درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۰۴۱ تا ۳٬۰۶۰ مورد از کل ۳۰٬۱۶۹ مورد.
۳۰۴۱.

سنجش تأثیر طرح مسکن در بازآفرینی محلات شهری بافت های فرسوده؛ (نمونه موردی: محله آب انبار نو شهر ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 1390 - 1410

کلید واژه ها: طرح مسکن بازآفرینی شهری بافت فرسوده محله آب انبار ساری مدل ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۷۶
در سال های اخیر با اولویت یافتن پارادایم پایداری، توسعه پایدار و رویکرد بازآفرینی شهری پایدار، عرصه موضوعی جدیدی در ادبیات جهانی مطرح شده است. آنچه که در این حوزه مورد کم توجهی قرار گرفته، موضوع الگوی مناسب محلی مسکن در بافت های فرسوده است که ضرورت ِتوجه بدان را دوچندان نموده است. هدف پژوهش حاضر، دستیابی به الگوی کالبدی طرح مسکن جهت بازآفرینی شهری محله آب انبارنو ساری است. روش پژوهش توصیفی، تحلیلی و اکتشافی و رویکرد حاکم پیمایشی است. با مطالعه ادبیات نظری ومشورتِ متخصصین، پرسشنامه محقق ساخت 94 مؤلفه ایی تهیه ودر اختیار جامعه آماری،50 کارشناس ِخبره و آشنا با محل و متخصصِ امر قرار گرفت. اطلاعات ِپرسشنامه جهت تحلیل اولیه و انجام آزمون های آماری وارد نرم افزار SPSS، آنگاه برای مدلسازی ساختاری تأثیر مؤلفه الگوی کالبدی طرح مسکن بر بازآفرینی شهری این محله، از نرم افزار Smart PLS بهره گرفته شد. نتایج حاصله، حاکی از تأثیر متوسط به بالای الگوی مسکن بر بازآفرینی این محله با ضریب مسیر 564/0 است. با حذف مؤلفه های نامرتبط در آزمون روایی تأییدی، الگوی بدست آمده شامل 8 زیرمؤلفه ریزدانگیتیرریزی و بیرون زدگی تیرهای چوبی زیرشیروانی(530/0)، سقف شیبدار بومی و لبه های ناودانی(712/0)، مصالح مدرن(436/0)، رنگ غالب جداره کالبد(436/0)، داشتن حیاط بعنوان بخشی از زیربنا(764/0)، رعایت تناسب توده مطابق سیستم طرح منظر شهری(821/0)، تاثیرخط آسمان پیوسته(611/0)، ارتفاع بلند فضای مفید داخلی مسکن(511/0) و 3 متغیر نفوذنایذیرینظام دسترسی به توده های مسکونی(872/0)، ریتم غالب در جداره معبر(635/0) و تعبیه عناصری مثل کوردرها و ...(679/0  معناداری قابل قبولی را بین مؤلفه های کالبدی طرح ِمسکن محله آب انبارنو شهر ساری نشان دادند.
۳۰۴۲.

ارزیابی نقش مؤلفه های انسجام ساختار بافت مرکزی شهر باتکیه بر ماهیت اتصال بخش در فضای مفصلی، مورد: بافت بلا فصلی حرم امام رضا(ع)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و توسعه محیط شهری سال دوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۷) 63 - 78

کلید واژه ها: انسجام و پیوستگی بافت مرکزی بافت مفصلی اتصال شهر مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۶۶
سرعت رشد و توسعه شهرها در دنیای مدرن و پست مدرن امروزی باعث آشفتگی در سازمان فضایی، کاهش ارزش مکان ها، بی توجهی به مقیاس انسانی، بر هم خوردن سلسله مراتب میان فضاها و مشکلات هویتی در بافت مرکزی شهرها شده است، این در حالی است که بافت شهری گستره ای هم پیوند از ریخت شناسی متفاوت طی دوران حیات شهری در داخل محدوده شهر در اتصال با شهر شکل گرفته است، بنابراین انسجام و پیوستگی شهر نشانگر نحوه ی شکل گیری و مکان یابی عناصر و بخش های مهم شهر و رابطه ی آن ها با یکدیگر تلقی می شود که میتوان ساخت هر شهر را از یک سو نمایانگر هماهنگی فضای کالبدی شهر با شرایط و عوامل مزبور و از سوی دیگر پیوند و پیوستگی میان این عوامل در نظر گرفت که با این نگاه فضاهای لنگرگاهی و بافت مفصلی پیرامون عناصر مهم شهری که خود خاصیت اتصال دهندگی و هسته ای در شهر ایفا می کنند، اهمیت ویژه ای می یابند. بنابراین این نوشتار به دنبال شناسایی مؤلفه های انسجام بافت مرکزی با رویکرد اتصال بخشی در بافت مفصلی پیرامون حرم امام رضا(ع) است. این پژوهش ازنظر ماهیت کمی، ازنظر روش انجام کار پیمایشی و باهدف کاربردی است که با حجم نمونه 374 نفری با استفاده از فرمول کوکران از ساکنان بافت مرکزی برآورد گردیده و به جهت تحلیل یافته ها از تحلیل عاملی و تحلیل همبستگی پیرسون استفاده شده است. در نهایت نتایج این نوشتار نشان می دهد که میان میزان انسجام بافت حوزه مرکزی شهر مشهد و ارزش های تعامل زمینه ای، کالبدی و فضایی با عنصر شاخص مرکزی یعنی حرم امام رضا (ع) دارای رابطه معنادار و مستقیمی است. به این ترتیب تغییر در ارزش شاخص های سه گانه تعاملی مطرح شده می تواند برافزایش یا کاهش انسجام بافت حوزه مرکزی شهر مشهد تأثیر مثبت و یا سوء گذاشته و باعث ساختاربخشی و گسست انسجام و یکپارچگی آن شود.
۳۰۴۳.

مطالعه و بررسی فرآیند سرمایه گذاری و ایجاد کسب و کار توسط کارآفرینان در روستاهای کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۶ 348 - 363

کلید واژه ها: سرمایه گذاری کسب و کار کارآفرینی روستا ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۹۶
با توجه به نتایج بدست آمده، عامل فرهنگی اجتماعی (با ضریب مسیر702/0)،عوامل مالی و اقتصادی (با ضریب مسیر771 /0)عوامل نهادی وزیر ساختی (با ضریب مسیر967/0)، عوامل حمایت کارآفرینانه (با ضریب مسیر929/0)، عوامل فردی و سرمایه انسانی (با ضریب مسیر 700/0)، عوامل مدیریتی (با ضریب مسیر883/0)در سرمایه گذاری و ایجاد کسب و کار توسط کارآفرینان در روستاهای کشور ، اثر گذار و مقدار T-Value بیشتر از 96/1 بود. همچنین معیارQ2 برای همه متغیرهای درون زای مدل بیشتر از 0.32 بود که این نشان داد متغیر برونزا(مستقل) در پیش بینی متغیرهای وابسته، قوی هستند و برازش مناسب مدل ساختاری پژوهش را تاییدساخت . با توجه به این که از اهداف کلی این مقاله ایجادکسب و کار ، سرمایه گذاری و توسعه روستایی و ایجاد فرصتهای شغلی برای روستاییان نام برد، احیای دانش ها، آیین ها و مشاغل بومی و به کارگیری آن در کارآفرینی، افزایش مشارکت روستاییان در برنامه ریزی توسعه محلی توسط کارآفرینان ، افزایش مهارت های کاری و دانش کارآفرینی روستاییان بود می توان گفت خدمات دولتی و غیر دولتی گسترده ای توسط کار آفرینان در زمینه ایجاد و توسعه کسب و کار در سطح مناطق روستایی کمتر توسعه یافته کشور انجام شده است ولی بسیاری از اهالی مناطق مزبور همچنان زیر خط فقر و بدون کار به سر میبرند علت این تناقض را می توان نبود راهبرد مبتنی بر عارضه یابی و عدم استفاده ازنتایج تحقیقات و توجه به عوامل تاثیر گذار جستجو کرد بخش عمده ای ازسیاست های دولتی و برنامه های غیر دولتی در حوزه توسعه کارآفرینی بدون صرف زمان لازم برای شتاسایی دقیق عوامل موثر بر موضوع با عبور از تیازهای واقعی روستاییان تصویب و اجرا شده و در عمل نتیجه مثبتی به همراه ندارد که نتایج این مقاله می تواند راهگشا باشد.
۳۰۴۴.

ارزیابی میزان تأثیرگذاری عوامل کالبدی محله بر ارتقاء فعالیت بدنی بانوان (مطالعه موردی: کوی مهندسین ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال نهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۹) 93 - 110

کلید واژه ها: فعالیت بدنی عوامل کالبدی محله زنان ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۷۲
عوامل محیطی محل سکونت تاثیر مهمی بر میزان فعالیت بدنی و کاهش مشکلات ناشی از کم تحرکی در بین افراد دارد. کمبود مطالعات و پژوهش های انجام شده باعث شده است که طراحان، برنامه ریزان و مدیران  شهری به عواملی که فعالیت بدنی را در محلات شهری ترویج می کنند، توجه کمی داشته باشند. این مساله در مورد زنان به دلیل شرایط فرهنگی و اجتماعی آنها در کشورهای مختلف، اهمیت بیشتری دارد. هدف پژوهش، استخراج و ارزیابی عوامل کالبدی مؤثر بر سطح فعالیت بدنی بانوان در کوی مهندسین ارومیه بود. براساس مطالعات کتابخانه ای، عوامل مؤثر بر تعداد روزهایی که بانوان در نمونه ی موردی ماهانه به فعالیت بدنی می پردازند شناسایی و پرسشنامه ی محقق ساخته تنظیم شد. صحت محتوای پرسشنامه توسط 35 نفر از افراد جامعه ی آماری بررسی و پایایی تحقیق توسط ضریب آلفای کرونباخ با 961/0 تأیید شد. پرسشنامه تحقیق بین 300 نفر و به روش نمونه گیری تصادفی توزیع گردید. نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS26 به روش رگرسیون پواسون نشان می دهد که عوامل "وجود درختان و گلکاری"، "نورپردازی مبلمان و فضاهای جمعی"، "تجهیزات ورزشی موجود"، "دسترسی به پارک محله ای"، "خوانایی محیط های جمعی"، "توجه به مقیاس انسانی در طراحی فضاها و تجهیزات شهری" و "رنگ و جنس کفسازی معابر" بر تعداد روزهایی که بانوان محله ماهیانه به فعالیت بدنی اختصاص می دهند تاثیر معنادار دارند. همچنین بر اساس آماره کای دو والد متغیر "وجود درختان و گلکاری" بیشترین تاثیر را بر متغیر وابسته دارد. امکان انتخاب عوامل در دسترس با بیشترین تاثیر در هر محله توسط طراحان از نتایج کاربردی این پژوهش است.
۳۰۴۵.

تحلیلی بر مؤلفه های مؤثر بر قیمت گذاری مسکن (مورد پژوهی: منطقه 5 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و برنامه ریزی شهری دوره ۳ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 84 - 97

کلید واژه ها: عوامل مؤثر بر قیمت مسکن قیمت هدانیک قیمت مسکن منطقه 5 شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۰۶
در حال حاضر مسکن بعنوان بزرگ ترین چالش در کلان شهر تهران محسوب می شود که با بیشترین میزان افزایش نوسان قیمت روبه رو بوده است. براساس گزارش مرکز آمار ایران طی سالهای (1399-1394) در تهران حدود 28.675 واحد مسکونی پروانه ساختمانی صادر شده است که در این بین بر اساس تعداد معاملات انجام شده در تهران، منطقه پنج تهران بیشترین حجم معاملات خرید و فروش مسکن را به خود اختصاص داده است. ازاین رو هدف پژوهش شناسایی عوامل موثر بر قیمت مسکن در منطقه 5 شهر تهران می باشد. روش تحقیق مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و پیمایشی می باشد. از مطالعات کتابخانه ای برای تدوین مبانی نظری، پیشینه و شناسایی متغیرهای پژوهش استفاده گردید. سپس متغیرها در ابعاد (ساختاری، دسترسی و محیطی) تقسیم بندی گردیدند. در مرحله بعد با روش پیمایشی از بین 78 مشاورین املاک در منطقه 5 تهران پرسشگری صورت گرفت؛ از نرم افزارهای SPSS و EViews 10 در بخش تجزیه و تحلیل اطلاعات پرسشنامه استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان داد در بین مؤلفه های فیزیکی ساختمان، متغیر زیربنا، استفاده از مصالح مرغوب، قرارگیری واحد در طبقات و از میان متغیرهای دسترسی فاصله تا فضای سبز و پارک، فاصله تا مراکز آموزشی، فاصله تا نزدیکترین ایستگاه حمل و نقل عمومی و در بین متغیرهای محیطی عرض کوچه و وضعیت ترافیکی آن عوامل مؤثر بر قیمت مسکن بوده است. افزون بر آن نتایج تحلیل آماری نشان می دهد که به ترتیب شاخص های ساختاری، دسترسی، محیطی بر قیمت مسکن به طور مستقیم تأثیرگذار بوده اند.
۳۰۴۶.

تحلیل اثرگذاری تغییرات سبک زندگی بر الگوی مسکن روستایی مورد مطالعه: روستای کندوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۷ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۹) 391 - 402

کلید واژه ها: سبک زندگی تحولات کالبدی روستایی الگوی مسکن روستای کندوان استان آذربایجان شرقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۷۵
گسترش و نفوذ رسانه ها به مناطق روستایی و تکنولوژی های نوین، در کنار بسیاری از عوامل دیگر از جمله عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، سبک زندگی در مناطق روستایی را تحت تأثیر قرار داده است و این تغییرات، فضای کالبدی مناطق روستایی، به ویژه مسکن روستایی را دچار تحولات نموده است. با توجه به اهمیت موضوع پژوهش حاضر در راستای بررسی تغییرات سبک زندگی بر الگوی مسکن در روستای کندوان انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری 151 سرپرست خانوار روستایی است که به صورت تمام شماری انجام شد. جهت تحلیل موضوع در بخش تغییرات سبک زندگی از 3 شاخص در قالب50 نماگر و در بخش الگوی مسکن از 4 شاخص در قالب 24 نماگر بر اساس مطالعات سایر پژوهشگران به صورت تلفیقی بهره گرفته شد. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان و صاحب نظران این حیطه مورد تأیید قرار گرفت. برای تعیین پایایی تعداد 30 پرسشنامه به صورت پیش آزمون در منطقه توزیع گردید و ضریب پایایی برای کل پرسشنامه 95/0 بدست آمد. نتایج حاصل از یافته های پژوهش نشان می دهد بین سبک زندگی و الگوی مسکن رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. نتایج یافته ها بر اساس ضریب رگرسیون بیانگر این است که متغیر سبک زندگی، 932/0 از کل واریانس الگوی مسکن را تبیین می کند و به هر میزان سبک زندگی دچار تغییرات بیشتری گردد، الگوی مسکن در مناطق روستایی دچار تغییرات بیشتری می گردد.
۳۰۴۷.

تحلیل فضایی مخاطرات طبیعی با تأکید خشکسالی و سنجش ظرفیت سازگاری (مطالعه موردی :سکونتگاههای روستایی، شهرستان رزن، استان همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۷ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۹) 479 - 490

کلید واژه ها: خشکسالی شهرستان رزن شاخص های خشکسالی سازگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۷۷
استان همدان از جمله کانون هایی است که دارای تنوع و فراوانی مخاطرات طبیعی است؛ بنابراین، واکاوی و پایش آنها از جمله خشکسالی که مستقیم با معیشت کشاورزان سرکار دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این پژوهش تحلیل فضایی مخاطرات طبیعی با تأکید بر خشک سالی و سنجش ظرفیت سازگاری روستاهای شهرستان رزن می باشد. این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی و با با استفاده از ابزار پرسشنامه و پیمایش میدانی به ارزیابی و سنجش ظرفیت سازگاری کشاورزان با خشکسالی پرداخته است. در گام نخست با استفاده از شاخص های مختلف رفتار خشکسالی در منطقه شناسایی و در مرحله دوم استراتژی های سازگاری با خشکسالی توسط کشاورزان تدوین گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که شاخص SPI از نظر جداسازی سال های خشک و تفکیک دوره های خشکسالی نسبت به سایر شاخص ها روش مناسب تری در پهنه بندی سرزمینی خشکسالی به شمار می رود و بررسی استراتژی های سازگاری کشاورزان در سکونت گاههای روستایی شهرستان رزن بیانگر این بود که میزان استفاده جامعه محلی از روش های سنتی یا بومی جهت سازگاری با شرایط خشکسالی زیاد می باشد. میزان استفاده از روش های سنتی یا بومی و روش های نوین و مدرن جهت سازگاری با شرایط خشک سالی با استفاده از آزمون دوجمله ای مورد آزمون و سنجش قرار داده شده است و نتایج حاصل از آمار استنباطی حاکی از آن است که به طور کلی میزان استفاده از روش های سنتی یا بومی جهت سازگاری با شرایط خشک سالی زیاد می باشد همچنین میزان استفاده از روش های نوین و مدرن جهت سازگاری با شرایط خشک سالی متوسط می باشد.
۳۰۴۸.

مدلسازی تخصیص کاربری های شهری برمبنای تحلیل تناسب زمین (مطالعه موردی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۷ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۶۱) 1125 - 1138

کلید واژه ها: تخصیص کاربری زمین تحلیل مناسبت کاربری زمین تحلیل تصمیم گیری چند معیاره ترکیب خطی وزن دار شهر زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۷۱
تخصیص کاربری زمین همواره از موضوعات مورد توجه متخصصین شهرسازی بوده است. صاحب نظران سعی داشته اند در تخصیص کاربری ها به بستر و محیط پیرامونی، همجواری ها، سازگاری ها، تناسب زمین و دیگر عوامل توجه داشته باشند. با گسترش سیستم های اطلاعات جغرافیایی امکان توجه به این عوامل و تاثیرگذاری آ ن ها در فرایند برنامه ریزی تخصیص کاربری زمین بیش از پیش شده است. در عین حال تلاش های علمی زیادی درزمینه ی تلفیق این سیستم ها و روش های تحلیل تصمیم گیری چند معیاره به منظور افزایش توانایی آن ها و فناوری های مرتبط در پشتیبانی از تصمیم گیری صورت گرفته است. روش های این حوزه نیز به طور گسترده ای در مطالعات مختلف به کاررفته اند؛ یکی از مهمترین کاربرد این روش ها در مباحث برنامه ریزی شهری، تعیین میزان مناسبت هر واحد مکانی برای تخصیص کاربری های شهری است. پرسش اصلی این تحلیل، این است که از میان زمین های با قابلیت توسعه، کدامیک برای استقرار کدام نوع کاربری مناسب تر می باشند؟ در این مقاله که از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است از فن تحلیل مناسبت کاربری زمین و روش های تحلیل سلسله مراتبی، ترکیب خطی وزندار و دلفی استفاده شده است. یافته های این مقاله که از همپوشانی داده های رقومی (نقشه های تحلیلی مساحت، قیمت زمین، دسترسی به محورهای ارتباطی، تعداد برهای قطعه زمین و آلودگی هوا) در یک ناحیه از شهر زنجان بدست آمده، میزان مناسبت هر پارسل را برای تخصیص کاربری ها نشان می دهد و در قالب سناریو های تخصیص کاربری زمین ارائه شده اند. مقایسه نتایج با وضع موجود، نشان می دهد که از 2166 پارسل موجود در محدوده مطالعه، 521 پارسل کاربری مناسب ندارند و نیازمند تغییر هستند.
۳۰۴۹.

ارزیابی و تحلیل عوامل موثر بر تخریب جنگل های بلوط شهرستان چگنی استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی سال سوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ ۱۱۳-۹۹

کلید واژه ها: جنگل های بلوط شهرستان چگنی استان لرستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۴۹
محیط پر از جنگل بلوط شهرستان چگنی سال ها است که مورد بی مهری مردم و مسئولین قرار گرفته و سطح زیر پوشش این جنگل ها به دلایل مختلف نظیرآتش سوزی، قطع درختان توسط جوامع بومی(تهیه ذغال) و خشکسالی و دیگر عوامل طبیعی کاهش یافته است، به دلیل اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و تحلیل عوامل موثر بر تخریب جنگل های بلوط شهرستان چگنی استان لرستان انجام شده است؛ روش به کار گرفته شده توصیفی- تحلیلی مبتنی بر منابع کتابخانه ای و پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری مورد مطالعه؛ کارشناسان موضوع مورد مطالعه بوده و برای تجزیه و تحلیل مدل اندازه گیری(رابطه بین شاخص ها و متغیر مکنون) و مدل ساختاری(رابطه بین متغیرهای مکنون) از نرم افزار AMOS استفاده شده است، نتایج تحقیق نشان داد؛ عوامل محیطی(خشکسالی و تغییرات اقلیمی، کمبود منابع آب های زیرزمینی، آتش سوزی و ...)، مدیریتی(عدم نظارت کافی بر تغییر کاربری اراضی جنگلی توسط بومیان، کمبود امکانات آتش نشانی هنگام وقوع آتش سوزی، عدم برخورد قاطع با متخلفان و ...)، اجتماعی و اقتصادی(میزان آگاهی از نقش و اهمیت منابع طبیعی و جنگل ها، چرای بیش از حد دام، میزان سواد جوامع بومی، شیوه معیشت جوامع بومی و ...) به طور مستقیم بر تخریب جنگل های بلوط شهرستان چگنی اثرگذار هستند. همچنین نتایج معیارهای ارزیابی و سنجش مدل اندازه گیری، ساختاری و برازش کلی مدل در بخش کمی پژوهش بیانگر این واقعیت است که مولفه های موثر در مدل اندازه گیری ابعاد محیطِی، اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی دارای برازش قوی است.
۳۰۵۰.

تحلیل نقش پیکربندی فضایی در یکپارچگی و پیوستگی فضاهای شهری با استفاده از روش چیدمان فضا (نمونه موردی: بافت مرکزی شهر کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۸۱ 115 - 131

کلید واژه ها: پیکره بندی یکپارچگی پیوستگی چیدمان فضا شهر کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۴۲
یکی از چالش های اساسی بافت مرکزی اغلب شهرها عدم هماهنگی میان ساختارهای فضایی و الگوهای رفتاری است. مقاله حاضر به تحلیل ارتباط بین استخوان بندی فضایی و پارامترهای یکپارچگی، پیوستگی، میزان عمق و کنترل فضایی در فضاهای شهری در بافت مرکزی شهر کرمانشاه پرداخته است. این پژوهش با روش توصیفی و با رویکردی کمی صورت گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Depth Map و Arc GIS استفاده شده است. در مرحله اول نقشه های محوری از طریق ماژول AxialGenClientInstall در نرم افزار Arc Map تهیه شدند. و سپس این نقشه های محوری به داخل نرم افزار دبس مپ وارد شده و مؤلفه های پیکره بندی نظیر یکپارچگی با شعاع های کلان و محلی، پیوستگی، عمق فضایی، وضوح فضایی و کنترل محاسبه شدند. نتایج تحلیل گراف ها و نقشه های صورت گرفته در این دو نرم افزار نشان می دهد که میزان یکپارچگی برخی از خیابان ها نظیر خیابان مدرس از درجه بالایی برخوردار است. این خیابان ها در ساخت اسکلت اصلی شهر نقش بسیار بارزی ایفا می کند.ثانیاً از نظر تاریخی و هویتی نقشی پر اهمیت دارند. در واقع خیابانهایی که از درجه یکپارچگی بالایی برخوردارند. طبق مشاهدات عینی از محورهای پیاده بافت محسوب می شوند. جاذب های فضایی نظیر کاربری های عمده با ارزش فرهنگی و تاریخی در طول این محورها واقع شده اند. نتایج محاسبات نرم افزار در کل بافت نشان می دهد که یکپارچگی و پیوستگی در محورهای اصلی بافت از درجه بالاتر و در محورهای فرعی و بافت های حاشیه ای از درجه پایین تری برخورار هستند. یکپارچگی پایین در محدوده با وضعیت جدا افتادگی محلات رابطه مستقیمی دارد. نتایج پژوهش نشان داد که روش چیدمان فضا از توانایی بالایی در تحلیل فضاهای شهری برخوردار است، و خروجی های مدل پایه مناسبی برای برنامه ریزی و طراحی شهری محسوب می گردد.
۳۰۵۱.

توانمندسازی محلات دارای فقر شهری (مطالعه موردی: محله ی اسماعیل آباد، منطقه 19 شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۸۱ 151 - 171

کلید واژه ها: توانمندسازی فقر شهری محلات فقیر نشین تکنیک SWOT محله اسماعیل آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۳۰
به طور معمول در کشورهای در حال توسعه، رشد شهری از ظرفیت دولت ها و شهرداری ها برای ارائه خدمات و زیر ساخت های مناسب برای جمعیت، بیشتر است. این مقوله باعث تشدید فقر شهری در شهرها و به ویژه شهرهای بزرگ این کشورها خواهد شد. هدف از پژوهش حاضر توانمندسازی فقر در سطح محله اسماعیل آباد، منطقه 19 شهرداری تهران می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش جزء پژوهش های توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش حاضر محله اسماعیل آباد، منطقه 19 شهرداری تهران می باشد. ابتدا با استفاده از شاخص های اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و کالبدی، گستره های مواجهه با فقر شهری در سطح محله اسماعیل آباد، منطقه 19 شهرداری تهران شناسایی شدند. وزن دهی شاخص های پژوهش با استفاده از روش آنتروپی شانون صورت گرفته است، سپس برای رتبه بندی شاخص ها از مدل کمی سطح بندی ویکور (Vikor) استفاده گردید. برای نمایش و تحلیل فضایی فقر شهری در سطح محله ی اسماعیل آباد، منطقه 19 از نرم افزار ARC GIS استفاده شده است. هم چنین با استفاده از مدل QSPM راهبرد های درونی و برونی شناسایی شدند که تشکل های مردمی و سازمان های مردم نهاد به عنوان مهم ترین عامل محرک در توانمند سازی فقر در سطح محله ی مورد مطالعه در نظر گرفته شدند و پس از شناسایی محله هدف با استفاده از تکنیک (SWOT) به منظور ارتقای این محله با توجه به مشکلات و محدودیت ها برنامه ریزی صورت گرفت. نتایج حاصله بیانگر آن است که فقر شهری بر محله های تمرکز یافته اند که در حاشیه شهر قرار دارند. برای رفع مشکلات ساکنین محله هدف، تقویت تشکل های خود جوش محلی در ایجاد همبستگی و حفظ هویت محله ای، شناخت پتانسیل های توسعه، آموزش ساکنین و ارتقای آگاهی آنان، اجرای طرح های توانمند سازی برای کنترل محله.
۳۰۵۲.

ارزیابی تغییرات کاربری اراضی و اثرات آن بر فرسایش خاک در حوضه بالادست سد یامچی اردبیل، با استفاده از الگوریتم تصمیم گیری چند معیاره ARAS و روش های نوین سنجش از دور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ژئومورفولوژی کمی سال یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 52 - 70

کلید واژه ها: فرسایش تغییرات کاربری MCDM روش شی گرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۱۵۳
تغییرات کاربری اراضی، یکی از عوامل مهم در ایجاد فرسایش خاک است و در سال های اخیر، تاثیر متقابل تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک به یک نگرانی عمده زیست محیطی تبدیل شده است. از این رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی تغییرات کاربری های مختلف و ارزیابی اثرات تغییرات کاربری ها بر فرسایش خاک، در حوضه بالادست سد یامچی، می باشد. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش، ابتدا نقشه کاربری اراضی با استفاده از روش شی گرا برای دو دوره-ی 2000 و 2021، تهیه شده است. در مرحله بعد لایه های اطلاعاتی سایر عوامل مؤثر برای فرسایش خاک حوضه در محیط GIS تهیه گردید. ارزش گذاری و استاندارد سازی لایه ها با استفاده از تابع عضویت فازی و وزن دهی معیار ها، با بهره گیری از روش CRITIC انجام شد. تحلیل و مدل سازی نهایی با استفاده از الگوریتم چند معیاره ARAS، صورت پذیرفت. نتایج این پژوهش نشان داد، بیشترین میزان مساحت در سال 2000 مربوط به مراتع خوب و متوسط، به ترتیب با 42/237 و 27/137 کیلومتر مربع و در سال 2021، مربوط به مراتع ضعیف و خوب به ترتیب با 98/199 و 98/109 کیلومتر مربع می باشد. با توجه به نقشه پهنه بندی فرسایش سال 2000 به ترتیب 65/10 و 59/29 درصد و طبق پهنه بندی فرسایش 2021 به ترتیب 37/11 و 52/31 درصد از مساحت شهرستان در دو طبقه بسیار پرخطر و پرخطر قرار دارند. به طور کلی می توان گفت، عمده دلایل افزایش مقدار فرسایش در سطج حوضه مورد مطالعه، افزایش اراضی زراعی (دیم و آبی)، اراضی بایر، مراتع ضعیف و نواحی انسان ساخت و کاهش سطح مراتع خوب و متوسط می باشد.
۳۰۵۳.

بررسی ارتباط عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش در مدل آنتروپی شانون با دو ریکرد WOE و LNRF به منظور پهنه بندی حساسیت زمین لغزش در حوضه آبخیز زیوه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ژئومورفولوژی کمی سال یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 108 - 127

کلید واژه ها: شاخص های مورفومتری عوامل محیطی GIS منحنی ROC حوضه آبخیز زیوه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۸۸
مستلزم برنامه ریزی، انجام اقدامات مناسب و زیربنای اصلی تهیه نقشه هایی با صحت و دقت بالا در مدیریت زمین لغزش ها شناسایی عوامل موثر در وقوع زمین لغزش ها می باشد. در این مطالعه هدف اصلی بررسی ارتباط بین عوامل موثر شناسایی شده با استفاده از مدل آنتروپی شانون و مقایسه آن با نتایج مدل های WOE و LNRF در حوضه آبخیز زیوه ارومیه می باشد. بعد از ثبت تعداد 167 زمین لغزش، مهمترین عوامل موثر با توجه به مطالعه پژوهش های قبلی و مشاهدات و بازدیدهای مکرر صحرایی در سه طبقه شاخص های مورفومتری، عوامل محیطی و انسانی دسته بندی شدند. نقشه های عوامل محیطی و انسانی در محیط ArcGIS10.5 و نقشه شاخص های ژئومورفومتری در SAGA_GIS.6.4 از طریق مدل رقومی ارتفاعی با پیکسل سایز (5/12*5/12) تهیه شد. نتایج نشان داد که مهترین عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش در مدل آنتروپی شانون به ترتیب فاصله از آبراهه، شاخص موقعیت توپوگرافی، فاصله از گسل و کاربری اراضی و کمترین اثر عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش به ترتیب شامل عوامل بارندگی، ارتفاع و فاکتور LS بوده است. در مدل های WOE و LNRF مهمترین زیر عامل های موثر در رده های عوامل سنگ-شناسی و کاربری اراضی، شاخص خیسی توپوگرافی، فاصله از آبراهه و گسل بوده است. بنابراین بین نتایج مدل آنترپی شانون در شناسایی عوامل موثر با نتایج مدل های فوق می توان گفت که ارتباط خوبی وجود دارد. ارزیابی مدل ها با استفاده از منحنی ROC نشان دادکه مدل آنتروپی شانون دارای عملکرد عالی و دو مدل LNRF و WOE دارای عملکرد خوب و خیلی خوب در پهنه بندی حساسیت زمین لغزش ها می باشند.
۳۰۵۴.

ارائه چارچوبی تحلیلی برای سنجش الگوی شبکه معابر: مقایسه تطبیقی محدوده های خودسازمان یافته شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۲) 1341 - 1361

کلید واژه ها: الگوی شبکه معابر پیکره بندی ریخت شناسی ساخت خودسازمان یافته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۹۱
فرم شهری نمایانگر ویژگی های کالبدی شهر و فرایندهای غیر کالبدی (اقتصادی، اجتماعی و سیاسی) نمود یافته در کالبد است و شبکه معابر یکی از اجزای مهم و پایدار آن محسوب می شود. این مقاله درصدد آن است تا با ارائه یک چارچوب تحلیلی و معرفی شاخص های مناسبی که وجوه مختلفی از الگوهای شبکه معابر را هدف قرار می دهند، امکان بازشناسی روش مند این الگوها را فراهم آورد و در این فرایند، سه بُعد پیکره بندی، ترکیب بندی و ساخت (که به این ترتیب با شاخص های توپولوژیک، ریخت شناسی و متریک متناظرند) را به کار گرفته است. نوآوری پژوهش را نیز می توان در دو جنبه به کارگیری رهیافت شبکه در مدل سازی (در مقابل توصیفات کیفیِ متداول در پژوهش های داخلی) و تولید چارچوب تحلیلی با انباشت مجموعه شاخص های متفاوت و متناسب با اطلاعات در دسترس، برشمرد. پژوهش پیشرو به تحلیل الگوهای شبکه معابر (که به دودسته خود سازمان یافته و از پیش طراحی شده تقسیم بندی می شود) در محدوده های خود سازمان یافته که بدون هیچ طرح از پیش اندیشیده شده ای طی زمان به وجود آمده اند (و عموماً بی نظم، تودرتو و پرپیچ وخم توصیف می شوند) می پردازد و ویژگی ها و قاعده مندی های مشترک حاکم بر آن ها و وجوه تشابه و تفاوت آن ها را ردیابی می نماید. به کارگیری چارچوب تحلیلی در پانزده محدوده مطالعاتی خود سازمان یافته در شهر تهران نشانگر آن است که نه تنها الگوی پیکره بندی شبکه معابر در تمامی محدوده ها با یکدیگر مشابه و از نوع T-tree است، بلکه تحلیل های تری پلات انجام شده هم مؤید تشابه الگوی ترکیب بندی و ساخت شبکه معابر در این محدوده ها علی رغم وجود برخی تفاوت ها است که از وجود نظمی مشابه اما پیچیده و پنهان در آن ها حکایت دارد.
۳۰۵۵.

تحلیل عملکردی کنشگران شهری در ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی با مدل چند موضوع- چند بازیگر (مطالعه موردی: محله اسلام آباد شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال نهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۸) 39 - 58

کلید واژه ها: اسکان غیررسمی ساماندهی شهر زنجان کنشگران مکتور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۱۰
موضوع اسکان غیررسمی، یک پدیده چندبعدی و سیستماتیک است که ناشی از سازوکار و روابط متقابل کنشگران عوامل پنهان و آشکار اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و مدیریتی است. با این رویکرد نوشتار حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، به دنبال تحلیل نقش کنشگران تأثیرگذار در ساماندهی سکونتگاه غیررسمی محله اسلام آباد با مدل مکتور در شهر زنجان است. گردآوری داده ها با روش کتابخانه ای و میدانی انجام شد. جامعه آماری شامل گروه متخصصین و نخبگان شهرسازی در شهر زنجان است که با روش نمونه گیری گلوله برفی، 25 نمونه انتخاب شد. برای تحلیل داده ها از رویکرد تحلیل عاملی، مدل معادلات ساختاری و مدل چندموضوع-چند بازیگر با کمک نرم افزارهای SPSS و Lisrel و Mactor استفاده شد. طبق مدل معادلات ساختاری کنشگران بیشترین روابط علی را با شاخص زیست محیطی با ضریب 05/7 و کمترین روابط را با شاخص کالبدی با ضریب 12/3 داشته اند. طبق مدل چندموضوع-چند بازیگر، عامل اصلی ساماندهی اسکان غیررسمی محله اسلام آباد، مثلث روابط بین شهرداری-ساکنین محله و نهادهای محلی است و محوریت اصلی نیز با شهرداری می باشد. با توجه به جایگاه شهرداری در کنشگری شهری این محلات باید در نظر داشت اولویت دادن به تأمین منافع انحصاری نهفته در نوسازی تک بنا که بر سوداگری زمین و مسکن شهری را دامن می زند و با قرار گرفتن این موارد در کنار وظایف مانده دولت و نهادهای بخش عمومی مثل شهرداری و غفلت از تعهدات خود در قبال این محلات، علاوه بر القا و تشدید فرسودگی، سبب حضور بیشتر غیررسمی شدن فضا خواهند شد.
۳۰۵۶.

بررسی و تحلیل فضاهای بی دفاع شهری با رویکرد آمایش (مطالعه موردی: منطقه 9 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و برنامه ریزی شهری دوره ۳ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 164 - 177

کلید واژه ها: امنیت فضای شهری نقاط بی دفاع رویکرد آمایش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۳۰
فضاهای بی دفاع تأثیرات مختلفی بر فضاهای شهری و زندگی شهروندان می گذارند که تأثیر بر افزایش جرائم و کاهش احساس امنیت شهروندان مهم ترین تأثیرات آن می باشد. شناسایی و بررسی نقش فضاهای بی دفاع شهری در وقوع جرم با تأکید بر منطقه 9 شهر تهران پرداخته شده است .روش تحقیق مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی براساس فرمول کوکران تعداد 150 نفر به عنوان جامعه نمونه مشخص شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به وسیله نرم افزار SPSS و مدل وایکور انجام گرفت. معیارهای ناهنجاری اجتماعی، کمبود امکانات روشنایی و آلودگی نیز به ترتیب رتبه های اول تا سوم را کسب کرده اند. معیار ناهنجاری اجتماعی با وزن 2752/0 بیشترین وزن را کسب کرده بنابراین از اهمیت بیشتری نسبت به سایر معیارها برخوردار است. رتبه بندی براساس شاخص ویکور نشان داد محله استاد معین بهترین وضعیت را در بین سایر محله های منطقه 9 دارد. ناهنجاری اجتماعی با بتای 398/0 بالاترین تأثیر را بر کیفیت فضایی نسبت به کاربری های نامناسب و کمبود فضای تفریحی داشته است. مجموع متغیرهای بکار رفته (کیفیت فضایی و کیفیت اجتماعی و روان شناختی) 1/55% از واریانس فضای بی دفاع شهری را پیش بینی می کند. کیفیت فضایی، اجتماعی و روان شناختی در سطح (01/0<α)، قادر به پیش بینی فضای بی دفاع شهری منطقه 9 شهرداری تهران می باشند. ناامنی و نامطلوبیت محله منطقه 9 شهر تهران از حیث فضاهای بی دفاع و برخورداری این فضاها از چندین شاخص است. نبود برنامه مشخص از سوی سازمان های مرتبط برای چنین فضاهایی، چیزی جز تشدید خشونت، ناامنی، افزایش نرخ بزهکاری و خروج جمعیت بومی محله به همراه ندارد.
۳۰۵۷.

واکاوی نقش پروژه های محرک توسعه در تحقق سیاست های بازآفرینی (مورد مطالعه: محدوده ی مرکزی شهر سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و برنامه ریزی شهری دوره ۳ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 196 - 211

کلید واژه ها: بازآفرینی شهری بافت های ناکارآمد شهری پروژه های محرک توسعه شهر سنندج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۱۵۶
یکی از سیاست های نوین در توسعه شهری به طور عام و در بازآفرینی بافت های ناکارآمد و نابسامان به طور خاص، اجرای پروژه های محرک توسعه با هدف تسریع و تسهیل فرایند تحول در این بافت ها با بهره گیری از ظرفیت های محلی است. در این بین پروژه های محرک و توسعه بازآفرینی شهری مولدهایی هستند در جهت بازگرداندن رونق و توسعه به مناطق مورد نظر، تا چرخه فعالیتِ زنده و پویا را در این مناطق به راه اندازند. هدف این تحقیق بررسی نقش پروژه های محرک توسعه اجرا شده در دستیابی به اهداف و سیاست های بازآفرینی در ناحیه ی مرکزی شهر سنندج می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف و ماهیت تحقیق، در رده تحقیقات کاربردی قرار دارد و از روش کیفی و کمی (آمیخته) به منظور گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها استفاده کرده است. از نرم افزار MAXQDA برای تجزیه و تحلیل کیفی (استخراج شاخص ها) و از نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل کمی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که به ترتیب ابعاد فرهنگی – اجتماعی با ارزش عددی (38/3)؛ اقتصادی با ارزش عددی (95/2)؛ کالبدی - فضایی با ارزش عددی (9/2)؛ زیست محیطی با ارزش عددی (35/2) و مدیریتی با ارزش عددی (02/2) بیشترین تاثیرگذاری پروژه های محرک توسعه را بر تحقق سیاست های بازآفرینی محدوده مرکزی شهر سنندج داشته اند. همچنین رضایت مندی ساکنان از اثرات پروژه های محرک توسعه بر تحقق اهداف بازآفرینی ارزیابی گردید، که در برخی ابعاد نگرشی مثبت و در برخی ابعاد نیز نگرشی ضعیف داشتند.
۳۰۵۸.

مدل ساختاری - تفسیری گردشگری پایدار ماجراجویانه در کویر مرنجاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۳۲) 83 - 103

کلید واژه ها: گردشگری ماجراجویانه گردشگری پایدار گردشگری خلاق مدل سازی ساختاری - تفسیری کویر مرنجاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۳۱
امروزه گردشگری ماجراجویانه سریع ترین بخش گردشگری روبه رشد در جهان است و یکی از مهم ترین ابزار توسعه ی پایدار در کشورها و مقاصد گردشگری به شمار می رود. ازاین رو، کویر مرنجاب در ایران، به منزله ی ناحیه ای ممتاز، قابلیت تبدیل شدن به نمونه ی مرکز توسعه ی پایدار گردشگری ماجراجویانه را دارد. تحقیقات نشان می دهد که عوامل متعددی در تحقق این مهم تأثیرگذار است. پژوهش حاضر با هدف ارائه ی الگویی برای توسعه ی گردشگری ماجراجویانه خلاق و پایدار در کویر مرنجاب انجام شده است. از حیث روش، پژوهشی آمیخته (کیفی - کمّی) و کاربردی است که تحلیل داده ها از طریق دو روش فراترکیب و مدل سازی ساختاری - تفسیری و در دو مرحله انجام شده است. در گام اول، عوامل تأثیرگذار در توسعه ی گردشگری ماجراجویانه با مرور نظام مند شناسایی شدند و 18 متغیر در 10 شاخص و ۴ بعد پایداری اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و زیست محیطی با نظر محققان انتخاب و تأیید شدند. در گام دوم، کدهای اولیه استخراج و در پرسش نامه ی مدل سازی ساختاری - تفسیری قرار گرفتند تا روابط میان آن ها با بهره مندی از نظر متخصصان و مدیران گردشگری شهر کاشان و آران و بیدگل و فعالان گردشگری ماجراجویانه در کویر سطح بندی و به صورت مدل ارائه شود. نتایج پژوهش بیانگر این امر است که رضایت گردشگر و وفاداری جامعه ی بومی زمانی حاصل می شود که اول سیاست گذاری و برنامه ریزی روشن و جامعی وجود داشته باشد و، بعد از آن، بخش خصوصی با سرمایه گذاری در محیط بتواند شرایط را برای دیگر عوامل مؤثر به ویژه مدیریت منابع زیستی و اجتماعی فراهم کند.
۳۰۵۹.

بررسی شاخص های تأثیرگذار در تبدیل شهر ایرانی به جهانشهر اسلامی (نمونه موردی: شهر اصفهان )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال بیستم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۷۴ 51 - 68

کلید واژه ها: جهانشهر اسلامی شهر جهانی پیشران های توسعه شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۲۲
این مقاله جهت بررسی و تعریفی از جهانشهر اسلامی و شناسایی شاخص های مؤثر در تبدیل شهر اسلامی به جهانشهر اسلامی می باشد. جهت این منظور به بررسی مهمترین عوامل موثر بر مطرح شدن شهر اصفهان به عنوان یک شهر اسلامی در سطح جهانی و بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل می پردازد. پژوهش مورد نظر از لحاظ هدف کاربردی و با توجه به مؤلفه های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر آن روش توصیفی- تحلیلی است و از تکنیک پویش محیطی و دلفی برای شناسایی متغیر ها و شاخص ها استفاده شده است. بر اساس منابع بدست آمده و نظر کارشناسان از 168 متغیر شهر جهانی و شهر اسلامی، 51 متغیر جهت شناسایی شهر جهانی اسلامی بدست آمد. متغیرهای شناسایی شده بر اساس سطح تاثیر گذاری دسته بندی و در نرم افزار میک مک جهت محاسبات ماتریس تحلیل اثرات متقاطع جایگذاری گردید. در پایان تعداد 16 متغیر شامل میزان رشد تولید ناخالص داخلی، پویایی بازار شهری، تنوع و رقابت پذیری قیمت کالاها، میزبانی شرکت های بزرگ بین المللی (500 شرکت برتر جهانی)، میزان جمعیت شهری، تعداد پروازهای مستقیم بین المللی، تعداد هتل های بزرگ، تعداد بازدید کنندگان خارجی، تنوع تولید انرژی، ظرفیت جاذبه سایت های گردشگری، واقع شدن در مسیرهای اصلی حمل و نقلی، دخالت کم دولت در بازار و انجام امور نظارتی بر بازار، استقرار بانک های بین المللی، وجود بورس های بین المللی، تعداد دانشگاه های برتر و میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) به عنوان پیشران های کلیدی مؤثر بر تبدیل اصفهان به یک شهر جهانی به دست آمدند. نتایج ناشی از یافته ها بیان گر این حقیقت است که شهر اصفهان در صورت توجه و تقویت 16 پیشران توسعه از یک شهر منطقه ای به شهر جهانی اسلامی می تواند ارتقاء یابد.
۳۰۶۰.

تحلیل آماری مؤلفه ی مداری باد در رخ داد گرمایش ناگهانی پوشن سپهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای طبیعی دوره ۵۳ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۲) 533 - 548

کلید واژه ها: گرمایش ناگهانی اصلی گرمایش پایانی نوسانات باد مداری همبستگی پیرسون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸ تعداد دانلود : ۸۸
در این پژوهش، گرمایش ناگهانی پوشن سپهر، با استفاده از داده های باز تحلیل NCEP/NCAR، در دوره آماری 2020-1948 موردبررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل نشان داد که فراوانی رخداد گرمایش ناگهانی پوشن سپهر، در ماه فوریه با 17 درصد، بیش از سایر ماه ها می باشد. پس از محاسبه شدت گرمایش های آشکار شده، مشخص شد که در گرمایش 2018-2017، میانگین مؤلفه مداری باد به 48- متر بر ثانیه رسید و مقادیر منفی این کمیت 20 روز ادامه داشته است؛ این گرمایش به عنوان شدیدترین گرمایش ناگهانی پوشن سپهر در دوره آماری موردمطالعه شناسایی شده است. میزان همبستگی بین تغییرات مؤلفه مداری باد با زمان شروع گرمایش پایانی در تمام سال های تحت بررسی 6/0- می باشد و بدین معناست که هرچه انحراف معیار داده های مؤلفه مداری باد بیشتر باشد، پایان فصل سرد و گرمایش پایانی زودتر فرامی رسد. میزان همبستگی فاصله دو گرمایش زمستانه و گرمایش پایانی با شدت گرمایش اصلی 8/0- می باشد و نشان دهنده ارتباط قوی و معکوس بین این دو پارامتر می باشد و نشان می دهد هر چه گرمایش پوشن سپهر زمستانه (اصلی) شدیدتر باشد، گرمایش پایانی زودتر رخ می دهد و فاصله دو گرمایش اصلی و پایانی کمتر می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان