل تعالی است و او در ذات خود، بدون علّت و فاعلی ظاهر است و هم روشن کننده غیر از خود از انواع حقیقی و عَرَضی است. و ظلمت عبارت از عدم نور، ماهیّت، حدود و نواقص است؛ که خودش ذاتاً مخفی است و غیر خودش را نیز مخفی می کند و این شأن ماهیّت حدود و عدم هاست که از تنزّل وجود و ضعف ناشی می شود. این پژوهش با شیوه تحلیل محتوای کیفی متن به انجام رسیده است.
۱۳۱۵۵.

نقد دیدگاه تفسیری علامه طباطبایی درباره روش های دعوت به دین در آیه ۱۲۵ نحل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیه 125 نحل علامه طباطبایی روش های دعوت صناعات خمس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۸
برای تبیین و اثبات معارف دینی و باورهای کلامی، به چند شیوه می توان استدلال کرد. این شیوه ها در قرآن کریم نیز بیان شده است. یکی از آیات مهمّی که شیوه های استدلال بر معارف الهی و دعوت به پروردگار را بیان می کند آیه 125 نحل است: «ادْعُ إِلَی سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَهِ وَالْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِیلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ». در این نوستار با روش تحلیل توصیفی به نقد و بررسی دیدگاه علامه طباطبایی درباره آیه مزبور پرداخته می شود. در این آیه شریفه، سه روش از روش های دعوت به دیانت و اثبات حقانیت معارف الهی بیان شده است که عبارتند از: حکمت، موعظه حسنه و جدال احسن. از نظر علامه طباطبایی، حکمت، از بین شیوه های استدلال، منحصراً منطبق بر برهان است، چنان که موعظه بر خطابه و جدال بر جدل، منطبق است. ضمن اینکه مطابق نظر ایشان، الزام، گرچه غرض غالبی جدل است اما غرض دائمی نیست؛ ازاین رو ممکن است یک قیاس، جدلی باشد، امّا با هدفِ الزام نباشد. به نظر می رسد حکمت بر تمامی اقسام استدلال عقلی، منطبق می شود؛ البتّه بر فرض اینکه پذیرفته شود که استفاده از مغالطه در استدلالات کلامی، جایز است و موعظه حسنه نیز بر تمامی اقسام استدلال عقلی غیر از برهان، صادق است؛ همان طوری که «جادلهم» بر خصوص جدل، منطبق است و البته، الزام، داخل در هویّت جدل است.  
۱۳۱۵۶.

بررسی تفسیری آیه «فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ» در آیات مکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آیات مکی مخلصین له الدین له الدین دعا و عبادت خالصانه دین اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۲
دعوت به توحید و یکتاپرستی هدف مهم انبیای الهی است. آنان یکی پس از دیگری آمده اند تا پروردگار هستی و راه تقرب به سوی او و دستیابی به کمال و رستگاری را به انسان بیاموزند. پیامبر اسلام| به عنوان آخرین فرستاده الهی، در سرزمین حجاز مبعوث شد. مهم ترین وظیفه رسالی او دعوت به توحید و عبادت خالصانه باری تعالی است. ازاین رو در آیات مکی فرمان «فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ» در سوره های: اعراف، زمر و غافر بلند است. مقاله حاضر به روش توصیفی و تحلیلی به دنبال تفسیر آیات «مخلصا / مخلصین له الدین» در سور مکی است. بررسی تفسیری این آیات نشان می دهد عبادت دارای مراتبی است که هر کس متناسب با جایگاه خویش در منظومه کمالی به آن آراسته می گردد. ازاین رو در آیات مورد بحث، نبی مکرم اسلام| نخستین کسی است که عامل به عبادت خالصانه است. همچنین در این آیات از عبادت پیامبر| با واژه «عبد» و از عبادت دیگران با واژه «دعا» یاد شده است. آیات فرمان دهنده همگان به دعای خالصانه، ضمن تصریح به بر حق بودن این دعوت، با تشویق و تهدید و درخواست بی توجهی نسبت به اکراه و مجادله گری کافران همراه است. نتیجه عمل به این آیات شریفه تامین سعادت فردی و اجتماعی مسلمانان است.
۱۳۱۵۷.

تحلیل و بررسی مخاطب آیه 35 مریم درباره تفسیر نافرزندداری خدا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیه 35 مریم سوره زخرف حضرت عیسی× فرزند داشتن خدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۲
این مقاله به نقد دیدگاه نویسندگان کتاب «پیامبری دیگر، عیسی× در قرآن کریم» در مورد آیه 35 مریم پرداخته که مخاطب اصلی آیه را مشرکان مکه می دانند و نه مسیحیان. با توجه به اینکه مفسران مسلمان مخاطب اصلی آیه را مسیحیان می دانند، این دیدگاه تفسیر جدیدی است. در این رابطه با روش تحلیل تاریخی محتوایی سوره مریم با استناد به شواهد تاریخی و آیات دیگر و بررسی ادله ای که نویسندگان ارائه کرده اند، این دیدگاه نقد می شود. دلیل اصلی آنها رویکرد همدلانه قرآن کریم با مسیحیان در این سوره است. با پذیرش این اصل، مشخص شد که مخاطب آیه نمی تواند غیر از مسیحیان باشد. سوره مریم در یکی از زمان های حساس تاریخ اسلام، برای ارتباط با مسیحیان نازل شده و در هجرت مسلمانان به حبشه دستمایه ارتباط آنها با نجاشی و پیروزی در مقابل مشرکان بوده است. هر چند محتوای سوره با اعتقادات اصلی مسیحیان، که مورد تایید قرآن کریم است، هماهنگ است، اما قرآن کریم اعتقادات نادرست آنها را نیز با رویکرد همدلانه غیرمستقیم نقد کرده است. بررسی آیات پیرامونی آیه 35 مریم، همچنین آیه 171 نساء و آیات سوره زخرف که نویسندگان به آن استدلال کرده اند، نیز نشان می دهد که مخاطب اصلی این آیه مسیحیان می باشند.
۱۳۱۵۸.

بررسی تطبیقی تأویل از دیدگاه علامه طباطبایی رحمهالله علیه و علامه جوادی آملی

نویسنده:

کلید واژه ها: تأویل تنزیل تفسیر علامه طباطبایی رحمهالله علیه علامه جوادی آملی حفظه الله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۱۸
تأویل از جمله اصطلاحات علوم قرآنی است که از دیرباز در متون دینی و علوم قرآنی مطرح بوده است و آراء و نظرات گوناگونی درباره این واژه مطرح شده است. مفسران قرآن کریم درباره ی معنای تأویل که در فهم قرآن کریم و حقیقت آن دارای اهمیت است، نظرات مختلفی بیان کرده اند. از جمله مفسرانی که به این موضوع پرداخته اند؛ علامه طباطبایی و علامه جوادی آملی می باشند. در این پژوهش به بررسی تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی و علامه جوادی آملی می پردازیم. علامه طباطبایی معتقدند؛ تأویل از قبیل مفاهیم الفاظ نیست؛ بلکه حقیقتی واقعی است که بیانات قرآن کریم از قبیل احکام و حکمت ها و موعظه ها مستند به آن است و همه ی آیات قرآن تأویل دارد و ظرف ظهور آن در قیامت است. علامه جوادی آملی نظر ایشان را درباره تأویل می پذیرند؛ ولی معتقدند راسخان در علم می توانند، در این دنیا تا اندازه ای به حقیقت آن دست یابند و ظهور تام آن در قیامت است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی به این موضوع می پردازد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان