درخت حوزه‌های تخصصی

عدالت سازمانی در اغلب پژوهش ها در ارتباط با ذینفعان درونی سازمان در نظر گرفته شده و به دلیل پیامدهای مهم آن تبدیل به یکی از جذاب ترین موضوعات پژوهشی در حوزه روانشناسی صنعتی و سازمانی شده است، پژوهش های اندکی درباره رفتار عادلانه سازمان در مواجهه با ذینفعان بیرونی صورت گرفته است. پژوهش حاضر در راستای این خلأ نظری و با هدف ارائه مدلی برای سنجش مفهوم عدالت برون سازمانی انجام شده است.این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات، توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بوده و برای تعیین قابلیت اعتماد (پایایی) از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار نهایی آن 81/0 محاسبه شده که حاکی از اعتبار بالای پرسشنامه دارد. برای آزمون فرضیات پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که ابعاد شناسایی شده (عدالت با مشتریان، عدالت با تأمین کنندگان، عدالت با رقبا و عدالت محیط زیستی) مفهوم عدالت برون سازمانی را مورد سنجش قرار می دهند.

اگرچه در دهة گذشته، تحقیق در زمینة رفتارهای شهروندی سازمانی در حوزه های مختلف، به طور چشمگیری گسترش یافته است، دربارة رفتارهای شهروندی سازمانی در حوزة سیستم های اطلاعاتی شناخت اندکی وجود دارد. هدف این تحقیق بررسی تأثیر رفتارهای شهروندی سازمانی بر موفقیت سیستم های اطلاعاتی سازمان است. مدل تحقیق شامل روابط میان سازه های رفتارهای شهروندی سازمانی، یعنی نوع دوستی، وظیفه شناسی، ادب، حسن شهروندی و جوانمردی، و متغیرهای موفقیت سیستم های اطلاعاتی از جمله کیفیت اطلاعات، بازده کاری و نوآوری در فناوری اطلاعات پیشنهاد شد. ابزار این پژوهش پرسشنامه است. جامعة آماری تحقیق حاضر کلیة سازمان های تولیدی و خدماتی است که سیستم های اطلاعاتی در پیشبرد اهداف سازمان به کار می گیرند. نمونه ای به روش نمونه گیری دردسترس در دو مرحله انتخاب شد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی؛ و از نظر نحوة گردآوری داده ها، توصیفی/ همبستگی است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها مدل سازی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر انجام گرفت. ابتدا، مدل اندازه گیری بررسی شد. سپس، مدل مفهومی تحقیق در جامعة آماری برازش شد. طبق نتایج تحلیل مسیر در مدل تحقیق، تمامی روابط تأیید شد، بجز تأثیر نوع دوستی و ادب بر بازده سیستم که معنادار تشخیص داده نشد. در نهایت، مدل نهایی تحقیق طراحی شد و پیشنهادهایی بر مبنای نتایج تحقیق مطرح شد.

دو دهة اخیر، صاحب نظران به شفافیت سازمانی توجه کرده اند. در مطالعات پیشین در زمینة شفافیت سازمانی، بیشتر به جنبة افشاگری اطلاعات توجه شده است و به روابط مفاهیم شفافیت سازمانی، عملکرد و فرهنگ سازمانی، به طور مطرح شده در این مقاله توجه نشده است. بنابراین، تحقیق حاضر تأثیر شفافیت سازمانی بر عملکرد سازمان با میانجیگری فرهنگ سازمان را در سطح مدیران و کارشناسان ارشد 32 شرکت فعال در حوزة صنعت مواد غذایی، و به طور خاص مواد لبنی بررسی می کند. روش نمونه گیری در این تحقیق، نمونه گیری طبقه ای و خوشه ای بوده است. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی از شاخة همبستگی و از نوع مدل سازی معادلات ساختاری است. برای جمع آوری داده ها پرسشنامه های استاندارد راولینز، هاگیز و مورگان و دنیسون به کار گرفته شد. نتایج آزمون نشان داد تأثیر شفافیت سازمانی بر عملکرد سازمان مثبت و معنادار است و فرهنگ سازمان نیز به عنوان متغیر واسطه بر این رابطه اثر می گذارد. نکته حائز توجه این است که تأثیر شفافیت سازمانی بر عملکرد از طریق فرهنگ سازمانی قویتر از تأثیر مستقیم شفافیت سازمانی بر عملکرد سازمان است.

در سال های اخیر، رفتارهای شهروندی سازمانی به دلیل اثرات قابل توجهی که بر اثربخشی و موفقیت سازمان ها داشته اند، بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. هدف از این تحقیق که در شرکت گاز استان خراسان شمالی انجام گرفته، بررسی تأثیر اعتماد سازمانی بر بروز چنین رفتارهایی است. رفتار شهروندی سازمانی با استفاده از پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی پادساکف و همکارانش و اعتماد سازمانی بوسیله پرسشنامه الونن و همکارانش، سنجیده شد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل 94 کارمند اداری شرکت گاز بوده و از روش سرشماری برای گردآوری داده ها استفاده شده است. نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار بین تمام ابعاد متغیر مستقل و وابسته بود. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه گام به گام نشان داد که از بین ابعاد مختلف اعتماد سازمانی، اعتماد نهادی بیشترین سهم را در تبیین تغییرات رفتار شهروندی سازمانی دارد. نهایتاً، آزمون میانگین یک جامعه نشان داد تمام ابعاد اعتماد سازمانی، هم چنین تمام ابعاد رفتار شهروندی سازمانی در این شرکت از وضعیت مطلوبی برخوردار هستند.

یکی از مسائل و مشکلات سازمان های امروزی، کمبود اعتماد بین کارکنان و مدیران است. در سازمان های خصوصی و دولتی، شکاف قابل توجهی بین کارکنان و مدیریت و خواسته های این دو وجود دارد. در نتیجه این شکاف، تصمیمات معمولاً با مشکلات اجرائی روبه رو می شود. ازاین رو هدف پژوهش حاضر، شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر اعتماد و رتبه بندی آنها از نظر مدیران و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تهران است. تحقیق حاضر از نظرهدف،کاربردی و از نظر جمع آوری داده ها، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری در این تحقیق شامل مدیران و کارکنان امور مالی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران است. از میان تعداد400 نفر از مدیران و کارمندان، 198 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. نتایج به دست آمده از روش تحلیل سلسله مراتبی نشان می دهد؛ از دیدگاه کارکنان، عامل "" شایستگی"" با وزن 0.246 دارای بیشترین تأثیر در اعتمادسازی بین کارکنان و مدیران است. رتبه و وزن بقیه عوامل نیز بدین شرح است:1. تفویض اختیار (0.180)، 2. مشارکت (0.160)، 3. احترام به ارزش ها (0.157)، 4. توجه (0.139)، 5. ثبات شخصیت (0.119). همچنین از دیدگاه مدیران، عامل "" شایستگی"" با وزن 0.266 دارای بیشترین تأثیر در اعتمادسازی بین کارکنان و مدیران است. رتبه و وزن بقیه عوامل نیز بدین شرح است: 1. تفویض اختیار(0.238)، 2. احترام به ارزش ها (0.160)، 3. مشارکت و وفاداری (0.152)، 4. توجه (0.105)، 5. ثبات شخصیت (0.079).

این مقاله عوامل سازمانی مؤثر در ایجاد بدبینی را بررسی کرده است. ابتدا با مطالعة پیشینة بدبینی سازمانی، ابعاد و مؤلفه های بدبینی در رویکرد های مختلف بررسی شد و از بین آن ها شش مؤلفة ادراک از حمایت سازمانی، ادراک از حقوق و مزایای مدیران اجرایی، ادراک از عملکرد سازمانی، ادراک از عدالت توزیعی و رضایت شغلی برای سنجش میزان بدبینی آزمون شد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی، و از نظر نحوة گردآوری داده ها توصیفی است. جامعة آماری تحقیق، کارکنان سازمان استاندارد شهرستان قم بود که همة کارکنان در تحقیق شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. داده های به دست آمده از پرسشنامه به وسیلة نرم افزار SPSS تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد هر شش عامل بدبینی در سطح متوسط است. رتبه بندی این عوامل از حیث تأثیر بر ادراک از بدبینی سازمانی در میان کارکنان این سازمان معنادار نبود.

انسان ها همیشه دوست دارند بدانند دیگران آنان را چگونه ارزیابی می کنند و در منظر دیگران چه جلوه ای دارند. فراگردی که طی آن افراد می کوشند واکنش دیگران نسبت به افکارشان، یا تصویر خود در ذهن دیگران را پیگیری کنند و مثبت جلوه دهند، تصویرپردازی دیگران نامیده می شود. در این زمینه شخصیت افراد در به کارگیری تصویرپردازی اهمیت زیادی دارد. عزت نفس و خودباوری دو بعد شخصیتی اند که نقش بسزایی در اجرای تصویرپردازی دیگران دارند. هدف تحقیق حاضر بررسی نقش این دو متغیر شخصیتی در به کارگیری تصویرپردازی است. روش تحقیق کمی با به کارگیری پرسشنامه است. جامعة آماری را کارکنان ستادی بانک سپه تشکیل می دهند. یافته های تحقیق نشان می دهد عزت نفس رابطة مثبت معنادار با تصویرپردازی دارد در حالی که رابطة معنادار بین خودباوری و تصویرپردازی مشاهده نشد.

تسهیم دانش مکانیزمی است که با انتشار و کمک به کاربرد دانش، کارکنان را در تحقق وظایف شغلی خود یاری می کند. این مکانیزم می تواند تحت تأثیر عوامل مختلف فردی و سازمانی باشد . از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه بین آوای کارکنان با تسهیم دانش انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده و روش جمع آوری داده ها شامل بررسی پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل تمامی اعضای هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان بوده که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای (بر حسب جنسیت، مرتبه علمی و رشته آموزشی) تعداد 183  نفر انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور بررسی متغیرهای پژوهش از پرسشنامه های آوای کارکنان و تسهیم دانش استفاده شد. برای تعیین پایایی از آزمون آلفا کرونباخ استفاده شد که مقدار ضریب برای آوای مطیع 85/0، آوای تدافعی 81/0 و آوای نوع دوستانه 79/0 و برای تسهیم دانش 87/0 به دست آمد . برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی و رگرسیون چندگانه همزمان با کمک نرم افزار SPSS21  استفاده شد. نتایج نشان داد مقدار ضریب همبستگی آواهای: مطیع، تدافعی و نوع دوستانه با تسهیم دانش به ترتیب 577/0-، 409/0- و 671/0 بود (001/0 p< ). نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که آوای کارکنان 3/52 درصد از واریانس تسهیم دانش را تبیین می کند (001/0 p< ) که از بین آوای کارکنان، آوای نوع دوستانه با مقدار β (516/0) اثر مثبت و آوای مطیع با مقدار β (329/0-) اثر منفی بر تسهیم دانش دارد (001/0 p< ). بنابراین با افزایش آواهای مطیع و تدافعی از میزان تسهیم دانش کاسته می شود اما با افزایش آوای نوع دوستانه بر میزان تسهیم دانش افزوده می گردد.

نگرانی و دغدغه فکری کارکنان درباره زندگی کاری و اشتغال آنان در طی ساعات طولانی، زمینه های پیوند همیشگی آنان را با فضای کاری فراهم می آورد، به نحوی که تداوم این شرایط می تواند باعث ایجاد پیامدهای مثبت و منفی شود. پژوهش حاضر در پی تبیین شیفتگی عجیب پرستاران به کارشان در قالب اعتیاد به کار و تأثیر آن بر رفتار شهروندی سازمانی آنان بوده و از حیث هدف یک تحقیق کاربردی و از جهت نحوه گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی به شمار می آید. روش تحلیل داده ها از نوع همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری است. جامعه آماری شامل پرستاران شهر تهران می باشد که در مطب، دانشکده و بیمارستان ها به طور همزمان فعالیت می کنند. یافته های مقاله بر اساس مدل سازی معادلات ساختاری حاکی از آن است که بین اعتیاد به کار پرستاران با بروز رفتار شهروندی سازمانی در میان آنها رابطه علّی (تأثیر) معنی داری وجود دارد. هم چنین بین ابعاد اعتیاد به کار (عجین شدن با کار، تمایل درونی در کار و لذت از کار) و رفتارهای شهروندی سازمانی، رابطه علّی مثبت و معناداری وجود دارد.

تعالی سازمانی یکی از مباحث مهم در مدیریت است. پژوهشگران این عرصه الگو های مختلفی را برای آن ارائه کرده اند تا سازمانها با بهبود مستمر روند خود به تعالی مورد نظر دست یابند. در همه الگو های تعالی سازمانی بر «بعد انسانی» سازمان تأکید شده است؛ لکن بعد حیوانی و جسمانی انسان مد نظر، و کمتر به جنبه روحانی و ارزشی پرداخته شده است. این پژوهش به بررسی پایه های نظری تعالی فرد از دیدگاه قرآن کریم می پردازد. این پژوهش، بنیادی است و به همین منظور برای انسجام بیشتر یافته ها، داده های پژوهش از ترجمه و تفسیر شریف المیزان استخراج و با روش گرندد تئوری تحلیل شده است. پس از استخراج کدها، مفاهیم و مقوله ها، در نهایت الگوی تعالی فرد در سازمان مبتنی بر مدیریت ربوبی (توحید ربوبی) به دست آمد.

این پژوهش باهدف ارائه مدلی به منظور تبیین نقش سرمایه روان شناختی بر کارکنان سازمان (رفتار شهروندی سازمانی، عملکرد و استرس شغلی) و نیز بررسی عوامل اثرگذار بر آن (وجهه بیرونی، حمایت سازمانی و هویت قومی) انجام گرفته است. همچنین نقش سیاست های درون سازمانی، محدودیت منابع و رضایت شغلی بر نتایج حاصل از سرمایه روان شناختی مورد بررسی قرار گرفت و نیز نقش سرمایه روان شناختی در تعدیل رابطه بین این متغیرها ارزیابی شد. برای سنجش متغیرها و بررسی مدل تحقیق، پرسشنامه ای 64 سؤالی طراحی و بین اعضای نمونه آماری (370 نفر) انتخاب شده از کارکنان مجموعه صنعتی گلرنگ، توزیع شد. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد هویت قومی، اصلی ترین عامل اثرگذار بر سرمایه روان شناختی و رفتار شهروندی نیز اصلی ترین نتیجه حاصل از آن است؛ اما نقش سرمایه روان شناختی در کاهش استرس ادراک شده شغلی مورد تأیید قرار نگرفت. همچنین نقش سرمایه روان شناختی در تعدیل رابطه بین سیاست های سازمانی و استرس شغلی (به صورت کاهش اثر) و نیز رابطه بین رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی (به صورت افزایش اثر) مورد تأیید قرار گرفت.

در محیط های رقابتی امروزی توسعه رفتارهای شهروندی سازمانی در میان کارکنان یکی از عوامل کلیدی برای ارتقای عملکرد سازمانی به شمار می رود. از سوی دیگر مسئولیت اجتماعی و ضرورت کسب مشروعیت محیطی به وسیله سازمانها توجه به اخلاق را ضروری ساخته است. ماهیت نگرشی و روانشناختی ریشه های هردوی این مقوله ها بررسی رابطه بین ابعاد اخلاق و رفتارهای شهروندی سازمانی را به هدف اصلی این پژوهش تبدیل ساخته است. این پژوهش از نظر هدف، روش و ماهیتِ داده ها به ترتیب، کاربردی، همبستگی، و کمّی است. جامعه آماری پژوهش را مدیران سازمان تبلیغات اسلامی استان همدان تشکیل می دهند. داده های آن با پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد. فرضیه ها به کمک آزمون فرض آماریِ ضریب همبستگی اسپیرمن، آزموده شد. نتایج پژوهش بیانگر این است که بین میزان پایبندی کارکنان به اخلاق اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معناداری هست. بر پایه این نتایج، مدیران می توانند با ترویج مبانی اخلاق در میان کارکنان، رفتارهای شهروندی سازمانی را توسعه دهند.