درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۶۱ تا ۳۸۰ مورد از کل ۱۰٬۳۰۳ مورد.
۳۶۱.

تأثیر عوامل گفتمانی-کاربرد شناختی بر حذف مفعول در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال ۱۶ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۵۲ 129 - 151

کلیدواژه‌ها: حذف مفعول تغییر ظرفیت کاربردشناسی باهم آیی معنایی حذف ساختاری متمم سرنمون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۴۶
حذف مفعول، پدیده ای کاهنده ظرفیت فعل است که در خلال آن فعل دوظرفیتی تنها با موضوع فاعل خود در جمله نمایانده می شود. برخلاف دیگر فرآیندهای ظرفیت کاه، مفعول حذف شده در این ساخت، عنصری تهی یا حرکت داده شده نبوده و نمی توان رد آن را جای دیگری در متن یافت. حذف موردنظر در پژوهش حاضر نیز آن نوع حذف مفعولی است که برخلاف حذف به قرینه یا بافت محور، مرجع مفعول محذوف جایی در گفتمان آورده نشده و بافت تأثیری بر درک آن نداشته باشد. بااین حال، حذف موضوع خللی در انتقال پیام به مخاطب ایجاد نمی نماید. از آن جا که درک مفهومی که در جمله نمود آشکار ندارد را می توان به عوامل گفتمانی-کاربردشناختی و دانش زبانی طرفین گفت وگو مرتبط دانست، نگارندگان پژوهش حاضر کوشیده اند با بررسی نمونه های گوناگونی از ساخت حذف مفعول که از منبع های گوناگونی همچون فیلم، رمان، روزنامه و محاوره های روزمره گردآوری شده است، روشن سازند کدام عوامل گفتمانی-کاربردشناختی بر رخداد حذف مفعول تأثیر دارند و دلیل تأثیرگذاری آن ها چیست. به سبب نبود پیکره مناسب و سیال بودن مبحث های گفتمانی-کاربردشناختی، پژوهش حاضر آماری نبوده و به شیوه ای توصیفی-تحلیلی به ارائه مهم ترین عواملی می پردازد که احتمال حذف مفعول را بالا می برد. یافته ها نشان می دهد برخی از این عوامل به ویژگی های فعل، برخی به ویژگی های مفعول و برخی دیگر به ساختارهایی مربوطند که وجود هریک را می توان عاملی در ایجاد شرایطی درنظر گرفت که در آن احتمال رخداد حذف مفعول بیشتر خواهد بود.
۳۶۲.

ضعف و شکست های دستگاه های ایدئولوژیک (ISA) بر اساس نظریه آلتوسر در رمان پرتقال کوکی (۱۹۶۲)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال ۵۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 93 - 119

کلیدواژه‌ها: آلتوسر برجس پرتقال کوکی ایدئولوژی دستگاه های حکومتی دستگاه های ایدئولوژیک دستگاه های سرکوبگر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۶۳
آلتوسر معتقد بود حکومت ها برای تأمین خواسته های طبقه حاکم، نیازمند ابزارهایی در جهت تسلّط بر توده ها هستند. او عقیده داشت سیستم تک دستگاهی که مارکسیست های سنّتی طرح کرده بودند و طبق آن حکومت فقط با ابزار زور و سرکوب به کنترل جمعیت ها می پرداخت، ناقص و غیر جهان شمول است؛ چراکه با استناد به آن نمی توان توضیحی برای سرسپردگی داوطلبانه جامعه ارائه کرد. در همین راستا، او ابزارهای حکومتی را به دو دسته ایدئولوژیک و سرکوبگر تقسیم و بیان کرد که فعّالیّت دائمی دستگاه های ایدئولوژیک باعث حفظ تعادل قدرت در جامعه خواهد شد. این پژوهش به بررسی چند مورد از ناکارآیی عملکردهای دستگاه های ایدئولوژیک در رمان پرتقال کوکی اثر آنتونی برجس می پردازد. قهرمان قصّه نوجوانی خشن و قدرت طلب است که ارزش بالایی برای فردیت خود قائل است. تقریباً هیچ کدام از نهادهای مرتبط با دستگاه های ایدئولوژیک در این رمان قادر نیستند به نحو مطلوب روی قهرمان تأثیر بگذارند. پرتقال کوکی هنرمندانه و کامل، تقریباً، تمامی قسمت های مرتبط با دستگاه های ایدئولوژیک حکومتی را در سرنوشت شخصیت اصلی دخیل می کند. نتایج نشان می دهد که نهادهای ایدئولوژیک در این رمان به وظایفشان عمل می کنند، امّا کارآیی ندارند.
۳۶۳.

راهبردهای مدرسان زبان انگلیسی ایرانی برای اصلاح خطاهای خود در کلاس درس و عوامل مؤثر بر انتخاب آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال ۵۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 120 - 154

کلیدواژه‌ها: خطاهای ایجادی مدرسان راهبردهای اصلاح خطا اصلاح خود باورهای آموزشی مدرسان زبان انگلیسی ایرانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۴۶
این پژوهش راهبردهای به کارگرفته شده توسط مدرسان زبان انگلیسی برای اصلاح خطاهای ایجاد شده توسط خودشان در کلاس درس را مورد بررسی قرار داد. هدف این مطالعه بررسی میزان استفاده از هر راهبرد و عوامل مؤثر بر انتخاب روش اصلاح خطا توسط مدرسان بود. دوازده مدرس باتجربه زبان انگلیسی ایرانی به طور هدفمند برای شرکت در این مطالعه انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته، مشاهدات کلاسی و مصاحبه های یادآوری تحریک شده جمع آوری و با استفاده از رویکرد تحلیل موضوعی تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که مدرسان شرکت کننده از راهبردهای مختلفی از جمله اصلاح فوری خود، اصلاح تأخیری خود، اصلاح توسط فراگیران و پذیرش و توضیح خطاها استفاده می کردند. انتخاب راهبردها تحت تأثیر عواملی مانند باورهای آموزشی، دانش محتوایی و مهارت های مدیریت کلاس قرار داشت. مدرسان به طور کلی خطاهای ایجاد شده توسط خود را جدی تر و نیازمند اصلاح فوری در مقایسه با خطاهای فراگیران می دانستند.
۳۶۴.

بررسی تمایل به خواندن زبان آموزان زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی با رویکرد نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 359 - 383

کلیدواژه‌ها: خواندن زبان انگلیسی نظریه پایه تمایل به برقراری ارتباط تمایل به خواندن مکس کیودا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۵۶
علاقه مندی به برقراری ارتباط (WTC) که گاهی اوقات با عنوان علاقه مندی به خواندن (WTR) هم شناخته می شود، اغلب به عنوان بخشی از یک ساختار کلی در نظر گرفته می شود که وابسته به زبان است. در واقع، اصول نظری به کار رفته در تئوری تمایل به برقراری ارتباط (WTC) بدون هیچ توجیه تجربی ای، برای تمایل به خواندن (WTR) به کار گرفته شده است. در این پژوهش، ما تمایل به خواندن را به عنوان یک مفهوم مستقل معرفی و مفهوم پردازی می کنیم. با توجه به اهمیت خواندن در بستر آموزش زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی (EFL) در ایران، بر آن شدیم تا مفهوم تمایل به خواندن را بررسی کنیم تا درک بهتری از آن به دست آوریم. به همین منظور، با تکیه بر یک مطالعه مبتنی بر نظریه بنیادی (گراندد تئوری)، ۲۵ مصاحبه را انجام داده و از نرم افزار MAXQDA 2022 برای تحلیل محتوای کیفی استفاده نمودیم که شامل سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی بود. تحلیل مذکور منجر به یک دسته بندی مرکزی از تمایل به خواندن در زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی شد که یک ساختار چندبُعدی داشته که با یک طبقه بندی پنج بعدی از یکدیگر متمایز می شوند که شامل: محرک های زمینه ای (محرک های پایین به بالا، محرک های بالابه پایین)، راهبُردها، عوامل بازدارنده، عوامل عِلّی (محرک های مرتبط با کلاس) و تمایل به خواندن می باشند که می توانند تمایل به خواندن را در میان فراگیران EFL  شکل دهند. پایایی مدل از طریق شاخص کاپا (کمتر از ۱٫۹۶) برآورد شد که از لحاظ آماری معنادار بود. به طور کلی، نتیجه گیری می کنیم که تمایل به خواندن در EFL را می توان در کنار سایر احساسات مرتبط با زبان که با خواندن EFL مرتبط هستند، در نظر گرفت.
۳۶۵.

The Effect of Scaffolding through Presenting Examples and Pictures on EFL Learners’ Vocabulary Learning and Retention(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: international Journal of Foreign Language Teaching & Research, Volume ۱۲, Issue ۴۹, Summer ۲۰۲۴ 23-41

کلیدواژه‌ها: Example picture Scaffolding Vocabulary Learning Vocabulary Retention

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۶۱
The current study examined the effect of scaffolding through presenting examples and pictures on EFL learners’ vocabulary learning and retention.For this purpose, six research niquestions were posed and a quasi- experimental design was applied with two groups of learners who were selected as experimental groups. This research was carried out with a sample of 60 English students from Iran Zaban Institution. The data were collected using three instruments. Primarily, a standard test of Nelson which had 50 items was used to assess general proficiency of the learners for the purpose of their homogeneity. Then, in order to investigate the learner’s lexical knowledge before executing the scaffolding strategies used by examples and pictures, the researcher prepared a vocabulary test used as pretest. At the end of the treatment the students’ lexical knowledge was assessed by a posttest. Also a vocabulary test was used in order to measure their vocabulary retention after two weeks. The results indicated that employing examples helps vocabulary learning as well as retention. In addition, it was shown that using pictures helps both vocabulary learning and retention, and employing examples and pictures have almost the same effect on vocabulary learning. Finally, the results are discussed and compared with the previous ones, implications are explained, and some suggestions and recommendations are provided.
۳۶۶.

درباره سه اصطلاح pašt، paymān و wizīr به معنای پیمان در مادیان هزار دادستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال ۱۵ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 249-282

کلیدواژه‌ها: پیمان توافق پیمان نامه مادیان هزار دادستان فارسی میانه ساسانیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۵۲
مادیان هزار دادستان یا مجموعه هزار داوری، متنی حقوقی است. این متن در اواخر دوره ساسانی یعنی اوایل قرن 7 میلادی گردآوری شده است. موضوعات حقوقی بسیار متنوعی در این متن مطرح می شود از جمله مسائل حقوقی این متن، برده داری، قیمومت، ضمانت، ازدواج، طلاق، پیمان و ... است. علاوه بر این در متن اصطلاحات حقوقی بسیاری به کار رفته است که مطالعه آن ها ما را با مفاهیم خاص این اصطلاحات آشنا می کند. موضوع این پژوهش درباره «عهد و پیمان» است که با اصطلاحات pašt، paymān و wizīr در متن آمده است. هدف این پژوهش بررسی موضوعات مربوط پیمان به منظور مقایسه سه اصطلاح مذکور است. پرسشی که این پژوهش قصد دارد به آن پاسخ دهد اینکه، اصطلاحات پیمان در چه موضوعات حقوقی به کار رفته است؟ و این 3 اصطلاح چه تفاوتی باهم دارند؟. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و شیوه جمع آوری داده ها، کتابخانه ای است. برخی نتایج این پژوهش به قرار زیر است: این اصطلاحات در موضوعات مختلفی به کار رفته اند که گاه باهم مشترک است. تحلیل ها نشان داد که pašt یک توافق شفاهی و تعهد برای انجام کاری است. paymān قراردادی شفاهی یا کتبی است که قوانین و جزئیات خود را دارد. wizīr نیز سند پیمان و درواقع پیمان نامه است.
۳۶۷.

تأثیر هویت حرفه ای، شناخت و تحصیلات معلم بر فرآیند ارزیابی پویا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 303 - 324

کلیدواژه‌ها: هویت حرفه ای شناخت تحصیلات معلم زبان انگلیسی ارزیابی پویا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۸۵
هدف این مطالعه بررسی تأثیر هویت، شناخت و تحصیلات معلم بر فرآیند ارزیابی پویای دانشجویان زبان انگلیسی است. بنابراین، این مطالعه از نظر هدف جز تحقیقات توسعه ای و از لحاظ شیوه ی گردآوری یافته ها با رویکرد کیفی و روش سنتز پژوهی مبتنی بر مدل شش مرحله ای روبرتس (2009) انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه را تمامی مقالات معتبر علمی مرتبط با موضوع در بازه زمانی (2023-2000) می باشد که در پایگاه های تخصصی و علمی داخل و خارج از کشور ثبت شده اند. از بین این مطالعات پس از چند مرحله غربالگری با شاخص های بررسی عنوان، چکیده، محتوا و کیفیت پژوهش و معیار مهارت های ارزیابی حیاتی (CASP)، 25 منبع به صورت هدفمند انتخاب گردید. داده ها از طریق فرم چک لیست محقق ساخته و روش تحلیل مضمون در محیط نرم افزار MAXQDA کدگذاری و تحلیل شدند. اعتباریابی یافته ها از طریق چهار معیار لینکن و گوبا (1985)، خودبازبینی محقق، توافق بین دو کدگذار مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش، 130 مضمون پایه به عنوان نشانگرها و 27 مضمون سازمان دهنده به عنوان مؤلفه ها شناخته شده اند. با توجه به یافته های پژوهش معلمان باید به طور کامل با هویت حرفه ای خود آشنا باشند و از این اطلاعات در فرآیند ارزیابی استفاده کنند. همچنین، معلمان با شناخت کامل از ماموریت و اهداف حرفه ای خود و نیز درک بهتر از نیازها و توانایی های دانش آموزان و تقویت مهارت های تدریس و توانایی های آموزشی، برنامه های آموزشی را بهبود بخشیده و از این طریق بهبود ارزیابی پویای زبان آموزان را تسهیل کنند.
۳۶۸.

مروری نظام مند بر دانش محتوای تربیتی فناورانه (TPACK) معلمان زبان انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 65 - 87

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان انگلیسی زبان انگلیسی مرور نظام مند معلم دانش محتوای تربیتی فناورانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۲۰
پژوهش حاضر مطالعه مروری نظام مند بر مطالعاتی را ارائه می کند که هدف آن ها بررسی تحقیقات مربوط به دانش محتوای تربیتی فناورانه (TPACK) معلمان زبان انگلیسی است. این مطالعه از یک روش سنتزپژوهی برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی و دستیابی به اهداف عملی استفاده می کند. منابع مربوطه از پایگاه های اطلاعاتی بین المللی با استفاده از کلیدواژه های مناسب جمع آوری شد و محتوای 18 مقاله منتخب برای تجزیه و تحلیل مورد وارسی قرار گرفتند. به منظور بررسی کیفیت پایایی قابل اعتماد بودن، از ضریب کاپای کوهن که 76/0 به دست آمد، استفاده شد. یافته ها نشان داد که تحقیقات قبلی در مورد TPACK بر چهار موضوع اصلی متمرکز شده است: بررسی، ارزیابی، توسعه و کاربردTPACK . مشخص شد که تحقیقات قبلی عمدتاً دو حوزه را بیشتر مورد بررسی قرار داده اند: ارزیابی TPACK معلمان و نوآوری در روش های اندازه گیری سطح آن، و بررسی تفاوت ها در سطوح TPACK در میان گروه های مختلف معلمان با هدف ارتقا و افزایش سطح TPACK آن ها. در نتیجه، مطالعه حاضر عدمِ درک در مورد اینکه چگونه معلمان زبان انگلیسی می توانند به طور مؤثر از هفت عنصر TPACK برای تسهیل یادگیری دانش آموزان از طریق درس های یکپارچه با فن آوری استفاده کنند، برجسته می کند. همچنین، این مطالعه چشم انداز محققان آینده را در غنابخشی به توسعه الگوی این ساحت را دقیق تر خواهد کرد.
۳۶۹.

اثربخشی یادگیری داده-محور بر توسعه مهارت های نگارشی فراگیران زبان انگلیسی مهارت های سطح خرد در نگارش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 473 - 506

کلیدواژه‌ها: یادگیری داده-محور خطوط واژه نما مهارت های خرد نگارش دانش اظهاری نمره دهی تحلیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۴۰
هدف کلی این مطالعه بررسی تأثیر یادگیری داده-محور (DDL) بر رشد مهارت های نوشتاری فرا گیران زبان انگلیسی است. «مهارت های نوشتاری» در مطالعه حاضر به جنبه های شکلی یا ساختاری زبان، روشی که عناصر زبانی، واژه ها، عبارات، بندها و جملات واحدهای بزرگ تری از زبان را برای انتقال ایده ها و مفاهیم تشکیل می دهند، محدود می شود. هدف عینی تر پژوهش حاضر، مقایسه اثر بخشی یادگیری به روش DDLو روش تدریس متعارف ضمن بررسی معیارهای دانش اظهاری فراگیران از مطالب تدریس شده و نمرات تحلیلی نوشته های آنها بود. برای جمع آوری داده های مورد نیاز از طرح تحقیقی گروه کنترل پیش آزمون پس آزمون استفاده شد. دو گروه از دانشجویان  که در درس «پاراگراف نویسی» شرکت می کردند، از لحاظ مهارت های نوشتاری در سطح خرد، مقایسه شدند. گروه کنترل با روش مرسوم استفاده از کتاب درسی، توضیحات معلم و تمرینات کلاس درس، آموزش دیدند. گروه آزمایش علاوه بر استفاده از کتب درسی، دروس تهیه شده براساس خطوط واژه نما را نیز دریافت کردند. تجزیه وتحلیل های آماری نشان داد که بین دو گروه، از نظر دانش اظهاری تفاوت معناداری وجود دارد. این نتیجه را شاید بتوان بیانگر برتری دروس مبتنی بر DDL نسبت به کتابهای درسی متداول از نظر توسعه مهارت های نوشتاری زبان آموزان (دانش اظهاری) تعبیر کرد. نتایج مربوط به نمرات تحلیلی نشان داد که بین دو گروه از نظر «محتوا»، «واژگان» و «سازمان دهی» تفاوت آماری معناداری وجود ندارد. بااین حال، گروه DDL دانش بیشتری در «کاربرد زبانی» نشان داد که همین امر بیانگر مزیت بیشتر درس های مبتنی بر  DDLدر یادگیری و به کارگیری الگوهای دستور زبان است. دستاوردهای عملی این تحقیق در سه حوزه مجزا اما مرتبط استفاده از پیکره های زبانی در آموزش زبان، استفاده از خطوط واژه نما در آموزش زبان و تهیه مطالب درسی مبتنی بر DDL در کلاس های زبان ارائه شده اند. به تهیه کنندگان کتب درسی همچنین توصیه شده است بخش های خاصی از فعالیت های کلاس را به مواد مبتنی بر DDL اختصاص دهند. 
۳۷۰.

تحلیل خطاهای تلفظی خوشه‌ های همخوان توسط زبان آموزان عراقی زبان انگلیسی براساس نظریه بهینگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال ۱۶ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۵۳ 97 - 118

کلیدواژه‌ها: خطاهای تلفظی خوشه های همخوان زبان آموزان عراقی رتبه بندی محدودیت ها نظریه بهینگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹ تعداد دانلود : ۳۲
این پژوهش، به بررسی خطاهای تلفظی خوشه های همخوان انگلیسی در بین زبان آموزان عراقی زبان انگلیسی با رویکرد نظریه بهینگی می پردازد. به این منظور، 40 دانشجوی سال اول دانشگاه در رشته های مختلف با سن 18 تا 25، براساس نمره هایشان در آزمون تعیین سطح آکسفورد از سطح مبتدی و متوسطه پایین انتخاب شدند. با استفاده از ابزارهای گوناگون مانند آموزش خواندن و آزمون روخوانی با صدای بلند و همچنین با آگاهی از مقوله مشکلات اصلی تلفظ توسط زبان آموزان عربی ارائه شده توسط یاوش (Yavas, 2011)، تحلیل بهینگی در پژوهش به کار گرفته شد. یافته ها نشان داد که در تلفظ خوشه های آغازه با دو همخوان، *COMPLEX onset به عنوان محدودیت مرتبه بالا در عربی عراقی اغلب نقض می شود، زیرا در عربی عراقی واژه های بسیاری با #CCV شروع می شوند. همچنین، *#CCC هرگز در عربی عراقی نقض نمی شود و شرکت کنندگان سعی در شکستن خوشه داشتند و مرتبه این محدودیت در انگلیسی و عربی عراقی متفاوت است. در تلفظ خوشه پایانه دو همخوان، اگرچه *CCcoda هرگز در عربی عراقی نقض نمی شود، مرتبه این محدودیت در گفتار زبان آموزان تغییر نمی کند. ولی، برای تلفظ واژه ها با ساختارVCCC(C)# ، رتبه بندی دو محدودیت *CCCCcoda و *CCCcoda در گفتار زبان آموزان، مرتبه بالا خواهد داشت، درصورتی که رتبه این دو محدودیت در انگلیسی پایین است. 
۳۷۱.

مؤلفه های معناشناختی مفهوم «نوستالژی» در فرهنگ کلامی ایرانیان و روس ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 219 - 233

کلیدواژه‌ها: نوستالژی معناشناسی و ساختارهای زبانی اتوپیا آرمان شهر زبان فارسی زبان روسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۸۰
نوستالژی پدیده ای نو در زبان شناسی به حساب می آید و از همین روی بسیاری موارد معناشناختی و ساختار زبانی آن هنوز برای زبان شناسان ناشناخته و مبهم است. آنچه روشن است «نوستالژی» بر پایه بار معنایی عاطفی و احساسی انسان نسبت به گذشته شکل می گیرد و به سبب همین بار معناییِ احساسی آن را می توان در ادب فارسی در قالب عرفان و صوفی گری جستجو کرد. جایگاه نوستالژی در روح و جان، دل و قلب انسان است. برابرهای نوستالژی در هر دو زبان فارسی (حسرت و دلتنگی) و روسی (тоска) نمی توانند بطور یکسان مفهوم نوستالژی را منتقل کنند. بنابراین از ابزار تکمیلی بیشتری از طریق وابسته های زبانی و متن برای رساندن این مفهوم استفاده می شود. به نظر می رسد برابرهای زبانی در زبان فارسی از تنوع واژگانی گسترده ای برخوردار است. در فرهنگ کلامی روسی، واژه тоска از دربرگیری گسترده تر معنایی نوستالژی نسبت به «حسرت» در فرهنگ کلامی ایرانیان برخوردار است. مفهوم «دلتنگی برای میهن» در زبان فارسی به کمک ترکیب های «غم غربت» و یا «غم دوری از وطن» بیان می شود. در زبان روسی از گسترنده های فرعی чужая страна (کشور غریب / غربت) و یا чужбина (غربت) برای رساندن این مفهوم استفاده می شود. در پژوهش حاضر از روش تحقیق کتابخانه ای و زبان شناسی توصیفی مقایسه ای بهره گرفته شده است. نتیجه و نوآوری پژوهش حاضر از یک سو به مشخص کردن مؤلفه های معنایی دربرگیرنده نوستالژی مربوط می شود و از سوی دیگر، طبقه بندی فرمول های زبانی نوستالژی را در دو زبان مورد مقایسه مد نظر دارد.
۳۷۲.

تحلیل و طبقه بندی معنی شناختی استعاره های مفهومی در افعال مرکب فارسی: مطالعه ای در چارچوب زبان شناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره ۱۵ مهر و آبان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۸۲) ۴۰۷-۳۶۱

کلیدواژه‌ها: استعاره معنی شناسی شناختی افعال مرکب فارسی نگاشت مفهوم سازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۹۷
پژوهش حاضر می کوشد تا با اتکا بر ارکان معنی شناسی شناختی در تحلیل استعاره به تحلیل و طبقه بندی انواع استعاره های مفهومی و همچنین شیوه مفهوم سازی آن ها در میان افعال مرکب فارسی بپردازد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی است. جمع آوری داده ها از طریق فرهنگ 8 جلدی سخن و همچنین پایگاه دادگان زبان فارسی صورت گرفته است. داده های پژوهش بالغ بر 1000 فعل مرکب فارسی است که در قالب 20 همکرد رایج زبان فارسی که به ازای هر کدام 50 ترکیب فعلی از زبان فارسی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. درواقع هدف نگارندگان این است تا انواع استعاره های مفهومی و بسامد آن ها و همچنین شیوه مفهوم سازی آن ها را در زبان فارسی تحلیل کنند. هدف اصلی جستار پیش رو پاسخ گویی به پرسش های زیر است: 1. مفهوم سازی استعاری در افعال مرکب زبان فارسی چگونه شکل می گیرد؟ 2. از میان استعاره های مفهومی رایج کدام یک دارای بسامد وقوع بیشتری است؟ نتایج نشان دادند که در این پیکره پنج حوزه مبدأ شیء، ظرف، انسان، جاندار و ماده که همگی متعلق به استعاره های هستی شناختی هستند با اختلاف زیادی (به ویژه دو حوزه اول) پربسامدترین حوزه های مبدأ در این پیکره از زبان فارسی هستند.
۳۷۳.

بررسی نحوی و معنایی فعل «خواستن» در زبان فارسی: (تحلیلی پیکره بنیاد در چارچوب دستور نقش و ارجاع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره ۱۵ مهر و آبان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۸۲) ۲۷۳-۲۳۷

کلیدواژه‌ها: دستور نقش و ارجاع سلسله مراتب روابط میان بندی سلسله مراتب معنایی روابط الحاق پیوند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۸۳
فعل «خواستن» در زبان فارسی دارای ماهیتی دوگانه است، به گونه ای که می تواند هم زمان به عنوان فعل کمکی و فعل واژگانی به کار رود. «خواستن» در مقام فعل واژگانی مبین معانی مختلفی است که در قالب ساختارهای متفاوتی نیز بیان می شود. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بحث و بررسی ابعاد نحوی و معنایی این فعل در ساخت های مختلف است. نگارندگان معتقدند که دستور نقش و ارجاع با رویکردی که به مطالعه ساخت های مرکب دارد، می تواند از عهده توصیف همه جانبه ساخت های مورد نظر بر آید. در این دستور ساخت های مرکب براساس «سلسله مراتب میان بندی» تبیین می شوند. سلسله مراتب مذکور خود متشکل از دو پیوستار نحوی و معنایی است. در بُعد نحوی روابط الحاق پیوند مد نظر هستند و در پیوستار معنایی نوع روابط معنایی براساس محمول اصلی مطرح است. در همین راستا تلاش شد که انواع کاربردهای فعل «خواستن» براساس سلسله مراتب توصیف شوند و از این رهیافت نیز مفروضات دستور نقش و ارجاع بر مبنای یافته های پژوهش آزموده شوند. برخی یافته ها حاکی از آن است که فعل «خواستن» به جهت معنایی در زمره محمول های روان کنش، سببی امری و نگرش گزاره ای جای می گیرد و در بُعد نحوی نیز در قالب هم وابستگی مرکزی و ناهم پایگی مرکزی بروز می یابد. گفتنی است داده های پژوهش حاضر برگرفته از پیکره همشهری 2 هستند.
۳۷۴.

خلاقیت استعاری در داستان های کوتاه زکریا تامر (مورد کاوی دو مجموعه داستان کوتاه صهیل الجواد الأبیض و دمشق الحرائق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره ۱۵ خرداد و تیر ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۸۰) ۱۸۹-۱۶۳

کلیدواژه‌ها: زبان شناسی شناختی خلاقیت استعاری زکریا تامر صهیل الجواد الأبیض دمشق الحرائق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۷۱
زبان شناسان شناختی منکر خلاقیت استعاری شاعران و نویسندگان نیستند. براساس نظریه «شعرشناسی شناختی» لیکاف و ترنر (1989) شاعران و نویسندگان در آثارشان اغلب از همان استعاره های مفهومی معمولی در زبان عادی و روزمره استفاده می کنند و خلاقیت شاعرانه نتیجه به کارگیری و تغییر استادانه همین استعاره های مفهومی روزمره در اثر بهره گیری از چهار ابزار مفهومی: گسترش، پیچیده سازی، پرسش و ترکیب است. هدف اصلی از این پژوهش معرفی این شگردها و بررسی قابلیت کاربرد آن ها در تحلیل شناختی پاره ای از استعاره های نو در دو مجموعه از داستان های کوتاه زکریا تامر (1931) نویسنده مشهور و معاصر سوری است. تحلیل داده ها نشان می دهد تامر در داستان هایش از همان استعاره های مفهومی روزمره استفاده کرده است. بنابراین، خلاقیت این نویسنده می تواند نتیجه بهره گرفتن از ابزارهای نامبرده در کاربرد استادانه استعاره های معمولی باشد. برپایه تحلیل داده ها، تامر در آفرینش استعاره های بررسی شده، بیشتر از ابزار ترکیب و کم تر از ابزار پرسش بهره برده و از ابزارهای گسترش و پیچیده سازی به طور متوسط استفاده کرده است. نتایج به دست آمده همچنین نشان می دهد تامر با بهره گیری هوشمندانه از استعاره علاوه بر ایجاد ظرافت و زیبایی در بیان، مفاهیم و پیام داستان هایش را به خواننده انتقال می دهد.
۳۷۵.

بررسی سوگیری جنسیتی در کتاب ‌های «فارسی ایران امروز» و «گام اوّل»: پژوهشی پیکره بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال ۱۶ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۵۲ 39 - 69

کلیدواژه‌ها: اجتماعی شدگی جنسیت سوگیری جنسیتی نقش های جنسیتی و هویت جنسیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۳۹
نمایش نادرست و یا نمایش ندادن نقش هر یک از دو جنس زن و مرد در مواد آموزشی زبان، نشان از سو گیری جنسیتی دارد و منجر به بازتولید کلیشه های جنسیتی در زبان آموزان خواهد شد. پژوهش حاضر به بررسی چگونگی بازنمایی جنسیت در مواد آموزشی آزفا، به ویژه تألیف نگارندگان خارج از ایران و داخل ایران می پردازد. به این منظور، کتاب «فارسی ایران امروز، جلد1» به عنوان نمونه ای از اثر نگارندگان خارج از ایران و کتاب «گام اوّل» به عنوان نمونه ای از تألیف نگارندگان داخل ایران، مورد ارزیابی قرار گرفته اند. پژوهش حاضر پیکره بنیاد است. بنابراین، در گام نخست براساس متن ها و تصاویر مواد آموزشیِ پیش گفته، پیکره های جداگانه مناسبی با هدف پژوهش ایجاد شد. سپس با استفاده از نرم افزارهای استروگرپ و لنکس باکس پیکره ها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند و جدول هایی برای تحلیل و بررسی پرسش های پژوهش، ارائه شد. یافته های پژوهش نشان می دهد منبع های آموزشی مورداشاره، در بخش بازنمودهای زبانی (اسم های، صفت ها و شمار مشارکت کننده ها در گفت وگو) و نیز در بخش بازنمودهای غیرزبانی (مشاغل و تصاویر) پراکندگی جنسیتی یکسانی ندارند و جلوه های سوگیری جنسیتی در این منابع درسی بارز است. مقایسه دو منبع نیز نشان می دهد اگر چه کتاب «فارسی ایران امروز» نسبت به کتاب «گام اوّل» سوگیری جنسیتی متعادل تری دارد و با شرایط جامعه ایران امروز سازگاری بیشتری را نشان می دهد؛ ولی هر دو کتاب به بازبینی دوباره نیاز دارند. یافته های این پژوهش می تواند برای برنامه ریزان آموزشی، نگارندگان کتاب های درسی، معلمان آزفا و زبان شناسان اجتماعی برای ایجاد فضای آموزشی عادلانه و دور از کلیشه های جنسیتی مفید باشد.
۳۷۶.

Developing the Intercultural Communicative Competence of Iranian Medical ESP Students Through Explicit Instruction(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: English Language Teaching and Learning. No. ۳۴, Fall & Winter ۲۰۲۴ 221 - 240

کلیدواژه‌ها: corrective intercultural communicative competence Multicultural Personality Questionnaire cultural empathy social initiative flexibility open-mindedness Emotional stability

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۴۲
As the world evolves into more globalized, ethnically, and linguistically mixed societies, Intercultural Communicative Competence (ICC) stages itself as a crucial asset. This fact holds particularly true when it comes to increasingly globalized healthcare academic milieux, where cultivating ICC is crucial for healthcare professionals to interact effectively with patients from diverse cultural backgrounds. The present study, employing a quasi-experimental pretest-posttest control group design, explored the development of ICC among nursing, as the control group (27 participants), and medical students (32), as the experimental one through explicit ICC training at Zanjan University of Medical Sciences in Zanjan, Iran. Hence, targeted ICC training effectiveness in enhancing the cultural empathy (CE), flexibility (F), social initiative (SI), open-mindedness (OM), and emotional stability (ES) of medical students was investigated employing the Multicultural Personality Questionnaire (MPQ) as a key tool to gauge learners' ICC before and after the training. The findings showed a significant improvement in the participants' all ICC sub-scales, indicating the positive impact of explicit training on the development of CE, F, SI, and OM.
۳۷۷.

مقایسه صرف فعل در چند گویش مرزی خراسان رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های ایرانی سال ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۴) 183 - 199

کلیدواژه‌ها: صرف فعل گویش خوافی گویش تایبادی گویش جامی خراسان رضوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۰۴
در گویش های فارسی خراسان شمالی و حتی رضوی گاه آمیختگی هایی را با الگوهای زبانی برخی اقوام مهاجر شاهد هستیم که موجب شده اطلس گویشی آن ها ناهمگن شود. این در حالی است که نواحی جنوبی استان خراسان رضوی و نیز خراسان جنوبی به جهت واقع بودن در حاشیه کویر و دوری از مرکز، گویش های فارسی اصیلی دارد که برخی از ویژگی های فارسی میانه و دری آغازین را به یادگار داشته و در مواردی با گویش های فارسی مرزی در افغانستان نیز بی شباهت نیست. به دلیل ماهیت پیکره بنیاد پژوهش در زبان ها و گویش های ایرانی بررسی تطبیقی آن ها در تحقیقات دانشگاهی کشور چندان معمول نبوده و کمبود اطلاعات گویشی با رویکرد مقایسه ای، انجام این دسته از پژوهش ها را محدود کرده است. مقاله حاضر از نتایج یک تحقیق میدانی در باب بررسی تطبیقی گویش های مرزی شرق ایران است که در آن گونه های متنوع صرف فعل در زمان های مختلف در چند گویش از نواحی جنوبی استان خراسان رضوی شامل شهرهای خواف، تایباد و تربت جام همراه با مثال های مرتبط ارائه شده اند. پژوهنده به این منظور از رهگذر مصاحبه و همچنین مشاهده مستقیم، پیکره گویشی مورد نیاز را استخراج و ثبت کرده است. تعداد گویشوران از هر گویش 5 نفر مرد و زن بومی با میانگین سن 60 سال است. نتایج تحقیق حاضر حاکی از تفاوت هایی در ساخت فعل در برخی از گویش های مورد مطالعه از حیث نمود استمرار در زمان های حال و گذشته مستمر (ملموس) و نیز درج پیشوند be بر ابتدای برخی ساخت های گذشته، همسو با زبان فارسی میانه است.
۳۷۸.

نقش خودکارآمدی نگارش و استراتژی نگارش در عملکرد نگارشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره ۱۵ بهمن و اسفند ۱۴۰۳ شماره ۶ (پیاپی ۸۴) 405 - 436

کلیدواژه‌ها: خودکارآمدی نگارش استراتژی های نگارش عملکرد نگارشی نگارش استدلالی نگارش روایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۷۰
هدف این پژوهش بررسی رابطه بین خودکارآمدی نگارش و استراتژی در عملکرد نگارشی است. بدین منظور، 110 شرکت کننده دو پرسش نامه، شامل پرسش نامه خودکارآمدی نگارش و پرسش نامه استراتژی نگارش را تکمیل کردند و دو نگارش استدلالی  و روایی  منتخب از بخش نگارش آزمون تافل را نوشتند. برای تحلیل داده ها، از ضریب هم بستگی و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه استفاده شد. یافته ها نشان داد که هیچ رابطه معناداری بین خودکارآمدی نگارش و استفاده از استراتژی نگارش وجود نداشت. رابطه معناداری بین خودکارآمدی نگارش و موفقیت در نگارش پیدا شد. همچنین، رابطه منفی بین استراتژی نگارش و عملکرد نگارشی دیده شد. نتایج رگرسیون نشان داد که تنها خودکارآمدی نگارش عملکرد نگارشی را پیش بینی کرد. نتایج این پژوهش می تواند به معلمان زبان کمک کند تا عملکرد نگارش زبان آموزانشان را بهبود بخشند.
۳۷۹.

Insights into Moral Education: Iranian English Teachers’ Conception of Morality(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره ۱۵ فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۷۹) 293 - 319

کلیدواژه‌ها: morality moral theory Gender teaching experience Iranian English Teachers

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۸۷
The present study attempted to look deeply into how Iranian English teachers defined morality and if there was any significant difference with respect to gender and years of teaching experience. The study followed a mixed-methods design including a semi-structured interview and a multiple choice single-item questionnaire. The results revealed that while the main concern for the participants in different decades of teaching was choosing right over wrong, the prevailing theme for male and female teachers differed in that the male teachers moved towards less personalized and more agentic conceptions, whereas female teachers were more concerned with the context and society as their experience increased. The analysis of the quantitative data also illustrated there was a significant difference between female and male teachers in the 2nd and 3rd decades of teaching. Moreover, the differences between participants based on their level of experience were statistically significant
۳۸۰.

Iranian EFL Teachers’ Perceptions of Learner Autonomy and their Beliefs about the Role of Textbooks in Fostering it: A Mixed-Methods Study

نویسنده:
منبع: Mixed methods studies in English language teaching,Vol ۱, Issue ۱, Spring ۲۰۲۴ 107 - 126

کلیدواژه‌ها: EFL Iranian EFL textbooks learner autonomy teacher's perceptions

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۸۹
In recent years, there has been a growing recognition of learner autonomy; however, the roles of teachers and language materials in fostering in have not received due attention. This mixed methods study investigated the association between what Iranian teachers perceived of LA and what they thought about the role of textbooks in fostering EFL learners’ LA, and to what extent they believed the principles of LA in their classrooms. The participating teachers were 200 male and female teachers that taught Iranian tenth-grade EFL textbook in senior high schools of Qom, Arak, and Karaj. The first instrument was a questionnaire developed by Borg and Al-Busaidi (2012), which primarily focused on the teachers’ perspectives and opinions about LA. The second questionnaire was used to investigate how Iranian EFL teachers think the EFL textbook Vision 1 helps foster LA. The questionnaire was developed based on the LA principles (Fenner & Newby, 2000). The last instrument was an interview protocol that was developed by the researcher to gain a deeper understanding of teachers’ promoting LA in their teaching. The interview protocol also was based on Fenner and Newbys’ (2000) principles. For this study, the questionnaire data were collected through two questionnaires. Moreover, an interview protocol was used to gather qualitative data from 12 teachers, who participated in the interviews (i.e., 2 face-to-face and 10 online interviews). The result of the bivariate correlation test showed that there was a significant relationship between teachers’ perception of learner autonomy and their opinions about the LA-fostering role of the Iranian 10th-grade EFL textbook. The results of the interview analysis showed that the principles of learner autonomy were largely approved of by the interviewees. The study has some implications for textbook developers, teachers trainers, and teachers.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان