قالب های معنایی فعل «أبصَرَ» در قرآن کریم و بررسی ترجمه آنها بر پایه نظریه معناشناسی قالبی چارلز فیلمور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
علم معناشناسی در پی یافتن معنا، ارتباط عمیقی با علم ترجمه دارد و یکی از روش های بررسی و نقد ترجمه است. مقاله حاضر در چهارچوب نظریه معناشناسی قالبی چارلز فیلمور، تلاشی است برای بررسی قالب های معنایی فعل «أبصرَ» در آیات قرآن کریم و بررسی ترجمه فارسی آن (انصاریان، فولادوند، خرمشاهی و مکارم شیرازی). در نمونه های قرآنی بررسی شده، فعل «أبصر» دارای یک قالب معنایی دیداری - ادراکی به عنوان قالب معنایی مرکزی و شش قالب شناختی دیدن، نگریستن، درک کردن، اندیشیدن، روشنایی بخشیدن و بصیرت یافتن است که پایه ابتدایی آن، همان دیدن ظاهری با چشم سر است. نتایج این بررسی نشان می دهند مترجمان در سه قالب معنایی (دیدن، روشنایی بخشیدن، نگریستن) اتفاق نظر داشته اند و به بافت آیه ای توجه داشته اند که فعل مدنظر در آن به کار رفته است؛ اما درباره قالب معنایی «درک کردن» و «بصیرت یافتن»، هیچ کدام به بافت آیه دقت نظر نداشته اند و درباره قالب معنایی اندیشیدن، فقط خرمشاهی براساس بحث هم نشینی الفاظ، ترجمه صحیحی ارائه کرده است.