درخت حوزه‌های تخصصی

"نقش رسانه‌ها در درگیری‌های ملی و بین‌المللی جهان معاصر انکارناپذیر است. اگر چه تصور عمومی بر این اصل استوار است که رسانه‌ها در خدمت آگاه‌سازی مخاطبان و اطلاع‌رسانی دربارة حوادث جهان پیرامون، قرار دارند، نقش تنش‌زایی آنها پررنگ‌تر به نظر می‌رسد تا جایی که در بروز برخی نزاع‌های داخلی و خارجی یک کشور، رسانه‌های خودی یا بیگانه مقصر اصلی شناخته می‌شوند. مؤلف در مقاله پیش رو می‌کوشد تا نقش رسانه‌ها را در جنگ بررسی کند. وی پس از معرفی چند منبع معتبر در زمینه مطالعات جنگ و رسانه، شیوه‌های اثرگذاری رسانه‌ها بر آغاز یا پایان جنگ را در سه قالب کلی: تسهیل‌کنندگی، بازدارندگی و اجبارکنندگی توضیح می‌دهد و دلایل و دیدگاه‌های مخالفان حضور رسانه‌ها در جریان جنگ را بر می‌شمارد. "

مقاله حاضر که به شیوه پیمایشی صورت گرفته، به بررسی رابطه استفاده از رسانه های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، با برخی از ابعاد هویتی پرداخته است. به این منظور 400 نفر از نوجوانان و جوانان 14 تا 29 ساله شهر تبریز، به روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی سیستماتیک به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از روش های آماری همبستگی و آزمون t مورد پردازش قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین استفاده از پایگاه های اینترنتی و ماهواره با هویت فردی و هویت جهانی، رابطه مثبت و با هویت ملی و دینی، رابطه منفی وجود دارد. بین استفاده از تلفن همراه و هویت فردی، رابطه مثبت و بین استفاده از تلفن همراه و هویت دینی، قومی و خانوادگی رابطه منفی دیده می شود؛ همچنین بین استفاده از لوح فشرده و لوح ویدئویی با هویت ملی رابطه منفی و با هویت جهانی رابطه مثبت وجود دارد.

اطلاع کافی از عملکرد گذشته، وضع موجود، و برنامه‌های آینده سازمان پخش مهمی از فرایند برنامه‌ریزی و سیاست گذاری است.به عبارت ساده، برنامه‌ریزی یعنی تصمیم‌گیری در مقطع کنونی برای شکل داده به آینده. از جمله مزایای برنامه‌ریزی آن است که دشواری‌ها و حوزه گزینش‌های ممکن را به روشنی نشان می‌دهد و، درعین حال، برای شرایط گوناگون، گزینه‌های بااهمیت را جست‌وجو می‌کند. درنتیجه، برنامه‌ریزی منجر به روشی منطقی و نظام‌دار یا سیستماتیک می‌شود. قدم اول در برنامه‌ریزی تعیین اهداف دوربرد و کلی است، سپس تبیین و تعریف روش‌هاوچارچوب ها و چگونگی‌ها برای نیل به اهداف. آن‌چه در فرایند برنامه‌ریزی رسانه‌های دیداری و شنیداری مستلزم توجه و تعمق است، روشن ساختن مقاصد،امیال، نیازها، و مصلحت مخاطبان برنامه‌ها و پیام‌های رسانه است. لذا، سنجش عوامل تاثیرگذار در عملکرد هریک از این عوامل در درون محیط و خارج از محیط سازمان‌های رسانه‌ای و همچنین تحت تاثیر قراردادن این عوامل از اهم فعالیت‌های مدیریت و برنامه‌ریزی رسانه است.دراین مقاله، با برداشتی از حوزه‌ عملکرد رسانه‌ها، تجارب و دیدگاه‌های راهبردی را برای نیل به هدف‌گذاری نظام‌گرا مورد بحث و بررسی قرارمی‌دهیم. انتظار این است که، با مراجعه به تعامل و ارتباط سیستمی و نظام‌گرایانه عوامل محیطی رسانه‌ها، راه منطقی برنامه‌ریزان دراین بخش فراهم آید.

در دنیای معاصر رسانه های جمعی به عنصری اساسی در جامعه مبدل گشته و ایفاگر کارکردهای بسیاری در زندگی انسانی هستند. گسترش بسیار زیاد تولید در گونه (ژانر)ها و موضوعات مختلف در شبکه های تلویزیونی، بسیاری از سازمان ها و مؤسسات رسانه ای جهان را بر آن داشته تا کار تولید برنامه های نمایشی را به طور تخصصی دنبال کنند. تأسیس شبکه تخصصی خبر و پس از آن شبکه آموزش، حرکت به سوی تخصصی شدن شبکه ها را نوید بخشیده است. در این میان و با توجه به گسترش وسایل ارتباط جمعی و مشکلات سیستم های سنتی آموزشی از سویی و همچنین، روند تخصصی شدن شبکه های تلویزیونی از سویی دیگر، ضرورت ورود به پارادایمی جدید در عرصه آموزش بیش از پیش احساس می شود؛ ازاین رو، در این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه ای در پی آن خواهیم بود تا با استفاده از نظریه «سیستمیک» پیرامون ارتباطات توسعه ابتدائاً نحوه به کارگیری و استفاده از رسانه های جمعی به خصوص تلویزیون به منظور پیشبرد اهداف توسعه را بررسی و در ادامه سیاست ها و اولویت های آموزشی- رسانه ای کشور آمریکا و شبکه آموزشی سیما را مورد مطالعه قرار داده و در نهایت، راهکارهایی را برای این شبکه ارائه نماییم. نتایج نشان می دهد ازآنجاکه شبکه های آموزشی آمریکا جزء شبکه های تخصصی آموزشی قرار داشته و برنامه های شبکه آموزش سیما در دسته تلویزیون فرهنگی، ازاین رو، تمرکز بر اشکال اسطوره های نوین، یعنی داستان ها و روایت های رسانه ای می تواند در بهبود برنامه های شبکه آموزش سیما اثرگذار باشد.

"زبان، نمادی قراردادی برای بیان مفاهیم است. معناشناسی یا سیمانتیک شاخه‌ای از علم ارتباطات است که به بررسی معانی مترتب بر زبان مورد استفاده در جریان یک ارتباط می‌پردازد. همان گونه که با جا به جا کردن واژه‌های یک جمله می‌توان عبارتی جدید با معنایی تازه پدید آورد. جایگزینی یک واژه با مترادف آن به دلیل تفاوت در بار عاطفی می‌تواند معنایی کاملاً متفاوت به ذهن القا کند. بر این اساس، در جریان دستکاری اذهان مخاطبان می‌توان برای مثبت یا منفی جلوه دادن امری خاص، برای نامگذاری، توصیف یا اطلاع‌رسانی، از لحن، واژه‌ها، نام‌ها و جمله‌بندی‌های خاص استفاده کرد. انتخاب نام‌های آشنا و مثبت برای پدیده‌ها و اشیای مخرب ]همچون (موشک) پاتریوت = میهن‌پرست[، القاب هراس‌انگیز برای افراد یا اشیای مورد خصومت صاحبان قدرت (بنیادگرایان افراطی = مبارزان فلسطینی) به کارگیری جملات با بار مثبت برای توصیف اعمال وحشیانه (جنگ امریکا با عراق = نبرد آزادسازی) و… از جمله ترفندهای رسانه‌ای برای ایجاد معانی نادرست اما مورد نظر در ذهن مخاطبان است. مقالة حاضر تلاشی است در جهت روشن کردن اذهان مخاطبان رسانه‌ها نسبت به آنچه به عنوان واقعیت دریافت می‌کنند اما اثری از واقع‌گرایی در آن نیست. "

مجموعه عواملی چون مسائل و مشکلات اقتصادی، آلودگی هوا، ترافیک، ازدحام جمعیت، مهاجرت و افزایش جمعیت شهری، هسته‌ای شدن خانواده‌ها، بالارفتن سطح انتظارات و توقعات، افزایش روحیه مصرف گرایی، بالا رفتن سن ازدواج، تخصصی شدن مشاغل، رشد سریع و جهش آسای فن‌آوری و صنعت، افزایش طول مدت زمان تحصیلات، کمرنگ شدن باورها و آداب و رسوم سنتی، سست شدن روابط انسانی، افزایش طلاق، بیکاری، سوانح طبیعی و تصادفات، مصرف دخانیات و موادمخدر،... زندگی در جوامع امروز را دشوار و با فشار و استرس همواره کرده‌است. دراین میان، بدون شک یکی از رسالتها و وظایف مهم صداوسیما، از یک سو تهیه و پخش برنامه‌های آرامش بخش برای مخاطبان باتوجه به ویژگیها، علایق و انتظارات آنان است تا از این طریق سطح نشاط، شادابی، بهداشت روانی و عاطفی افراد جامعه درحد مطلوب حفظ شود، و از سوی دیگر، طرح درست مسائل استرس‌زا، پرهیز از تهیه برنامه‌های اضطراب‌زا، آموزش روشهای مقابله با استرس و بالابردن روحیه مقاومت، صبر و بردباری افراد جامعه، برای جلوگیری از عواقب ناشی از این تنش‌هاست.

"رسانه دینی صرف نظر از این که با آن موافق باشیم یا مخالف هم اکنون وجود دارد و به سختی در تلاش است تا به اهداف خود نایل آید. رسانه دینی می کوشد تا در جهان پر آشوب و رو به انحطاط امروز غرب ، مرهمی بر زخم های عمیق روحی مخاطبان بگذارد. ترس از مرگ ، نگرانی از تربیت وآینده فرزندان خسته و اشباع شدن از برنامه های معمول تلویزیون های غربی ، تلاش برای یافتن راه رهایی از بمباران تبلیغاتی تلویزیون ها ، سرگردانی و پرسشگری روح جستجو برای یافتن آرامش و تسکین وصدها عامل دیگر همگی دست به دست هم داده اند تا تلویزیون های دینی در غرب و بسیاری دیگر از کشورهای دنیا ، پر مخاطب و پر بیننده باشند . همچنان که به مرور بر تعداد رسانه های دینی افزوده می شود ، تعداد علاقه مندان به استفاده از رسانه های دینی نیز افزایش می یابد. بر اساس گزارش sydney morning herald تحقیقات جدید استفاده از اینترنت در ایالات متحده نشان می دهد یک سوم از امریکایی های on line از اینترنت برای نزدیک شدن به خدا بهره می برند .این تحقیقات از رفتارهای 126 میلیون کاربر در ماه آگوست 2003 برداشت شده است. در این تحقیق همچنین آمده است تعداد جستجو گران مطالب مذهبی از 18 میلیون به 35 میلیون رسیده است .در همین حال تعداد افرادی از این دست که از وب برای دست یافتن به مطالب مذهبی استفاده می کنند با رشد 60 درصدی از 3 میلیون نفر در سال 2000 به 5 میلیون نفر در سال 2003 افزایش پیدا کرده است. بر اساس گزارش مرکز تحقیقات pew در واشنگتن دی سی تنها در فاصله میان مارس 2000 تا سپتامبر 2001 تعداد کاربران علاقه مند از 18 میلیون به 28 میلیون رسیده است به خصوص در جریان واقعه یازدهم سپتامبر بیش از چهل درصد از کاربران جهان حتی از این طریق به ارسال ودریافت دعا و نیایش می پرداختند که 23 درصد آنها از مطالب مربوط به دین اسلام بوده است ( بخش خبر آی .تی ایران) می بینید که رسانه های دینی وجود دارند. صدها شبکه رادیو و تلویزیونی دینی نه فقط با وعظ و نصیحت بلکه با انواع برنامه های آرامش دهنده و به دور از روش های تجاری مرسوم .که آمیزه ای از سکس و خشونت و هیجان کاذب است . تاکنون مخاطبان خود را راضی نگه داشته اند . مقاله زیر بحثی در مورد این رسانه ها است. "

خبر و تحلیل های روزنامه های جریان های مهم سیاسی کیهان (اصول گرا)، شرق (اصلاح طلب) و ایران (اعتدال گرا) با استفاده از روش تحقیق تحلیل گفتمان رویکرد وندایک در خصوص دهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی و پنجمین انتخابات مجلس خبرگان در بازه زمانی (1 مهر تا 10 اسفند ماه 1394) مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق پژوهشگران پس از استخراج مهم ترین کار ویژه های گفتمانی این روزنامه ها به مقایسه آنها با یکدیگر پرداختند. هر یک از این روزنامه ها که متعلق به یک جریان سیاسی بودند، به دنبال آن بودند که گفتمان خود را در مقابل دیگری تبیین کنند، اما گفتمان دو روزنامه ایران و شرق تقریبا در مقابل گفتمان روزنامه کیهان قرار می گرفت. هر چند هر دو روزنامه شرق و ایران خود را اصلاح طلب و اعتدال گرا و تا حدودی دارای تفاوت گفتمانی معرفی می کردند اما به طور کلی هر دوی آنها دگر خود را اصول گرایان معرفی می کردند. روزنامه شرق و ایران چشم انداز اصلاح طلبان و اعتدال گرایان را در انتخابات آینده مجلس پیروزی در صورت مشارکت حداکثری مردم می دانست و روزنامه کیهان هم چشم انداز اصول گرایان را برای پیروزی در صورت ائتلاف حداکثری و لیست واحد عنوان می کرد. پس از اعلام نتایج انتخابات روزنامه ایران مجلس آینده را مجلسی معتدل و روزنامه شرق با پیروزی قاطع لیست امید و اصلاح طلبان و روزنامه کیهان با پیروزی چشمگیر «اصول گرایان» و شباهت نداشتن مجلس دهم به مجلس ششم بازنمایی کرد.

هر برنامه‌ رادیویی‌ پیام‌ یا پیام‎هایی‌ دارد که‌ تهیه‌کننده‌ تلاش‌ می‌کند در قالب‌ آن‌، اطلاعات‌ مستقیم‌ و یا غیرمستقیم، شرح‌ یا تفسیر و در واقع‌ سطحی‌ از تحلیل‌ را برای‌ مخاطبان‌ برنامه‌ ارسال‌ کند. البته‌ دریافت‌ صحیح‌ مخاطب‌ تنها بستگی‌ به‌ توانایی‌ و شناخت‌ تهیه‌کننده‌ برنامه‌ ـ که‌ در چگونگی‌ عرضه‌ پیام‌ متجلی‌ می‌شود ـ ندارد بلکه‌ به‌ وضعیت‌ دانش‌ و قدرت‌ فهم‌ خود او‌ نیز وابسته‌ است‌. هر یک از شیوه‌های‌ گوناگون‌ تحلیل‌ محتوا می‌تواند وجه‌ خاصی‌ از ویژگی‎ها و یا کارکردهای‌ پیام‌ را مشخص‌ کند. مهم‌‎‎ترین‌ کارکرد تحلیل‌ محتوا، بررسی‌ کمی‌ و آماری‌ محتوای‌ آشکار ارتباطات‌ است(دوورژه‌، 1375: 19ـ 118). در این‌ حالت،‌ تحلیل‌ محتوا یک‌ روش‌ متّکی‌ بر متن‌ است‌ و به همین دلیل از این‌ جهت‌ نیز در بررسی‌ کار رسانه‌های‌ مکتوب‌ مؤثرتر است‌. البته برخی‌ متن‌ را فقط ‌مکتوب‌ نمی‌دانند بلکه‌ صدا و تصویر را نیز جزئی‌ از آن‌ به‌ حساب‌ می‌آورند. با وجود این، حتی‌ به‌ نظر می‌رسد همه‌ انواع‌ مختلف‌ تحلیل‌ محتوا نمی‌تواند به‌ نیاز رسانه‌های‌ غیرمکتوب‌، از جمله‌ رادیو در شناخت‌ و تحلیل‌ یک‌ «برنامه‌» پاسخ‌ کامل‌ بدهد، زیرا دست‌ کم‌ شیوه‌ اجرا و تأکیدهای‌ به جا و نابه‎جا (بر بخش‎هایی‌ از متن‌ و حتی‌ چگونگی‌ قطع‌ و وصل‌ آن‌ و نحوه‌ استفاده‌ از موسیقی‌) می‌تواند بر درک‌ و استنباط‌ مخاطب‌ اثر بگذارد. شیوه‌های‌ گوناگون‌ تحلیل‌ محتوا ـ که‌ برای‌ آشنایی‌، به‌ طور مختصر به آنها اشاره‌ می‌شود ـ هر کدام‌ در جای‌ خود کاربرد مؤثری‌ در شناخت‌ وجهی‌ از یک‌ متن‌ رسانه‌ای‌ دارند. از این‌ جهت‌ به‌ سادگی‌ نمی‌توان‌ بهترین‌ شیوه‌ را انتخاب‌ کرد، اما بر حسب‌ هدفی‌ که‌ از تجزیه‌ و تحلیل‌ یک‌ متن‌ یا یک‌ «برنامه‌» وجود دارد، باید مناسب‌ترین‌ را به‌ کار برد.

در دنیای امروز هویت به عنوان مهم ترین جنبه شخصیت انسانی، متأثر از نسبیت گرایی پست مدرنیسم معنایی دگرگون یافته و جایگاه زنان و هویت آنان را دچار تغییراتی کرده است. از سوی دیگر، تلویزیون تصورات ما را درباره مسائل بنیادین اجتماعی شکل می دهد. این مقاله، می کوشد تا چگونگی بازنمایی هویت جنسیتی را در قالب نشانه های پست مدرن، در دو سریال «زمانه» و «تکیه بر باد» مطالعه کند. به این منظور با استفاده از رویکرد برساخت گرا در نظریه بازنمایی استوارت هال این موضوع را بررسی کرده است. جامعه آماری این پژوهش، پربیننده ترین سریال های سال 1391 بودند که به لحاظ محتوایی بیشترین ارتباط را با هدف پژوهش داشتند. برای روش پژوهش، الگویی ترکیبی از نشانه شناسی انتخاب شد. چنین به نظر می رسد، در این دو سریال، بازنمایی های زنانه، نمایش دهنده شخصیتی هستند که خصلت های سنتی و مدرن را به طور تلفیقی به همراه دارند. سریال ها نوعی بازنمایی منفی از شکل گیری هویت پست مدرن در پیش گرفته اند.

شبکه جهانی وب ، با تمام امکاناتی که در ذخیره سازی ، پردازش و خصوصا انتقال اطلاعات به ارمغان آورده ، متصدیان سازماندهی اطلاعات را با چالش های زیادی رو به رو ساخته است . سرعت سرسام آور منابع اطلاعاتی ، ویژگیهای ماهوی آنها و خصیصه های منحصر به فرد این رسانه نوظهور موجب گردیده که روشهای سنتی توصیف و سازماندهی منابع در این محیط کارآیی خود از دست بدهند . بنابراین ، آنچه توجه اکثر متخصصان را در امر سازماندهی منابع وب به خود جلب کرده 0است ابزاری است که 0امروزه ”ابرداد“ نامیده می شود .