فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۶۱ تا ۳۸۰ مورد از کل ۱٬۰۵۶ مورد.
رابطة علوم انسانی اجتماعی با گفتمان و الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
هدف انقلاب اسلامی ایران برای رسیدن به تمدنی متعالی، نیازمند بهره گیری از مدل پیشرفتی است که در آن مؤلفه های دین، علم، فرهنگ و تمدن با یکدیگر معاضدت داشته باشند. این مقاله با روش تحقیق اسنادی و با استعانت از دیدگاه شهید مطهری، تلاش می کند تا مدلی از پیشرفت را متناسب با شرایط کنونی گفتمان انقلاب اسلامی استخراج کرده و مختصات آن را به اجمال معرفی نماید. با تدقیق در مسئلة پیشرفت در شهید مطهری، گونه ای از مسئلة گفتمانی مشتمل بر دو بُعد شناختی و عملی هویدا می شود که به ترتیب مرتبط با قوت علم (به ویژه علوم انسانی اجتماعی) و الگوهایی از خرده نظامات اجتماعی (یعنی سیاست، اقتصاد، تعلیم و تربیت و خانواده) می باشند. همچنین ترابط میان علم و دین از یک سو و میان فرهنگ سازی و دین از سوی دیگر، نقشی محوری در پیشرفت جامعه و شکل گیری تمدن اسلامی دارد.
سیاست گذاری فرهنگی مطلوب مسجد در جمهوری اسلامی ایران؛ بررسی دیدگاه های خبرگان و سیاست گذاران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقاله مذکور در پاسخ به این سؤال که الگوی مطلوب سیاست گذاری فرهنگی مسجد در جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه خبرگان و سیاست گذاران این حوزه چیست، نگاشته شده است؛ در این راستا تلاش شده تا با بهره گیری از تجربیات و دیدگاه های خبرگان- مسئولان و صاحب نظران در حیطه مسجد- جایگاه و نقش حکومت پیرامون حوزه مسجد در جمهوری اسلامی ایران احصا شود. در همین راستا محقق با استفاده از روش تحلیل مضمون طی 34 مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان مذکور در سه مرحله کدگذاری توصیفی، کدگذاری تفسیری و یکپارچه ساز به مختصات سیاست گذاری فرهنگی مسجد در جمهوری اسلامی ایران پرداخته است. نتایج پژوهش نیز به شبکه مضامین مستخرج از دیدگاه خبرگان شامل «دیدگاه نظری دخالت حکومت درحوزه مسجد»، «رویکردهای دخالت حکومت در حوزه مسجد» و «حکومت و سازمان های فرهنگی مرتبط با حوزه مسجد» می پردازد. بر اساس یافته های پژوهش بر مبنای «دیدگاه نظری دخالت حکومت در حوزه مسجد» پیشنهاد می شود که سیاست گذاری و خطوط کلی مساجد ذیل یک سازمان، نهاد یا شورای سیاست گذاری به نام مسجد ذیل ولی فقیه و رهبری صورت پذیرد که بر این اساس وظایف و نقش های متنوع و متعدد دستگاه های فرهنگی مذکور -مرتبط با مساجد- مشخص شود. همچنین در همین راستا نیز اداره و برنامه ریزی مساجد در سطح اجرایی و عملیاتی به صورت کاملاً غیرمتمرکز و با مشارکت کامل مردمی انجام شود. در مورد «رویکردهای دخالت حکومت در حوزه مسجد» نتایج پژوهش حاکی از آن است که حکومت می بایست ترکیبی از رویکردهای حمایتی، ضمانتی، نظارتی و اقتضایی را مد نظر خود قرار دهد و بر اساس هر یک از رویکردهای مذکور اقداماتی را در عرصه مساجد انجام دهد.
مدل سیاست گذاری گسترش همکاری های بین المللی مراکز دین پژوهی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بررسی میزان کیفیت زندگی و ارتباط آن با هویت دینی (مطالعه موردی: شهر یاسوج)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر به بررسی رابطه بین میزان کیفیت زندگی و تأثیر هویت دینی بر آن، در شهر یاسوج پرداخته است. تحقیق با روش پیمایشی و با نمونه ای به حجم 400 نفر با ابزار پرسشنامه در پانزده محله شهر یاسوج انجام گرفت. بر اساس یافته های تحقیق، اکثریت شهروندان یاسوجی از سطح متوسط و بالایی از کیفیت زندگی برخوردار بودند. بررسی ابعاد مختلف کیفیت زندگی نیز نشان داد: شهروندان به ترتیب در بعد سلامت جسمانی، سلامت روابط، سلامت محیط زندگی و سلامت روانی بیشترین نمره را کسب کرده اند. همچنین، در زمینه دینداری، بیش از دو سوم (2/88 درصد) از افراد دارای دینداری قوی بودند. هر 4 بعد هویت دینی (مناسکی، اعتقادی، احساسی و پیامدی) رابطه مثبت و معناداری با کیفیت زندگی داشتند. در بین متغیرهای زمینه ای نیز، بجز وضعیت تأهل که نشان داد افراد متأهل از کیفیت زندگی بالاتری برخوردارند، دیگر متغیرهای جمعیتی رابطه معناداری با کیفیت زندگی نداشتند.
رفاه از دیدگاه علی بن ابی طالب در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
حکومت ها برای راضی نگاه داشتن مردم در پی آن بوده اند تا دست حداقل هایی را برای آن ها یا برای برخی از آن ها فراهم کنند، اگر چه میزان دخالت حکومت ها در این امر تفاوت می کرده است. این مطالعه به بررسی دیدگاه های رفاهی علی بن ابی طالب به عنوان کسی که حکومت داری اش سرمشق و الهام بخش ایرانیان است می پردازد. برای این منظور از روش تحلیل محتوا استفاده گردیده است. تحلیل محتوای مضمونی کل نهج البلاغه با مقوله رفاه و گزارش یافته ها به صورت جداول فراوانی و تحلیل یافته ها به صورت کیفی انجام شده است. زیر مقوله های رفاهی به دست آمده به صورت رفت و برگشتی میان چارچوب مفهومی و متن به صورت زیر به دست آمدند: 1. فقر و نیازمندی 2. صدقه و بخشش 3. علم و فراگیری 4. عدالت و مساوات 5. حق و باطل 6. مشورت 7. تعقل، خرد و تدبیر 8. قناعت و طمع 9. اتحاد، دوستی و اعتماد. مهمترین نتیجه گیری این بود که همراه با تاکید بر مفاهیم رفاهی ذکر شده در بالا، علی بن ابی طالب رفاه جامعه را بر مبنای نهادینه کردن ارزش های اخلاقی، اجرای عدالت، ارتقای برابری و حمایت از حقوق و آزادی های مردم بنا کرد.
بررسی وضعیت نوگرایی دینی در بین جوانان شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
دینداری، جامعه امروزی در رویاروی اندیشه های مدرنیته و نوگرایی قرار گرفته؛ به نحوی که برخی از افراد مبانی مدرنیته مثل فردگرایی؛ عقل گرایی و تجربه گرایی را با اندیشه های دینی آمیخته و به نوعی از نظر دینی نوگرا شده اند و بعضاً با مسائل زیادی روبه رو هستند. مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان نوگرایی دینی و شناسایی عوامل جمعیت شناختی مؤثر بر شکل گیری نوگرایی دینی در بین جوانان شهر یزد انجام شده است. این پژوهش با روش پیمایش انجام شده و داده های مطالعه از 384 نفر در گروه سنی 15 تا 39 سال با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای گردآوری شد. ابزار سنجش متغیرها نیز، پرسشنامه محقق ساخته نوگرایی دینی بود. نتایج این پژوهش نشان داد که میزان نوگرایی دینی در بین جوانان یزد در حد متوسط رو به پایینی قرار دارد؛ و متغیرهای سن، جنس، امکانات رفاهی، تحصیلات و وضعیت شغلی از عوامل اثرگذار بر گرایش به نوگرایی دینی هستند . به عبارت دیگر، هرچه افراد جوانتر بوده، دارای تحصیلات بالاتر، مشاغل حرفه ای و از امکانات رفاهی بیشتری برخوردار باشند، از نظر گرایش به مبانی نوگرایی دینی مستعدتر بوده، گرایش بیشتری دارند. در جامعه ما نوگرایی دینی دچار بدفهمی شده و به نوعی با دین گریزی و شخصی نگری در دین قرین گشته است و دارای کج کارکرد است، از این رو، اقدامات مداخله ای (در راستای تفهیم مبانی دینی و اصول نوگرایی، و حتی المقدور تلفیق مبانی دینی با علم گرایی و عقلانیت دینی) در حوزه جوانان به شکل برنامه های آگاهی سازی ضروری است.
آسیب شناسی تصویرپردازی سینمای ایران از ازدواج؛ با تأکید بر دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله، ضمن تبیین رویکرد هنجاری اسلام به موضوع ازدواج در حوزه هایی مثل «لزوم کمک به فرزندان در جهت تشکیل خانواده»، «سنّ مناسب ازدواج»، «فاصله سنّی همسران»، «همسان همسری»، «فرایند همسرگزینی تا ازدواج»، «مؤلفه های انتخاب آگاهانه همسر» و... تلاش شده است تا روند عمومی بازنمایی ازدواج در سینمای ایران در نسبت با آن مطالعه شود. سؤال اصلی این تحقیق این است که برساخته ازدواج در سینمای ایران چقدر با دیدگاه اسلام درباره ازدواج منطبق است؟
این مطالعه با روش تحلیل محتوای کمّی انجام شده است و جامعه آماری تحقیق، عبارت است از کل فیلم های سینمای ایران از سال 1376 تا 1390 که در آن ها یکی از نقش های اصلی فیلم به نحوی با مسئله ازدواج خود درگیر می شود. از میان حدود 150 فیلم که از این ویژگی برخوردار بوده اند، 116 فیلم در دسترس، جامعه آماری تحقیق را تشکیل داده است.
تحلیل محتوای فیلم ها حاکی از بروز شش روند نامطلوب در بازنمایی ازدواج در سینمای ایران است. آسیب های عمده بازنمایی ازدواج در سینمای ایران عبارت است از: برساخته کمرنگ شدن ازدواج به مثابه مقوله ای غیرجدی، کمرنگ شدن مرزهای معنایی روابط پیش و پس از ازدواج (تقلیل معنای شرعی ازدواج)، هم نشینی ازدواج با تنش، تضعیف وجوه آیینی ازدواج و بازنمایی غیرواقعی از ازدواج.
بررسی رابطه سرمایه اجتماعی خانواده و مشارکت دینی با هویت دینی نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر به بررسی رابطه سرمایه اجتماعی خانواده و مشارکت دینی با هویت دینی نوجوان می پردازد. چارچوب نظری تحقیق در زمینه سرمایه اجتماعی خانواده به طور خاص برمبنای نظریه کلمن و در زمینه مشارکت دینی برمبنای نظریات جنکینز، دورکیم، طالبان و در زمینه هویت دینی نیز برمبنای ترکیبی از نظریات تاجفل، فینی، جنکینز می باشد. روش پژوهش از نوع پیمایش بوده و داده های پرسش نامه از میان یکی از والدین و فرزند نوجوان آن ها در پایه سوم دبیرستان های شهر قم با روش نمونه گیری طبقه بندی با احتمال متناسب با حجم و تعداد نمونه ۳۶۷ نفر نوجوان به همراه ۳۶۷ نفر یکی از والدین آنان جمع آوری شده است. نتایج تحلیل دومتغیره حاکی از آن است که بین سرمایه اجتماعی خانواده (درونی و بیرونی) و مشارکت دینی (والدین و نوجوان) با هویت دینی نوجوانان رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیونی چند متغیره، تأثیر سرمایه اجتماعی درونی خانواده و مشارکت دینی نوجوان معنادار بوده و متغیر مشارکت دینی نوجوان، مهم ترین عامل تبیین کننده هویت دینی نوجوان است.
بررسی رابطه بین دینداری و نگرش به مصرف سیگار در بین دانشجویان دانشگاه یزد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین میزان دینداری و نگرش به مصرف سیگار در بین دانشجویان دانشگاه یزد بود. روش تحقیق توصیفی – پیمایشی بوده است. 372 نفر از دانشجویان دانشگاه یزد با شیوه نمونه گیری طبقه ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته اند. به منظور جمع آوری اطلاعات، از پرسشنامه استاندارد دینداری (گلاک و استارک، 1965) و پرسشنامه محقق ساخته نگرش به مصرف سیگار استفاده شد. داده های پژوهش با استفاده از روش آمار توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت. بین میزان دینداری و ابعاد آن با نگرش به مصرف سیگار رابطه معنی دار و معکوسی وجود داشت. چناچه فرد دارای سطح دینداری افزون تری باشد، معنایی که به خود و جهان اطرافش می دهد، توام با احساس ارزشمندی و هدفمندی است. از این رو احتمال کمتری دارد به اقداماتی نظیر مصرف سیگار و مواد دست زند.
روش شناسی تحقق علوم اسلامی از دیدگاه سیدمحمد نقیب العطاس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
رابطة متغیر های دانشگاهی و نگرش دانشجویان به دین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این مقاله سنجش رابطة میان تعدادی از متغیرهای دانشگاهی و نگرش دانشجویان به دین است. این پژوهش تلاش کرده تا به این پرسش پاسخ گوید که آیا رابطة معناداری میان پاره ای از متغیرهای زمینه ای دانشگاهی و نگرش دانشجویان به دین وجود دارد؟ تعاریف متعددی برای نگرش هست اما در اغلب آن ها نگرش دارای اجزای شناخت، عاطفه و رفتار معرفی شده است. بر همین اساس نگرش به دین در سه بعد شناختی، عاطفی و رفتاری سنجیده شده است. از میان متغیرهای زمینه ای دانشگاهی نیز به نوع دانشگاه، نوع سکونت دانشجویان، رشتة تحصیلی و تعداد ترم های حضور در دانشگاه توجه شده است. این پژوهش به شیوة پیمایشی با جامعة آماری 2555 نفره از دانشجویان سراسر کشور انجام گرفته است. یافته ها نشان می دهد میان نوع دانشگاه و نوع سکونت در زمان تحصیل و همة ابعاد نگرش به دین رابطة معنادار وجود دارد. در مقابل، رابطة معناداری میان نگرش به دین و رشتة تحصیلی وجود ندارد. اما میان بعد رفتاری نگرش به دین و رشتة تحصیلی رابطه وجود دارد. نمرة بعد رفتاری نگرش به دین در میان دانشجویان علوم انسانی بالاتر از سایر رشته هاست. بدین ترتیب، نتایج تصور رایج در فضای سیاسی کشور را رد می کند مبنی بر اینکه دانشجویان رشته های علوم انسانی نسبت به سایر رشته ها نگرش نامطلوب تری به دین دارند و تحصیل در علوم انسانی به سکولار شدن دانشجویان می انجامد. یافته ها همچنین نشان می دهد که هرچند میان ترم های حضور در دانشگاه و نگرش به دین رابطه وجود دارد، این رابطه عموماً بسیار ضعیف است. از این رو، نمی توان دانشگاه در ایران را نهادی در مسیر کاهش نگرش دانشجویان به دین تفسیر کرد.
قرآن و بنیان های تاریخی نظم اجتماعی (بحثی دربارة آیة ۲۱۳ سورة مبارکة بقره)(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
با استناد به آیات قرآن می توان نشان داد که یکی از مهم ترین اهداف بعثت انبیا، وضع قوانین اجتماعی برای رفع اختلافات انسانی در امور دنیوی و دعوت آنان به سعادت و امر اخروی است. درخور توجه است که حکمایی همچون ابن سینا نیز در بحث سیاسات خود از استدلال مشابهی برای توجیه ضرورت نبوت بهره برده اند و اندیشمندانی چون ابن خلدون این استدلال را رد کرده اند. در این مقاله با تکیه بر استدلالات قرآنی و تأکید بر آیة ۲۱۳ سورة مبارکة بقره، به ویژه با تفسیر علّامه طباطبائی، نشان داده شده که اولاً مستقل از زمان تشکیل نخستین جوامع انسانی، قانون الهی مبنای شکل گیری جوامع اولیه قرار گرفت و بدون قانون الهی امکانی برای رشد تمدن های بشری نبود؛ ثانیاً هرگونه نظم موجود در جوامع، ریشه در قوانین الهی دارد که این نظم با بعثت انبیا و انزال کتب آسمانی ممکن شد.