جامعه شناسی شهری و روستایی

نمایش ۵۴۱ تا ۵۶۰ مورد از کل ۱٬۳۴۳ مورد.

۵۴۱.

بررسی سطح توسعه یافتگی شهرستان های استان لرستان به تفکیک بخش های آموزشی و بهداشتی - درمانی طی برنامه چهارم توسعه

نویسنده: اصغر عبدلی حمیدرضا صارمی محمد فتحی بیرانوند

منبع: مطالعات و پژوهش های شهری منطقه ای سال ششم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۳

کلید واژه ها: تحلیل عاملی تاکسونومی عددی استان لرستان بخش بهداشت بخش آموزش سطح سنجش توسعه یافتگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۰۶ تعداد دانلود : ۶۲۳

برنامه ریزی منطقه ای فرآیندی است، در جهت مشارکت مردم و مناطق در برنامه ریزی و فراهم آوردن موجبات برنامه ریزی در جهت انطباق با برنامه های کلان ملی و ویژگی های منطقه ای. بنابراین برنامه ریزی منطقه ای با هدف توسعه و کاهش نابرابری های منطقه ای، از موضوعات مهم در کشورهای در حال توسعه محسوب می شود. در برنامه ریزی منطقه ای، هدف استفاده بهینه از منابع، برای توسعه منطقه است. بنابراین شناخت توانها و تنگناهای منطقه جزء مبانی کار است. همچنین لازمه برنامه ریزی منطقه ای شناسایی جایگاه مناطق نسبت به یکدیگر به لحاظ توسعه است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی بوده و داده های تحقیق به روش کتابخانه ای جمع آوری شده است. هدف از تحقیق حاضر شناخت درجه توسعه شهرستانهای استان لرستان به تفکیک بخشهای آموزشی و بهداشتی - درمانی در دو مقطع زمانی 1382 و 1387 با بکارگیری دو روش تحلیل عاملی(استفاده از نرم افزار spss) و تاکسونومی عددی می باشد. همچنین، شهرستانهای استان به لحاظ توسعه در هر بخش، رتبه بندی و ضرایب نابرابری بین آنها محاسبه گردیده است و در نهایت این که اولویت های لازم برای توسعه را در هر شهرستان مشخص شده است.. در پایان با استفاده از نرم افزار Arc GIS سطح بندی شهرستان های استان، جهت تحلیل توسعه فضایی بخش های استان نمایش داده شده است. و جایگاه هر یک از شهرستان های استان در توسعه این بخش ها مشخص شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که نابرابری بین شهرستانهای استان طی دوره زمانی مورد بررسی در بخشهای آموزش و بهداشت و درمان افزایش یافته است.اما این افزایش ناچیز و روند توسعه متعادل بین شهرستان های استان رو به افزایش است.همچنین باید بیشترین توجه را به شهرستان های دلفان، ازنا و الیگودرز داشت.

۵۴۲.

اطلاق یا تقیید حریم خصوصی و الزامات تحدید یا نقض آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی غلامی

منبع: دانش انتظامی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۲)

کلید واژه ها: حریم خصوصی حقوق عمومی حوزه عمومی جدا از دولت اطلاق یا تقیید

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۰۷ تعداد دانلود : ۴۱۷

اهمیت بحث حریم خصوصی و سابقه آن به اندازه عمر بشر و همزمان با هبوط بشر از بهشت به زمین است، در عین حال یکی از سؤالاتی که عمری نزدیک به اصل حق حریم خصوصی دارد، اطلاق یا تقیید آن است که با توجه به زندگی اجتماعی افراد بشر روز به روز بر اهمیت آن افزوده شده و نظرات متعددی در پاسخ به آن ابراز شده است. در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران از طرفی حق حریم خصوصی با ابتناء بر مبانی و منابعی همچون عقل، قرآن، سنت، فقه و قوانین موضوعه دارای پایه های بسیار محکم و غیرقابل انکار است و مجازات های دنیوی و اخروی متعددی برای تضمین رعایت آن در نظر گرفته شده است؛ اما از طرف دیگر ضرورت های غیرقابل انکاری در مقام تلاقی این حق با حقوق عمومی یا حوزه عمومی جدا از دولت، مقنن و مجری قانون را وادار به نقض یا تحدید این حق می کند که به سادگی قابل چشم پوشی نیست. منابع پیش گفته مانند قرآن، عقل، سنت، فقه و قوانین موضوعه در عین احترام به حق حریم خصوصی، این حق را در مواردی قابل تحدید یا نقض دانسته اند و به صراحت به عدم اطلاق آن اشاره کرده اند. در عین حال توجه به این نکته الزامی است که نقض یا تحدید حق حریم خصوصی پس از امکان نداشتن جمع بین این حق و حوزه های حقوق عمومی و حوزه عمومی جدا از دولت مقدور می شود و در عین حال باید کاملاً صریح و شفاف بوده و در مورد آن به قدر متیقن اکتفاء کرده و از تسری آن به حوزه ای مشابه خودداری کرد.

۵۴۳.

سطح بندی و سنجش درجه توسعه یافتگی شهرهای استان ایلام با استفاده از روش تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم رضایی

منبع: جمعیت بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۸۷ و ۸۸

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۳۳۱

۵۴۴.

بررسی عوامل مؤثر بر مهاجرت های روستایی- مطالعه دهستان باقران شهرستان بیرجند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مفید شاطری بهناز نجاتی سونیا احمدی قره ناز

منبع: جمعیت بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۸۷ و ۸۸

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۵۴ تعداد دانلود : ۵۷۷

۵۴۵.

تعیین متغیرهای تأثیرگذار بر انگیزه فعالیت در تعاونی ها: مطالعه موردی مدیران تعاونی های تولید کشاورزی استان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فائزه هاشمی ایرج ملک محمدی حمید موحد محمدی

منبع: روستا و توسعه سال هفدهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی روستایی و عشایر

تعداد بازدید : ۸۳۶ تعداد دانلود : ۵۵۱

۵۴۶.

بررسی نقش احساس تعلّق محلّه ای در افزایش مشارکت اجتماعی (مورد مطالعه ی: محله قزل قلعه تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامرضا جمشیدیها شیوا پروایی هره دشت صدیقه پیری ثریا ادیب حاج باقری

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال چهارم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱۲

کلید واژه ها: توسعه مشارکت تعلق محله ای شناخت محله ای بهره وری محله ای

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری

تعداد بازدید : ۱۳۴۴ تعداد دانلود : ۷۹۱

به دنبال سیاست جدید شهرداری تهران در راه تبدیل شدن به یک نهاد اجتماعی، طرح مدیریّت محلّه برای تمرکززدایی در اداره ی امور شهری با مشارکت شهروندان مطرح شده است. سؤالات اصلی تحقیق حاضر این است: وضعیت حس تعلق محله ای موجود در بین ساکنان محله ی قزل قلعه تهران چگونه است؟ این پدیده متأثر از چه عواملی خواهد بود؟ و آیا با مشارکت اجتماعی در سطح محلات ارتباط دارد. هدف از پژوهش شناسایی سطح حس تعلّق محلّه ای، میزان بهره وری محلّه ای و شناخت محلّه ای و نهایتاً سطح آمادگی برای مشارکت است. چارچوب نظری تحقیق الگوی مک میلان و چاویس در مورد حس تعلّق محلّه ای و نیز مشارکت مجید رهنماست. این پژوهش به روش کمّی صورت گرفته و تمام ساکنان ۱۸ سال به بالای محله قزل قلعه ی تهران جمعیت آماری این پژوهش محسوب می شوند. نوع نمونه گیری بر اساس نمونه گیری خوشه ای است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین میزان هزینه های زندگی خانوارها، نوع شغل، تعداد سال های سکونت افراد در محله و حس تعلق محله ای شان نسبت به محله رابطه ی معناداری وجود دارد، در حالی که بین وضعیت مسکن، جنسیت، سن، میزان تحصیلات، وضعیت تأهل و حس تعلق محله ای رابطه ی معناداری وجود ندارد. از دیگر نتایج این تحقیق این بود که متغیر شناخت محله ای بیشترین (۵۲/۰) تأثیر را بر متغیر وابسته یعنی آمادگی برای مشارکت داشته است. پس بیشترین تأثیر بر روی متغیر وابسته را حس تعلق محله ای ایجاد می کند؛ یعنی در مجموع ۲۷ درصد از متغیر تمایل به مشارکت تحت تأثیر این متغیر قرار دارد. در این تحقیق متغیر بهره وری محله ای نیز به دلیل اینکه سطح معناداری آن از ۵% بزرگتر است، تأثیری بر متغیر وابسته ندارد و از معادله ی رگرسیون خارج می شود.

۵۴۷.

فقر خانواده و زنان شهری (با تأکید بر کلانشهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی شکوری علی اصغر سعیدی

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال چهارم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱۰

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۷۰ تعداد دانلود : ۱۶۸۶

۵۴۸.

سنجش نگرش زنان شهر یزد درباره ی آپارتمان نشینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اکبر زارع شاه آبادی رحمت الله ترکان آریز خدادادی

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال چهارم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۱

کلید واژه ها: زنان نگرش شهرنشینی آپارتمان نشینی ویلانشینی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۷۹ تعداد دانلود : ۷۶۹

آپارتمان نشینی مانند بسیاری از دیگر مظاهر شهرنشینی، بیش از آنکه از دل جامعه ی ما جوشیده باشد از غرب اقتباس شده است. گسترش روزافزون این پدیده می تواند پیامد های مثبت و منفی زیادی به همراه داشته باشد. در جامعه ی ما چون زنان معمولاً کمتر از مردان شاغلند و بیشتر در محیط خانه و آپارتمان هستند، بنابراین تجربه ی زندگی در این محیط ها باعث شکل گیری نگرش خاصی نسبت به آپارتمان نشینی در ذهن آنها می گردد. از آنجا که نگرش ها می توانند روی رفتار، سلامت روانی و ذهنی افراد، روابط اجتماعی، استحکام خانواده و دیگر ابعاد زندگی تأثیرگذار باشند، بنابراین با توجه به این تأثیرات بررسی نگرش نسبت به آپارتمان نشینی دارای اهمیت است. روش این تحقیق پیمایشی است؛ داده ها با ابزار پرسشنامه و با استفاده از شیوه نمونه گیری دومرحله ای که درمرحله اول خوشه ای ودرمرحله دوم درداخل خوشه های انتخابی به روش سیتماتیک زنان انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند از ۳۸۴ نفر از زنان متأهل شهر یزد گردآوری شده است. یافته های تحقیق بیانگر آنست که میانگین نگرش زنان شهریزد نسبت به آپارتمان نشینی، از حد متوسط پایین تر است. وزنان آپارتمان نشین در مقایسه با زنان ویلایی نشین، نگرش مثبت تری نسبت به آپارتمان نشینی دارند. همچنین، زنان غیر بومی در مقایسه با زنان بومی، نگرش مثبت تری نسبت به آپارتمان نشینی دارند.واین تفاوت ها ازنظر آماری معنادار است. و زنان شاغل نیز در مقایسه با زنان غیر شاغل نگرش مثبت تری نسبت به آپارتمان نشینی دارند اما این تفاوت ازنظر آماری معنادارنیست. از سویی دیگر، بین متغیرهای سن و بعد خانوار و نگرش نسبت به آپارتمان نشینی رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. در حالیکه بین پایگاه اقتصادی- اجتماعی و نگرش نسبت به آپارتمان نشینی رابطه معناداری وجود ندارد.

۵۴۹.

تحلیل مدل ناحیه ای پیوندهای مکانی - فضایی در شهرستان فیروزکوه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نسرین آذرباد عبدالرضا رکن الدین افتخاری محمد سلمانی سید حسن مطیعی لنگرودی

منبع: روستا و توسعه سال هفدهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی روستایی و عشایر

تعداد بازدید : ۱۲۳۸ تعداد دانلود : ۵۸۴

۵۵۰.

تحلیل جامعه شناختی گرایش به جابه جایی سکونتی در بافت قدیم خمینی شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا همتی فاطمه تقی پور اکرم بیات

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و پنجم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۵۵)

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی بافت قدیم محرومیت نسبی حریم خصوصی تحرک سکونتی رضامندی سکونتی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری

تعداد بازدید : ۹۱۶ تعداد دانلود : ۵۴۷

جابه جایی ها به مثابه پارادایم معاصر در علوم اجتماعی، ناظر به بررسی جابه جایی افراد، ایده ها و اشیا و همچنین دلالت های اجتماعی گسترده تر این جابه جایی هاست. جابه جایی های سکونتی درون شهری به مثابه یکی از انواع بسیار متداول جابه جایی، عامل مهمی در ایجاد تغییرات اساسی در حوزه های مختلف شهری است. تغییر محل سکونت در درون شهرها نقش مهمی در تغییر نظام های شهری و ساختار فضایی شهری دارد. عوامل مختلفی در سطح فردی، اجتماعی، کالبدی، فضایی، اقتصادی، فرهنگی و ترکیبی از آنها زمینه ساز این جابه جایی هاست. این پژوهش به صورت پیمایشی بر روی 240 پاسخگوی ساکن در محله های قدیمی خمینی شهر با هدف سنجش میزان گرایش به نقل مکان به محله های جدید شهر و شناسایی عوامل مؤثر بر آن صورت گرفته است. نتایج نشان می دهد که در مجموع ساکنان این محله ها گرایش متوسطی به جابه جایی دارند، اما نهایتاً حدود 65% تمایل خود و خانواده شان را برای جابه جایی به محله های جدید ابراز کرده اند. نتایح تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نشان می دهد که سه متغیر رضامندی از محل سکونت و سرمایه اجتماعی و اهمیت حفظ حریم خصوصی، وزن بیشتری در تبیین گرایش به جابه جایی به محله های جدید در خمینی شهر دارد. نتایج رگرسیون لجستیک نیز مؤید نتایج مذکور است.

۵۵۱.

شبیه سازی رفتار کشاورزان با اعمال سیاست کاهش مقدار آب بر الگوی کشت با استفاده از روش برنامه ریزی ریاضی مثبت ( PMP )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: وحید حسنوند مریم حسن وند رامتین جولایی فرهاد شیرانی بیدآبادی

منبع: روستا و توسعه سال هفدهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴

کلید واژه ها: آب محصولات زراعی الگوی کشت برنامه ریزی ریاضی مثبت خرم آباد (شهرستان)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۸۹ تعداد دانلود : ۴۵۳

مطالعه حاضر، در راستای مدیریت بهینه منابع آب کشاورزی، به بررسی واکنش و شبیه سازی رفتار کشاورزان با اعمال سیاست کاهش مقدار آب بر الگوی کشت محصولات زراعی راهبردی شهرستان خرم آباد می پردازد. داده های مورد نیاز پژوهش از طریق تکمیل 120 پرسشنامه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای در سال زراعی 92-1391 جمع آوری شد. پس از تعیین الگوی کشت، با استفاده از روش برنامه ریزی ریاضی مثبت ( PMP )، ب ه بررسی اعمال سیاست های کاهش بیست، سی، چهل و پنجاه درصدی آب موجود و نیز افزایش دو برابری قیمت آب همراه با کاهش سی و چهل درصدی مقدار آب در قالب شش سناریو پرداخته شد. نتایج نشان داد که با کاهش تا پنجاه درصدی در مقدار آب مصرفی، سطح زیر کشت محصولات آبی گندم، جو، کلزا و لوبیا قرمز، به ترتیب، تا 5/49، 2/46، 6/69 و 8/3 درصد کاهش می یابد، اما سطح زیر کشت محصولات دیم به دلیل بازده و قیمت بازاری پایین تر تغییری نمی کند و البته در نهاده آب نیز تا 53/56 درصد صرفه جویی می شود .

۵۵۲.

تحلیل تجربی تأثیر فرم شهر بر رفتار سفر خانوارها در محلات مختلف شهری شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حیدر عباسی خلیل حاجی پور

منبع: باغ نظر سال یازدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۹

کلید واژه ها: رفتار سفر فرم شهر متغیرهای فرم شهر مالکیت اتومبیل شخصی کلان شهر شیراز

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۸۰ تعداد دانلود : ۷۴۹

فرم شهر تأثیر بسیار زیادی بر رفتار سفر و وابستگی خانوارها به اتومبیل شخصی و نیز بر مصرف سوخت های فسیلی در بخش حمل و نقل دارد. از آنجایی که کاهش مصرف سوخت های فسیلی از مهم ترین اهداف توسعه پایدار است، شناخت و بررسی فرم های شهری مختلف و تأثیر گذار بر الگوی سفر و در نتیجه مصرف سوخت های فسیلی از موضوعات بسیار مهم است. با در نظر گرفتن این ضرورت، مقاله حاضر یافته های یک تحقیق تجربی در ارتباط با تأثیر متغیرهای فرم شهری بر رفتار سفر ساکنین و همچنین مالکیت اتومبیل را بیان کرده است. در بررسی این تأثیر متغیرهای فاصله از مرکز شهر، زمان پیاده روی تا حمل و نقل عمومی، اختلاط کاربری و تراکم به عنوان متغیرهای فرم شهری مورد مطالعه قرار گرفته اند. همچنین متغیرهای فراوانی، زمان، طول و وسیله سفر به عنوان متغیرهای رفتار سفر مورد پژوهش قرار گرفته اند. در این ارتباط سه محله شهری کلان شهر شیراز، با خصوصیات مختلف فرم شهری انتخاب شده اند. برای دستیابی به اطلاعات مربوط به متغیرهای فرم شهری، به غیر از زمان پیاده روی تا حمل و نقل عمومی، از نقشه های GIS شهر و در ارتباط با متغیرهای رفتار سفر و همچنین زمان پیاده روی تا حمل و نقل عمومی، از پرسشنامه استفاده شده است. تعداد پرسشنامه های این تحقیق 260 پرسشنامه است. برای بررسی ارتباط بین متغیرهای فرم شهری و رفتار سفر و همچنین مالکیت اتومبیل از تحلیل همبستگی استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر وجود ارتباط بین متغیرهای فرم شهری و رفتار سفر است، و خانوارهای ساکن در محله های نزدیک به مرکز شهر، با تراکم و اختلاط کاربری بالا، رفتار سفر متفاوت تری با ساکنین سایر محله ها دارند.

۵۵۳.

تحلیلی بر فرهنگ شهروندی با تأکید بر آموزشهای شهروندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد گنجی محسن نیازی اسما عسکری کویری

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال چهارم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱۲

کلید واژه ها: مشارکت مسئولیت پذیری رعایت قوانین آموزش شهروندی فرهنگ شهروندی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۷۰ تعداد دانلود : ۱۰۵۲

توجه به فرهنگ شهرون دی و آم وزش آن، رویک ردی نوین است که بیش تر کش ورهای توسعه یافته به آن پرداخته اند و نتایج مؤثر آن در توسعه ی پایدار، رفاه و پیشرفت های فرهنگی و اجتماعی، باعث شده که کشورهای در حال توسعه نیز ضرورت آن را درک کرده و زمینه ی آموزش و تحقیق آن را فراهم آورند. هدف از این تحقیق، بررسی فرهنگ شهروندی با تأکید بر آموزش های شهروندی توسط شهرداری شهر آران و بیدگل است. در این مقاله فرهنگ شه روندی با ابعادی چون مسؤولیت پذیری، مشارکت جویی و رعایت قوانین و مقررات سنجیده شده است. روش تحقیق، پیمایشی است و نمونه ی مورد مطالعه ۱۸۰ نفر از شهروندان شهر آران و بیدگل هستند و پرسش نامه ها به صورت نمونه گیری سهمیه ای بین شهروندان تقسیم شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های پرسش نامه ها نشان می دهد که بین آموزش های شهروندی با میزان پای بندی به فرهنگ شهروندی رابطه ی مستقیمی وجود دارد و آموزش آموزه های شهروندی نقش مؤثری در پای بندی مردم به فرهنگ شهروندی داشته است. طبق نتایج به دست آمده از جدول ماتریس همبستگی، یعنی ضریب همبستگی (۱۷/۰)، بین آموزش های شهرداری با میزان پایبندی به فرهنگ شهروندی در جامعه رابطه وجود دارد. به عبارت دیگر، آموزش های شهرداری می تواند در افزایش میزان پایبندی مردم به فرهنگ شهروندی نقش بسزایی داشته باشد. همچنین، از میان ابعاد سه گانه ی آن، آموزش های شهرداری در افزایش میزان مسؤولیت پذیری شهروندان، با ضریب همبستگی (۳۳/۰)، بیش تر نقش داشته است اما در مورد ابعاد مشارکت جویی و قانونمندی همبستگی معناداری وجود ندارد.

۵۵۴.

بررسی مهاجرت معکوس و تأثیر آن بر توسعه ی اقتصادی،اجتماعی و تغییرات فرهنگی و سیاسی در روستاهای شهرستان های تنکابن و رامسر واقع در استان مازندران ۱۳۸۵-۱۳۹۰(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی اصغر مهاجرانی زهرا روستا

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال پنجم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۳

کلید واژه ها: توسعه ی اقتصادی مهاجرت معکوس توسعه ی فرهنگی توسعه ی سیاسی توسعه ی اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۶۸ تعداد دانلود : ۶۶۴

شهرهای تنکابن و رامسر از شهرهای ساحلی شمال کشور هستند که مهاجرت معکوس در آنها جریان دارد. پژوهش حاضر به تأثیر مهاجرت معکوس بر توسعه ی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در روستاهای شهرستانهای تنکابن و رامسر می پردازد. روش تحقیق توصیفی، پیمایشی است و از روش اسنادی (کتابخانه ای) نیز استفاده شده است. نظریات غالب در تحقی ق عبارتن د از: نظریه ی کارکردگرایی و نظریه ی چرخه ی حیات. دو شیوه ی نمونه گیری در این تحقیق با توجه به وجود ۲ نمونه ی آماری وجود دارد. نمونه گیری سهمیه ای با روش توزیع اتفاقی بین ۳۷۰ نفر از مهاجران به روستا توسط پرسشنامه ی شماره ی ۱ و یک روش نمونه گیری هدفمند با روش توزیع گلوله ی برفی با پرسشنامه شماره۲ بین همان ۳۷۰ نفر مهاجر به روستا و هم ۹۳ نفر از ساکنان روستایی که دارای مقام دولتی و محلی در روستا بوده اند انجام شد و در نهایت نتایج به دست آمده با هم مقایسه شده است. برای آزمون متغیرهای پژوهش از آماره های متناسب در نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج به دست آمده حاکی از وجود تأثیر مثبت و معنادار مهاجرت معکوس بر توسعه ی اقتصادی-اجتماعی و سیاسی و تأثیر منفی و معنادار مهاجرت معکوس بر توسعه ی فرهنگی است. مؤلفه ی کارکرد اقتصادی با بار عاملی ۷۴/۰ دارای بیشترین تأثیر، همچنین مؤلفه کارکرد اجتماعی با بار عاملی ۷۳/۰، مؤلفه ی کارکرد سیاسی با بار عاملی ۷۰/۰ و مؤلفه ی کارکرد منفی فرهنگی با بار عاملی ۶۵/۰، رتبه های بعدی میزان تأثیر در مؤلفه ی مهاجرت معکوس را دارند. در عین حال با مقایسه ی دیدگاه ساکنان روست ا و مهاجران و مقایسه ی پرسشنامه شماره ی ۱ و ۲ پاسخهای بسیار شبیه و یکسانی به دست آمد.

۵۵۵.

بررسی تأثیر نوع بهره برداری بر وضعیت مراتع شهرستان سوادکوه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مائده یوسفیان رضا تمرتاش محمدرضا طاطیان فاطمه منتظری

منبع: روستا و توسعه سال هفدهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳

کلید واژه ها: مالکیت بهره برداری وضعیت مرتع تعداد دام سوادکوه (شهرستان)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۶۸ تعداد دانلود : ۵۰۳

تحقیق حاضر، با بررسی بهترین نوع بهره برداری از میان بهره برداری های شورایی، مشاع و افرازی، به مطالعه اثر این بهره برداری ها بر وضعیت مراتع شهرستان سواد کوه در 1391 می پردازد. ارزشیابی بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از پرسشنامه انجام شد. جامعه آماری پژوهش دربرگیرنده بهره برداران 21 مرتع و حجم نمونه 92 نفر بود. تحلیل داده ها با بهره گیری از آزمون کروسکال- والیس، آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، آزمون تجزیه واریانس و دانکن و ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون t انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان دهنده رابطه معنی دار انواع مختلف بهره برداری و تعداد بهره برداران با وضعیت مرتع و فیتوماس بود؛ همچنین، تفاوت معنی دار (در سطح پنج درصد) میان میزان تمایل بهره برداران به ازدیاد دام در بهره برداری شورایی وجود داشت، در حالی که در بهره برداری های مشاع و افرازی، این تفاوت دیده نمی شد؛ احساس مالکیت بهره برداران نسبت به مرتع نیز برخلاف بهره برداری شورایی، در شیوه های بهره برداری افرازی و مشاع معنی دار بود (در سطح یک درصد). با توجه به نتایج به دست آمده، برای پایداری مراتع منطقه مورد مطالعه، کاهش تعداد بهره بردار و دام ضروری به نظر می رسد.

۵۵۶.

تحول هویت اجتماعی، پیامد معماری و شهرسازی نوگرا در شهرهای نفتی خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کاوه رستم پور غزال مسافرزاده حسن نظیف

منبع: باغ نظر سال یازدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۹

کلید واژه ها: نوگرایی هویت اجتماعی خوزستان معماری شهرهای نفتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۱۸ تعداد دانلود : ۱۲۱۵

در طول سدة گذشته تقابل با غرب باعث مقاومت هایی در برخی کشورهای پیرامونی شده و بحث های جدی در حوزة هویت آنها ایجاد کرده است. در ایران نیز ابزار این تقابل در ارایة چارچوبی متمرکز به صورت هویت ملی دیده شده که نادیده گرفتن هویت های منطقه ای را در پی داشته است. حال آنکه هر یک از این نقاط دارای ویژگی های خاص و حتی رویارویی متفاوتی با نوگرایی بوده اند که خوزستان به واسطه اکتشاف نفت و تجربة منحصر به فردی در نوگرایی، یکی از این مناطق است. لذا این پژوهش با این فرض که نظریة هویت اجتماعی دارای قابلیت هایی است که می تواند این نقیصه را پوشش دهد سعی می کند با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از اسناد کتابخانه ای و بایگانی ها به ارایة الگویی از هویت در قالب هویت اجتماعی بپردازد که علاوه بر ابعاد هویت ملی ایران همچون دین و سیاست، ویژگی های منطقه ای هویت ساز از جمله فرهنگ، تمدن، سنت و محیط هر منطقه از کشور و قابلیت تبیین تحولات ایجاد شده در هر هویت را نیز در بر داشته باشد. سپس با استفاده از آن، سؤال اصلی پژوهش که چگونگی تأثیر معماری و شهرسازی نوگرا بر تحول هویت در شهرهای نفتی خوزستان است را پاسخ می دهد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که جامعة عشایری و روستایی خوزستان به راحتی جذب تمدن غرب شده و با آن سازگار شده اند که منجر به تحول تدریجی هویت سنتی و شکل گیری هویتی جدید در شهرهای نفتی شده است. تعمیم این موضوع برای کشور ما - که بخش عمده ای از آن را مردم عشایری و روستایی تشکیل می داده است – می تواند در ایجاد نگاهی نو به هویت یابی معماری و شهرسازی مفید باشد.

۵۵۷.

بررسی تأثیر نحوه عملکرد سازمان های رسمی بر اعتماد نهادی شهروندان (مورد مطالعه : جوانان شهر یاسوج)

نویسنده: آرمان حیدری

منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره دوم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۵

کلید واژه ها: رسانه ها اعتماد نهادی عملکرد دادگاه ها پایبندی به قوانین جوانان یاسوج

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۴۸ تعداد دانلود : ۳۰۲

اعتماد اجتماعی از الزامات زندگی اجتماعی در دوران مدرن محسوب می شود. یکی از مهمترین انواع اعتماد، اعتماد نهادی است. اعتماد نهادی، بیانگر اعتماد مردم به نهادها و سازمانهایی است که وظیفه تدوین، اجرا و نظارت بر قانون، اطلاع رسانی و تأمین نیازهای اساسی مردم را بر عهده دارند. در این مقاله تأثیر کیفیتِ عملکردِ خودِ این نهادها بر اعتماد نهادی جوانان شهر یاسوج مورد بررسی قرار گرفته است. روش بررسی، پیمایشی و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بوده است. بر اساس نتایج تحقیق، متغیر عملکرد مناسب دادگاه ها بالاترین همبستگی مثبت و مستقیم را با میزان اعتماد به نهادهای سیاسی و غیر سیاسی داشته است. همبستگی متغیرهای میزان عدم پایبندی به قوانین، احساس افزایش جرایم اجتماعی، رواج پارتی بازی و رسانه های خارجی با هر دو نوع اعتماد، منفی و معنی دار بوده است. بر اساس نتایج رگرسیون، متغیرهای پیش گفته توانسته اند 42 درصد از واریانس اعتماد به نهادهای سیاسی، و متغیرهای عملکرد مناسب دادگاه ها و میزان عدم پایبندی به قوانین توانسته اند 21 درصد از اعتماد به نهادهای غیرسیاسی را تبیین کنند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که رعایت قواعد و قوانین داخلی توسط مسئولین و مردم، به ویژه، عملکرد مناسب دادگاه ها بیشترین تأثیر را بر میزان اعتماد نهادی پاسخگویان دارد.

۵۵۸.

علل مهاجرت روستاییان در استان همدان (شهرستان ملایر بخش جوکار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حشمت الله سعدی لیلا بهرامی جواد افشار کهن

منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱

کلید واژه ها: سبک زندگی همدان مهاجرت جامعه روستایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۳۹ تعداد دانلود : ۵۶۴

مهاجرت روستاییان به شهرها یکی از مسایل مهم کشورها در شرایط کنونی است. در این پژوهش، دلایل مهاجرت روستاییان به شهرها در بخش جوکار شهرستان ملایر در استان همدان مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیق حاضر از نوع پیمایشی است و جامعة آماری آن، مجموعه افرادی هستند که از روستای خود مهاجرت کرده و در مناطق مختلف کشور ساکن شده اند، از این تعداد 180 نفر سرپرست خانوار بر اساس فرمول های نمونه گیری به عنوان نمونه، انتخاب و داده های لازم از آن ها گرداوری شده است. ابزار گرداوری داده ها پرسش نامه ای است که روایی و پایایی آن مورد بررسی قرار گرفته و تأیید شده است. نتایج این تحقیق نشان داده است که پنج عامل کلیدی گرایش به تغییر سبک زندگی، عوامل طبیعی، عوامل رفاهی و فرهنگی، عوامل اقتصادی و عوامل امنیتی بر مهاجرت تأثیر گذاشته اند. این عوامل در مجموع 55 درصد واریانس کل را تبیین می-کنند.

۵۵۹.

تحلیل مشکلات انارکاران با استفاده از روش های تصمیم گیری چندشاخصه: مطالعه موردی دهستان زیرتنگ سیاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالرضا رکن الدین افتخاری مهدی پورطاهری اسماعیل آدینه وند

منبع: روستا و توسعه سال هفدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲

کلید واژه ها: اولویت بندی انار مدل تاپسیس مسائل و مشکلات باغداران زیر تنگ سیاب (دهستان)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۰۵ تعداد دانلود : ۳۴۹

هرچند، از نظر تنوع محصولات باغی، ایران با پانزده محصول دارای مقام سوم در جهان است، اما در زمینه باغبانی به ویژه انارکاری با تنگناهایی روبه روست. در منطقه مورد مطالعه، به طور متوسط، 8/51 درصد روستاییان به پیشه باغداری و کشت انار اشتغال دارند. اینک سؤال اساسی این است که «مهم ترین چالش های باغداران منطقه به ویژه انارکاران کدامند؟». جامعه آماری تحقیق متشکل از شش روستا و 218 انارکار است. در پژوهش حاضر، با بهره گیری از روش تاپسیس اقدام به رتبه بندی مهم ترین چالش های فراروی انارکاران می شود. نتایج تحقیق نشان می دهد که با توجه به دیدگاه باغداران، مسائل اقتصادی در سطح دهستان و به تفکیک در سطح مراکز روستایی در اولویت قرار دارند. همچنین، یافته های تحقیق گویای اولویت روستای تازه آباد از حیث میزان مسائل و مشکلات باغداران

۵۶۰.

مطالعه ی نگرش ها و رفتارهای اجتماعی و جمعیتی زنان حاشیه نشین شهر ایلام (مورد مطالعه: نواحی بان برز، بان بور و سبزی آباد شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اسدالله نقدی طوبی رضایی

منبع: فرهنگ ایلام دوره ۱۵ بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۴۲ و ۴۳

کلید واژه ها: زنان حاشیه نشینی شهر ایلام نگرش ها و رفتارهای اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۴۴ تعداد دانلود : ۶۳۹

شهر ایلام تجربه ی شهری شدن سریع را پشت سر گذاشته و دارای بافت حاشیه قابل توجهی است. اغلب مطالعات مرتبط با حاشیه ها که حجم قابل توجهی را در دهه های گذشته به خود اختصاص داده است، به مسائل عام این مناطق و اغلب از دید مردان یا مردانه پرداخته اند. این پژوهش به بررسی نگرش ها و رفتارهای اجتماعی زنان حاشیه نشین شهر ایلام نسبت به زندگی شهری و مسائل محلات خود می پردازد. مطالعه بر مبنای رهیافت جامعه شناختی، به بررسی نگرش ها و گرایش ها و رفتارهای زنان حاشیه نشین پرداخته است و تأثیر برخی متغیرهای مستقل همچون سن، تحصیلات، تأهل، مهاجرت رضایت مندی یا عدم رضایت از زندگی، تعلق شهروندی بر رفتارهای باروری، ازدواج و مشارکت و روابط اجتماعی زنان حاشیه نشین را مورد کنکاش قرار داده است. روش انجام این تحقیق، پیمایشی با رویکرد مقایسه ای و از نظر زمانی مقطعی است. برآورد حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان انجام گرفته است. در این پژوهش، از روش نمونه گیری سهمیه ای – اتفاقی ساده استفاده شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که زنان و خانوارهای آن ها، کسب درآمد و به دست آوردن شغل بهتر و پس از آن، ادامه ی تحصیل فرزندان خود را مهم ترین دلایل مهاجرت به شهر می دانند. تمایل به مشارکت (مشارکت بالقوه) بسیار بالاست. همچنین دلیل اصلی که زنان را به سمت فرزند آوری بیش تر می کشاند، احترام اجتماعی در دوران بارداری و فرزند آوری است.

درخت حوزه‌های تخصصی