بررسی ارتباط مفهومی آیه «آت ذا القربی حقه» با فدک از دیدگاه فریقین (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
آیات (اسرا/ 26 و روم/38) با خطاب «آت/ فآت ذا القربی حقه» پیامبر(ص) را به اعطای حق نزدیکان مکلف می نماید. اغلب مفسران شیعه و گروهی از اهل سنت، با توجه به شأن نزول و قرائن متعدد، مخاطب خاص و نخستین آیه را پیامبر(ص) مقصود از اقربا را اهل بیت بویژه حضرت زهرا (س) ذکرکرده اند. گروهی از مفسران سنی، با ایراد بر روایات شأن نزول، مخاطب و حکم آیه را عموم مسلمین، مقصود از اقربا را نزدیکان عموم انسان ها برشمرده؛ بعضاً پیامبر(ص) را از شمول حکم آیه خارج می دانند. اغلب مفسران شیعه مقصود از حق را خصوص حقوق مالی و گروهی آن را اعم از مادی و معنوی می دانند؛ با این حال هردو، فدک را از مصادیق بارز حق برشمرده اند. بیشتر اهل سنت مقصود از حق را حقوق عموم مؤمنان دانسته، ارتباط این آیات با مسأله فدک و دلالت آن را بر اعطای فدک منکرند. پژوهش حاضر ضمن ارائه طرحی نو، با ارزیابی دیدگاه های تفسیری فریقین ضمن استفاده از روش نقلی- وحیانی و شیوه داده پردازی تحلیلی – انتقادی و داده سازی کتابخانه ای، به کشف مفهوم آیه مذکور و اثبات ارتباط آن با مسئله فدک می پردازد. نتیجه آنکه به رغم انکار برخی از مفسران سنی، صحت روایات شأن نزول و وفور آنها در منابع فریقین، هر دو وجه عام یا خاص بودن مخاطب و حکم آیه، نیز مقصود از حق و اقربا نزد هردو فریق نشان دهنده پیوند و ارتباطی انکار ناپذیر میان مفاهیم آیه و فدک به عنوان مصداق حق ذی القربی بوده و انکار آن ناشی از تعصبات مذهبی استExamining the conceptual connection of the verse "Ate Zal-Qurba Haqqah" with Fadak from the perspective of two sects.
The verses (Isra/26 and Rum/38) oblige the Prophet to grant the rights of relatives with the address "Aat/Faat Zal-Qurba Haqqa". Most of the Shia commentators and a group of Sunnis, considering the dignity of the revelation and numerous evidences, have mentioned the special addressee and the first verse of the Prophet (pbuh) to be the relatives of the Ahl al-Bayt, especially Zahra (pbuh). A group of Sunni commentators, objecting to the narrations of the dignity of the descent, considered the audience and ruling of the verse to be the general Muslims, and the meaning of the relatives as the relatives of the general human beings. Sometimes they consider the Prophet to be outside the scope of the ruling of the verse. Most of the Shia commentators consider the meaning of right to be about financial and group rights, both material and spiritual; However, both have listed Fadak as one of the clear examples of the right. Most Sunnis consider the right to be the rights of the general believers, they deny the connection of these verses with the issue of Fadak and its implication on the granting of Fadak. While presenting a new plan, by evaluating the interpretative views of the parties while using the narrative-revelation method and the method of analytical-critical data processing and library data creation, it explores the meaning of the mentioned verse and proves its connection with the issue of Fadak.The result is that, despite the denial of some Sunni commentators, there is an undeniable connection between the concepts of the verse and Fadak as an example of the right of zal-Quraba, and its denial is due to religious prejudices. The denial of this is attributed to religious biases.
تبلیغات
