چالش های معادل یابی واژه ی «مجنون» در ترجمه ی آیات قرآن کریم بر اساس نظریّه ی معنی در ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
معادل یابی واژگان قرآنی مستلزم ریشه یابی دقیق، بررسی سیر تطوّر آنها و سیاق آیات می باشد. واژة «مجنون» در قرآن کریم، 7 بار خطاب به پیامبر اکرم(ص)، 2 بار خطاب به حضرت موسی(ع)، 1 بار خطاب به حضرت نوح(ع) و 1 بار به صورت عام نازل شده است.بر اساس نظریّة معنی در ترجمه، هر کلمه ای که در بافت کلام قرار می گیرد، معنی خود را بر کلمات قبل و بعد از خود بنا می کند و خود نیز به نوعی تعیین کنندة معنای کلمات نزدیک به خود است. واژة «مجنون» در قرآن با واژه هایی چون «کاهن»، «ساحر»، «معلَّم» و «شاعر» آمده است. با یک نگاه اجمالی به این کلمات و جایگاه رفیع آنها نزد عرب جاهلی، روشن می شود که واژة «مجنون» نیز از جایگاه مشابهی برخوردار بوده است. در این پژوهش، با مراجعه به آیات مورد نظر و نیز تفسیر و ترجمة آنها و تحلیل عناصر تعیین کنندة مفاهیم آیات، در پی تبیین زوایای مغفول از دید اغلب مترجمان قرآن به زبان فارسی هستیم که به صورت یکنواخت، تمام این واژه ها را «دیوانه» ترجمه کرده اند. در نتیجة این بحث مشخّص شد واژة «مجنون» که خطاب به پیامبر(ص) نازل شده، با توجّه به مقبولیّت ایشان در جامعة قبل از بعثت و اعتقادات آنان در مورد شاعر، نمی تواند به معنای «دیوانه» باشد و «جن زده» یا خود لفظ «مجنون» که هر دو کلمه نوعی ارتباط با جن را به ذهن مخاطب متبادر می کنند، همراه با شرح و توضیح، مناسب ترین معادل برای واژة «مجنون» در این آیات است.