درخت حوزه‌های تخصصی

تغییرات بیش از پیش و مداوم و عدم اطمینان در محیطی که سازمانها باید در آن عمل کنند نیاز به اعمال واکنش مناسب از طرف آنها به نیازهای بازار و بهبود کیفیت کالا یا خدمات را افزایش می دهد. در یک جامعه دانشی که تغییر در اطلاعات و نوآوریهای تکنولوژیکی به طرز باورنکردنی سریع بوده و جایی که سرعت توسعه محیط و جامعه دائماًً افزایش می یابد، سازمانها و مؤسسات انتفاعی برای موفق شدن نیاز دارند که بیاموزند و بطور مستمر بهبود یابند. هدف این پژوهش نشان دادن چگونگی ارائه مفهومی از سازمان یادگیرنده، بحث در مورد ضرورت تثبیت و ایجاد چنین سازمانی، ملزومات و مشخصه های آن می باشد. مشخصه ای که سازمانهای یادگیرنده را از سازمانهای سنتی متمایز می کند تسلط بر اصول پایه ای معین می باشد. اصول پنجگانه ای که سنگه[1] شناسایی کرده عبارتنداز: 1) نگرش سیستمی،2) قابلیت شخصی،3) مدلهای ذهنی،4) آرمان مشترک و 5) یادگیری جمعی[2] می باشند. در پژوهش حاضر، برای شناسایی سازمان یادگیرنده در نمونه تحت مطالعه، به ارزیابی فرایند یادگیری بر مبنای پنج اصل سنگه پرداخته شده است. جامعه آماری این پژوهش را مدیران(میانی و عملیاتی) و کارکنان (اداری و فنی) شرکت توزیع نیروی برق آذربایجان غربی با مدرک تحصیلی لیسانس و فوق لیسانس تشکیل می دهند. برای ارزیابی پنج اصل از پرسشنامه پژوهشگر ساخته استفاده شده است. بعد از توزیع و جمع آوری پرسشنامه های مربوطه، برای تحلیل یافته ها از آماره های توصیفی و استنباطی متناسب استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که شرکت مورد نظر یادگیرنده نمی باشد و موانعی پیش روی این شرکت می باشند بر این اساس برای تبدیل شرکت تحت مطالعه به سازمان یادگیرنده، راهکارهای اثربخشی ارائه شده اند.

روش های متعددی برای تعیین اقتصادی بودن و رتبه بندی پروژه های رقابتی وجود دارد. روش نرخ بازگشت سرمایه داخلی یکی از پر کاربرد ترین روش هایی است که به منظور تعیین مطلوبیت پروژه ها می شود. اما علی رغم محبوبیت، این روش دارای مشکلات و محدودیت های جدی است. بعد از سال ها تلاش به منظور بهبود روش و غلبه بر مشکلاتش، مگنی در سال 2010، رویکرد جدید و متمایزی را ارائه نمود که توانست اغلب مشکلات روش نرخ بازگشت سرمایه داخلی را حل نماید و گام بزرگی را در موضوع بردارد. این مقاله به ارائه یک روش جدید می پردازد به طوری که از رویکرد مگنی نشات گرفته ولی دارای محاسباتی به مراتب ساده تر از روش او بوده و در عین حال تمامی مشکلات روش نرخ بازگشت سرمایه داخلی را پوشش می دهد.

چابکی زنجیره تأمین از جمله موضوعاتی است که در تحقیقات سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته و فعالیت های تحقیقاتی متنوعی بروی آن انجام شده است. یکی از دلایل این مساله توجه صنعت به این چابکی به عنوان عاملی برای ورود سریع به بازار و جذب رضایت مشتریان از زنجیره است. ارزیابی موثر و کارای چابکی زنجیره تأمین شرکتها امری ضروری و چالش برانگیز برای شرکتها میباشد و هدف این پژوهش ارزیابی چابکی زنجیره تأمین شرکتهای تولیدی شهرک صنعتی اهواز با رویکرد تلفیقی دلفی فازی و تصمیم گیری با معیارهای چندگانه میباشد. در این تحقیق ضمن شناسایی شاخصها و طراحی مدل مفهومی با استفاده از تکنیک دلفی فازی، ارزیابی چابکی زنجیره تأمین شرکتها را با رویکرد تلفیقی دیماتل تجدید نظر شده، FANP و ویکور بررسی می نماییم. از نتایج این تحقیق به نقش با اولویت رضایت مشتری در بین ابعاد مختلف و پس از آن بهبود کیفیت و معرفی محصول جدید می توان اشاره نمود. لازم به ذکر است که نتایج حاصله با اسناد موجود و نظرات مدیران ارشد همخوانی داشته و این مطلب گویای کارایی بالای رویکرد پیشنهادی پژوهش در رتبه بندی عملکرد میباشد.

در دنیای پیچیده کسب وکار کنونی وبا توجه به محدودیت منابع، آگاهی از اطلاعاتی هرچند ابتدائی ولی بنیادین پیرامون دانش مدیریت صنایع، برای همگان بیش از پیش احساس می شود. با توجه به اینکه برنامه ریزی تولید در بسیاری از شرکتها وسازمانها هنوز به شیوه های منسوخ شده اجرا می شود که با رشد تکنولوژی و علم مدیریت امروز سازگاری ندارد. از این رو مدیران در تکاپوی استفاده از شیوه هایی که توسط محققان ابداع واجرا شده ، هستند تا بتوانند تولید بنگاه خود را ارتقاء دهند. یکی از عواملی که می تواند به بقای بنگاه های اقتصادی کمک نماید، مسئله بهبود فرایند تولید است که ذهن مدیران سازمانهای پیشرو را به خود مشغول داشته از این رو در تحقیق انجام گرفته، ابتدا عوامل موثر بر ارتقای بهره وری تولید از طریق مطالعات انجام شده و مصاحبه با کارشناسان، بوسیله ازمون فرض نسبت موفقیت و اولویت بندی عوامل فرایندی موثر بر ارتقای بهره وری تولید از طریق انجام ازمون فریدمن و در انتها نیز مدل پیشنهادی با استفاده از ازمون اماری مورد بررسی قرار گرفته است.

زمانبندی تعمیرات و جایگزینی پیشگیرانه یکی از مهمترین موضوعات در ادبیات مهندسی قابلیت اطمینان و تعمیرات سیستم می باشد . اهمیت این موضوع در سیستمهای سری که باتوقف یک جزء کل سیستم نیز متوقف می شود بیشتر مشهود است. هر چند تلاش برای زمان بندی دوره ای کارا برای همه اجزا یک سیستم در حالی که دارای اهداف متضاد هست کار ساده ای به نظر نمی رسد. هدف از این مقاله ارائه مدل زمانبندی تعمیرات و جایگزینی پیشگیرانه برای سیستم های سری در بازه های زمانی متغیر و از پیش تعیین نشده و با اعمال تورم در مدل می باشد. اهداف مدل شامل کمینه کردن هزینه های از کارافتادگی، تعمیرات، جایگزینی، ثابت و بیشینه کردن قابلیت اطمینان سیستم می باشد. مدل به مدد برنامه ریزی چند هدفه فازی و همچنین برنامه ریزی غیرخطی عدد صحیح طراحی شده است. همچنین مدل پیشنهادی برای یک سیستم مورد مطالعه بامثال عددی حول و ضمن تحلیل سناریوهای مختلیف، به بررسی اثر تورم و نحوه اثر گذاری آن در مدل پرداخته می شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اعمال تورم در مدل نه تنها برنامه زمانبندی برای جایگزینی و تعمیرات را با تغییر مواجه می کند، بلکه عمر مؤثر اجزا را هم تحت تاثیر قرار می دهد.

سیستمهای مختلف دارای رفتارهای پیچیده همراه با مباحث عدم قطعیت میباشند. تلفیق سیستمهای شبیهسازی گسسته پیشامد با تئوری مجموعههای فازی به منظور گنجاندن عدم قطعیت ارائه شده است.از جمله سیستمهای دارای رفتار پیچیده، مدلهای مکانیابی تسهیلات چند لایهای میباشد. در این مدل مشتریان در لایههای مختلف نوع خدمات مختلفی را دریافت میکنند. در این تحقیق یک مدل مکان یابی تسهیلات چند لایه خدمت دهی با توجه به تراکم سیستم ارائه شده است. مدل ارایه شده به صورت یک مدل برنامه ریزی غیرخطی فازی بوده و در دسته مسائل با پیچیدگی بالا قرار داد. جهت حل مدل ریاضی ارائه شده، از رویکردهای شبیه سازی فازی استفاده گردیده است. در این راستا، توابع هدف شامل کمینهسازی مدت زمان سفر متقاضی به تسهیل مورد نظر و مدت زمان انتظار متقاضی درون صف میباشد. لازم به ذکر است پس از اجرای مدل پایه و سناریوهای ایجاد شده در نرم افزار Arena نتایج بدست آمده در حالت فازی رتبه بندی گردیده است.

امروزه به علت افزایش و پیچیدگی نیاز مشتریان، محصولات موجود در بازار پاسخگوی نیاز مشتری نیست و مؤثرترین راه برای کسب موفقیت سازمان ها تمایز ازطریق توسعه محصولات جدید و تنوع محصولات است؛ از این رو، انتخاب بهترین طرح برای توسعه محصولات جدید، می تواند از افزایش هزینه های اصلاح محص ول و تلاش برای طراحی مجدد جلوگیری کند و زمان عرضه محصولات را به بازار کاهش دهد. لازمه  انتخاب طرح بهینه برای توسعه محصولات جدید، ارزیابی جامع و بی طرفانه ای است که بتواند طرح را ازنظر کارایی در حال حاضر و در آینده محصول بررسی کند . پژوهش حاضر با هدف ارزیابی طرح های توسعه محصول، مدل بهینه سازی چندهدفه ای را ارائه داده است که طرح های توسعه ای را از دو منظر معیارهای عمومی و تنوع پذیری بررسی می کند. در این تحقیق معیارهای عمومی به کمک مدل کارت امتیازی متوازن شناسایی شده است. این مدل معیارهایی را ارائه داده و متناسب با آن، معیارهای ارزیابی مورد نیاز برای طرح های توسعه محصول شخصی سازی و استخراج شده است. نظر به اینکه یکی از مناظر مهم در ارزیابی طرح های توسعه محصول، ریسک موجود در هر طرح است، معیارهای منظر ریسک نیز به عنوان معیارهای عمومی ارزیابی در نظر گرفته شده است. پس از تعیین معیارهای ارزیابی هریک از مناظر عمومی و تنوع پذیری، معیارها اعتبار سنجی شده و در ادامه به کمک روش های موجود کمّی شده اند؛ پس از آن، مقادیر معیارهای شناسایی شده در مدل بهینه سازی چندهدفه به کار گرفته و با حل مدل، طرح توسعه ای بهینه انتخاب می شود. توابع هدف این مدل بهینه سازی شامل حداقل کردن ریسک، حداکثرکردن درآمد، حداکثرکردن اثربخشی توانایی استراتژیکی سازمان و حداقل کردن تلاش برای طراحی مجدد طرح های توسعه ای است.

افزایش شدید رقابت در بازارهای جهانی، توسعه تکنولوژی و ضرورت توجه به کارایی، کیفیت و هزینه تولیدات، موجب شده است تا شرکت های تولیدی و خدماتی، در جهت توسعه کسب و کار و بقا در بازار، نیازمند همکاری با شرکت ها و مؤسسات دیگری با عنوان تأمین کنندگان باشند. تأمین کنندگان می توانند بر کیفیت، قیمت و بسیاری از عوامل اثرگذار بر فروش محصولات تأثیرگذار باشند و این موضوع ضرورت توجه به مبحث انتخاب تأمین کننده مناسب را ضروری می کند. در این پژوهش در ابتدا، عوامل مؤثر بر انتخاب تأمین کننده و ارزش هریک از معیارهای مؤثر در انتخاب تأمین کننده، با استفاده ازنظر خبرگان سازمان و با بهره گیری از اعداد فازی نوع2 بررسی و شاخص ارزش خرید از هر تأمین کننده، بر مبنای روش مهندسی ارزش محاسبه می شود. در انتها با توجه به عوامل کمی شامل قیمت، میزان خرید و نرخ خرابی و با استفاده از یک مدل چندهدفه که در نرم افزار گمز حل شده است، میزان سفارش خرید از هریک از تأمین کنندگان مشخص شده است. در این پژوهش عدم قطعیت موجود در بررسی مسائل کیفی از 2 جنبه مدنظر قرار گرفته است؛ هم از این لحاظ که اعضای مجموعه تخصیص داده شده به هر معیار، قطعی نیست و فازی است و دوم آنکه درجه عضویت این اعداد فازی نیز قطعی نیست و با تغییرات همراه است.

پذیرش کانال های آنلاین و تجارت الکترونیک، به تغییرات مداوم و پویا در صنعت خرده فروشی، به عنوان یک توسعه اجتناب ناپذیر منجر شده و بسیاری از شرکت ها را با چالش انتخاب مناسب ترین کانال فروش، برای ارائه یک تجربه یکپارچه به مشتریان خود مواجه کرده است. خرده فروشی همه جانبه یکپارچه، با مفهوم ادغام همه کانال ها، ضمن ایجاد تجربه مذکور، باعث افزایش پیچیدگی فرآیندهای پیش بینی و برنامه ریزی می شود. این پژوهش با هدف کاهش عدم اطمینان تقاضای ناشی از خطای پیش بینی، ازطریق در نظر گرفتن رفتار خرید مشتریان در پیش بینی و به کمک استفاده از روش های یادگیری ماشین، روشی دقیق تر برای پیش بینی تقاضای کانال همه جانبه یکپارچه ارائه کرده است. به این منظور، ابتدا داده های فروش شرکت مطالعه شده، جمع آوری و با استفاده از الگوریتم پیچش زمانی پویا خوشه بندی شد؛ سپس بر هر خوشه یک بار شبکه عصبی اتو رگرسیو غیرخطی و بار دیگر، شبکه عصبی اتو رگرسیو غیرخطی با ورودی برون زا اجرا و نتایج حاصل از شبکه های عصبی با معیارهای ارزیابی عملکرد R 2 و RMSE با روش استفاده شده در شرکت مطالعه شده، مقایسه شد. مقایسه نتایج نشان داد عملکرد شبکه عصبی اتو رگرسیو غیرخطی، با ورودی برون زا بر داده های خوشه بندی شده به روش پیچش زمانی پویا، برای کاهش خطای پیش بینی تقاضا در کانال همه جانبه یکپارچه، نسبت به دو روش دیگر برتری دارد.

هدف اصلی این پژوهش، کاهش هزینه های لجستیک و افزایش رضایت جراحان در یک زنجیره تأمین تجهیزات مصرفی اتاق عمل، با در نظر گرفتن اولویت بندی تأمین کنندگان است؛ زیرا امروزه بخش بزرگی از بودجه هر کشور، صرف سیستم های سلامت می شود و این مبالغ کلان، تأثیر مستقیمی بر اقتصاد کشورها دارد؛ از این رو هرگونه تغییر در هزینه های اتاق عمل، بر هزینه های کل زنجیره و بیمارستان نیز تأثیر می گذازد. مدل ریاضی مسئله با استفاده از روش تصمیم گیری چندمعیاره آراس و رویکرد استوار و الگوریتم های چندهدفه ژنتیک مرتب سازی نامغلوب ( NSGA-II ) و جست وجوی هارمونی ( MOHS ) حل شده است. برای حل مسئله در ابعاد مختلف، مثال هایی طراحی و با هر دو روش دقیق و الگوریتم های فراابتکاری حل شد. برای مقایسه دو روش حل دقیق و فراابتکاری NSGA-II ده مثال نمونه طراحی شد. مقایسه ها نشان داد در هر دو تابع هدف، کیفیت پاسخ های روش اپسیلون محدودیت بهتر بوده است؛ اما زمان حل بیشتری نسبت به NSGA-II نیاز داشته است؛ به طوری که گاهی تا 5 برابر زمان حل بیشتر در روش اپسیلون، به محدودیت نیاز بوده است. همچنین برای اعتبارسنجی NSGA-II ، از روش فراابتکاری MOHS کمک گرفته شد که نتایج نشان داد مسئله به کمک MOHS نیز به زمان حل کمتری نسبت به NSGA-II نیاز داشته است.

مسئله زمان بندی پروژه، یکی از مهم ترین و کاربردی ترین مفاهیم مدیریت پروژه است. بسیاری از شرکت ها و سازمان هایی که پروژه محورند، استراتژی کاهش هزینه های متغییر را در اجرای پروژه دنبال می کنند. با توجه به محیط کسب وکار کنونی، بسیاری از شرکت ها علاوه بر پایین آوردن هزینه های خود، به دنبال پیشگیری از تأخیر در اتمام پروژه اند. در این پژوهش، یک مدل ریاضی چندهدفه فازی زمان بندی پروژه با محدودیت منابع چندمهارته، با قابلیت تغییر سطح مهارت ها ارائه شد که هدف آن بهینه کردن سیاست زمان بندی پروژه و استخدام مهارت هاست. با توجه به چند هدفه بودن مدل، از یک رویکرد برنامه ریزی آرمانی استفاده شده است که مدل تک هدفه معادل حاصل می شود. نظر به اینکه مسئله زمان بندی پروژه چندمهارته جزء مسائل ان پی سخت محسوب می شود و مسئله پیشنهادی نیز حالت توسعه یافته مسئله مذکور است، درنتیجه آن نیز جزء مسائل ان پی سخت است. به همین سبب برای حل مسئله پیشنهادی، روش فرا ابتکاری ژنتیک چندهدفه ژنتیک و فاخته انتخاب و برای حل مسئله از آن استفاده شد. در ادامه، مقدار بهینه پارامترهای الگوریتم های پیشنهادی با استفاده از رویکرد تاگوچی تعیین و سپس نتایج محاسباتی برای مجموعه ای از مسائل نمونه تولیدشده توسط نرم افزار رنجن 1، ارائه و عملکرد الگوریتم ها ارزیابی و آنالیز شد. نتایج نشان می دهد الگوریتم ژنتیک چندهدفه عملکرد بهتری نسبت به الگوریتم فاخته چندهدفه دارد. در پایان نیز یافته ها جمع بندی و پیشنهادهایی به منظور تحقیقات آتی ارائه شد.

در دنیای رقابتی امروز، مدیریت زنجیره تأمین، برای کاهش هزینه ها، بهبود سطح سرویس به مشتری و دستیابی به تعادلی مناسب بین هزینه ها و سرویس ها، به عنوان امری حیاتی جلوه می کند. ماهیت پیچیده و پویای روابط بین واحدهای مختلف، عدم قطعیتی را به شبکه تحمیل می کند که این عدم قطعیت می تواند باعث کاهش اثربخشی شبکه شود. زنجیره توزیع دارو به عنوان بخشی از زنجیره تأمین دارو نیز، در محیطی نامطمئن فعالیت می کند. از طرفی همراه با بالارفتن آگاهی نسبت به پایداری، سیاست های دولتی و رشد آگاهی جامعه، عملکرد پایدار، بخش مهمی از استراتژی سازمان ها شده است. هدف این تحقیق، ارائه مدلی جدید برای شبکه پایدار توزیع داروی دام و طیور در شرایط غیر قطعی است. توابع هدف در این تحقیق، ابعاد پایداری را در نظر می گیرد، به این صورت که تابع اول بعد اقتصادی، تابع دوم بعد اجتماعی و درنهایت تابع سوم، بعد زیست محیطی را بررسی می کند. با توجه به وجود پارامتر غیر قطعی در مدل، از بهینه سازی استوار استفاده می شود. پس از طراحی مدل، به منظور اعتبارسنجی مدل ارائه شده با استفاده از داده های مربوط به شرکت، توزیع داروی دام و طیور انجام می شود. به این صورت که همتای استوار مدل سه هدفه توسط محدودیت اپسیلون با استفاده از نرم افزار CPLEX حل و همچنین مدل با استفاده از الگوریتم های فرا ابتکاری در سه سایز اجرا می شود. دو الگوریتم NSGA-II و PBMOSA در چهار معیار، با یکدیگر مقایسه شده است که نتایج نشان می دهد دو الگوریتم در سطح محافظه کاری کمتر، عملکردی مشابه دارند، ولی در سطح محافظه کاری بیشتر، برتری الگوریتم NSGA-II نتیجه می شود، همچنین نتایج مدل در شرایط قطعی و غیر قطعی مقایسه و بهتربودن مقادیر تابع هدف در شرایط قطعی ثابت می شود.