درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۱٬۰۰۱ تا ۱۱٬۰۲۰ مورد از کل ۳۰٬۵۳۲ مورد.
۱۱۰۰۱.

ارزیابی تأثیر ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب آوری شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 595 - 617

کلید واژه ها: تاب آوری شبکه معابر بحران خطرپذیری حوزه شرقی شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۲۱۱
حوزه شرقی شهر تهران همواره در معرض خطرات شدید احتمالی ناشی از بحران های طبیعی و انسان ساخت است، به گونه ای که در برنامه ساختاری- راهبردی این حوزه به تدبیر راهکارهای نوین در جهت کاهش خطرپذیری و ارتقای کارایی مدیریت بحران تأکید شده است. هدف این مقاله ارزیابی تأثیر ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب آوری آن در برابر بحران ها است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب آوری شهر چه تأثیراتی دارد؟ پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی با رویکرد عملی و حل مشکل و از لحاظ ماهیت و روش، تحلیلی- تجویزی بر پایه داده های کمی است. در این مقاله با توجه به قابلیت روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی در راستای نظرات کارشناسان و در نظر گرفتن طیف وسیعی از معیارهای کیفی و کمی چندگانه در مسیر تحقیق، روش مذکور برای به کارگیری در نمونه موردی برگزیده شد. بر مبنای یافته های پژوهش، بیش از 45 درصد از وسعت حوزه با خطرپذیری نسبتاً بالا در برابر بحران های طبیعی و انسان ساخت روبروست. این در حالی است که با به کارگیری هفت معیار مؤثر بر ارتقای تاب آوری در دو طبقه کلان شامل خصوصیات شبکه (تراکم جمعیتی، ظرفیت معابر و الگوی سفر ساکنین) و ایمنی شبکه (درجه محصوریت، ظرفیت های اجتماعی ساکنین، کیفیت ابنیه و تراکم ساختمانی ) مشخص گردید که حدود 28 درصد از معابر فاقد تاب آوری لازم در زمان پس از بروز بحران خواهند بود و همچنین توانایی بازگشت به وضعیت تعادل و شعاع پوشش دهی، در جهت امدادرسانی و اسکان موقت شهروندان به شدت پایین است.
۱۱۰۰۲.

نقش نیروی دریایی سپاه راهبردی در تامین امنیت وراهبردهای دفاعی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵ 432 - 442

کلید واژه ها: نیروی دریایی سپاه راهبردی تامین امنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۷ تعداد دانلود : ۳۵۰
پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران دچار تغییرات و تحولات اساسی شده است و این تغییرات تا حدی بوده است که امروز شاهد خودکفایی در زمینه تولید تجهزیات دریایی هستیم.طی سال های گذشته به لحاظ موقعیت حساس و ژئوپولتیکی ایران در منطقه حضور پرقدرت خلیج فارس از نظر اقتصادی، سیاسی و بین المللی از اهمیت بالایی برخوردارد بوده و بر همین اساس و نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با ارائه برنامه ای مدون به حفظ امنیت مرزهای آبی کشور و حضور در آب های داخلی پرداخته اند و بر اساس این برنامه ریزی مسئولیت حفظ امنیت مرزهای کشور بر عهده سپاه است .حضور نیروهای جنگی کشورهای غربی در آبهای خلیج فارس ، تحریم های اقتصادی، تهدیدهای نظامی کشورهای غربی و همچنین ناامنی در کشورهای همسایه در سال های اخیر ارائه برنامه مدون از سوی نیروی دریایی سپاه را برای حفظ منافع و مرزهای نظام جمهوری اسلامی ایران به یک امر ضروری تبدیل کرده و بر همین اساس رویکرد اصلی نیروی دریایی در سال های اخیر را می توان توسعه این نیرو برای حفظ امنیت مرزهای آبی کشور برشمرد. امنیت مرزهای آبی ایران بسیار بالا و اقتدار نیروی دریایی سپاه حتی در خارج از مرزهای ایران قابل لمس است و شناورهای سپاه در منطقه آبی ایران خواب را از چشم دشمنان ربوده اند.اما لازمه اصلی برقراری امنیت در مرزهای آبی کشور و حضور پرقدرت در آب های بین المللی به طور حتم داشتن تجهیزات نظامی دریایی به روز است و بر همین اساس مقامات ارشد نظام جمهوری اسلامی ایران و همچنین مسئولان نیروی دریایی سپاه همواره بر توسعه تجهیزات نظامی دریایی تاکید داشته اند.
۱۱۰۰۳.

ارزیابی ارتقا سلامت روان در فضاهای رهاشده ی شهری با محوریت شکل گیری شهر سالم مطالعه موردی : شهر مشهد

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۶ 58 - 82

کلید واژه ها: HIA فضاهای رها شده شهری شهر سالم سلامت روان شهر مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۳۵۹
یکی از محورهای ارزیابی سلامت جوامع مختلف، بهداشت روان آن جامعه است. بی شک سلامت ِ روان، نقش مهمی در تضمین پویایی وکار آمدی هر جامعه ایفا می کند. با شکل گیری فضاهای رها شده ی شهری در واقع نوعی زوال درون شهری بوجود می آید و مقارن است با رشد گسترش شهر در نواحی حاشیه ای ، عدم توجه به این موضوع می تواند بیش از پیش پراکنده رویی شهری را افزایش داده و روند توسعه شهر را ناپایدار سازند و سلامت روان جامعه را در یادگیری و تعاملات اجتماعی به خطر اندازد و عملکرد و بازدهی افراد تحت تأثیر قرار می گیرد. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کیفی بوده و روش تحقیق مورد استفاده توصیفی- تحلیلی می باشد. با توجه به موضوع مورد بررسی جمع آوری اطلاعات به دو شیوه اسنادی و پیمایشی بوده است، به این صورت که مبانی نظری، شاخص های بررسی شده و داده های سرشماری به صورت اسنادی و کتابخانه ای جمع آوری شده است و به منظور بررسی شاخص ها در کلانشهر مشهد، داده های مورد نیاز از شیوه های پیمایش میدانی شامل برداشت میدانی، مصاحبه با شهروندان گردآوری شده است برای .ارزیابی از روش HIA بهره گرفته شده است نتایج تحقیق نشان می دهد : سیاست HIA لازم به توضیح است که با اینکه اغلب ارزیابی اثرات سلامت در سطح پروژه ها انجام می شود، سیاست های کلی تر از قبیل استخدام، تجارت، آموزش و سیاست های استراتژیک طراحی مکانی برای ارزیابی اثرات سلامت روان می تواند استفاده شود. هدف سیاست های ارزیابی اثرات سلامت از طرف دیگر، جلو گیری از آسیب های اجتماعی و افزایش فرصت هایی برای بهبود سلامتی است.
۱۱۰۰۴.

بررسی اهمیت و نقش توسعه و کارآفرینی روستایی در بهبود مناطق روستایی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ زمستان ۱۳۹۸ ویژه نامه زمستان 104 - 119

کلید واژه ها: توسعه توسعه پایدار توسعه روستایی کارآفرینی روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۲ تعداد دانلود : ۵۳۹
به اعتقاد کارشناسان و متخصصان، در شرایط فعلی کشور، بهترین روش ایجاد اشتغال و حل مسئله بیکاری، توسعه فرهنگ کار و کارآفرینی در جامعه است. بنابراین بسیاری از محققان با پررنگ نمودن نقش ساختارهای اقتصاد، تاکید ویژه بر کارآفرینی به عنوان یکی از عوامل اصلی تاثیر گذار بر توانمندی سازی گروه ها و قشرهای مختلف جامعه از جمله جوانان دارند. امروزه کارآفرینی بعنوان یک استراتژی و راهبرد در توسعه و شکوفایی و رشد جوامع انسانی به جایگزین بی بدیلی تبدیل گشته است که از طریق آن همه ی عوامل و منابع و امکانات یک جامعه بصورت خودجوش و از راه قرار گرفتن در یک روند تکاملی در جهت نیل به آرمانهای بلند اجتماعی بسیج گردیده تا منشا بسیاری از آثار و پیامدهای مثبت اقتصادی- اجتماعی گردند. لذا با در نظر گرفتن اهمیت نقش توسعه و کارآفرینی در روستاها، پژوهش حاضر تلاش دارد به بررسی اهمیت و نقش توسعه و کارآفرینی روستایی بپردازد. در این راستا برای دستیابی به نتیجه از روش شناسی توصیفی-تحلیلی و منابع کتابخانه ای و اسنادی استفاده شده است. نتایج نشان داد که کارآفرینی در توسعه روستایی نقش بسیار موثری به همراه دارد و با بکارگیری استراتژی های اساسی توسعه کارآفرینی روستایی می توان به بهبود توسعه در مناطق روستایی به ویژه در زمینه اقتصادی، ایجاد شغل در بخش های غیر کشاورزی، بالا رفتن سطح رفاه ، کاهش فقر، توسعه اشتغال زایی در روستاها از طریق حاکم سازی فضای کارآفرینی و ... دسترسی پیدا کرد.
۱۱۰۰۵.

تغییرات دمای سطح شهر کرمانشاه در دوره 1393-1397

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ زمستان ۱۳۹۸ ویژه نامه زمستان 309 - 319

کلید واژه ها: دمای سطح الگوریتم تک کانال لندست 8 کرمانشاه پشت بام های انعکاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۲۸۵
دمای سطح زمین بر اثر تغییرات ساختار محیط، کاربری، مواد تشکل دهنده سطح و... در طول زمان قابل تغییر است. آگاهی از وضعیت دما سطح کمک زیادی به برنامه ریزی محیطی می کند(شامل چگونگی مصرف انرژی، آسایش حرارتی شهروندان و...). در این تحقیق به بررسی تغییرات دمای سطح شهر کرمانشاه در فاصله بین سالهای 1393-1397 پرداخته شد. در این تحقیق از تصاویر ماهواره لندست 8 و روش الگوریتم تک کانال برای برآورد دمای سطح زمین استفاده شد. نتایج نشان داد در هر دو سال 1393 و 1397 بیشترین سطح شهر را ابتدا محدود دماهای 45-50 درجه سانتیگراد و سپس دمای 40-50 درجه دربر گرفته است. اما در سال 1397 محدوده دمایی تا حداکثر 40 درجه به شدت افزایش یافته است و محدوده بقیه طبقات دمایی کاهش یافته است که بیشترین میزان کاهش مربوط به طبقه بالاتر از 55 درجه سانتیگراد است. نتایج نشان دهنده استفاده هرچه بیشتر از پشت بام های انعکاسی در انتهای دوره مورد مطالعه است.
۱۱۰۰۶.

بررسی و تبیین نقش آموزش بر عملکرد مدیریتی دهیاری ها شهرستان ری

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۱ بهار ۱۳۹۸ شماره ۴ 79 - 92

کلید واژه ها: دهیاری ها مدیریت روستایی آموزش شهرستان ری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۲۷۷
یکی از الزامات کارآمدی مدیریت در جوامع روستایی، آموزش هدفمند و علمی مبتنی بر نیازهای روز می باشد. مدیریت مناطق روستایی به دلیل تنوع وظایف و پاسخگوهایی مختلف به ذینفعان از اهمیت خاصی برخوردار است. در جوامع روستایی، امور اجرایی بر عهده دهیاران می باشد و این افراد از افراد مستعد بومی همان منطقه باید انتخاب شود، آشنایی با امور مدیریتی فرایندی زمانبر می باشد و دهیاران با توجه به زمان اندک خود باید بتوانند نیازهای آموزش خود را بصورت مستمر دریافت نمایند. از سوی دیگر باید مشخص شود، آموزش های ارائه شده تاچه میزان می تواند به توسعه پایدار و مدیریت علمی کمک نماید؟ با توجه به اهمیت موضوع، این تحقیق با هدف بررسی نقش آموزش بر عملکرد مدیریتی دهیاری ها در شهرستان ری صورت پذیرفت. جامعه مطالعاتی شامل دهیاران می باشد. حجم نمونه تحقیق با توجه به فرمول کوکران ، 70 نفر انتخاب شدند. ابزار اصلی این تحقیق پرسشنامه خود ساخته محقق متناسب با مطالعات انجام شده و مدل نظری فصل دوم طراحی شده است.. نتایج تحقیق نشان داد،آموزش دهیاران در حوزه مدیریت هزینه ها، پاسخگویی، پیاده سازی الگوهای مدیریتی توانسته موفق عمل کند و بیشترین میزان رضایت مندی روستائیان در حوزه های اقتصادی و پاسخگویی می باشد.
۱۱۰۰۷.

نگرش فرآیندمحور در تبیین مؤلفه های توسعه کالبدی فضاهای شهری با روش(QSPM)،مطالعه موردی: میدان آزادی شهر سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال چهارم پاییز ۱۳۹۸شماره ۳ (پیاپی ۱۵) 49 - 72

کلید واژه ها: میدان شهری مؤلفه های مکان سازی ماتریس کمی برنامه ریزی راهبردی فرآیند توسعه کالبدی میدان آزادی سنندج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۲۶۰
در گذشته یکی از مردمی ترین فضاهای شهری در جامعه ایران، میادین شهری بودند، اما در چند دهه اخیر در بی مهری مطلق به سر می برند. به طوری که امروزه مفهوم اجتماعی میدان، ازمیان رفته و نقش ترافیکی آن اهمیت یافته است. میدان آزادی سنندج نیز یکی از بی شمار مصادیق موجود در ایران است که امروزه  مطلوبیت سابق خود را از دست داده است. هدف اصلی پژوهش دستیابی به فرآیند خلاق توسعه کالبدی میدان های شهری و استفاده از آن در مکان سازی مطالعه موردی است. در این پژوهش چارچوب نظری با استفاده از روش اسنادی بررسی و ضمن گزینش مکان سازی به عنوان رویکرد سازگار با ماهیت میدان، در قالب موارد"معماری شهری؛ منظرسازی سخت و نرم؛ مشوق و محرک؛ فعالیت؛ زیست محیطی" ارائه خواهد شد. این پژوهش از لحاظ روش انجام تحقیق، مشارکتی، تحلیلی است و از نتایج روش ترکیبی براساس"مشاهده گری، پیمایشی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، نظریه گراف (روش گره ویال)، اِنویمت" جهت ارزیابی مؤلفه های مکان سازی مطالعه موردی و نیز از تلفیق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی با جدول سوآت، و بهره گیری از آن در ماتریس QSPM" جهت اولویت بندی عوامل سوآت و مؤلفه های مکانسازی استفاده خواهد شد. ضمن ارائه راهبردها، سیاست های و توسعه کالبدی مطالعه موردی و فرآیند خلاق توسعه کالبدی میدان های شهری، مشخص می شود که به ترتیب اهمیت مؤلفه های منظرسازی؛ مشوق ها؛ فعالیت؛ معماری جداره و زیست محیطی بیشترین تأثیر را در مکان سازی میدان شهری دارند.
۱۱۰۰۸.

واکاوی نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تاب آوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی در شهرستان دیواندره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 214 - 229

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی تاب آوری مخاطرات طبیعی خشکسالی شهرستان دیواندره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۲۹۸
هدف کلی این پژوهش، واکاوی نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تاب آوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی بود. جامعه آماری تحقیق شامل سرپرست خانوارهای روستایی کشاورزان کوچک مقیاس در روستاهای شهرستان دیواندره بود (N=10099). با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران حجم نمونه 184 نفر به دست آمد که برای افزایش اعتبار یافته ها، تعداد 200 پرسشنامه بین اعضای جامعه آماری توزیع گردید که درنهایت 195 پرسشنامه تکمیل و عودت داده شد. روش نمونه گیری، تصادفی طبقه ای (بخش های مختلف به عنوان طبقه در نظر گرفته شد) با انتساب متناسب بود. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه ای بود که روایی آن توسط پانل متخصصان و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد (α>0.7). تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSSwin18 و Lisrel8.54 انجام شد. نتایج نشان داد که خانوارهای موردمطالعه ازنظر وضعیت سرمایه اجتماعی در وضعیت مطلوبی قرار دارند اما ازنظر وضعیت تاب آوری در وضعیت مناسبی نیستند. همچنین، نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین تمامی ابعاد سرمایه اجتماعی (اعتماد اجتماعی، مشارکت و اقدام جمعی، انسجام اجتماعی و عضویت در گروه ها) خانوارهای موردمطالعه و تاب آوری آنان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. علاوه بر این، نتایج مدل سازی معادلات ساختاری پژوهش نشان داد که ابعاد سرمایه اجتماعی با ضریب تبیین 81 درصد ( 90/γ=0 , 81/t=17) اثر مثبت و معنی داری بر تاب آوری خانوارهای موردبررسی دارد.
۱۱۰۰۹.

مزیت نسبی تولید انبه در روستاهای جنوب شرق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال هشتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۰) 1-18

کلید واژه ها: انبه توسعه ی روستایی ساختار بازار مزیت نسبی شاخص HHI شاخص RCA

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۶ تعداد دانلود : ۳۸۹
انبه یکی از میوه های گرمسیری محسوب می شود که به دلیل خصوصیات ویژه ای که دارد همواره دارای علاقه مندان زیادی است. خاستگاه اصلی این میوه ی خوش طعم و مطبوع که نقش مهمی در اقتصاد روستانشینان دارد، شبه قاره ی هند، پاکستان، بنگلادش و آسیای جنوب شرقی است و در مناطق روستایی استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان به میزان قابل توجهی تولید و کشت می شود. در این مطالعه وضعیت ساختار بازارهای داخلی انبه تولیدی کشور بر اساس شاخص های تمرکز و شاخص های هرفیندال و مزیت نسبی این محصول در استان های تولید کننده بر اساس شاخص های RCA و SRCA در طی سال های 1387-1396 مورد مطالعه قرارگرفته است. نتایج حاصل از آزمون های شاخص های مذکور نشان از آن دارد که ساختار بازار انبه کشور دارای ساختار انحصار دوجانبه(بیش از90 درصد از تولید انبه کل کشور) و متعلق به دو استان هرمزگان و سیستان و بلوچستان است. همچنین بر اساس شاخص های مزیت نسبی آشکارشده مشخص شد که تولید این محصول در استان های سیستان و بلوچستان و هرمزگان دارای مزیت نسبی است و در استان کرمان دارای مزیت نسبی نیست. بر اساس شاخص مزیت نسبی آشکار قرینه شده، میزان مزیت نسبی تولید محصول انبه در استان های سیستان و بلوچستان و هرمزگان بالا است. پیشنهاد می شود با توجه به شرایط اقلیمی خاص مورد نیاز برای تولید محصول انبه و به وجود آمدن شرایط انحصاری طبیعی برای استان های هرمزگان و سیستان و بلوچستان در کشور و همچنین با توجه به اثری که تولید این محصول در رونق اقتصاد و اشتغال زایی برای روستاییان دارد، با افزایش تولید و همچنین امر برندسازی که به سبب خاصیت های منحصر به فرد این محصول تولید شده در این مناطق ایران به راحتی میسر است زمینه ی ورود آن به بازارهای منطقه ای فراهم گردد .
۱۱۰۱۰.

بررسی نگرش های فضایی و تبیین پارادایم شبکه ای: از موزائیک فضایی تا شبکه شهرهای جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 137 - 148

کلید واژه ها: فضا مقیاس جغرافیایی نگرشهای فضایی پارادایم شبکه ای شهرهای جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۸۸
علوم جغرافیایی علاوه بر پارادایمهای علمی، شناخت شناسی ها و روش شناسی های علمی مسلط در هر دوره، متأثر از مقیاسهای جغرافیایی بوده است. مقیاسهای جغرافیایی هدایت گر جغرافیدانان برای شناخت پدیده های فضایی و به طور کلی جهان خلقت بوده است. این تحقیق با روش تحلیلی و نگاه تاریخی به دنبال بررسی سیر تحول مطالعات جغرافیایی بر مبنای مقیاسهای جغرافیایی است و سعی کرده است پارادایم شبکه ای متأثر از عصر جهانی شدن به عنوان نگرشی جدید در جغرافیا در قالب شهرهای جهانی تبیین کند. نتایج تحقیق نشان می دهد که تا کنون بر مبنای مقیاسهای جغرافیایی سه نگرش جغرافیایی برای شناخت پدیده های فضایی وجود داشته است. نگرش موزائیکی، نگرش سیستمی و نگرش شبکه ای. تقریباً هر یک از این نگرشها در دوره های خاصی بر علوم جغرافیایی مسلط بوده است. به طوری که نگرش موزائیکی به لحاظ زمانی قدیمی تر و پارادایم مسلط فضایی در تحلیل پدیده های جغرافیایی بوده است و نگرش سیستمی مربوط به نیمه دوم سده بیستم و نگرش شبکه ای، پارادایم جدید است که در دهه پایانی سده بیستم و سالهای آغازین هزاره سوم در حال شکل گرفتن و تکمیل شدن است. در پارادایم شبکه ای تأکید بر روی روابط بین الشهری در جهان است این در حالی است که در پارادایم موزائیکی تأکید بر کشور و روابط بین الملل و در پارادایم سیستمی تأکید بر مناطق فراملی و تقسیم بندیهای جهان است. به نظر می رسد که جغرافیای نوین نیازمند هر سه رویکرد است و هیچ یک به تنهایی نمی تواند تمام واقعیتهای جهانی را توضیح دهد.
۱۱۰۱۱.

مکان یابی چند معیاره کاربری فضاهای سبز با استفاده از روش تحلیل مناسبت کاربری زمین (مورد مطالعه: شهر اراک)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال دوازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۴ 43 - 64

کلید واژه ها: مکانیابی کاربری فضای سبز تحلیل مناسبت کاربری زمین فن دلفی سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۷۸
کاربری زمین شهری و موقعیت مکانی آن همواره از موضوعات مورد توجه صاحب نظران شهر و شهرسازی بوده است. به طوری که صاحب نظران همواره سعی داشته اند، به بستر و محیط پیرامونی، همجواری ها، سازگاری ها و ناسازگاری-ها، مطلوبیت و دیگر عوامل در مکانیابی کاربری های شهری توجه داشته باشند. با ورود به عصر کامپیوتر و گسترش سیستم های اطلاعات جغرافیایی امکان توجه به این عوامل و تاثیرگذاری آ ن ها در فرایند طراحی برنامه بیش از پیش شده است. در این راستا و در جهت تحقق بخشی به توجه به این عوامل در طراحی برنامه، تحقیق حاضر سعی در پاسخ گویی به سوال ذیل دارد؛ از میان زمین های با قابلیت توسعه در شهر اراک، کدامیک برای استفاده به منظور کاربری سبز مناسب تر می باشند؟ در این مقاله که از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است از فنون تحلیل مناسبت کاربری زمین، ترکیب خطی و دلفی استفاده شده است. یافته های این مقاله که از همپوشانی داده های رقومی(نقشه های تحلیلی سازگاری، ارزش زمین، مالکیت زمین، شعاع عملکردی، همجواری با محورهای ارتباطی، پدافند غیرعامل و مدیریت بحران و عوامل طبیعی و جغرافیایی) شهر اراک بدست آمده است، نشان می دهد که کدامیک از زمین های با قابلیت توسعه در شهر اراک مناسبت بیشتری برای استفاده به منظور کاربری های سبز دارند. همچنین نتایج این مقاله نشان داد، تلفیق مکان یابی چند معیاره و فن هیئت منصفه ی دلفی می تواند به عنوان نظام پشتیبان تصمیم گیری تخصیص کاربری فضای سبز استفاده شود و نتایج قابل قبولی را ارائه دهد.
۱۱۰۱۲.

پیامدهای اقتصادی اجرای طرح هادی در روستاهای دهستان انجیراب شهرستان گرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 183-200

کلید واژه ها: طرح هادی رضایت مندی روستاییان تحلیل عاملی دهستان انجیراب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۲۲۷
طرح هادی با هدف هدایت روستاها در ابعاد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، در صدد آن است که رفاه نسبی را برای روستاییان فراهم آورد. این در حالی است که در خصوص تأثیر مثبت این طرح تردید وجود دارد و در بعضی از مناطق روستایی اثرات معکوس گذاشته و نارضایتی روستاییان را به همراه داشته است. در این تحقیق تلاش شده تا به سنجش رضایت مندی روستاییان از اثرات اقتصادی طرح هادی روستایی در دهستان انجیراب از توابع شهرستان گرگان پرداخته شود. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه سرپرستان خانوار های ساکن در دهستان انجیراب (به تعداد 6881 خانوار) بوده که با استفاده از فرمول کوکران 308 نفر سرپرست خانوار به عنوان نمونه، به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و مورد سنجش قرار گرفته اند. روایی ظاهری پرسشنامه توسط کارشناسان ذیربط تأیید و پایایی آن با انجام پیش آزمون و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (74/0) بوده است. نتایج حاصل از آزمون تحلیل عاملی در قالب چهار مؤلفه نشان می دهد که میزان تغییرات ارزش زمین داخل بافت روستاها (با واریانس 25/20 درصد از مقدار ویژه) به عنوان مهم ترین عامل و افزایش درآمد حاصل از اجرای طرح (با واریانس 63/19 درصد از مقدار ویژه)، بهبود شرایط اشتغال (با واریانس 68/14 درصد از مقدار ویژه) و میزان سرمایه گذاری اقتصادی (با واریانس 93/13 درصد از مقدار ویژه) از مهمترین پیامدهای اقتصادی اجرای طرح هادی در روستاهای مورد مطالعه می باشد. همچنین نتایج حاصل از چرخش عامل ها به روش واریماکس نشان می دهد که از 20 متغیر وارد شده در تحلیل عاملی اکتشافی، تنها 15 متغیر که دارای بار عاملی بالای نیم درصد بوده ، باقی مانده است.
۱۱۰۱۳.

ارزیابی وضعیت پروژه های مسکن مهر از دیدگاه ساکنان، مورد مطالعه: مسکن مهر شهر دزفول(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۶۳) 1 - 16

کلید واژه ها: ارزیابی مسکن مهر شهرستان دزفول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۸۹
تحقیق حاضر با هدف ارزیابی وضعیت پروژه های مسکن مهر از دیدگاه ساکنان بوده است. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کاربردی، توصیفی است که به روش میدانی انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه ساکنان کوی مهر شهر شهرستان دزفول بوده است که به روش خوشه ای تعداد 136 نفر از ساکنان به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش برای ارزیابی وضعیت پروژه های مسکن مهر پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. هم چنین به منظور سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید که مقدار این ضریب برای پرسشنامه نگرش 83 درصد محاسبه شد که نشان دهنده پایایی پرسشنامه می باشد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss19 انجام شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که که عوامل و شاخص های مورد استفاده برای سنجش و ارزیابی پروژه مسکن مهر شهرستان دزفول در چهار عامل شناسایی شدند. که این عوامل به شاخص امکانات، اقتصادی ، زیست محیطی و اجتماعی – فرهنگی نام گذاری شدند.
۱۱۰۱۴.

تحلیل میزان خطر و احتمال وقوع حملات بیوتروریستی در زیرساخت آب شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۳ 125 - 146

کلید واژه ها: امنیت تهدید بیوتروریسم زیرساخت شهرها منابع آب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۶ تعداد دانلود : ۲۸۶
دسترسی به آب سالم و پایدار، یکی از نیازهای بسیار ضروری برای تداوم زندگی شهروندان در همه جوامع، به خصوص کلان شهرها و شهرهای بزرگ است و هرگونه اختلال در عملکرد زیرساخت آب در شهرها، به سرعت امنیت شهروندان را با تهدید جدی مواجه می کند و می تواند به موضوع امنیتی در سطح ملی تبدیل شود. سامانه های تأمین و تصفیه آب و خطوط آب رسانی در سطح کشور، دارای پتانسیل های بالقوه ای درجهت عملی شدن تهدیدات دشمن با شیوه های حملات نظامی و اقدامات تروریستی و خراب کاری هستند. اقدامات تروریستی با شیوه ها و ابزارهای مختلفی می تواند صورت گیرد. یکی از خطرناک ترین انواع تروریسم، «بیوتروریسم» و استفاده از مواد سَمی و بیولوژیک به منظور ایجاد آلودگی در تأسیساتِ آب رسانی؛ مانند منابع آب، تصفیه خانه ها و شبکه توزیع است که می تواند بر سلامت، بهداشت و آرامش جامعه تأثیر مخرب بگذارد و آن را با بحران مواجه سازد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع معتبر کتابخانه ای و مطالعه میدانی به دنبال بررسی تأثیر اقدامات بیوتروریستی در تهدید عناصر زیرساخت آب شهری است. یافته های پژوهش نشان می دهد، در عملیات بیوتروریستی امکان آلودگی عناصر مختلف زیرساخت آب شهری در بخش تأمین، تصفیه و انتقال با استفاده از باکتری ها و توکسین های کشنده و بیماری زا، مانند سیاه زخم، وبا، تیفوئید، بوتولینوم و... وجود دارد. همچنین میزان آسیب پذیری و احتمال تهدید حملات بیوتروریستی در هریک از عناصر زیرساخت منابع آب ارزیابی شد و براساس آن مشخص شد که بین میزان آسیب پذیری و احتمال وقوع حملات بیوتروریستی در بخش های مختلف زیرساخت آب شهری تفاوت وجود دارد؛ بدین ترتیب ازنظر معیار «میزان آسیب پذیری»، در بین بخش های مختلف زیرساخت آب، «شبکه توزیع» آب شهری در معرض تهدید بیشتری است و ازنظر «احتمال وقوع تهدید» نیز بخش «منابع تأمین» آب شهری در معرض تهدید بیشتری قرار دارد.
۱۱۰۱۵.

بررسی شاخص های کالبدی مسکن در توسعه سکونتگاه های شهری با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی (مطالعه موردی شهر سمنان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره ۱۰ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۲ 53 - 69

کلید واژه ها: سمنان توسعه سکونتگاه شهری ارزیابی مسکن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۳ تعداد دانلود : ۴۱۷
گسترش سریع شهر ها باعث پیدایش مسایل و معظلاتی در تعیین محل استقرار عناصر کالبدی- فضایی شهرها گردیده است. امروزه بیشتر کشورهای جهان، به دلیل توسعه بی سابقه شهرنشینی، با چالش های بیش ماری در زمین ه م دیریت ش هری روب رو هستند. این امر، مدیران شهری را مجبور ساخته تا از فناوری های جدید به منظور بهبود برنامه ری زی، طراح ی، م دیریت، اداره، نگه داری و کاهش هزینه های شهری استفاده نمایند. در این مقاله با استفاده از شاخص های مسکن به بررسی وضعیت مسکن شهر سمنان پرداختیم. وضعیت مطلوب مسکن در نواحی مختلف یکی از شاخص های توسعه در کشورهای جهان محسوب می شود. پژوهش حاضرشاخص های منتخب شهر سمنان (ارزش منطقه ای زمین، درصد جمعیت باسواد، میزان دسترسی به خدمات مسکونی، تراکم جمعیت، کیفیت ساختمان، قدمت ساختمان، نحوه تصرف، اسکلت ساختمانی، الگوی مسکن، نوع مصالح نمای ساختمان، عرض معبر، تعداد طبقات ساختمان، تراکم ساختمانی) با رویکرد کیفیت مسکن شهری از طریق روش ارزیابی چند معیاره به منظور استخراج شاخص نهایی کیفیت مکان در محیط سیستم اطلاعات مکانی با هم تلفیق شده است. نتایج نشان می دهد 8 درصد نامناسب، 37 درصد مناسب، 39 درصد مناسب تر و 14 درصد مناطق مورد مطالعه از نظر کیفیت مسکن خیلی مناسب هستند.
۱۱۰۱۶.

تحلیل تغییرات کاربری اراضی حوزه آبخیز بالانج چای با استفاده از سنجه های سیمای سرزمین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۴ 75 - 90

کلید واژه ها: الگوی پراکنش مکانی کاربری اراضی تفکیک سیمای سرزمین بالانج چای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۸ تعداد دانلود : ۴۲۶
امروزه تفکیک سیمای سرزمین به عنوان یکی از مهم ترین چالش های اکولوژی و کاهش تنوع بیولوژیکی شناخته شده است. این مسأله وسعت عرصه های طبیعی را کاهش و پراکندگی و انقطاع آن را افزایش می دهد. آشکارسازی و تحلیل تغییرات کاربری اراضی مبنای شناخت مسائل و مشکلات محیط زیست می باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی تغییرات مکانی و زمانی کاربری اراضی بالانج چای شهرستان ارومیه به کمک فناوری سنجش از دور و با استفاده از سنجه های سیمای سرزمین در یک بازه زمانی 24 ساله است که برای برنامه ریزی های فعلی و آتی استفاده از سرزمین در جهت توسعه پایدار حائز اهمیت می باشد. برای تهیه نقشه کاربری اراضی از تصاویر ماهواره ای Landsat4 سال 1992 و Landsat8 سال 2016 استفاده شد. به منظور بررسی تغییرات کاربری اراضی در این بازه زمانی از سنجه های تعداد لکّه، تراکم لکّه، تراکم حاشیه، درصد پوشش سیمای سرزمین، بزرگترین لکّه و شکل سیمای سرزمین در سطح کلاس و از سنجه های تعداد لکّه ها، تراکم لکّه، بزرگ ترین لکّه، شکل سیمای سرزمین، تنوع شانون و پیوستگی در سطح سیمای سرزمین در نرم افزار Fragstats 4.2 استفاده شد. نتایج پژوهش با استفاده از سنجه ها در سطح کلاس و سیمای سرزمین بیانگر آن است که به طور کلی، سیمای سرزمین تکه تکه تر، از نظر شکلی پیچیده تر، نامنظم تر و از نظر میزان یکپارچگی عناصر ساختاری، ناپیوسته تر ( از 21/38 درصد به 10/24 درصد) و از نظر نوع کاربری پوشش موجود در واحد سطح متنوع تر (از 08/1 به 3/1) شده است. هم چنین تفسیر نتایج گویای این واقعیت است که لکّه های انسان ساخت و کشاورزی در بازه زمانی مورد نظر روند تغییراتی کاملاً همسو را طی کرده اند که می تواند ناشی از اثر مستقیم و شدت حضور بیش تر انسان در تعیین الگوی پراکنش مکانی آن ها در مقایسه با سایر کاربری ها باشد
۱۱۰۱۷.

کاربرد روش جای پای اکولوژیک در ارزیابی پایداری زیست محیطی. مطالعه موردی: شهرستان گرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال نهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۳ 157 - 170

کلید واژه ها: جای پای اکولوژیکی توسعه پایدار ظرفیت برد گرگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۱۹
شهرها پس از انقلاب صنعتی به سرعت توسعه یافتند و این رشد و توسعه پیامدهای بسیاری با خود همراه داشت. عمده آثار این پیامدها بر محیط زیست و کیفیت زندگی مردم این جوامع وارد شده است. با بروز و تشدید این آثار، رهیافت توسعه پایدار از سوی سازمان ملل متحد مطرح شد و در دستور کار دولت ها و برنامه ریزان قرار گرفت. یکی از عناصر اساسی توسعه پایدار این است که انسان ها در چارچوب ظرفیت زیستی طبیعت زندگی کنند. روش جای پای اکولوژیک تاکنون برای سنجش پایداری شهرهای بزرگ دنیا مانند لندن، سانتیاگو، لیورپول مورداستفاده قرار گرفته است. این پژوهش به بررسی جای پای اکولوژیکی شهرستان گرگان می پردازد و تلاش می کند به این پرسش پاسخ دهد که آیا فضای بوم شناسی شهرستان گرگان توان حمایت و برآورد نیازهای اساسی جمعیت شهر را دارد؟ این پژوهش از نوع کاربردی با رویکرد کمّی است. داده های پژوهش از نوع اولیه برای اطلاعات مربوط به مصرف مواد غذایی و ثانویه برای اطلاعات مربوط به میزان مواد زائد تولیدشده، مصرف آب، الکتریسیته، سوخت های فسیلی، جمعیت، مساحت مسکن است. به منظور تحلیل داده ها، میزان جای پای اکولوژیک برای هر یک از شاخص ها همچون غذا، مواد زائد، حمل ونقل، گرمایش گازهای طبیعی، نیروی الکتریسیته، آب و مسکن محاسبه و مجموع جای پای اکولوژیک این شاخص ها با ظرفیت زیستی شهرستان گرگان مقایسه گردید. یافته های این پژوهش نشان می دهد که جای پای اکولوژیکی شهرستان گرگان در گروه مصرفی مواد غذایی، مواد زائد، حمل ونقل، نیروی الکتریسیته، گرمایش گازهای طبیعی، آب و مسکن 24/1 هکتار بوده است. کمترین میزان جای پای اکولوژیک مربوط به زمین موردنیاز جهت دفع زباله و بیشترین میزان مربوط به نیروی الکتریسیته است. ازآنجاکه ظرفیت زیستی ایران 8/0 هکتار است و ظرفیت زیستی شهرستان گرگان به ازا هر نفر 643/0 هکتار است این بدان معناست که جای پای اکولوژیکی 55/1 برابر بیش از ظرفیت زیستی قابل تحمل کشور و 92/1 برابر بیش از ظرفیت زیستی قابل تحمل شهرستان گرگان است به عبارتی دیگر شهرستان گرگان از ظرفیت زیستی قابل تحمل محیط خود فراتر رفته است. با مقایسه ظرفیت زیستی و جای پای بوم شناختی می توان مشاهده کرد که شهرستان گرگان کسری بوم شناختی دارد. این امر بدان معناست که چنانچه در آینده روند کنونی مصرف همچنان ادامه یابد، محیط طبیعی دیگر توان تأمین نیازهای جمعیت را نداشته و نیاز به منطقه پشتیبان بزرگ تری برای تدارک نیازهای مصرفی شهرستان گرگان خواهد داشت؛ بنابراین، برای کاهش جای پای اکولوژیکی انسان بر روی کره زمین منطقی ترین راه حل، کاهش مقدار مصرف سرانه است و این مهم محقق نمی شود مگر با مشارکت عمومی شهروندان و تلاش در راستای اصلاح الگوی مصرف.
۱۱۰۱۸.

تأثیر هویت مکانی بر توزیع فضایی رأی در حوزه انتخابیه میاندوآب،شاهین دژ و تکاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال چهارم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۴ 63 - 82

کلید واژه ها: جغرافیای انتخابات هویت مکانی توزیع فضایی رأی و حوزه انتخابیه میاندوآب شاهین دژ و تکاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۲۴۷
انسان ها با نگرش به مجموعه باورها و کنش هایشان،منشأ معنادهی و هویت سازی برای مکان به شمار می روند و با توجه به وابستگی های مکانی شان برای زیستگاه خود تصمیم گیری و تصمیم سازی می کنند.رأی دهی به عنوان کنشی سیاسی- مکانی، نمودی از این تصمیم هاست که در پیوند با هویت و تعلق مکانی افراد است. تجربه انتخابات در مقیاس فروملی در کشورمان، گویای آن است که بین تعلق مکانی افراد و سوگیری آراء نامزدها در قالب مفهوم آراء زادگاهی در بسیاری از حوزه های انتخابیه، همبستگی برقرار است. مقاله حاضر که دروندادهای(داده ها و اطلاعات) مورد نیاز آن به روش کتابخانه ای گردآوری شده است؛ ماهیتی توصیفی - تحلیلی دارد و بر این فرضیه استوار است که توزیع فضایی رأی در حوزه انتخابیه میاندوآب، شاهین دژ و تکاب تابعی از هویت و تعلق مکانی(آراء زادگاهی)رأی دهندگان است. نتیجه پژوهش نشان داد که توزیع فضایی رأی با دورشدن از شور انقلابی دهه نخست نظام ج.ا.ا.، تابعی از هویت مکانی، هماوردی مکانی و شمار دارندگان حق رأی شهرستان های تشکیل دهنده این حوزه انتخابیه است.بدین معنا که هویت مکانی در پراکنش فضایی آراء و جهت دهی به آراء زادگاهی نامزدهای انتخاباتی حوزه انتخابیه (میاندوآب،شاهین دژ و تکاب) مؤثر بوده است.
۱۱۰۱۹.

تأمین مالی تروریسم در حقوق بین الملل با تأکید بر گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲-۱ (پیاپی ۳۷) 741 - 763

کلید واژه ها: تروریسم حقوق بین الملل داعش عراق سوریه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۱۰۶
بی شک حیات گروه های تروریستی در همه مناطق جهان در گروه حمایت های مالی پیدا و نهانی است که از سوی منابع دولتی و غیردولتی روانه آن ها می شود. سوای شناخت جزئیات و نحوه انجام این مسئله موضوعی که در حوزه مبارزه با تروریسم از اهمیت ویژه ای برخوردار است نگاه حقوق بین الملل به موضوع تأمین مالی تروریسم است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی جرم تأمین مالی تروریسم در حقوق بین الملل با تأکید بر گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که در حقوق بین الملل تأمین مالی گروه های تروریستی مانند مورد داعش در سوریه و عراق چگونه نگریسته شده است؟ فرضیه پژوهشگران تحقیق حاضر این است که در حقوق بین الملل ایجاد کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم(1999) و صدور قطعنامه های مختلف به ویژه قطعنامه 1373(2001) شورای امنیت سازمان ملل نشان می دهد که موضوع مورد بررسی این مقاله مورد توجه کشورها و نهادهای حقوقی بین المللی قرار داشته است. نتایج این مقاله نیز نشان می دهد که علی رغم وجود محدودیت های حقوقی بین المللی در زمینه ممانعت از تأمین مالی تروریسم اما فعالیت گروه تروریستی داعش گویای این حقیقت است که رصد، کنترل و مبارزه با پدیده تأمین مالی که بی شک نقش اساسی را در گسترش اقدامات گروه های تروریستی دارد بایستی به شکل دقیق تر و وسیع تری از سوی نهادهای بین المللی و با همکاری نزدیک با دولت های ملی انجام شود.
۱۱۰۲۰.

آینده پژوهی گردشگری مذهبی استان قم با رویکرد سناریونگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال هشتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۰) 184 - 205

کلید واژه ها: آینده پژوهی سناریونگاری سناریوهای باورپذیر گردشگری مذهبی رویکرد عدم قطعیت بحرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۱۹۱
استان قم به دلیل داشتن جذابیت های مختلف تاریخی، فرهنگی، هنری و مذهبی قابلیت بسیاری در حوزه گردشگری مذهبی دارد. تحقیق حاضر در پی شناخت پیشران ها و عوامل کلیدی تأثیرگذار در آینده گردشگری مذهبی استان قم است. تحقیق حاضر از منظر فلسفه، تفسیری؛ از بعد جهت گیری، کاربردی و از منظر روش شناسی، چندگانه کیفی است. سناریوهای باورپذیر تحقیق حاضر عبارتند از سناریوی دنیای آشوب زده، سناریوی شهر پایدار، سناریوی شهر زیبا و سناریوی شهر سوخته. برای تعیین پیشران های نهایی تحقیق به منظور شکل گیری سناریوهای باورپذیر از تکنیک عدم قطعیت بحرانی استفاده شد. سناریوهای باورپذیر تحقیق حاضر از برخورد دو عدم قطعیت تحریم های خارجی و توسعه شهر بر مبنای مزیت رقابتی شکل گرفت. سناریوی شهر زیبا وضعیتی را نشان می دهد که تحریم های خارجی کاهش می یابد و توسعه شهر مبتنی بر مزیت رقابتی آن یا گردشگری مذهبی خواهد بود و بهترین آینده را نشان می دهد. از طرفی سناریوی شهر سوخته معرف بدترین وضعیتی است که ممکن است رخ دهد. این سناریو از محل تلاقی افزایش تحریم ها و توسعه ناهماهنگ و نامنظم شهری ایجاد خواهد شد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان