انسان شناسی فرهنگی

یکی از ویژگی های رویکرد ساختارگرایی در تحلیل متن توجه به تقابل های دوگانه است. درحقیقت تقابل بین فرهنگ و طبیعت نوعی ساختار محسوب می شود، بر این اساس دو سوی این تقابل اغلب در حین اجرا در رابطه سیال، تنشی و دیالکتیک قرار دارند که رابطه ای سلبی و هم ایجابی است. بنابراین، از این منظر می توان گفت که در آیین تعزیه، فرهنگ و طبیعت درهم آمیخته اند و پیوسته همدیگر را تعریف می کنند. تعزیه فی نفسه پدیده ای فرهنگی است، اما در بطن آن (به مثابه متن) طبیعت قرار دارد. حال اگر طبیعت را در تحلیل تعزیه در نظر نگیریم، تعزیه هویت متنی خود را از دست می دهد، زیرا عناصر طبیعت از جمله لایه های درون متنی آن محسوب می شوند. از این رو، طبیعت و فرهنگ در چارچوب تعزیه به شکلی پویا در حال تعریف و بازتعریف یکدیگر هستند. بدین منظور در این مقاله که با روش توصیفی ـ تحلیلی به نگارش درآمده، تعامل و دیالوگ بین فرهنگ و طبیعت، تطبیق آنها و نوع رابطه و جایگاه آنها با رویکردی ساختارگرایانه بررسی و تحلیل شده است. بنابراین نشان دادن چگونگی کُنش متقابل بین فرهنگ و طبیعت در فرایندی تعاملی و دیالکتیک، هدف این مقاله محسوب می شود.

۳۸۹.

بررسی رابطه احساس امنیت و اعتماد اجتماعی در میان شهروندان(مطالعه موردی ساکنان شهر کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حامد یاری جعفر هزارجریبی

منبع: پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی سال اول زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴

کلید واژه ها: احساس امنیت اعتماد اجتماعی ابعاد احساس امنیت ابعاد اعتماد اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۰۱ تعداد دانلود : ۷۵۲

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه احساس امنیت در چهار بعد (احساس امنیت اقتصادی، احساس امنیت سیاسی، احساس امنیت قضایی و احساس امنیت عمومی) و اعتماد اجتماعی در سه بعد (اعتماد بنیادین، اعتماد بین فردی و اعتماد تعمیم یافته) در میان ساکنان شهر کرمانشاه به انجام رسید. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از انواع تحقیقات توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری شهروندان بالای 18 سال شهر کرمانشاه بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای 390 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از روش پیمایشی و پرسشنامه های استاندارد و محقق ساخته استفاده شده است که پایایی آن با آلفای کرونباخ تأیید گردید. نتایج به دست آمده گویای آن است که بین ابعاد مختلف احساس امنیت و ابعاد اعتماد اجتماعی همبستگی مستقیم وجود دارد که در این میان احساس امنیت اقتصادی با مقدار 542/0 بیشترین همبستگی را با اعتماد بین فردی نشان داد. دیاگرام تحلیل مسیر نیز تأثیر مستقیم همه متغیرهای وارد شده را بر اعتماد اجتماعی نشان داد که در این میان احساس امنیت اقتصادی با مقدار 211/0 بیشترین تأثیر مستقیم را بر اعتماد اجتماعی داشت.

۳۹۰.

سبک زندگی به عنوان شاخصی برای ارزیابی سطح ایمان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: احمدحسین شریفی

منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال سوم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۱)

کلید واژه ها: سبک زندگی ایمان دینداری سطح ایمان شاخص دینداری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی کاربردی انسانشناسی شهری انسان شناسی سبک زندگی

تعداد بازدید : ۱۹۵۶ تعداد دانلود : ۸۰۴

«سبک زندگی» از اصطلاحات نسبتاً جدید علمی است که با رویکردهای گوناگونی تعریف شده است. به نظر می رسد، بهترین و جامع ترین آنها، رویکرد دین شناسانه است. بر اساس این رویکرد سبک زندگی، مجموعه ای از رفتارهای سازمان یافته است که متأثر از باورها و ارزش های پذیرفته شده، و همچنین متناسب با امیال و خواسته های فردی و شرایط اجتماعی، وجهة غالب رفتاری یک فرد یا گروهی از افراد شده اند. سبک زندگی جنبة بیانگرانه و نمادین دارد. نمود خارجی هویت باطنی و ابعاد ناپیدای هویت فردی و جمعی است. بر این اساس، می توان از سبک زندگی به عنوان شاخصی برای سنجش کیفیت ایمان افراد و جوامع استفاده کرد. این حقیقت در آیات و روایات فراوانی مورد تأکید قرار گرفته است. ناهماهنگی میان ایمان و سبک زندگی افراد و یا تفاوت سبک های زندگی علی رغم وحدت باورها و ارزش ها، علل و عوامل مختلفی دارد: ذومراتب بودن ایمان، تنوع غرایز و امیال و تأثیرگذاری آنها در گزینش های افراد، تأثیرپذیری سبک زندگی از شرایط اقلیمی و اجتماعی و یا فقدان نهادهای اجتماعی متناسب با باورها و ارزش ها، بخشی از این عوامل اند.

۳۹۱.

بررسی گفتمانی فرایندهای ارتباطی و بیانیه های تبلیغاتی در بمب گذاری های سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سبحان رضایی حسام الدین آشنا محمود شهابی ابوتراب طالبی

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال سیزدهم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱۷

کلید واژه ها: اهل سنت خشونت سیاسی گفتمان مشروعیت بخش واقعه رسانه ای مدل بمب به مثابه واقعه رسانه ای

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۹۹ تعداد دانلود : ۱۲۳۴

خشونت سیاسی، کنشی جمعی است که هدف و بهانه های دستاویز آن به لحاظ نمادین، اجتماعی و نه شخصی می باشد و در این میان، بمب گذاری، نمادین ترین گونة ممکن است. در همین راستا، این مقاله به دنبال آن است که با ارائه مدلی ارتباط شناختی، فرایند بمب گذاری را به مثابه یک واقعه رسانه ای مورد مطالعه قرار دهد و این نوع نگاه را در بررسی اهداف، معانی و گفتمان خشونت سیاسی عملیات های بمب گذاری سال های (1389-1387) در استان سیستان و بلوچستان ایران بسط دهد. مقاله حاضر بر اساس مدل ارتباط شناختی بمب به مثابه واقعه رسانه ای طراحی شده و به دنبال بررسی نحوه رمزگذاری گروه معارض در عملیات بمب گذاری می باشد. در این میان، به منظور استخراج معانی و مضامین مقوم گفتمان مشروعیت بخش این نوع خشونت، از روش تحلیل محتوای کیفی مضمونی بهره برداری شده تا با اتکا بر آن بتوان به کدگذاری و کشف شاخص های معنایی اصلی در محتوای این مقوله های کلامی پرداخت.

۳۹۲.

بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و سبک زندگی محیط زیستی در بین شهروندان شهر تبریز

نویسنده: حسین بنی فاطمه شهرام روستایی محمدباقر علیزاده اقدم فهیمه حسین نژاد

منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی کاربردی انسانشناسی شهری انسان شناسی سبک زندگی

تعداد بازدید : ۲۶۳۷ تعداد دانلود : ۱۱۴۳

زندگی انسان در طول تاریخ، در پیوند مداوم با طبیعت بوده است. آب، خاک، زمین و گیاهان همواره یاریرسان انسان و الهامبخش او بـوده و محیط زیست به عنوان پسزمینه فـعالیتهای بشری، مهمترین بخش و جزو جدا نشدنی زندگی انسان تلقی شده است. در مقابل انسانها نیز مسئول حفظ محیط زیست خود بودهاند. در این مقاله، با استفاده از نظریه پیر بوردیو، سرمایه اجتماعی به عنوان یک عنصر تأثیرگذار در زندگی شهروندان شهر تبریز تلقی شـده که به رفتار اجتماعی آنها جهت میدهد. هدف این مقاله بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و سبک زندگی محیط زیستی و تأثیر ابعاد این دو متغیر بر یکدیگر است. نتایج تحقیق نشان میدهند از میان ابعاد سهگانه سرمایه اجتماعی، ابعاد مشارکت و انسجام اجتماعی رابطه معنیدار با سبک زندگی محیط زیستی نشان دادهاند اما بعد اعتماد اجتماعی رابطه معنیداری را نشان نمیدهد. همچنین بین تحصیلات و سبک زندگی محیط زیستی رابطه معنیدار وجود دارد، ولی بهطور کلی بین درآمد و سبک زندگی محیط زیستی رابطه معناداری مشاهده نشد. تحلیل رگرسیون چندمتغیره نیز نشان میدهد که مشارکت اجتماعی، تحصیلات و انسجام اجتماعی بر روی هم حدود یازده درصد از واریانس سبک زندگی محیط زیستی را تببین میکنند.

۳۹۳.

نقش رسانه ملی در تحولات جمعیتی ایران

نویسنده: مدیریت برنامه ریزی محتوایی معاونت برنامه ریزی و نظارت سازمان صدا و سیما

منبع: رادیو آذر ۱۳۹۱ شماره ۶۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۵۶ تعداد دانلود : ۸۵۸

۳۹۴.

اسلام گرایی در کردستان و چالش های ناسیونالیسم کردی و واگرایی؛ علل و زمینه ها (نمونة موردی: تطورات گفتمان مکتب قرآن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین کچویان جمال خسروی

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال اول تابستان ۱۳۹۱ شماره ۳

کلید واژه ها: تحلیل انتقادی گفتمان نظریه گفتمان مکتب قرآن ناسیونالیسم کردی و واگرایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۴۵ تعداد دانلود : ۱۵۰۷

این مقاله می کوشد تا در پرتو نظریه دیرینه شناسانه فوکو، به تحلیل تطورات گفتمانی مفهوم شهروندی، از صورت کلاسیک آن به صورت متکثر و حساس به نیاز گروه های خاص، پرداخته و موانع «امکان شهروندی» پنج گروه اجتماعی خاص را مورد بررسی و طبقه بندی مجدد قرار دهد. همچنین تلاش شده در هر مورد، راهکارهای رفع «امتناع» شهروندی با توجه به مباحث نظری و تجربیات جهانی ارائه شود. تطور مباحث نظری انتقادی و تحولات نهادی شهروندی از یک سو و ایجاد نهادها، گرایش ها و مبانی نظری مستقل علوم اجتماعی در مورد گروه های خاص از دیگر سو، باعث تجدیدنظر در درک ما از شهروندی بر مبنای حقوق گروه های اجتماعی «خاص» شده است. دلایل مشترکی برای حذف کامل یا نسبی گروه های خاص مورد بررسی از حیطه شهروندی وجود دارد، مانند عدم موازنه حقوق و مسئولیت های شهروندی در میان این گروه ها، عدم دسترسی آنان به سپهرهای اجتماعی به معنای عام و دوری نسبی آنان از بازار کار.

۳۹۵.

تجلّی کار گروهی در سنّت های رفتاری مردم ایران

نویسنده: رقیه حاج محمدیاری

منبع: فرهنگ مردم ایران بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲۸ و ۲۹

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۳۰ تعداد دانلود : ۶۷۳

۳۹۶.

قومیت و باروری: نگاهی به کارهای صورت گرفته در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد ترکاشوند

منبع: جمعیت تابستان ۱۳۹۱ شماره ۸۰

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۶۶ تعداد دانلود : ۱۰۵۸

۳۹۷.

بازتاب احترام در آیین ها و جشن های ملی

نویسنده: الهه شایسته رخ

منبع: فرهنگ مردم ایران زمستان ۱۳۹۱ شماره ۳۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۲۶ تعداد دانلود : ۵۲۶

۳۹۸.

بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر شادکامی (مطالعه موردی: شهر کرمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی امیرکافی بهنام زارع

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال دوم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۵

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی واژگان کلیدی: شادکامی بهزیستی (خوشبختی) ذهنی حمایت اجتماعی و اعتماد نهادی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۵۷ تعداد دانلود : ۶۷۷

شادکامی یکی از مهم ترین هیجان های مثبت و احساسات خوشایند است که سلامت جسمی و روانی اعضای جامعه را متأثر می سازد. این مقاله ضمن توصیف شادکامی، عوامل مؤثر بر آن را مورد بررسی قرار می دهد. در این راستا، با رویکردی جامعه شناختی، رابطة سرمایه اجتماعی به عنوان مفهومی (سازه ای) چند بعدی با شادکامی مورد بررسی قرار می گیرد. این تحقیق از نوع پیمایشی است که در آن با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای با 384 نفر از افراد بالای هجده سال، ساکن در مناطق مسکونی شهر کرمان مصاحبه شده است که از بین آنها، اطلاعات 376 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد که متغیرهای شبکه اجتماعی قوی، شبکه های مشارکت مدنی (عضویت انجمنی)، حمایت اجتماعی، اعتماد نهادی و احساس تعلق (دلبستگی اجتماعی)، اثرات معنی داری بر شادکامی دارند. در مجموع نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که اشکال سرمایه اجتماعی (ساختاری و شناختی) 38 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند.

۳۹۹.

آینده جمعیت در ایران؛ تحولات جمعیت ایران از نگاه کارشناسان و صاحبنظران جمعیت

نویسنده: محمدمهدی لبیبی

منبع: رادیو آذر ۱۳۹۱ شماره ۶۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی جنسیت

تعداد بازدید : ۱۳۸۹ تعداد دانلود : ۱۰۲۰

۴۰۰.

بررسی مضامین در آواها و ترانه های مشاغل زنانه

نویسنده: علی آنی زاده

منبع: فرهنگ مردم ایران بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲۸ و ۲۹

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۳۹ تعداد دانلود : ۱۴۳۱

درخت حوزه‌های تخصصی