فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۸۳ مورد.
روابط فرهنگی ایران و آمریکا از شهریور 1320 تا 28 مرداد 1332(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ایران و ایالات متحده آمریکا پس از گذشت سه قرن از کشف آمریکا با هم آشنا شدند . در آغاز قرن نوزدهم ،نخستین ایرانی به صورت اتفاقی به قاره آمریکا گام نهاد و دو دهه پس از این واقعه ، ارتباط ایران و ایالات متحده با ماهیت فرهنگی ،آموزشی و دینی آغاز شد . روابط فرهنگی ایران و ایالات متحده در سراسر دوران قاجار و دوره پهلوی اول خطوطی روشن و مجزا از مناسبات سیاسی داشت . با آغاز جنگ جهانی دوم ، امپریالیسم آمریکا با استفاده از خلاء قدرت جهانی و توان اقتصادی و پشتوانه فرهنگی مناسب ،قدرت یافت . با چنین زمینه ای به تدریج دیپلماسی فرهنگی آمریکا در مورد ایران در جهت اصول سیاست خارجی آن کشور قرار گرفت و روابط فرهنگی بر اساس دکترین رؤسای جمهوریخواه و دموکرات ایالات متحده تعیین شد . در این نوشته درباره سالهای 1320 تا 1322 ش. بحث می شود و از ویژگیهای این دوره ، بهره گیری ایلات متحده آمریکا از روابط فرهنگی گذشته در جهت اهداف سیاسی است . نتیجه آشکار روابط فرهنگی دو کشور - با محوریت ایالات متحده - در جریان انقلاب اسلامی خود را نشان داد و آن ، ضدیت با فرهنگ و شیوه زندگی آمریکایی به عنوان یک روش مبارزه با حکومت پهلوی بود .
زنجان در جنگ دوم جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در شهریور 1320 هواپیمای جنگی شوروی شهر زنجان و شماری دیگر از شهرهای شمالی کشور را بمباران کردند و این نشانه نقض آشکار بی طرفی ایران در جنگی بود که نه در شروع آن نقشی داشت و نه در ادامه آن . پیامدهای این جنگ ناخواسته را در زنجان به دو دسته کوتاه مدت و دراز مدت می توان تقسیم کرد . از پیامدهای کوتاه مدت جنگ می توان به اشغال زنجان به دست نیروهای شوروی و دخالت آنان در امور اداری ،انتظامی و اقتصادی منطقه اشاره کرد. از پیامدهی دراز مدت آن نیز میتوان ایجاد تقویت حزب توده را بر شمرد . با پایان یافتن جنگ جهانی دوم ،اگرچه پیامدهای کوتاه مدت جنگ نیز تمام شد ،پیامد دراز مدت آن همچنان ادامه یافت ، اشغال زنجان به دست فرقه دموکرات آذربایجان نتیجه این پیامد بود و ار آن پس تا اواسط دهه سی ، یعنی نزدیک به ده سال پس از پایان جنگ ،حضور حزب توده در این شهر محسوس بوده، آنان زنجان را درگیر منازعات سیاسی و نظامی خطرناکی کردند. این مقاله بر آن است که به پرسشهای زیر پاسخ گوید: 1. اشغال زنجان در جریان جنگ جهانی دوم با چه زمینه هایی و چگونه صورت گرفت؟ 2. با توجه به قرار داشتن زنجان در حوزه اشغال شوروی ، آنان چگونه در امور این شهر دخالت میکردند ؟ 3. جنگ جهانی دوم با چه پیامدهای اقتصادی و سیاسی در زنجان داشت ؟
ژنرال ایوب خان و پیشنهاد تشکیل کنفدراسیون ایران ، پاکستان و افغانستان
حوزه های تخصصی:
پس از سخنرانی تاریخی ژنرال محمد ایوب خان در 1962 در شهر کویته، درباره احداث کنفدراسیون مشترک ایران و پاکستان و افغانستان، واکنشها و تفسیرهای گوناگونی بر پا شد. علایق مشترک تاریخی و فرهنگی این سه کشور و وضعیت سیاسی منطقه در دهه 1960 تاثیر بسزایی در سر برآوردن چنین پیشنهادی داشتند.
قشقایی ها و جنگ جهانی دوم : رقابتهای انگلستان و آلمان در جنوب ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
“هرگز نباید به این قشقاییهای لعنتی اعتماد کرد، آنها در جنگ جهانی اول و دوم ما را به ستوه آوردند”. این مطلب که از زبان وینستون چرچیل جاری شده، بیانگر عمق کینه و نفرت انگلیسها نسبت به قشقاییها است. همان ایلی که سرانجام به هنگام ملی شدن صنعت نفت، با همه قدرت به حمایت از دکتر مصدق برخاست.
چرخش در سیاست خارجی ایران در دهه بعد از کودتای 28 مرداد 1332 (از موازنه منفی تا وابستگی)
حوزه های تخصصی:
هر کشوری سیاست خارجی خود را مطابق با توانایی ها و ظرفیت های موجود و در راستای نیل به منافع ملی تنظیم و اجرا می کند. در این میان ممکن است سیاست خارجی یک کشور متأثر و پیرو یک قدرت خارجی هم باشد. با مطالعه تاریخ سیاست خارجی ایران، فراز و نشیب های فراوانی را می توان مشاهده کرد. دوره بعد از کودتای 28 مرداد 1332 از مقاطع مهم تاریخی در سیاست خارجی ایران می باشد که در آن سیاست خارجی در چرخشی کامل از موازنه منفی به سوی وابستگی و تحت الحمایگی رفت و باعث تمدید حضور بیگانگان در خاک ایران تا انقلاب 1357 گردید. نوشتار پیش رو به بررسی چگونگی این چرخش می پردازد و در پی آن است تا نشان دهد که چگونه قدرت های خارجی برای کسب منافع خود به دخالت در امور کشورهای دیگر می پردازند و در این راستا از همراهی و همکاری بعضی عوامل داخلی دست نشانده که نه در خدمت منافع کشور خود بلکه در خدمت اربابان خارجی خود هستند، هم سود می برند. در این مقاله با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و به صورت توصیفی بیان می دارد که وابستگی ایران به قدرت های خارجی در این مقطع زمانی از عوامل مؤثر نفرت مردم از قدرت های مداخله گر و عوامل داخلی آنها می باشد که در نهایت منجر به انقلاب اسلامی 1357 گردید.
بحرین چرا و چگونه از ایران جدا شد ؟
حوزه های تخصصی:
تا دویست سال پیش ، سرزمینهای وسیعی در دو سوی شرقی و غربی دریای خزر ، در مشرق فلات ایران (افغانستان) و در خلیج فارس ، چون مجمع الجزایر بحرین به ایران تعلق داشت . هر یک از این سرزمینها به شکلهای گوناگون نظیر جنگ ، توطئه و دسیسه دولتهای خارجی ، شورش و عصیانگری ، قرارداد و معاهده دو جانبه یا چند جانبه و یا در نتیجه منازعه ای سیاسی و حقوقی درازمدت از پیکره ایران جدا گردیده اند
تحلیل تاریخی - ژئوپلیتیکی روابط ایران و مصر از جنگ جهانی دوم تا انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بررسی و تحلیل تاریخی روابط میان کشورها در حوزه روابط بین الملل از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این گونه مطالعات با شیوه های مختلف و از نگاه های گوناگون به بررسی روابط سیاسی میان کشورها و شناسایی عوامل نقش آفرین در روابط آنها می پردازد. پژوهش های تاریخی ـ ژئوپلیتیکی نیز یکی از شیوه های بررسی و تحلیل روابط میان کشورها و شناخت منطق تصمیم گیری حکومت ها به ویژه در عرصه سیاست خارجی است. ایران و مصر دو قدرت منطقه ای در خاورمیانه محسوب می شوند. اهمیت دو کشور به دلیل جایگاه منحصر به فرد ژئوپلیتیکی و نقش بی بدیل ایران در خلیج فارس، آسیای میانه و قفقاز و نقش بی بدیل مصر در جهان عرب و شمال افریقاست. اما روابط ایران و مصر در قرن بیستم به دلیل تاثیر مسائل موجود در سطح جهانی، منطقه ای و داخلی بر روابط دو کشور، از فراز و نشیب های زیادی برخوردار بوده است. تحقیق حاضر با ارائه یک تحلیل تاریخی ـ ژئوپلیتیکی از روابط دو کشور در مقطع زمانی جنگ جهانی دوم تا انقلاب اسلامی ایران نشان می دهد که ماهیت نظام های سیاسی دو کشور، عامل مؤثر بر روابط آن دو در سطح محلی بوده است. مسائل منطقه ای و رقابت سیاسی هم از عوامل اثرگذار بر روابط آن دو کشور در سطح منطقه ای به شمار می رود. هم چنین ساختار نظام بین المللی نیز یکی از عامل های روابط ایران و مصر در سطح بین المللی بوده و این سه عامل در تعامل با هم تعیین کننده نوع روابط دو کشور بوده است.
روابط سیاسی ایران و عراق در عصر حاکمیت عبدالکریم قاسم (1963-1958)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
به دلیل موقعیت ژئوپولتیکی عراق ، این کشور رفتار خصمانه ای با کشورهای همسایه از جمله ایران در پیش می گیرد . با کودتای عبدالکریم قاسم ،عنصر ایدئولوژی نیز به عنوان یک عامل اثرگذار وارد روابط دو کشور شد و بر تنش در این روابط افزوداین مقاله در صدد است که به این پرسش پاسخ دهد که با تغییر ساختار داخلی عراق ، روابط دو کشور دچار چه تحولاتی شد؟
کودتای 1968 حزب بعث و تاثیر آن بر روابط سیاسی و اقتصادی ایران و عراق(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بعد از کودتای 1968 حزب بعث ،دولت جدید عراق روشی تند و به دور از قواعد دیپلماتیکی در برابر ایران اتخاذ کرد . اختلافات فیما بین دو دولت در انتها به عقد قرارداد 1975 الجزایر منتهی شد که متاسفانه حدود هفتصد مایل مربع از اراضی نفت خیز ایران توسط عراق تصرف شد .
قدرتهای بزرگ و اشغال ایران در جنگ دوم جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
دراین مقاله دلایل اصلی حمله متفقین به ایران ارزیابی شده که واقعیتهای داخلی ایران، نقش فعالیتهای ضد جاسوسی و جنگ روانی برای آماده سازی افکار عمومی برای حمله به ایران از جمله موضوعات مطرح شده در این مقاله هستند.
عهدنامه مودت و دوستی ایران و مصر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با انعقاد عهدنامه ایران و عثمانی در تاریخ 21 ذیقعده 1292 وضعیت قضایی اتباع ایران در امپراتوری عثمانی و از جمله مصر مشخص شد. اساس این معاهده بر اصل معامله متقابل با اتباع دو کشور بود. با سقوط عثمانی در پایان جنگ جهانی اول و وقوع انقلاب کبیر 1917م، تمرکزگرایی و مقابله با خطر کمونیسم در دستور کار کشورهای منطقه قرار گرفت. با پیدایش فضای جدید، در تاریخ 20 اردیبهشت 1307 دولت پهلوی همه امتیازهای قضایی اتباع خارجی را در ایران لغو کرد. پس از لغو کاپیتولاسیون در ایران و مرجع قراردادن محاکم عدلیه ایران، طبیعی بود کشور مصر که در سال 1301ش به استقلال رسیده بود، خواستار لغو حقوق ممتاز قضایی اتباع ایران در آن کشور شود؛ بنابراین با توجه به سیاست جدید دولت ایران در لغو کاپیتولاسیون و با اشاره دولت ایران به ضررهایی که از کاپیتولاسیون دیده و تبلیغاتی که در همه جا علیه آن کرده بود، نمیتوانست اجرای آن را در کشوری دیگر بپذیرد؛ پس در جواب تقاضای دولت مصر برای انعقاد قرارداد جدید، نخستین معاهده دوستی میان دو کشور در تاریخ 7 آذر 1307 به تصویب رسید که از جمله مفاد آن لغو امتیازهای اتباع ایران به ویژه بازرگانان ایرانی در مصر بود.
سایه مصدق بر روابط ایران و آمریکا
حوزه های تخصصی:
جیمز اف. گود در این کتاب به درستی اشاره کرده است که امریکا در طراحی سیاستهای حضور خود، به سابقه حضور انگلیس در ایران توجه بسیار داشت. از این رو طراحی هر نوع سیاست جدید با در نظر گرفتن دوران مبارزات ملی شدن صنعت نفت و حاکمیت دولت مصدق بود.
جامعه ایرانی و اصل چهار ترومن
حوزه های تخصصی:
درسال 1947 سفارت انگلیس در واشنگتن به وزارت امور خارجة امریکا اطلاع داد که دولتش دیگر قادر به جلوگیری از فعالیت کمونیستها در یونان نیست. در پی این خبر غوغایی در آمریکا برپاشد که منجر به برنامة اصل چهار ترومن برای دفاع از دولتهای غیر کمونیستی همچون ایرانی در برابر نفوذ شوروی بود. این مقاله به اختصار به شرح نقشه و فعالیتهای اصل چهار ترومن در ایران می‌پردازد.
ایران و بازیگران جنگ ظفار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله اهداف شاه – به عنوان ژاندارم منطقه- از دخالت مستقیم در مسئله ظفار، نقش غرب و به ویژه آمریکا و بازتاب داخلی و خارجی این رویداد بررسی شده است.
روابط ایران و اسرائیل در دوره دولت دکتر مصدق
حوزه های تخصصی:
همسویی و همکاری کلی ایران در اردوگاه غرب و لزوم پیروی از سیاستهای منطقه ای و جهانی این اردوگاه از دلایل شناسایی دو فاکتو (موقت) اسرائیل از سوی ایران باشد. هر چند زیر فشار روحانیت، ایران این رابطه را برای یک مدت کوتاه در سال 1330 قطع کرد، اما رفتارهای دوگانه و بی سیاستیهای دولتهای غربی، ایرانیان را آزرده خاطر ساخت.
حضور آلمانیهای مقیم ایران ؛ بهانه ای برای اشغال ایران در جنگ دوم جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این نوشتار می کوشد مسئله اشغال ایران در شهریور 1320 را در چارچوب استراتژیهای کلان دو دولت استعماری انگلیس و شوروی تبیین نماید و به همین دلیل فرضیه اصلی بر آن است که نشان دهد حضور آلمانیها در ایران و خطر ناشی از آن، بهانه و دستاویزی بیش نبوده است.
کالبد شکافی توطئه ، کودتای نظامی 28 مرداد 1332
حوزه های تخصصی:
ابراهیم یزدی، نویسنده کتاب، در بخشی از آن به درستی به دو هدف اصلی دکتر مصدق به هنگام تصدی نخست وزیری اشاره کرده است: یکی اجرایی کردن قانون ملی شدن صنعت نفت و دیگری اصلاح قانون انتخابات، به گونه ای که نقش تعیین کننده روستاها در شکل دادن به نمایندگی سیاسی کاهش یافته و در مقابل نقش حوزه های پیشرفته شهری افزایش یابد.