جامعه شناسی فرهنگ

نمایش ۱۴۱ تا ۱۶۰ مورد از کل ۳٬۰۸۹ مورد.

۱۴۱.

بررسی رابطه حالات هویت و انواع شخصیت با ارزش های ازدواج درجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم اخوان غلامی مژگان حیاتی فاطمه رجبی سرخنی خدیجه روزی جوکورعباسلو

منبع: مطالعات زن و خانواده دوره پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلید واژه ها: دانشجویان دختر ارزش های ازدواج انواع شخصیت حالات هویت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۹۱ تعداد دانلود : ۷۷۷

مقاله حاضر بر اساس نتایج کار پژوهشی با عنوان بررسی رابطه حالات هویت و انواع شخصیت بر ارزش های ازدواج انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی واز نوع توصیفی تحلیلی و از نظر روش اجرا پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانشجویان دختردانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت در سال 1395 تشکیل دادند. روش نمونه گیری در این پژوهش به شیوه تصادفی بود. ازجامعه هدف(800نفر) تعداد200 نفر از دانشجویان دختر 18 تا 28 ساله از رشته های مختلف تحصیلی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده دراین پژوهش، پرسشنامه حالات هویت بنیون و آدامز (1986)، پرسشنامه شخصیت مایرز و بریگز (1940) وپرسشنامه زمینه یاب ارزش های ازدواج دلخموش(1386) بودند. از نرم افزار آماری Spss برای تجزیه تحلیل داده ها با استفاده آزمون رگرسیون چندگانه استفاده شد.یافته ها حاکی از ان بود ارزش های ازدواج توسط حالات هویت وانواع شخصیت تبیین می شود..نتایج نشان دادهویت زود شکل گرفته وابعاد برون گرا،حسی ، احساسی وانعطاف پذیر بهترین پیش بینی کننده های ارزش سلسله مراتبی هستند. ارزش برابرنگر توسط هویت تعویق وابعاد شهودی، تفکری وقاطعیت پیش بینی می شود.از بین حالات هویت به ترتیب حالات موفق وتعویق افتاده واز انواع شحصیت دورن گرا،تفکری وقاطعیت پیش بینی کننده ارزش خود پیروی هستند.وبرای ارزش محاط شدگی نیزهویت زود شکل گرفته ونوع شخصیتی حسی.احساسی وانعطاف پذیر بهترین پیش بینی کننده هستنذ.

۱۴۲.

بررسی تأثیر مؤلفه های سبک زندگی بر نگرش دختران مجرد نسبت به ازدواج (مطالعه شاغلان دانشگاه علوم پزشکی شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زینب کاوه فیروز اعظم صارم

منبع: مسائل اجتماعی ایران سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱

کلید واژه ها: مدیریت بدن مصرف فرهنگی ارتباطات اجتماعی پایگاه اقتصادی اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۷۸ تعداد دانلود : ۱۳۱۸

پژوهش حاضر، با هدف بررسی نگرش دختران مجرد به ازدواج، با تأکید بر سبک زندگی آنها، در بین شاغلان دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شده است. ابتدا، به بررسی نظریه های موجود در حوزه سبک زندگی و ازدواج و سپس، به تدوین چارچوب نظری با تلفیق نظریه های مناسب و منطبق با هدف تحقیق پرداخته شده است. در حوز ه سبک زندگی، از نظریات وبر، بوردیو، گیدنز و در حوز ه ازدواج از نظری ه مدرنیزاسیون بهره جسته شده است. سپس ، با استفاده از تکنیک های آماری و چارچوب نظری تحقیق، تأثیرپذیری نگرش نمونه به ازدواج، با چهار مؤلف ه ارتباطات اجتماعی، پایگاه اقتصادی اجتماعی، مدیریت بدن و مصرف فرهنگی، که به نظر می رسید بر متغیر وابست ه تحقیق اثرگذار باشند، سنجیده شده است. جامع ه آماری تحقیق، دختران مجرد شاغل در دانشگاه علوم پزشکی شیراز هستند، حجم نمونه 345 نفر است و داده ها به روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسش نامه جمع آوری شده است. یافته های پژوهش نشان داد که درصد درخور توجهی از افراد نمون ه تحقیق (1/39 درصد) به ازدواج نگرش منفی داشته اند. هم ه مؤلفه های سبک زندگی بر نگرش به ازدواج اثرگذار بوده اند. مصرف فرهنگی با ضریب بتای 610/0 مهم ترین متغیر اثرگذار بر نگرش دختران به ازدواج بوده و از بین مؤلفه های اثرگذار بر نگرش به ازدواج، ارتباطات اجتماعی یگانه مؤلفه ای است که از سه مؤلفه دیگر سبک زندگی (پایگاه اقتصادی اجتماعی، مصرف فرهنگی و مدیریت بدن) اثر می پذیرد و به صورت بلافصل با ضریب بتای 553/0 بر نگرش به ازدواج اثرگذار است.

۱۴۳.

تبیین جامعه شناختی تعاملات همسایگی و تأثیر آن بر احساس نشاط اجتماعی شهروندان در شهر همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اعظم خطیبی

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۲

کلید واژه ها: شبکه روابط تعاملات همسایگی احساس نشاط اجتماعی شناخت همسایه اعتماد به همسایه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۵۷ تعداد دانلود : ۸۲۰

نشاط اجتماعی در زندگی اجتماعی نقشی اساسی و بنیادینی ایفا می کند، به گونه ای که در مقایسه با هر خصلت و روحیه ی دیگر، بیشترین سهم را در بهبود روابط و معاشرت ها به عهده دارد. هدف این تحقیق نیز بررسی تعاملات همسایگی و تأثیر آن بر نشاط اجتماعی شهروندان در شهر همدان است. از نظریه های برخی از جامعه شناسان در حوزه ی شهری و نشاط مانند جیکوبز فلنگن، پارک، گیدنز، آرگایل، آیزنگ، وینهوون و کالمیجن و ... استفاده شده است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی و رویکرد آن جامعه شناختی است. جامعه ی آماری این تحقیق، شهروندان همدانی حاضر در زمان مطالعه بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد شد و شیوه ی نمونه گیری خوشه ای بود. برای گردآوری اطلاعات از دو نوع پرسشنامه استفاده شد: 1- تعامل همسایگی پاول والین و شوسلر و 2- پرسشنامه ی محقق ساخته بر اساس نظریه ی نشاط آرگایل و آیزنگ و اعتماد گیدنز. نتایج نشان داد بین تعاملات همسایگی و نشاط اجتماعی رابطه ی معنا دار و قوی ای وجود دارد (172/0= r). بین زنان و مردان در تعاملات همسایگی تفاوت معنا داری نیست اما در احساس نشاط اجتماعی تفاوت معنا دار است. رگرسیون چند متغیره نشان داد که از بین مؤلفه های تعاملات همسایگی، شبکه ی روابط، بیشترین تبیین کننده ی نشاط اجتماعی است. تحلیل مسیر نشان داد که اعتماد به همسایه ها تحت تأثیر شبکه ی روابط و شناخت همسایه ها از یکدیگر است.

۱۴۴.

نقش الگو های جهادی در تعمیق ریشه های هویتی جوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرتضی منطقی

منبع: راهبرد فرهنگ سال دهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳۹

کلید واژه ها: هویت دانشجو الگو جهاد سازندگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۰۴ تعداد دانلود : ۹۸۵

بررسی های مقدماتی انجام شده نشانگر برخی از تحول های هویتی جوان انقلاب اسلامی است که بعضاً مثبت ارزیابی نمی شود، از آنجا که عوامل تاریخی، فرهنگی و اجتماعی، آثار مهم و قابل توجهی در جهت هویت بخشی جوانان دارند و نیز با توجه به ضعف الگوپردازی از نمونه های جهادی، این پژوهش به دنبال آن است تا اثر این الگوها را در هویت بخشی به جوانان مورد مطالعه قرار دهد. در مرحله نخست پس از انجام 80 مصاحبه با چهره های کلیدی جهاد سازندگی در دوران جنگ، خلاقیت های رزمی مهندسی جهاد سازندگی در آن دوران احصا شد. در مرحله بعد از 110 نفر از دانشجویان خواسته شد تا ارزشیابی خود را در مورد جهاد سازندگی ارائه کنند. آنگاه بعد از ارائه قریب به 200 تصویر از دستاورد های خلاق رزمی مهندسی جهاد سازندگی به آنان، از دانشجویان مجدداً درخواست شد تا ارزیابی خود را از جهادگران مطرح سازند. تحلیل مضمون انجام شده در بررسی یک گروه با خودش، اثرگذاری قابل توجه آگاهی جوانان از دستاورد های جهادگران بر جریان هویت یابی آنان را نشان داد. در ادامه با تبدیل داده های کیفی حاصله به داده های کمی، تفاوت معنادار نتایج مشخص شد. بنابراین به نظر می رسد با استخراج الگو های مختلف جهادی و ارائه عینی و ملموس آنان به جوانان، می توان در تحول هویتی آنان تأثیر مثبتی برجای نهاد.

۱۴۵.

تحلیل نظام مند پژوهش های سبک زندگی بعد از دهة 80(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید حسین سراج زاده لیلا باقری

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال هجدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۳۷

کلید واژه ها: سبک زندگی مدیریت بدن اوقات فراغت مصرف فرهنگی تحلیل نظام مند

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۱۲ تعداد دانلود : ۱۱۰۱

در سال های اخیر سبک زندگی به عنوان یک ساز و کار بروز تفاوت های ذائقه افراد در چگونگی گذران اوقات فراغت، مدیریت بدن و مصرف فرهنگی، توسط متخصصان رشته های مختلف به ویژه علوم اجتماعی برای برنامه ریزی و سیاستگذاری توجه شده است. شناخت روند پژوهش های انجام شده با تمرکز بر کم و کیف دانش تولید شده در این حوزه از اهداف این مقاله بوده است. برای دستیابی به این منظور، 59 منبع علمی؛ مقاله، پایان نامه و کتاب (حاصل پژوهش و مجموعه مقالات پژوهشی) از طریق جست وجوی واژة «سبک زندگی» در پژوهش های رشته علوم اجتماعی در پایگاه های علمی تخصصی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، کتابخانه ملی، مجلات تخصصی نور، اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی و کتابخانه های دانشگاه های شهر تهران شناسایی و با استفاده از روش مرور نظام مند بررسی شدند. نتایج نشان داد که بیش از دو سوم پژوهش های سبک زندگی بین سال های 1385 تا 1390 انجام شده است. شش گونه سبک زندگی از این پژوهش ها استخراج شد که بیشترین گونه های بررسی شده به ترتیب به سبک زندگی شبه مدرن (12/34درصد)، پیشامدرن یا سنتی (94/28درصد)، لذت محور، علم محور، جهان محلی و ورزش محور اختصاص داشته است. توجه به سبک زندگی با تمرکز بر بررسی رابطه آن با متغیرهای سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی و دینداری بیشترین میزان بررسی در این عرصه را به خود اختصاص داده است.

۱۴۶.

اثربخشی آموزش سبک زندگی در رضایت مندی و فرسودگی زناشویی زنان متأهل شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم قربانی سمیه فیروزی

منبع: زن و جامعه سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۹)

کلید واژه ها: سبک زندگی رضایت مندی زناشویی فرسودگی زناشویی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۹۲ تعداد دانلود : ۱۲۰۴

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش سبک زندگی در رضایت مندی و فرسودگی زناشویی زنان متأهل شهر اصفهان انجام شده است. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی همراه با گروه کنترل و پیش آزمون و پس آزمون است. جامعه آماری شامل تمامی زنان متأهل مراجعه کننده به فرهنگسرای خانواده شهر اصفهان در بهار سال 1395 می باشد که 30 نفر از آن ها به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شده اند (هر گروه متشکل از 15 نفر). گروه آزمایش در طول 12 جلسه هفتگی، آموزش سبک زندگی را دریافت نمودند. ابزار سنجش بکار رفته در این پژوهش شامل، پرسش نامه رضایت زناشویی انریچ (1989) و پرسش نامه فرسودگی زناشویی پاینز(MBQ) (1996) می باشد که در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون در مورد گروه آزمایش و گواه اجرا شده است. داده ها از راه نرم افزار SPSS-21 و روش آماری تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاکی از آن است که آموزش سبک زندگی باعث افزایش رضایت مندی زناشویی و کاهش فرسودگی زناشویی می شود که این یافته ها در سطح 05/0P< معنادار است. با توجه به این یافته ها، می توان از راه آموزش سبک زندگی به زوجین کمک کرد تا با اصلاح سبک زندگی خود، باعث غنی سازی زندگی مشترک خود شوند.

۱۴۷.

تبیین و بررسی مفهوم تاب آوری اجتماعی و ارزیابی تحلیلی عزت الله سام آرام. شاخص های اندازه گیری آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عزت الله سام آرام سمانه منصوری

منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳۲

کلید واژه ها: تغییرات مخاطرات تاب آوری آسیب پذیری جوامع تاب آور شاخص ها

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۶۸۲ تعداد دانلود : ۳۹۹۵

در سال های اخیر به خصوص بعد از ایجاد بحران مالی 2008، مخاطرات و تغییرات ایجاد شده در حوزه اقتصادی بر سایر حوزه ها مثل حوزه سیاسی، زیست محیطی و مخصوصاً حوزه اجتماعی اثرگذار بوده و بر میزان آسیب ها و بحران های اجتماعی افزوده است. بر همین مبنا مباحث مربوط به مقاوم سازی و تاب آوری اجتماعی در کنار سایر نظریه ها مطرح و در مبادی نظریه و آکادمیک از جایگاه مهمی برخوردار گشته است. در واقع بحث تاب آوری اجتماعی می گوید زمانی یک سیستم اجتماعی تاب آور است که بتواند مخاطرات موقت یا دائم را جذب کرده و خود را با شرایط به سرعت در حال تغییر، انطباق دهد؛ بدون از دست دادن کارکرد خود. در این مقاله سعی شده است به روش کتابخانه ای مروری بر کتب و مقالات معتبر علمی که در سال های اخیر در این حوزه منتشر شده اند، داشته و تعاریف تاب آوری اجتماعی و شاخص های اندازه گیری این مفهوم معرفی گردد. آگاهی از مباحث، تلاش و تجارب کشور های دیگر در این حوزه می تواند در سیاست گذاری ها، برنامه ریزی ها و حتی اقدامات اجرایی و ارزیابی آن ها مفید و موثر واقع شود. واژه های کلیدی : تغییرات، مخاطرات، تاب آوری، آسیب پذیری، جوامع تاب آور، شاخص ها.

۱۴۸.

خوانایی محیطی و حضور شهروندان در فضاهای عمومی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مسعود گلچین صباح الدین مفاخری

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۲

کلید واژه ها: بی سازمانی اجتماعی فضاهای عمومی تراکم جمعیتی احساس ناامنی خوانایی محیطی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۹۲ تعداد دانلود : ۸۵۵

مقاله ی حاضر به بررسی رابطه بین خوانایی محیطی و حضور شهروندان در فضاهای عمومی شهر تهران می پردازد. فضاهای عمومی با قابلیت پیش بینی پذیر بودن، خوانایی و توان خلق رویدادهای اجتماعی می توانند شهروندان را درون خود جذب کنند. چنین فضاهایی محل تبادل افکار و اطلاعات و مکانی برای شکل گیری شبکه های اجتماعی هستند؛ به این دلیل مطالعه ی عوامل مؤثر بر حضور شهروندان در فضاهای عمومی واجد اهمیت و ضرورت می گردد. داده های این مقاله توسط پرسشنامه، از 5000 پاسخگو ساکن شهر تهران، در قالب 10 خوشه محله گردآوری شده و برای تحلیل داده ها، از ضرایب همبستگی پیرسون و تحلیل خوشه ای کلاستر استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که بی نظمی فیزیکی و اجتماعی در شهر تهران با میزان حضور شهروندان در فضای عمومی رابطه ی منفی و معناداری دارد. همچنین یافته های پژوهش، تفاوت معناداری را در بین مناطق 22گانه ی شهر تهران از نظر شاخص های خوانایی محیطی از جمله تراکم جمعیتی، وقوع جرم و بزه کاری و احساس ناامنی نشان می دهد، به طوری که براساس این شاخص ها، مناطق 1، 3 و 22 وضعیت مطلوبتر و مناطق 7، 8 و 16 وضعیت نامطلوبی را دارند.

۱۴۹.

تباریابی رخدادِ «انقلاب فرهنگی در دانشگاه ها»؛ بر مبنای همسویی انتقادی روند های کلان فرهنگی دوره ماقبل انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: قاسم زایری حاجیه محمدعلیزاده

منبع: راهبرد فرهنگ سال دهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۳۷

کلید واژه ها: علم علم اسلامی آموزش اسلامی بومی اسلامی سازی معرفت انقلاب فرهنگی در دانشگاه ها انقلاب آموزشی علم متعهد انقلاب فرهنگی در چین

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۳۵ تعداد دانلود : ۷۷۰

این مقاله به بررسی روند های ماقبل انقلابی مؤثر بر وقوع رخداد «انقلاب فرهنگی در دانشگاه ها» (1359) اختصاص دارد. برخلاف تصور رایج که این رخداد را محصول کشاکش سیاسی نیرو های رقیب در دوره اولیه مابعد انقلاب اسلامی دانسته و آن را همچون واقعه ای فاقد ضرورت اجتماعی و یک کنش سیاسی صرف فارغ از وجوه نظری معرفی می کند، از قضا این مقاله نشان می دهد که واقعه «انقلاب فرهنگی در دانشگاه ها» نقطه نهایی و اوج یک مطالبه عمومی است که مدت ها قبل از پیروزی انقلاب اسلامی 1357 نیاز و ضرورت آن در بین نیرو های اجتماعی و حتی در میان نخبگان آموزشی اواخر دوره پهلوی دوم، البته در سطح و مرتبه متفاوتی وجود داشته است. این نیرو ها به انحاء متفاوت اعم از تأثیرپذیری از خودانتقادی های غرب در دوره مابعد جنگ جهانی دوم، یا به دلیل مشکلات و مسائل نظام آموزشی و دانشگاهی کشور، نسبت به «علم جدید» و نظامات علمی و دانشگاهی انتقاد و اعتراض داشته اند. این مواضع انتقادی گاه به طور عینی خود را در برنامه هایی نظیر «انقلاب آموزشی» یا «آموزش اسلامی» نشان داده است و گاه در قالب ایده های ذهنی نظیر «علم بومی»، «علم قدسی»، «علم متعهد» و نظیر آن در میان نخبگان فکری مطرح شده و ذهنیت تحول در نظام علمی آموزشی در آستانه وقوع انقلاب اسلامی را قوت بخشیده است. مقاله نشان خواهد داد که وقوع انقلاب اسلامی و نیروی برآمده از آن، بنا به ماهیت اسلامی انقلاب و نوع و تنوع نیروی سیاسی درگیر در آن، این خواست عمومی را در سطح و مرتبه بالاتر با جهت گیری متفاوتی پیگیری کرده که ظهور اولیه آن در واقعه «انقلاب فرهنگی در دانشگاه ها» و نهادسازی ها و سیاست گذاری های آن بوده است. برای تباریابی و شناسایی این روند های فرهنگی و اجتماعی اثرگذار، از شیوه کار فوکو استفاده شده است.

۱۵۰.

مدل سازی ساختاری و تبیین علّی ارزیابی جوامع روستایی از کیفیت زندگی و عوامل مؤثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عباس امینی فرزانه صادقیان طیبه زاهدی

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۶۵)

کلید واژه ها: جوامع روستایی تحلیل مسیر دهاقان مدل سازی ساختاری ارزیابی از کیفیت زندگی بردسیر

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۳ تعداد دانلود : ۹۱۲

ارزیابی و ادراک جوامع و مردمان روستایی از کیفیت زندگی ، همچون واقعیت زندگی آنان، از عوامل ملموس و ناملموس بسیاری متأثر است. این ارزیابی، انعکاسی از شرایط و اوضاع قلمرو زندگی و سپهر اندیشگی آن ها است. سنجش و تحلیل جامع این ارزیابی نیز سنجه ای است هم برای ارزیابی و تحلیل سطح توسعه و برخورداری این جوامع از شرایط فیزیکی و عینی سکونتگاهی و هم ذهنیت و نگرش آن ها به زندگی روستایی و مقتضیات آن در مقایسه با تصور و ادراکی که به ویژه از زندگی شهری دارند. مطالعه حاضر، کیفیت زندگی در بخش هایی از جوامع روستایی استان های اصفهان و کرمان را ارزیابی و عوامل مؤثر بر آن را تحلیل علّی کرده است. بخش عمده ای از مطالعه، تدوین چارچوبی نظریه مند برای سنجش «خود-ارزیابی» از کیفیت زندگی و مقیاس سازی برای مجموعه جامع و متنوعی از متغیرهای اثرگذار بر آن بوده است. بر اساس توصیف آماری متغیرها، گذشته از تفاوت هایی جزئی، در ارزیابی ابعاد و مؤلفه های مختلف کیفیت زندگی، بین مناطق دوگانه روستایی و گروه های دوگانه سن، جنس و تأهل پاسخگویان، اختلاف معناداری مشاهده نشد. روابط پیچیده و چندگانه بین متغیرها و اثرگذاری های مستقیم و غیرمستقیم آن ها بر ارزیابی از کیفیت زندگی، با استفاده از رویکردهای آماری تحلیل مسیر و مدل سازی معادله های ساختاری، واکاوی و تحلیل علّی شد. با شناسایی و تدوین مدل مفهومی-تحلیلی مطالعه، علاوه بر مدل ساختاری اصلی برای تحلیل متغیر وابسته، روابط درونی بین متغیرهای مستقل نیز با پنج مدل مسیر علّی، ارزیابی و تحلیل و نتایج حاصل به تفصیل تشریح شد. درمجموع آثار مستقیم و غیرمستقیم، پایگاه اقتصادی-اجتماعی، وضعیت مسکن، فعالیت های تفریحی و امکانات و تسهیلات، به ترتیب اثرگذارترین عوامل مثبت بر ارزیابی جوامع روستایی از کیفیت زندگی بوده و پس از آن ها، احساس محرومیت نسبی، عوامل استرس زا و سن نیز متغیرهای اثرگذار منفی بوده اند. درانتها، اعتبارسنجی نتایج و برآوردهای مدل سازی علّی-ساختاری مطالعه آمده و پیشنهادهایی هم برای ادامه کار ارائه شده است.

۱۵۱.

بررسی جامعه شناختی تأثیرات دوگانه توسعه بر هویت قومی (مطالعه به شیوه گراندد تئوری در شهرستان مهاباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن رشیدی مصطفی ازکیا منصور وثوقی

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ششم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۲۴

کلید واژه ها: توسعه هویت قومی نظریه زمینه ای شهرستان مهاباد

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۵۱ تعداد دانلود : ۱۲۸۶

هستی اجتماعی جامعه ایرانی در اثر توسعه با دگرگونی های بنیادی روبرو شده و نظریات جامعه شناختی متعددی به تأثیرپذیری هویت از توسعه پرداخته اند که داده های این تحقیق نزدیکی بیشتری با اندیشه های پساتوسعه دارد. تحقیق حاضر در پی نیل به نظریه زمینه ای در ارتباط با تأثیرات توسعه بر هویت قومی است و نتایج داده های میدانی حاکی از پیامدهای دوگانه (تقویت تضعیف) هویت قومی کُردی در این ارتباط است. این تحقیق با استفاده از روش گراندد تئوری و با مصاحبه های عمیق و مشارکت های میدانی در بین ساکنان شهرستان مهاباد صورت گرفته است. می توان گفت توسعه در لوای نوسازی و پروژه های اقتصادی اجتماعی به صورت ناهمگون همه جوانب زندگی فردی و اجتماعی را تغییر داده و این امر موجد ظهور ناموزون و نابرابر توسعه و بروز بحران هایی در اجزای هویت قومی (کُردی) شده است؛ به گونه ای که پدیده های دوگانه (تضعیف و تقویت هویت قومی) با توجه به علی، زمینه ای، شرایط مداخله گر در این ارتباط ایجاد شده و با راهبردها و پیامدهایی در هریک از حوزه های مذکور همراه بوده است. اکنون از سویی تضعیف هویت قومی را در ابعاد مختلف در پی داشته و از سوی دیگر، به فراخور امکانات و ابزارهای جهانی شدن فرصت های نوینی برای هویت قومی کُردی ایجاد شده است. در نهایت مقوله مرکزی تحقیق حول «بروز توسعه ناهمگون در حین بحران در هویت قومی (کُردی)» شکل گرفته و نظریه زمینه ای «توسعه نامتوازن، نابرابر و شکل نوین هویت قومی (کُردی)» بروز کرده است.

۱۵۲.

بررسی کارکرد اجتماعی- فرهنگی ماشین نگاره ها بر اساس مدل قوم نگاری زبانی هایمز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین قربان پور آرانی عباس زارعی الهام عربشاهی

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال هجدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۸

کلید واژه ها: زبان و فرهنگ زبان شناسی اجتماعی ماشین نگاره قوم نگاری زبانی هایمز

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۰۱ تعداد دانلود : ۷۵۰

بشر در طول تاریخ برای ارتباط مؤثر با سایر افراد جامعه، راهکارهای متفاوتی را آزموده است. ازنگاره های اولیه بر دیوار غارها تا دیوار نوشته ها و ماشین نگاره ها همگی سعی دارند تا مانند آیینه ای تمام نما، گزارشگر ذهنیّات، احساسات و عواطف، آمال و آرزوها و دردهای بشری باشند. ماشین نگاره (ماشین نوشته) یکی از نمادهای مهم زبان، در جوامع شهری است که کمتر توجه محققان ایرانی شده است. در این پژوهش، ارتباط از طریق ماشین نگاره ها و تأثیرات فرهنگی و اجتماعی آنها بررسی شد. از میان تعداد فراوانی از ماشین نگاره ها که به طور تصادفی در سالیان متمادی از سطح شهرهای مختلف جمع آوری شدند؛ مجموعه ای شامل 2312 ماشین نگاره به شیوه تحلیل محتوایی طبقه بندی، کدگذاری و بررسی شد. پراکندگی و کارکردهای اجتماعی و فرهنگی آنها بر اساس مدل قوم نگاری زبانی هایمز[1]معروف به SPEAKING نیز تحلیل و از نظر محتوایی به 15 مقوله تقسیم شد. بررسی فراوانی داده ها نشان داد که آموزه های مذهبی، نوشته های پند آموز و توصیه های اخلاقی بیشترین فراوانی و گونه های انتقادی و سیاسی دارای پایین ترین فراوانی بودند. نتایج ازمون خی2 نیز نشان داد که این تفاوت ها با سطح اطمینان 99 درصد معنا دارند. بررسی ماشین نگاره ها در مدل هایمز نشان داد که ماشین نگاره ها نیز مانند دیگر رویدادهای ارتباط کلامی بشر، با هشت عنصر موقعیت مکانی، ماهیت نویسندگان ، هدف، قالب زبانی، لحن کلام، نوع کانال ارتباطی ، هنجارها و ژانر خاص خود، پیام های اجتماعی و فرهنگی را به راحتی منتقل می کنند. [1]. Hymes

۱۵۳.

زنانه سرایی در شعر عربی، روندی نوظهور با پیشینه ای کم رنگ (با تکیه بر دیدگاه های نقدی عبدالله غذامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی پروانه علی سلیمی

منبع: پژوهشنامه زنان سال هشتم ۱۳۹۶ «ویژه نامه فرهنگ، ادب و هنر»

کلید واژه ها: شعر عربی ادبیات زنانه عبدالله غذامی زیرساخت های زبانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۱۴ تعداد دانلود : ۱۷۶۳

عبدالله غذامی منتقد معاصر عرب، به بررسی ویژگی های زنانه در زبان شعری عرب پرداخته است. او در کتاب ""تأنیث القصیده والقارئ المختلف"" (2005م)، معتقد است کهمردغالبی پیوسته رویه مسلطبرفرهنگ عربی قدیم بوده است وبه سبب غلبه ی این زیرساخت مردسالار در فرهنگ عمومی، شعر عربی نیز از ابتدا تا دوران معاصر، تقریباً از ویژگی های زبان زنانه خالی بوده است.ظهور شاعر عراقی،نازک ملائکه در شعر معاصر عربی و ابداع شعر نو توسط وی،به سختی و کندی شعر عربی را دستخوش دگرگونی نمود.با گذشت زمان، ابداع شعری او به کمک دیگر شاعران نوگرا قوت یافت. این روند نوگرایانه،زیرساخت های مذکر و مسلط بر شعر قدیم عربی را به چالش کشید که نتیجه ی آن، رشد و شکوفایی شعری با زبانی زنانهو برخودار از لطافت زبانیبود.این پژوهش که به روش توصیفی و تحلیلی صورت گرفته است، آراء نقدی غذامی را که در جهان عرب پیشرو است، مورد بررسی قرار داده است. نتیجه این که غذامی تنها راه بازگشت زن به جایگاه درخور خویش را هم در ادب و هم در اجتماع، دستاورد آگاهی زنان نسبت به زبان و نوشتاری می داند که انعکاس دهنده ی ویژگی زنانه بود. این شیوه ی زبانی جدید و نوآور، ویژگی های زبان زنانه را در مقابل زبان مردانه مطرح می کرد.

۱۵۴.

تاثیر عوامل فرهنگی - اجتماعی فناوری در خط مشی های مشارکت محور(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: امیر احسانی رضا نجف بیگی احمدعلی یزدان پناه کرم الله دانش فرد

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال یازدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۳۹)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۵۳ تعداد دانلود : ۶۳۴

خط مشی های مشارکت محور در بخش دولتی سبب افزایش مشارکت عمومی و افزایش اطمینان به دولت می گردد یکی از روش های خط مشی های مشارکت محور استفاده از دولت الکترونیک مشارکت محور است که با تکیه بر تعامل و ارتباط دوسویه بین دولت و شهروندان در پی افزایش مشارکت عمومی، پاسخگویی، شفافیت، بهبود کیفیت تصمیم گیری، توانمندسازی شهروندان، برقراری عدالت اجتماعی، بهبود وضعیت اعتماد عمومی و بطور کلی عرضه خدمات عمومی بهینه است که ارتباط مستقیمی با خط مشی های اصل 44 دارد از این رو پژوهش کاربردی حاضر، محقق با هدف شفاف-سازی مفهوم دولت الکترونیک مشارکت محور و تعیین تاثیر عوامل فرهنگی و فناوری بر دولت الکترونیک مشارکت محور قوه قضائیه است، در ابتدا محقق داده ها و گویه های مورد نیاز را با استفاده از ادبیات تحقیق و روش دلفی شناسایی، آنگاه گویه های مرتبط با عوامل فرهنگی و فناوری را از طریق مصاحبه و پرسشنامه با خبرگان و مجریان صحه گذاری شدند، سپس پرسشنامه نهایی بین جامعه آماری به تعداد صدو دوازده نفر توزیع شد، به منظور سنجش روایی پرسشنامه از تحلیل عامل تاییدی و برای بررسی آزمون فرضیه ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج تحقیق، حاکی از تایید دو فرضیه در خط مشی های مشارکت محور قوه قضائیه است، عوامل فرهنگی و فناوری بترتیب بیشترین تاثیر را بر دولت الکترونیک مشارکت-محور دستگاه قضایی داشتند.

۱۵۵.

بررسی رفتارهای زیست محیطی مسئولانه در بین شهروندان شهر یزد و عوامل اجتماعی-فرهنگی مؤثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا فلک الدین مسعود حاجی زاده میمندی

منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۰

کلید واژه ها: رفتارهای زیست محیطی سبک زندگی سرمایه فرهنگی قانون گرایی یزد

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۲۴ تعداد دانلود : ۸۲۸

جامعه شناسان تلاش می کنند تا عوامل مؤثر بر رفتارهای انسان در حفظ محیط زیست را شناسایی کنند زیرا با شناخت این عوامل می توان به ارائه راه حل هایی برای تغییر رفتار مخرب و تشویق رفتارهای مسئولانه نسبت به محیط زیست پرداخت. جامعه آماری این تحقیق شهروندان شهر یزد بوده است که ابتدا جامعه آماری به چند خوشه تقسیم شده است و در مرحله بعد با استفاده از روش نمونه گیری سیستماتیک پرسش نامه در بین شهروندان پخش شد. با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر انتخاب شدند. روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین متغیرهای جنس، سن، آگاهی زیست محیطی، سبک زندگی سلامت محور، استفاده از شبکه های اجتماعی، سرمایه فرهنگی و قانون گرایی با رفتارهای زیست محیطی رابطه معنادار مشاهده شد اما بین درآمد و بعد نهادینه شده سرمایه فرهنگی با رفتارهای زیست محیطی رابطه معنادار نبود؛ و زنان نسبت به مردان رفتارهای زیست محیطی مسئولانه تری داشتند. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می دهد که با توجه به ضریب تعدیل شده ی متغیرهای باقی مانده در معادله رگرسیون با همدیگر 8/36 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کنند.

۱۵۶.

تبریز، شهر بدون گدا: مطالعه جامعه شناختی مواجهه شهروندان با پدیده تکدی گری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید حسین سراج زاده توکل آقایاری هیر نشمین خضری

منبع: مسائل اجتماعی ایران سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱

کلید واژه ها: تکدی گری شهر بدون گدا کنش شهروندان فرهنگ مقابله ای

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۶۵۲ تعداد دانلود : ۱۸۹۴

مقاله حاضر با طرح این پرسش که چرا تبریز شهری بدون گداست، درصدد درک دیدگاه و کنش شهروندان تبریزی درباب پدیده تکدی گری و ویژگی ها، تعامل ها و پیامدهای ناشی از این پدیده است. روش تحقیق کیفی است و به طور خاص از نظریه زمینه ای براساس نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. یافته ها درقالب مدل زمینه ای نهایی متشکل از دوازده مقوله تشریح شده اند که عبارت اند از: فرهنگ کمک رسانی، نهادینگی فرهنگ کار، بستر مناسب اقتصادی، اهمیت شأن اجتماعی، روحیه قوم گرایانه، حس مسئولیت پذیری، ناکارآمدی سازمان های رسمی/ حکومتی متولی پوشش دهی نیازمندان، نگرش منفی به گدایان، وجود نظام های حمایتی مردم نهاد و اعتماد مردم به آنها، کنش مقابله ای، رفع معضل تکدی و بهبودی محیط شهری. این دوازده مقوله حول مقوله هسته «فرهنگ مقابله ای» شکل گرفته اند.

۱۵۷.

بررسی نقش یادگیری اجتماعی و عرفی در تغییرات الگوهای حرکتی در هیپ هاپ کاران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: نگار آرازشی عبدالله قاسمی مهدی نمازی زاده ابراهیم صادقی دمنه

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال یازدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳۶)

کلید واژه ها: یادگیری تقلید الگوبرداری مشاهده رسانه ها عرف اجتماعی تغییرات الگوهای حرکتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۰۱ تعداد دانلود : ۴۹۳

این پژوهش با هدف بررسی نقش یادگیری اجتماعی و عرفی در تغییرات الگوهای حرکتی در هیپ هاپ کاران شهر تهران انجام شده است. روش این پژوهش کمّی و به شیوه پیمایشی انجام شده است. نمونه پژوهش شامل 67 نفر از هیپ هاپ کاران هستند که به صورت نمونه گیری گلوله برفی در شهر تهران انتخاب شده اند. نتایج آماری این بررسی کمی نشان داد که یادگیری از راه مشاهده، یادگیری از راه تقلید، یادگیری از راه الگوبرداری، یادگیری از راه رسانه ها و یادگیری از راه عرف اجتماعی بر تغییرات الگوهای حرکتی در هیپ هاپ کاران تاثیر دارد. بنابراین هیپ هاپ و موسیقی آن در ایران به واسطه یادگیری اجتماعی و عرفی جوانان ایران نیز باعث ایجاد تغییرات الگوهای حرکتی شده است.

۱۵۸.

بررسی شایستگی اجتماعی و توانمندسازی با رفتار شهروندی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: محبوبه مهراجی بیتا قبادی مجتبی عالی پور ابراهیم دلدار

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال یازدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۳۸)

کلید واژه ها: توانمندسازی رفتار شهروندی استان تهران اداره کل ورزش و جوانان شایستگی اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۰۹ تعداد دانلود : ۱۰۶۳

هدف از انجام این پژوهش شایستگی اجتماعی و توانمندسازی با رفتار شهروندی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان تهران بود. این پژوهش، از نوع توصیفی- پیمایشی بوده و جامعه آماری این تحقیق را کلیه کارکنان ادرات ورزش و جوانان استان تهران (هر دو جنس زن و مرد، با تحصیلات متفاوت، با سنین متفاوت در سمت ها و پست های سازمانی گوناگون) تشکیل می دهند. که تعداد آنها 210 نفر می باشد. با توجه به جدول مورگان تعداد 132 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. که از این تعداد 120 پرسشنامه به صورت صحیح عودت داده شد. روش نمونه گیری نیز به صورت تصادفی ساده بود. در این تحقیق از سه پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه شایستگی اجتماعی نیک رفتار(1390)، پرسشنامه توانمندسازی کارکنان اسپریتزر (1995) و پرسشنامه رفتار مدنی سازمانی پادساکف و مکنزی(1990). پایایی هر سه پرسشنامه و مؤلفه های آن مورد تأیید قرار گرفت. به منظور توصیف داده ها از شاخص های آمار توصیفی (فراوانی) استفاده شد. در ضمن آزمون آماری کلموگروف اسمیرونف جهت تعیین توزیع طبیعی داده ها، ضریب همبستگی پیرسون، جهت تعیین ارتباط بین متغیرهای تحقیق و تحلیل رگرسیون چندگانه جهت پیش بینی متغیر رفتار شهروندی سازمانی از روی متغیرهای شایستگی اجتماعی و توانمندسازی در نرم افزار SPSS نسخه 20 استفاده شد.نتایج نشان داد که ارتباط معنی داری بین شایستگی اجتماعی و توانمندسازی با رفتار شهروندی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان تهران وجود دارد. همچنین شایستگی اجتماعی و توانمندسازی توان پیش بینی رفتار شهروندی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان تهران را دارد.

۱۵۹.

مطالعه تأثیر هوش هیجانی بر رفتارهای پرخطر عمدی رانندگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد عباس زاده محمدباقر علیزاده اقدم شیدا پریزاد بنام

منبع: پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی سال ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۷)

کلید واژه ها: هوش هیجانی رانندگان رفتارهای پرخطر تخلفات عمدی سابقه تصادف

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۳۵ تعداد دانلود : ۷۳۹

رفتارهای پرخطر رفتارهای بالقوه مخربی هستند که افراد به طور ارادی یا بدون اطلاع از پیامدهای نامطلوب احتمالی، آنها را انجام می دهند. این مفهوم خود متأثر از عوامل اجتماعی و شخصیتی زیادی است و در این مقاله تلاش شده است نقش هوش هیجانی و ابعاد آن بر رفتارهای پرخطرعمدی ارزیابی شود. روش پژوهش پیمایشی بوده و ابزار اندازه گیری پرسش نامه بسته پاسخ است. جامعه آماری رانندگان استان آذربایجان شرقی است و حجم نمونه، با استفاده از فرمول «کوکران» به تعداد 380 نفر و به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. پس از جمع آوری پرسش نامه ها اطلاعات لازم به وسیله نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده و برای آزمودن فرضیات نیز به تناسب میزان سنجش متغیرها از آزمون ضریب همبستگی «پیرسون» و تحلیل رگرسیون چندگانه، استفاده شده است. براساس نتایج پژوهش، همبستگی معنادار و معکوسی بین ابعاد هوش هیجانی و رفتارهای پرخطر و عمدی رانندگی وجود دارد و مطابق نتایج رگرسیونی متغیرهای خودآگاهی، خودانگیزی، مهارت همدلی و خودکنترلی، درمجموع 8/31 درصد از کل واریانس رفتارهای پرخطر عمدی را تبیین کرده اند.

۱۶۰.

فراتحلیل تحقیقات انجام شده در حوزه مسائل اجتماعی ایران (با تأکید بر سوءمصرف مواد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید احمد میرمحمدتبار محمد مظلوم خراسانی

منبع: مسائل اجتماعی ایران سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱

کلید واژه ها: سوء مصرف مواد فراتحلیل مسائل اجتماعی رویکرد رفتار انحرافی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۰۰ تعداد دانلود : ۱۹۲۱

موضوع مسئله اجتماعی در جامعه ایران، که در مرحله گذار و درحال توسعه است، موضوعی پیچیده و چندبعدی است و شناخت آن به هم فکری و کاوش عمیق فکری و علمی نیاز دارد. نتایج پیمایش ملی ارزش ها و نگرش های ایرانی نشان می دهد که ایرانیان اعتیاد را، پس از بیکاری و گرانی، در رده سوم مسائل جامعه ایران قرار داده اند. به دلیل اینکه اعتیاد در جامعه ایران مسئله اجتماعی است، فراتحلیل حاضر با هدف شناسایی مهم ترین عوامل مؤثر بر سوء مصرف مواد در تحقیقات انجام شده صورت گرفته است. روش تحقیق مقاله حاضر فراتحلیل است. جامعه آماری تحقیق، کلیه مقالات با موضوع سوء مصرف مواد است که در سه مجله مسائل اجتماعی ایران، رفاه اجتماعی و اعتیادپژوهی از سال 1380 تا پایان سال 1392 چاپ شده اند. نتایج نشان داد که بیشترین تحقیقات با روش توصیفی تحلیلی، اسنادی و تحلیل ثانویه انجام شده است. رویکرد رفتار انحرافی (کنترل اجتماعی، پیوند افتراقی و خرده فرهنگ بزهکار) از رویکردهای نظری غالب در تبیین سوءمصرف در تحقیقات مروری است. نتایج اندازه اثر نشان داد که متغیرهای دوستان معتاد (با اندازه اثر 33/0) و پیوستگی به خانواده (با اندازه اثر 27/0-) بیشترین تأثیر را بر سوء مصرف مواد در تحقیقات مرورشده داشته اند.

درخت حوزه‌های تخصصی