فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۵۲۱ تا ۱٬۵۴۰ مورد از کل ۱۶٬۶۹۲ مورد.
منبع:
انتظام اجتماعی سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴
87 - 112
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: یکی از دغدغه های اصلی همه دولت ها، نهادینه کردن قانون در ساختار اداری است؛ اما در واقعیت و متناسب با وضعیت کشورها، همواره میزانی از قانون گریزی وجود دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی عوامل زمینه ساز قانون گریزی در ادارات شهر اهواز است. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی بوده و در زمره پژوهش های کیفی قرار می گیرد. افراد مورد مطالعه، کارمندان اداری شهر اهواز در 1399 بوده که از طریق روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و داده های حاصل از مصاحبه بر مبنای روش تحلیل مضمون مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: در فرایند تحلیل بر مبنای مضامین پایه، ده مضمون سازمان دهنده تعاملات درون قومی، حمایت گری قومی، نظارت شکلی، ضعف در برخورد با افراد متخلف، تغییر ارزش های مرتبط با قانون مندی، فشار قانون گریزی، بی علاقگی شغلی و بی تفاوتی به منافع سازمانی به دست آمد؛ که درنهایت چهار مضمون فراگیر «شبکه روابط قومی، ضعف نظارت سازمانی، کاهش قبح قانون گریزی و ضعف تعهّد سازمانی» به عنوان عوامل زمینه ساز در ایجاد قانون گریزی مشخص شدند. نتیجه گیری : با توجه به دیدگاه کارمندان درباره عوامل زمینه ساز قانون گریزی باید از طریق مداخلاتی همچون «حاکم نمودن مناسبات شهروندی در سطح جامعه، تقویت نظارت سازمانی در بُعد کمّی و کیفی، تقویت ارزش های همسو با قانون مندی و نهادینه کردن مدیریت علمی» قانون مندی را در بین کارمندان افزایش داد
درآمدی بر روش تحلیل تطبیقی تاریخی در ارتباط با موضوع دموکراسی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی ایران سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳
50 - 27
حوزه های تخصصی:
روش تحلیل تطبیقی تاریخی یا (CHA) یکی از مهم ترین و کارآمدترین روش های تحقیق در علوم اجتماعی معاصر است که به نظر می رسد، امکان بسط و گسترش آن چه سی. رایت میلز از «تخیل جامعه شناختی» مراد می نمود را مهیا می کند. تدا اسکاچپول نیز با الهام از روش شناسی سی. رایت میلز در تحلیل مسائل اجتماعی، از مفهوم «تخیل تاریخی جامعه شناختی» نام می برد و بیان می کند که سه مسیر در جامعه شناسی تاریخی وجود دارد: 1) جامعه شناسی تاریخی کلان نگر؛ 2) جامعه شناسی تاریخی تفسیری؛ و 3) جامعه شناسی تاریخی تحلیلی. تحلیل تطبیقی تاریخی (CHA) فرزند خلف نوع سوم است. در این مقاله، مبانی و مبادی روش شناختی این روش تبیین شده است. سپس، با استفاده از همین روش شناسی، به چگونگی کاربست این روش در رابطه با مسائل ایران خواهم پرداخت و در نهایت با اتکا به استدلال های برآمده از تبیین مزبور، به برخی از امکانات و محدودیت های این روش اشاره خواهد شد.
زمینه های فرهنگی کنش اقتصادی شهروندان کرمانشاهی در حوزه رفاه اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۹
69 - 110
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی از زمینه های فرهنگی اقتصادی کنش شهروندان کرمانشاهی در حوزه رفاه اجتماعی صورت گرفته است. روش تحقیق از نوع کیفی و تکنیک جمع آوری داده ها نیز مصاحبه نیمه ساخت یافته می باشد. مصاحبه پس از اجرا بین 35 نفر از افراد نمونه که به صورت هدفمند انتخاب شدند، که با همین تعداد به اشباح نظری رسید. نتایج تحقیق نشان داد که دو عامل دین و مذهب و آداب و رسوم به عنوان شرایط علّی در نظر گرفته شده اند. در بخش عوامل زمینه ای ترس از نمایش ثروت در عرصه عمومی و خانواده گرایی قرار می گیرد، شرایط مداخله ای شامل نوع پول (مثبت و منفی) و عدم تناسب در مدیریت پول و نگاه مردم می باشد. پدیده محوری نیز به نقش تعیین کننده پول در رفاه اجتماعی اشاره دارد. راهبردهای مدل نیز شامل: استفاده از پول به عنوان ابزاری برای توسعه کار و پس انداز را به انگیزه های مختلف می باشد. در نهایت نیز مجموع این قضایا پیامدهایی از قبیل: آسایش و راحتی، اشتغال، تفریح و سرگرمی، روابط خانوادگی و ارتباطات اجتماعی، تغذیه و پوشاک، فقر زدایی و محرومیت زدایی و رفع نیازها در جهت دسترسی به رفاه اجتماعی منجر می شود.
فراتحلیل مطالعات انجام شده درباره ادراک عدالت و رفتار شهروندی سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۹
111 - 144
حوزه های تخصصی:
هدف از این پژوهش، بهره گیری از روش فراتحلیل به منظور تبیین رابطه عدالت و رفتار شهروندی در نظام های سازمانی ایران است. بر این مبنا، 59 سند پژوهشی (در قالب مقالات علمی) که در فاصله زمانی 1385-1397 و با هدف تبیین ارتباط میان عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی به انجام رسیده و در فصلنامه های معتبر داخل کشور چاپ شده اند، به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. پژوهش های برگزیده شده عمدتاً به روش پیمایشی، در جوامع آماری گوناگون، با حجم نمونه متفاوت (40-400) و با به کارگیری ابزارهای برخوردار از پایایی و اعتبار به انجام رسیده اند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار جامعه فراتحلیل (CMA2) بهره گرفته شد. بررسی مفروضات فراتحلیل حاکی از ناهمگنی اندازه های اثر و فقدان خطای نشر در میان اسناد پژوهشی بود. یافته ها نشان دادند که اندازه اثر عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی معادل با 44/0 بوده که بر مبنای نظام تفسیری کوهن، تأثیر نیرومندی محسوب می گردد. همچنین، شاخص زمان انجام پژوهش، موقعیت جغرافیایی، نوع سازمان، جنسیت و قومیت آزمودنی ها بر رابطه عدالت سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی تأثیری تعدیل کننده داشتند. بدین لحاظ، ادراک عدالت سازمانی با سپری شدن زمان تأثیر بیشتری بر رفتار شهروندی داشته و ادراک عدالت سازمانی در مناطق شرقی و جنوب شرقی کشور، در سازمان های ورزشی، در میان زنان و فارس زبان ها، تأثیر بالاتری بر بروز رفتارهای شهروندی کارکنان نسبت به سایر موقعیت ها داشته است.
اعتماد سنجی شبکه خبر و شبکه های مجازی بومی در خصوص انتشار اخبار کرونا در بین شهروندان کاشانی در سال 1399(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۹
185 - 215
حوزه های تخصصی:
این مطالعه در بازه زمانی سه ماهه در بین شهروندان کاشانی 18 سال به بالا انجام گرفته است، جامعه نمونه شامل 206 نفر می باشد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. نتایج نشان میدهد که باوجود تفاوت در میزان استفاده از شبکه ملی خبر و شبکه های مجازی بومی، این تفاوت از نظر آماری معنادار نیست (05/0p>). لذا مخاطبان جهت کسب اطلاعات و اخبار تقریباً از هر دو نوع رسانه استفاده می کنند. همچنین بین میزان اعتماد به شبکه ملی خبر و شبکه های مجازی بومی از نظر آماری تفاوت معناداری وجود دارد (05/0p <). بدین ترتیب مخاطبان جهت کسب اطلاعات خبری به رسانه های مجازی بومی بیشتر اعتماد دارند. در بررسی عوامل دموگرافیک نتایج نشان می دهد که میزان استفاده از شبکه های مجازی بومی بین مخاطبان مرد و زن از نظر آماری تفاوت معناداری دارد (05/0p < ). بدین ترتیب میزان استفاده مخاطبان زن از شبکه های مجازی بومی نسبت به مخاطبان مرد بیشتر است. همچنین بین میزان استفاده و اعتماد به شبکه ملی خبر و شبکه های مجازی بومی و مخاطبان با تحصیلات مختلف تفاوت معناداری از نظر آماری وجود دارد (05/0p <). نتایج آزمون تعقیب توکی نشان می دهد مخاطبان با تحصیلات فوق لیسانس و بالاتر باوجود استفاده بیشتر از شبکه ملی خبر، نسبت به شبکه های مجازی بومی اعتماد بیشتری دارند.
ارائه مدل ادراک مدیران مدارس از چالش های اخلاق حرفه ای درجامعه مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی آموزش و پرورش پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۶
221 - 231
حوزه های تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل ادراک مدیران مدارس از چالش های اخلاق حرفه ای در جامعه مدرن انجام شد. روش: این مطالعه ازنظرهدف کاربردی و ازنظر شیوه اجرا آمیخته بود. جامعه پژوهش دربخش کیفی خبرگان آموزش وپرورش شهرگرگان باسابقه مدیریت و سیاست گذاری بودند که طبق اصل اشباع نظری 20 نفر از آنها با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در بخش کمی مدیران و معاونان مدارس متوسطه دوره اول و دوم شهر گرگان درسال تحصیلی 98-1397 به تعداد 256 نفر بودندکه طبق فرمول کوکران تعداد 153 نفر آنها با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته ادراک مدیران و چالش های اخلاق حرفه ای استفاده شدکه روایی پرسشنامه ادراک مدیران با روش میانگین واریانس استخراج شده 61/0 و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ و مرکب به ترتیب 94/0 و 87/0 و روایی پرسشنامه چالش های اخلاق حرفه ای با روش تحلیل عاملی اکتشافی و میانگین واریانس استخراج شده تایید و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ و مرکب برای کل و همه عوامل آن به ترتیب بالاتر از 60/0 و 70/0 بدست آمد.داده ها با روش های کدگذاری باز،محوری وانتخابی و مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزارهای SPSS-22 و LISREL-8.8 تحلیل شدند. یافته ها: یافته های بخش کیفی نشان داد که چالش های اخلاق حرفه ای دارای 164مفهوم اولیه، 38کد باز، 19کد محوری و 9 کد انتخابی بود که کدهای انتخابی و محوری شامل قانون مداری (شامل دو کد قانون پذیری وآگاهی قانونی)، اخلاق مداری (شامل دو کد عدالت محوری و نگاه معنوی)، دانش مداری (شامل سه کد به روز بودن، مطالعات تطبیقی و نشر دانش)، منش رهبرانه (شامل دو کد نگاه پدرانه و منبع انگیزشی)، مسئولیت پذیری متعهدانه (شامل دو کد تعهد کاری و کارآیی)، رقابت پذیری (شامل دو کد قانون رقابت و مزیت رقابتی)، توسعه محوری (شامل دو کد قوانین کارآمد وزیرساخت اجتماعی- فرهنگی)،اقتدارگرایی سازنده (شامل دو کد قاطعیت اجرایی وتعامل سازنده) و آینده نگری (شامل دو کد برنامه محوری و نیازسنجی) بودند. یافته های بخش کمی نشان دادادراک مدیران بر چالش های اخلاق حرفه ای و چالش های اخلاق حرفه ای بر هر نه عامل اثر مستقیم و معنادار داشت (05/0>P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج، برنامه ریزان و مسئولان برای مقابله با چالش های اخلاق حرفه ای می توانندزمینه راجهت بهبودقانون مداری،اخلاق مداری،دانش مداری، منش رهبرانه،مسئولیت پذیری متعهدانه، رقابت پذیری،توسعه محوری،اقتدارگرایی سازنده وآینده نگری فراهم نمایند.
مطالعه ی فراترکیب فرهنگ شهروندی در جامعه ی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فرهنگ شهروندی مجموعه ای از ارزش ها، نگرش ها و قوانین مشترک بنیادی است که مشارکت فعال شهروندان را با رعایت احترام به ارزش های دموکراتیک شهروندی و مسئولیت پذیری عام گرایانه به دنبال دارد؛ به گونه ای که شکل دهنده به سبک زندگی و هادی تعاملات او با دیگران است. هدف از پژوهش حاضر نیز بررسی مطالعات انجام شده پیرامون فرهنگ شهروندی با استفاده از رویکرد استقرایی فراترکیب کیفی است. این روش، در این پژوهش شامل گام های هفت گانه ای است، که به ارزیابی وتحلیل نظام مند نتایج و یافته های مطالعات پیشین می پردازد. فراترکیب این امکان را برای پژوهش گر فراهم می سازد تا به شیوه ی ساختارمندی از یافته های استخراج شده از مطالعات کیفی مرتبط با موضوع تحقیق، برای ایجاد یافته های جامع و تفسیری استفاده نماید. به همین دلیل نتایج پژوهش های پیشین ازمنابع داخلی طی سال-های۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸ و منابع خارجی طی سال های۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ جمع اوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از بین ۱۴۰ مقاله مستخرج، ۴۹ مقاله برای تجزیه و تحلیل نهایی انتخاب شده است. نظریه های استفاده شده در این تحقیق با توجه به نوع روش تحقیق استفاده از نظریه های مختلفی است، که با استفاده از این نظریات و پژوهش های صورت گرفته در این حوزه، می توان به نظریه های وبر، پارسونر، مارشال، ترنر و گیدنز اشاره کرد. نتایج پژوهش با توجه به بررسی مقالات متعدد استخراج شده به ۴۹ کد منجر شد، که می توان از مهم ترین مؤلفه ها با توجه به تکرارشان به: مسئولیت پذیری اجتماعی، قانون مداری، عام گرایی، مشارکت اجتماعی و.... نام برد. با بررسی و ادغام یافته های اولیه در این پژوهش، پس از رفت و برگشت میان زمینه های فرعی، ۷ زمینه ی اصلی به دست آمد، که این ابعاد شامل: داشتن نگرش دموکراتیک، ابعاد سیاسی فرهنگ شهروندی، ابعاد اجتماعی فرهنگی فرهنگ شهروندی، ابعاد فردی فرهنگ شهروندی، ابعاد اخلاقی فرهنگ شهروندی، ابعاد توسعه ای فرهنگ شهروندی می باشد.
تأثیر سرمایه اجتماعی، حمایت اجتماعی، میزان استفاده از اینترنت بر توانمندسازی زنان شاغل با نقش میانجیگری سلامت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی، حمایت اجتماعی، و میزان استفاده از اینترنت بر توانمندسازی زنان شاغل با نقش میانجی سلامت اجتماعی بود. در این پژوهش توصیفی پیمایشی جامعه آماری 4000 نفر از زنان شاغل جمعیت هلال احمر استان تهران بودند که بر حسب فرمول کوکران به روش تصادفی ساده 384 نفربه عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه های تحقیق سرمایه اجتماعی هوف وهایسمن (2009)، سلامت اجتماعی کینز(2004)، حمایت اجتماعی شربورن و استووارت(1991)، میزان استفاده از اینترنت و توانمندسازی زنان را تکمیل نمودند. نتایج نشان داد که سرمایه اجتماعی، حمایت اجتماعی، و میزان استفاده از اینترنت تأثیر مستقیم بر توانمندسازی زنان شاغل دارد. همچنین سلامت اجتماعی نقش میانجی در ارتباط بین سرمایه اجتماعی و توانمندسازی زنان شاغل و نقش میانجی در ارتباط بین میزان استفاده از اینترنت و توانمندسازی زنان شاغل دارد. با توجه به یافته ها به نظر می رسد توجه به مولفه های سرمایه اجتماعی، حمایت اجتماعی و بهره گیری از اینترنت و فضای مجازی زمینه ساز توانمندی زنان شاغل را فراهم آورده، ضمن اینکه در این فرایند نباید از نقش کلیدی سلامت اجتماعی زنان غافل شد. از این رو با توجه ویژه مدیران به تقویت اعتماد سازمانی و مشارکت زنان در تصمیم گیری ها، مهیا کردن شرایطى برای ارتباطات مطلوب، آموزش و ارتقاء سواد رسانه ای زنان، سطح سلامت اجتماعی هم به نحو متناسبى افزایش خواهد یافت و این مهم می تواند بر بهبود توانمندسازی زنان بیفزاید.
تحلیلی جامعه شناختی از میزان گرایش به معنویت مدرن (مورد مطالعه: شهر گرگان در سال 1399)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله به دنبال سنجش میزان گرایش به معنویت مدرن در افراد بالای هیجده سال در شهر گرگان و شناسایی عوامل اجتماعی و تعیین میزان تأثیر آنها بر این متغیر بوده است. این پیمایش با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده (متناسب با جمعیت ساکن در مناطق مختلف شهر) و با پرسشنامه محقق ساخته (دارای آلفای کرونباخ به میزان 75/.) و با استفاده از تکنیک های آماری متناسب، نشان داد که 5/55 درصد از افراد جامعه مورد بررسی، با نمره ی بیش از متوسط (12/3 از 5) به معنویت مدرن گرایش دارند. دو متغیر «سن» (با ضریب رگرسیون تفکیکی استاندارد شده به میزان 28/.-) و «اهمیت دینداری در زندگی روزمره» (با ضریب رگرسیون تفکیکی استاندارد شده به میزان 24/.-) به شکل مستقیم و به صورتی معنادار در گرایش به معنویت مدرن افراد جامعه مورد مطالعه تاثیر داشته و توانایی تبیین 16درصد واریانس آن را دارا هستند. همچنین دو متغیر «اهمیت دینداری نزد والدین» و «طبقه ی اجتماعی» به شکل غیرمستقیم (به ترتیب با ضرایب رگرسیونی تفکیکی استاندارد شده برابر 11/.- و 031/.) بر گرایش مذکور مؤثرند. از یافته ها می توان استنباط نمود که احتمالا نظریه ی دین زدا بودن معنویت مدرن، از نظریه ی تغییر شکل و سازگاری دینداری صحیح تر است .
تفاوت جنسیتی در دینداری و نظریه ی قدرت-کنترل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با وجود اجماع دانشمندان علوم اجتماعی بر دینداری افزون تر زنان نسبت به مردان در کلیه ی ادیان و مذاهب، تبیین چرایی این الگوی باثبات تجربی یک معمای علمی محسوب شده است. برای حل این معما، جامعه شناسان نیز تلاش های نظری گوناگونی انجام داده اند که جدیدترین آن در اواخر قرن بیستم به عنوان «نظریه ی ترجیح ریسک» ارائه گردید. مدعای اصلی این نظریه آن بود که بخش مهمی از تفاوت های جنسیتی در دینداری را می توان به سطوح مختلف ترجیح ریسک یا ریسک پذیری/ریسک گریزی میان زنان و مردان اسناد داد. مطالعه ی حاضر در تداوم همین حوزه ی مطالعاتی جدید در جامعه شناسی دین در خصوص ارتباط ریسک پذیری/ریسک گریزی و دینداری در پرتوی یک مدل نظری ترکیبی شکل گرفت. از این رو، در سطح نظری تلاش شد تا با ترکیب نظریه ی جرم شناسانه ی «قدرت-کنترل» و نظریه ی جامعه شناسانه ی «ترجیح ریسک» مدلی برای تبیین جامعه شناسانه ی تفاوت های جنسیتی در دینداری تدوین گردد. سپس، در سطح تجربی تلاش گردید تا با مقابله ی این مدل نظری با داده های حاصل از جمعیت ملّی مسلمانان ایرانی میزان انطباق و تناظر پیش بینی های این مدل نظری با داده ها و شواهد تجربی مورد ارزیابی و داوری سیستماتیک قرار گیرد. در مجموع، نتایج حاصل از این پژوهش حکایت بر حمایت تجربی مدل نظری مزبور در میان مسلمانان ایرانی داشت به نحوی که دو سازه ی «ساختار خانوادگی» و «ریسک گریزی» توانستند شکاف جنسیتی در تمامی ابعاد دینداری مسلمانان ایرانی را به طرز قابل ملاحظه ای کاهش دهند.
هنر درباری و خشونت نمادین (مورد مطالعه: طراحی قالی عصر صفوی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره سوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲
101 - 78
حوزه های تخصصی:
هنر در عصر صفوی در همراهی با گفتمان(های) مسلط جامعه به یک ابزار قدرت و در سطحی دیگر به خشونت نمادین بدل میشود، این مسئله از آنجا که بسیاری از هنرهای صفوی از جمله قالیبافی در کارگاههای درباری تولید می شده اندو تحت حمایت و نظارت مستقیم دربار بوده قابل تامل است و این ذهنیت را تشدید می نماید که دربار به نوعی تلاش داشته علایق و جهانبینی خود را تا بر روی این تولیدات هنری فرهنگی و اجتماعی انعکاس دهد. نقشمایه ها، نمادهاو نشانه ها در قالی سبک شهری، بازتاب دهنده ی گفتمانهای غالب و نشاندهنده مناسبات و روابط موجود در جامعه و ارزشها و هنجارهای آن می باشد، این میدان جدید یکی از قویترین میدانهای هنری عصر صفوی بوده که اشکال بالقوه ایجاد نمود که در شرایط خاص فعال و کاربردی شدند.هدف اصلی پژوهش شناسایی رابطه گفتمانی بر میدان قالی صفوی و تجلیات خشونت نمادین بر طرح و نقش قالی این دوره است. ماهیت پژوهش کیفی و تاریخی است و با روش تحلیلی توصیفی به تبیین عملکرد گفتمانی و مظاهر خشونت نمادین در میدان قالی سبک شهری دوران پرداخته است. رویکرد مورد استفاده در تفسیر، نظریه قدرت نمادین پی یر بوردیو میباشد. این رویکرد سبب گردید تا دریابیم نظارت و توجه ویژه به کیفیت و تولید و استفاده دولت صفویه از فرهنگ و هنر برای توسعه و تعمیق گفتمان های خود موجب شکل گیری میدانهای تخصصی در حوزه های گوناگون و بلاخص میدان جدید قالی سبک شهری شده است.خشونت نمادین نیز حاصل شکل گیری همین میدان تخصصی است و به کنشگر این امکان را می دهد که هنر را آنگونه خلق کند که شرایط میدان قدرت اقتضا می کند.
پیش بینی نگرش به رفتار بزهکارانه بر اساس فرسودگی تحصیلی، اضطراب، استرس و افسردگی در دانش آموزان پسر دبیرستانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی آموزش و پرورش پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۶
38 - 47
حوزه های تخصصی:
هدف : پژوهش حاضر باهدف پیش بینی نگرش مثبت و منفی به رفتار بزهکارانه بر اساس فرسودگی تحصیلی، اضطراب، استرس و افسردگی در دانش آموزان پسر دبیرستانی انجام شد. روش: پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان مشغول به تحصیل در دبیرستان های پسرانه شهرستان نیر در سال تحصیلی 97-1396بود. 120 نفر از این افراد با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و به پرسشنامه های نگرش به رفتار بزهکارانه فضلی (1389)، مقیاس فرسودگی تحصیلی مسلش (2002) و مقیاس استرس، اضطراب و افسردگی لوینبند و لوینبند (1995) (DASS-42) پاسخ دادند. داده ها با روش های همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه در سطح معناداری 05/0 مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که فرسودگی تحصیلی و افسردگی (01/0>p ) و اضطراب (05/0> p ) به طور معکوس با نگرش منفی و به طور مستقیم با نگرش مثبت به رفتار بزهکارانه همبستگی داشتند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که فرسودگی تحصیلی، اضطراب و افسردگی درمجموع قادر به تبیین 24 درصد واریانس نگرش مثبت و 16 درصد از واریانس نگرش منفی به رفتار بزهکارانه بودند. نتیجه گیری: فرسودگی تحصیلی، اضطراب و افسردگی در دانش آموزان پسر دبیرستانی بر طرز نگرش به رفتار بزهکارانه تاثیرگذار است. با توجه به یافته های حاضر، لازم است در برنامه ریزی های آتی در باب نگرش به رفتار بزهکارانه به نقش فرسودگی تحصیلی، افسردگی و اضطراب نیز توجه شود.
پیش بینی اعتیاد به اینترنت نوجوانان شهر قزوین بر اساس مسئولیت پذیری و سبک های دفاعی در دانش آموزان دختر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی آموزش و پرورش پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۶
108 - 117
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی پیش بینی اعتیاد به اینترنت در نوجوانان شهر قزوین بر اساس مسئولیت پذیری و سبک های دفاعی بود.
روش: روش پژوهش بر حسب هدف کاربردی، از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی-همبستگی و همین طور از نظر نوع داده کمّی بود. جامعه آماری تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه شهر قزوین در سال تحصیلی 99 -1398 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای، تعداد 325 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای مورد مطالعه از پرسشنامه های اعتیاد به اینترنت (یانگ، 1996)، مسئولیت پذیری (کالیفرنیا، 1948) و سبک های دفاعی (اندرز و همکاران، 1993) استفاده گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها از طریق نرم افزار SPSS20 در دو بخش توصیفی و استنباطی (همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام) در سطح معناداری 05/0 انجام پذیرفت.
یافته ها: نتایج نشان داد که مسئولیت پذیری با اعتیاد به اینترنت رابطه منفی؛ مکانیسم های دفاعی رشد یافته با اعتیاد به اینترنت رابطه منفی و با مکانیسم های دفاعی رشد نایافته و روان آزرده رابطه مثبت داشت. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد مسئولیت پذیری به همراه مکانیسم های دفاعی رشد یافته و مکانیسم های دفاعی روان آزرده می تواند 10% واریانس اعتیاد به اینترنت را تبیین کنند.
نتیجه گیری: اعتیاد با تاثیر شخصیت وظیفه شناس و سبک های دفاعی رشد یافته و اختلالات محور I و II رابطه دارد و افراد با شخصیت وظیفه شناس با سبک های دفاعی رشد یافته اعتیادی کمتری به اینترنت دارند.
بررسی وجود دام فقر تغذیه محور در سکونتگاه های غیررسمی شهر مشهد: مطالعه موردی محله شهید قربانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در میان عوامل بسیاری که بر بهره وری نیروی کار اثرگذارند، کمبود غذای دریافتی می تواند اثرات زیان باری بر بهره وری فرد داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی دام فقرتغذیه محور است که ریشه در نظریه دستمزد کارایی دارد که بر اهمیت سوء تغذیه و فقر تاکید می کند. داده های این مطالعه از طریق تکمیل پرسشنامه در سال 1395 و در میان 220 خانوارِ ساکن در یکی از محلات اسکان غیررسمی شهر مشهد (محله شهید قربانی مشهد) به دست آمد و از سیستم معادلات همزمان برای بررسی امکان وجود دام فقر تغذیه محور استفاده شد. نتایج نشان داد که الگوی غذایی ساکنان این منطقه تفاوتی آشکار با میانگین خانوارهای شهری استان و کشور دارد. ساکنان این منطقه برای گروههای کالایی با مواد مغذی بالا شامل گوشت، شیر و تخم پرندگان و میوه ها و سبزی ها در حدود نیمی از متوسط هزینه خانوارهای شهری کشور و استان هزینه کرده بودند. نتایج حاصل از سیستم معادلات همزمان حاکی از آن بود که باوجود بهره گیری اندک ساکنان این منطقه از الگوی غذایی دارای مواد مغذی، چرخه دام فقر تغذیه محور در میان ساکنان آن شکل نگرفته است وتغذیه نامناسب نتوانسته موجب ایجاد دور باطل کاهش درآمد، کاهش بهره وری و تغذیه نامناسب شود. بنابراین باید به دنبال شناسایی سایر عوامل تاثیرگذار بر فقر در این منطقه بود تا بتوان سیاست های مناسبی برای کاهش فقر پیشنهاد داد.
سبک زندگی سلامت محور در بین گروه های مختلف سنی: مطالعه ای در شهر سمنان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۷
57 - 91
حوزه های تخصصی:
پرسش اصلی این مقاله آن است که آیا درک از سلامت در نزد بزرگسالان و جوانان متفاوت است؟ رفتار سلامتی در این دو گروه سنی به چه شکلی ظاهر می شود؟ برای پاسخ به این پرسش از روش داده بنیاد و تکنیک مصاحبه نیمه ساخت یافته با 34 نفر جوان و بزرگسال درشهر سمنان، استفاده شد. این پژوهش در دو محله با سطوح متفاوت از رفاه اقتصادی انجام شده است. شیوه نمونه گیری با روش نمونه گیری هدفمند آغاز شد و حجم نمونه با اشباع نظری مشخص شد. یافته های پژوهش نشان از وجود چهار مقوله اصلی بهداشت، سلامت، درک از زندگی و رفتار درمانی در فهم رفتار سلامتی دارد. با توجه به مقوله ها و زیرمقوله های شناسایی شده، چهار پاردایم اصلی شناسایی شد. این پاردایم ها عبارتند از 1.الگوی پاردایمی رفتار سنتی، 2.الگوی بدن زیبا و متناسب، 3. الگوی بدن به مثابه ابزار، 4.الگوی بازگشت به طبیعت. جوانان عمدتا در گروه سنی بدن زیبا و متناسب دیده می شوند. پیامد شرایط در این الگو ظهور بیماری ثانویه و مصرف نمایشی کالاهای درمانی-بهداشتی است. بزرگسالان عمدتا در الگوی بدن به مثابه ابزار قرار می گیرند. عملگرایی در این الگو مسلط است و پیامد شرایط آن منجر به استفاده هم زمان از همه کالاهای درمانی-بهداشتی عرضه شده توسط طب سنتی و مدرن است. تناقض در رفتار سلامتی در این پاردایم بسیار شدید است. نقش سرمایه فرهنگی در همه پاردایم ها درعوامل علی دیده می شود.
فراتحلیل مطالعات رابطه سرمایه اجتماعی و شادی در ایران ( تحقیقات انجام شده بین سال های 1398-1390)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۷
93 - 134
حوزه های تخصصی:
تحقیقات در حوزه علوم اجتماعی و موضوعات اجتماعی رشد فراوانی کرده است، با توجه به اینکه تسلط بر همه ابعاد مسائل گوناگون کار دشواری است. می توان به تحقیقات ترکیبی به عنوان یک راه حل مفید و سودمند روی آورد. احساس شادی و نشاط یکی از ضروری ترین خواسته های فطری و نیازهای روانی انسان به شمار می رودکه تحت تأثیر عوامل گوناگون است. پژوهش حاضر با هدف ترکیب کمی نتایج پژوهش های انجام شده در حوزه رابطه سرمایه اجتماعی و شادی در ایران در سال های1398-1390انجام شده است. با استفاده از روش فراتحلیل و استفاده از نرم افزار جامع فراتحلیل(CMA)، تعداد18مقاله مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج تحقیق فرض همگن بودن مطالعات انجام شده رد شد و فرض ناهمگونی اندازه اثر پژوهش ها مورد تأیید قرارگرفت. در واقع رابطه بین سرمایه اجتماعی و شادی، به لحاظ ویژگی ها و مشخصات مطالعات متفاوت است و در این وضعیت از متغیرهای تعدیل گر بستر تحقیق و جامعه آماری برای مشخص کردن واریانس و محل این تفاوت ها استفاده شده است. در تحلیل یافته ها مشخص شد که میانگین اندازه اثر و تأثیر سازه سرمایه اجتماعی بر شادی، در سطح بالا قرار دارد، یعنی متغیر سرمایه اجتماعی عاملی مؤثر در شادی در میان جامعه ارزیابی شده است.
بار مسئولیت بیشتر در سنین سالمندی: مطالعه روند و الگوهای ترتیبات زندگی سالمندان در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۷
135 - 166
حوزه های تخصصی:
ترتیبات زندگی سالمندان در کشورهای درحال توسعه از اهمیّت فراوانی برخوردار است زیرا دولت ها به دلیل نداشتن نظام های مراقبتی و بهداشتی تکامل یافته، نمی توانند تمامی حمایت های مورد نیاز سالمندان را فراهم کنند. مطالعه حاضر با هدف بررسی ترتیبات زندگی افراد 60 ساله و بالاتر در ایران در طول چهاردهه گذشته (1398-1363) انجام گرفت. داده ها از طرح هزینه و درآمد خانوار که توسط مرکز آمار ایران انجام می شود گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان داد که میزان های سرپرستی سالمندان در طول دوره افزایش یافته است. هرچند این افزایش برای هر دو جنس مشاهده می شود اما برای زنان دو برابر بیشتر از مردان بوده است. مردان سالمند، بیشتر خانوارهای هسته ای را سرپرستی می کنند در حالی که بیشتر خانوارهایی که زنان سرپرستی آن ها را بر عهده دارند از نوع تک نفره و تک والد هستند. همچنین بر تعداد سالمندانی که به تنهایی زندگی می کنند افزوده شده است. تعداد خانوارهای با سرپرست سالمند که فرزندی بزرگ سال در آن ها حضور دارد در مقایسه با گذشته افزایش داشته است. با این حال به نظر نمی رسد که این هم سکنایی در جهت رفاه و آسایش بیشتر والدین سالمند بوده باشد. در واقع تغییرات در ترتیبات زندگی سالمندان در ایران در طول سه دهه گذشته منجر به وارد آمدن فشار مضاعف بر سالمندان شده است و آن ها در سنین بالا همچنان مسئولیت هایی همچون مدیریت خانوار و تأمین ملزومات اعضای آن را بر عهده دارند.
آسیب شناسی رفاه زنان شاغل با تأکید بر اجرای حقوق حمایتی (مورد مطالعه: شکوائیه های ارائه شده به ادارات تعاون،کار و رفاه اجتماعی شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۷
167 - 190
حوزه های تخصصی:
تحقیق حاضر به آسیب شناسی رفاه وضعیت اشتغال زنان بر اساس قوانین حمایتی مندرج در قانون اساسی ایران پرداخته شده است. از روش تحلیل محتوا با تکنیک اسناد و مدارک استفاده شد.برای مطالعه اسناد نوشتاری و تعیین مقولات، تحلیل محتوای مقوله ای مورد استفاده قرار گرفته است. اسناد مورد مطالعه همان شکوائیه ها و دادخواست های زنان شاغل است که طی سالهای 1390 تا 1396 به ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی تهران ارائه گردیده است. از میان تعداد 63502 پرونده ی مربوط به شکایات زنان، 380 دادخواست مورد بررسی قرار گرفته و آمارهای قابل تأملی از مغایرت در قوانین و کیفیت و اجرای آن در خصوص اشتغال زنان دیده می شود.از میان 332 شکایت مطروحه تنها 69/49 درصد به سرکار بازگشته اند و از میان زنان دارای مرخصی زایمان نیز که 106 مورد بوده اند، در نهایت تنها 84/35 درصد از این افراد توانسته اند به سر کار خود باز گردند. وجود این موارد مبین ناکافی بودن کیفیت قوانین و ضمانت-های اجرایی در حق زنان شاغل است.یافته ها نشان می دهد که هر چند قوانین حمایتی توانسته اند بخشی از مطالبات زنان از طریق مواد تدوین شده در قوانین کار را برآورده کنند و حقوق زنان را حتی به شکلی جزئی به آنان بازگردانند، اما هنوز آسیب ها و موانعی در خصوص کیفیت و اجرای قوانین حمایتی و همچنین نوع احکام و آراء صادره از سوی هیأت های نظارتی به چشم می خورد.
پدیدارشناسی تجربه زیسته مادری (مورد مطالعه مادران 20 تا 45 ساله شهر اراک)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اهداف: هدف اصلی این پژوهش توصیف عمیق درک مادران از تجربه ی مادریشان است. روش مطالعه : روش انجام پژوهش از نوع کیفی و به شیوه پدیدارشناسی است. جامعه ی موردمطالعه ی این تحقیق، مادران 20 تا 45 ساله شهر اراک است و جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه های عمیق فردی صورت گرفته است. نمونه ها به صورت هدفمند انتخاب شدند و پس از انجام 24 مصاحبه، اشباع نظری حاصل شد. پس از ضبط مصاحبه ها، داده ها مکتوب شدند و مورد تحلیل قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از روش کولایزی (1978) که موستاکاس (1994) نیز آن را تشریح کرده، کمک گرفته شده است. یافته ها: تحلیل داده ها نشان می دهد که مادران شرکت کننده باوجود تفاوت هایشان در تحصیلات و شغل، به اشکال مختلف سه مقوله ی اصلی بازاندیشی، هویت یابی و فشار اجتماعی را در تجربه ی مادریشان داشته اند. نتیجه گیری: بازاندیشی با خرده مقولاتِ: مادری همدلانه، جبرانی، آگاهانه، رقابتی و مادری به معنای برنامه ریزی، نشان می دهد که مادران امروز در مورد چگونگی مادریشان بازبینی می کنند. هویت یابی نیز با خرده مقولاتِ: خلق فراغت و تلاش برای ایجاد یا گسترش شبکه های ارتباطی، نشان می دهد که مادران در جریان کنش مادری درصدد کسب بسته های جدید هویتی نیز هستند. همچنین فشار اجتماعی با خرده مقولاتِ: فقدان نهادهای حمایتی و مادر مسئول اصلی در قبالِ فرزند، اشاره به فشاری می کند که مادر از جانب جامعه در ارتباط با چگونگی ایفای نقش خود حس می کند.
پیش بینی کیفیت زندگی کاری کارگران بر اساس حمایت اجتماعی و تعارض کار- خانواده (مورد مطالعه: کارگران شاغل در شهرک صنعتی ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲
205 - 226
حوزه های تخصصی:
t.پژوهش حاضر با هدف مطالعه رابطه حمایت اجتماعی با تعارض کار- خانواده نسبت به کیفیت زندگی کاری در بین کارگران انجام شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کارگران شاغل در شهرک صنعتی ساری بوده اند. تعداد 386 نفر با استفاده فرمول کوکران و از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از بین کارگران شاغل انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسشنامه های کیفیت زندگی کاری والتون(1973)، حمایت اجتماعی محقق ساخته و تعارض کار- خانواده رستگار خالد (1385) استفاده شد. داده ها از طریق ضریب همبستگى پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تحلیل قرار گرفتند. نتیجه آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که بین حمایت اجتماعی با کیفیت زندگی کاری رابطه مثبت و معناداری و نیز بین تعارض کار- خانواده با کیفیت زندگی کاری کارگران رابطه منفی و معناداری وجود دارد. براساس نتایج تحلیل رگرسیون، با توجه به مقادیر بتا، از ابعاد حمایت اجتماعی؛ بعد حمایت مالی(614/0β=)، حمایت عاطفی (523/0β=)، حمایت اطلاعاتی(509/0β=) و نیز از ابعاد تعارض کار- خانواده، تعارض کار با خانواده (461/0β=-) و تعارض خانواده با کار(317/0β= -) به ترتیب قوی ترین متغیرها برای پیش بینی کیفیت زندگی کاری هستند. هم چنین، یافته ها نشان داد که 46 درصد واریانس کیفیت زندگی کاری از طریق ابعاد حمایت اجتماعی و نیز ابعاد تعارض کار- خانواده تبیین می شود.