درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: افزایش بهره وری هزینه های سلامت برای تمامی کشورها مهم است. در راستای افزایش بهره وری دربخش بهداشت و سلامت داده های ورودی و خروجی می توانند مقادیر فازی اختیار کنند. هدف این پژوهش ارائه یک مدل جدید از تحلیل پوششی نادقیق، بهره وری استان های کشور در بخش بهداشت و درمان بود تا ضمن شناسایی استان های بهره ور، شاخص های حساس هر استان نیز شناسایی شد تا امکان افزایش بهره وری هر استان نیزفراهم گردد. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی و جامعه پژوهش شامل بخش بهداشت و درمان نظام سلامت کشور ایران است. اطلاعات لازم از طریق مستندات کتابخانه ای، سایت های اینترنتی، مدیریت آمار و فناوری اطلاعات دانشگاه های علوم پزشکی استان های کشور در سال 1395گردآوری شد. داده ها با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی نادقیق با داده های فازی محاسبه شد. تحلیل یافته ها به کمک نرم افزار GAMS انجام شد. یافته ها: باتوجه به مدل جدید بهره وری پیشنهادی به ازای و استان های سمنان، کردستان و مازندران براساس شاخص های" رضایت مندی بیماران"،"نسبت تعداد پزشکان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی به جمعیت استان" کارا و سایر استان ها براساس دو شاخص فوق الذکر ناکارا می باشند. که می توانند به ترتیب واحدهای مرجع برای سایر استان ها در بخش بهداشت و درمان قرارگیرند. شاخص نسبت تعداد پزشکان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی به جمعیت استان نیز به عنوان حساس ترین شاخص معرفی شد. شاخص"نسبت تعداد پرستاران به جمعیت استان "نسبت به دیگرشاخص ها دارای حساسیت کمتری بود. نتیجه گیری: استان کردستان براساس حساس ترین شاخص توانسته است بالاترین تکرار را برای مرجع بودن کسب کند. سایر استان ها از طریق بهبود کمی و کیفی خدمات، افزایش رضایتمندی بیماران، ارزیابی مستمر عملکرد و افزایش تعداد پزشکان شاغل در دانشگاه می توانند به سمت بیشترین اندازه مقیاس بهره وری و نیز صرفه جویی در منابع هدایت شوند.

مقدمه : بی عدالتی در دسترسی به تسهیلات مراقبت سلامت در منطقه می تواند ناشی از تخصیص نامتوازن این منابع باشد. هدف این مطالعه سنجش میزان برابری در توزیع منابع فیزیکی و انسانی بخش سلامت در بین شهرستان های استان لرستان است. روش کار: مطالعه حاضر مطالعه ای توصیفی- تحلیلی است. سنجش برابری در توزیع منابع بخش سلامت با توجه به مولفه هایی مانند تعداد پزشک (عمومی، متخصص)، دندانپزشک، داروخانه، تخت بیمارستانی، آزمایشگاه، پرتوپزشکی، پیراپزشکی و خانه های بهداشت صورت گرفت. داده ها از سالنامه های آماری استان جمع آوری و برای سنجش وضعیت توزیع منابع سلامت از شاخص های جینی، گس ورث و عدم تشابه استفاده گردید. آنالیز داده ها با استفاده از افزونه DASP و نرم افزار12Stata انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار ضریب جینی و شاخص گس ورث در دوره مورد بررسی، به ترتیب مربوط به تخت بیمارستانی (51/0-02/3) و خانه های بهداشت بوده (17/0-49/0) است. همچنین بیشترین مقدار شاخص عدم تشابه مربوط به پزشکان متخصص (سال 85 و 86) و تخت بیمارستانی (سایر سالهای مورد بررسی) بود، در حالی که کمترین مقدار این شاخص مربوط به پیراپزشکان بود. همچنین بررسی روند توزیع منابع طی دوره مذکور نشان می دهد که پزشکان متخصص، آزمایشگاه و خانه های بهداشت روند کاهشی و سایر منابع روند افزایشی داشته اند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش، توزیع ناعادلانه و نامتناسب منابع سلامت این استان را نشان می دهند؛ بنابراین، پیشنهاد می گردد این وضعیت با سیاست های باز توزیعی مناسب اصلاح گردد و در تخصیص منابع، اولویت اول به مناطق کمتر توسعه یافته داده شود.

مقدمه: آموزش های کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی در سطوح مختلف، تعلیم نیروی انسانی را برای کار در کتابخانه های مختلف پزشکی دنبال می کنند. هدف این پژوهش، بررسی صلاحیت های موردنیاز کتابداران دانشگاه های علوم پزشکی کشور و میزان تطابق آن با سرفصل های رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی است. روش کار: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و به شیوه پیمایشی در سال 1395 انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش، اعضای هیأت علمی گروه کتابداری پزشکی، مدیران کتابخانه ها و کتابداران شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی کشور بودند که 240 نفر به شیوه ی نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه ی محقق ساخته انجام گرفته است. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد، از دیدگاه اعضای هیأت علمی صلاحیت های جستجوی اطلاعات، از دیدگاه مدیران کتابخانه ها صلاحیت های مدیریتی و از دیدگاه کتابداران صلاحیت های فردی و اخلاقی به عنوان صلاحیت های اصلی شناسایی شدند، از دیدگاه هر سه جامعه مورد بررسی، صلاحیت های پژوهش، به عنوان کم اهمیت ترین صلاحیت ها بیان شدند. هم چنین میزان انطباق صلاحیت های موردنیاز کتابداران با سرفصل های رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، در مقطع کارشناسی 60 درصد و در مقطع کارشناسی ارشد 66 درصد ارزیابی شد. نتیجه گیری: کتابداران پزشکی به منظور ارتقاء دانش و مهارت های حرفه ای خود لازم است از توانایی های حرفه ای برخوردار باشند و مجموعه صلاحیت های ارائه شده در این پژوهش می تواند برای حرفه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی مفید و موثر واقع شود.

مقدمه امروزه اطلاعات سلامت نه تنها اطلاعات پرونده های پزشکی، بلکه اطلاعاتی که جنبه پیشگیری، تشخیصی، درمانی و توانبخشی دارد، مانند کتاب ها، جزوها، مقالات و غیره را نیز شامل می شود(اطلاعات سلامت سبز). این اطلاعات به افراد کمک می کند که کمتر به بیماری مبتلا شوند و در صورت بیماری نیز سریع تر درمان گردند؛ مانند اطلاعات مرتبط با تغذیه و غیره. این اطلاعات با مشارکت متخصصان سلامت و متخصصان اطلاعات سلامت(کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی و متخصصان فناوری اطلاعات سلامت) تهیه و ارائه می شود. این مشارکت در قالب حق دسترسی و استفاده بیماران از اطلاعات سلامت در ادامه بیان خواهد شد: اطلاعات سلامت معتبر، حق بیماران و خانواده های آنها از اولین حقوقی که می توان برای همگان قائل شد، حق دسترسی و استفاده از اطلاعات سلامت معتبر است و بیماران نیز از این امر مستثنی نیستند؛ به عبارتی نیازهای اطلاعاتی انسان به ویژه در حوزه سلامت ایجاب می کند که این حق برای همگان مسلم شمرده شود و بستر آن برای همه و از جمله بیماران فراهم گردد. حق دسترسی سریع بیماران به اطلاعات سلامت بین ایجاد یک نیاز اطلاعاتی و پاسخگویی به آن باید زمانی کوتاه باشد؛ زیرا طولانی شدن پاسخگویی می تواند مشکلات متعددی برای بیماران ایجاد نماید. براین اساس، بهره گیری از فناوری های نوین می تواند این امر را تسهیل و تسریع نماید. تولید برنامه های کاربردی، راه اندازی وب سایت ها و غیره از جمله این فناوری های نوین اطلاعاتی هستند. حق دستر سی به مواد خواندنی سلامت به زبان ساده زبان متون علمی زبانی خاص و قابل استفاده برای متخصصان سلامت است. اما بیماران و خانواده هایشان نیز باید از دانش سلامت کافی برخوردار باشند. بر این اساس، تهیه و ارائه مواد خواندنی سلامت به زبان ساده و قابل فهم در قالب جزوه، وب سایت، کتاب، برنامه ای کاربردی به بهبود فرایند پیشگیری، درمان و توانبخشی بیماران کمک می کند. حق داشتن سواد اطلاعات سلامت افزایش کیفیت زندگی، منوط به داشتن دانش سلامت کافی است. برای داشتن دانش سلامت کافی نیز داشتن و به کارگیری سواد اطلاعات ضروری است. برای کسب این قابلیت، لازم است بیماران و خانواده آنها آموزش های لازم را زیر نظر کتابداران پزشکی ببینند. حق بهره گیری از خدمات و منابع اطلاعات سلامت برای تحقق این هدف، بیماران باید در ابتدا آگاهی لازم را کسب نمایند و در ادامه، نگرش و رفتار آنها نسبت به سلامت تغییر یابد. بازاریابی اجتماعی می تواند به این امر کمک بسیار نماید که معرفی و ارائه خدمات اطلاعات سلامت در بین مردم می تواند بخشی از این اقدام اساسی باشد. حق دریافت مشاوره اطلاعاتی مشاوره اطلاعاتی توسط متخصصان سلامت و در حوزه هایی توسط کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی و نیز کتابداران کتابخانه های عمومی متبحر در حوزه سلامت، از طریق آموزش، تهیه منابع معتبر و گفتگوهای دو طرفه حاصل می شود. نتیجه گیری با توجه به تأکید سازمان بهداشت جهانی مبنی بر دسترسی همگان به اطلاعات سلامت[1] و نیز پیش بینی این موارد توسط دولت ها در سیاست های ملی اطلاعات، لازم است در ایران بستر مناسب در تحقق این رسالت نیز فراهم گردد؛ بنابراین، تهیه، سازماندهی و دسترس پذیر ساختن اطلاعات سلامت معتبر در زمان و مکان مناسب برای همگان به کاهش هزینه های درمانی[3، 2] پیشگیری از بیماری ها[4] و ارتقای سطح سلامت جامعه کمک می کند. در این فرایند، مشارکت و همگرایی متخصصان سلامت و متخصصان اطلاعات سلامت می تواند بسیار موثر باشد. شاید بتوان نقش متخصصان سلامت را تایید محتواهای فراهم شده و نقش کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی را گزینش و تهیه منابع اطلاعاتی، مشاوره اطلاعاتی، سازماندهی و دسترس پذیر ساختن اطلاعات سلامت دانست. همچنین متخصصان فناوری اطلاعات سلامت به فراهم آوری زیرساخت های فناوری اطلاعات و نیز تولید فناوری های اطلاعاتی نوین مانند برنامه های کاربردی به منظور تحقق این حقوق می پردازند. در پایان باید گفت، لازم است وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی این حقوق را در سیاست های ملی اطلاعات سلامت پیش بینی نماید و بستر لازم را برای اجرای آن فراهم آورد.

مقدمه: سیستم های اطلاعات بیمارستانی در بهبود هماهنگی بین بخش های مختلف و افزایش کارایی فرآیندها، نقش بسزایی دارند. اما علیرغم مزایای فراوان، بسیاری از بیمارستان ها در فرآیند پیاده سازی این دستگاه ها با رخدادها و موانع فراوانی روبه رو می شوند که می توان آن ها را در قالب ریسک های مدیریتی، فنی، سازمانی و فردی دسته بندی کرد هدف مطالعه حاضر ارائه مدلی برای شناسایی و اولویت بندی ریسک ها در طراحی و پیاده سازی سیستم اطلاعات بیمارستانی می باشد. روش کار: این پژوهش ابتدا با مطالعه ادبیات علمی موضوع، ریسک های حوزه تحقیق شناسایی، استخراج و دسته بندی گردیدند. سپس با نظرسنجی از افراد مطلع، پیامدهای وقوع آن ها استخراج گردید. ریسک ها بر اساس میزان تأثیرشان در شکست پروژه، بر اساس نظر متخصصین حوزه فناوری اطلاعات سلامت و انفورماتیک پزشکی در بیمارستان میلاد و با بهره گیری از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، رتبه بندی شدند. روایی پرسشنامه از طریق سنجش اعتبار محتوا و اعتبار وابسته به ملاک و پایایی آن از طریق نرخ سازگاری ماتریس ها تأیید گردید. یافته ها: بیشترین امتیاز کسب شده در عوامل چهارگانه ریسک های شناسایی شده، مربوط به عوامل مدیریتی با وزن 84 درصد و کمترین امتیاز کسب شده مربوط به عوامل سازمانی با وزن نسبی 01/0 می باشد. پس از ضرب پیامدهای ریسک در احتمال وقوع آن ها، اولویت ها در بیمارستان میلاد تغییر یافت. نتیجه گیری: به کارگیری افراد باتجربه و متخصص درزمینه فناوری اطلاعات سلامت، ارائه آموزش های لازم و بسترسازی فنی جهت پیاده سازی سیستم همراه با اختصاص منابع موردنیاز بیمارستان، توجه ویژه به عوامل مبتنی بر روابط میان فردی در کاهش عوامل شکست پروژه پیاده سازی سیستم اطلاعات بیمارستان بسیار مؤثر می باشد.

مقدمه: بیمارستان ها از جمله مراکز بسیار مهم در زمان وقوع بلایا به شمار می روند. به منظور موفقیت در مواجهه با بلایا، آگاهی از عوامل تأثیرگذار مدیریت بلایا بسیار ضروری است. هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر مدیریت بلایا در بیمارستان های استان هرمزگان بوده است. روش کار: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاریردی و از نوع توصیفی پیمایشی است که در سه مرحله و در سال 1395 انجام شد. شناسایی مولفه های اصلی مدیریت بلایا در بیمارستان ها با استفاده از روش مطالعات کتابخانه ای، شناسایی عوامل موثر با استفاده از روش دلفی و اولویت بندی عوامل موثر با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته و بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت نمره دهی صورت پذیرفت. به منظور سنجش روایی پرسشنامه از روش قضاوت خبرگان استفاده و پایایی پرسشنامه با روش همبستگی پیرسون اندازه گیری شد (89/0). یافته ها: مهمترین عوامل موثر در مرحله پیشگیری و کاهش اثرات، مرحله آمادگی، مرحله پاسخ و مرحله بازیابی به ترتیب استانداردسازی تسهیلات درمانی (وزن 02975/0)، تدوین برنامه راهبردی پاسخ در حوزه درمان استان (وزن 02895/0)، ایجاد منطقه درمان پیشرفته در محل حادثه (وزن 02834/0) و پیگیری بازسازی و نوسازی تسهیلات درمانی و ستادی نظام سلامت (وزن 02865/0) است. نتیجه گیری: به منظور آمادگی بیشتر در برابر بلایا، بهتر است بیمارستان های استان هرمزگان تدوین برنامه راهبردی پاسخ را در اولویت برنامه های خود قرار دهند. عوامل موثر شناسایی شده می تواند به عنوان راهنمایی مناسب در راستای آمادگی بهتر در برابر بلایا به کار گرفته شود.

مقدمه: این پژوهش با هدف تعیین و مقایسه دیدگاه پرستاران در زمینه فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان های تابعه دانشگاه شاهد انجام شد. روش کار: این مطالعه به شکل توصیفی مقطعی در س ال 1394 و با استفاه از پرسشنامه «پیمایش بیمارستان در مورد فرهنگ ایمن ی بیمار» انجام گرفت. جامع ه پ ژوهش شامل کلی ه پرستاران ش اغل در بیمارستان های تابعه دانشگاه شاهد بود. تحلیل داده های پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: تعداد 94 نفر از 120 پرستار در پژوهش مشارکت داشتند. نمرات ابعاد فرهنگ ایمنی بیمار به ترتیب مربوط به بعد ایمنی بخش محل خدمت پرستاران (61/2)، ایمنی بیمار (39/2)، ایمنی بیمارستان (26/2)، ارتباطات (21/2)، تناوب گزارش دهی حوادث ناخواسته (14/2)، و کمترین میانگین مربوط به بعد سوپروایز واحد (85/1) بود. در کل میانگین نمرات ابعاد در سطح پایین (میانگین کمتر از 5/2) گزارش شده است. قوی ترین همبستگی بین بعد بخش محل کار و سوپروایزر وجود داشت (00/0, p=44/0r=). نتیجه گیری: حمایت مدیریت ارشد از ایمنی بیمار، رویکرد کارگروهی، سنجش اثربخشی تغییرات ایمنی بیمار و برخورد محترمانه کارکنان با یکدیگر، از جمله نقاط قوت بیمارستان در زمینه فرهنگ ایمنی بیمار بودند. همچنین وجود فرهنگ سرزنش، کمبود تعداد کارکنان، ساعت کار طولانی، عدم تشویق فرهنگ ایمنی بیمار، عدم توجه به پیشنهادهای کارکنان، نبود فرهنگ پیشگیری، هماهنگی ناکافی بخش ها و واحدهای بیمارستانی، از جمله نقاط ضعف تاثیرگذار بر کاهش ابعاد فرهنگ ایمنی بیمار بودند. انجام چنین مطالعاتی می تواند راهگشایی برای بهبود فرهنگ ایمنی بیمار و در پی آن ارتقای کیفیت خدمات سلامت باشد.

مقدمه: یکی از انواع مقالات دارای اهمیت در حوزه علوم پزشکی، مقالات مروری نظام مند هستند. این مطالعات از طریق یکپارچه سازی شواهد موجود، اطلاعات لازم برای تصمیم گیری را فراهم می سازند. هدف مقاله حاضر بررسی وضعیت مقالات مروری نظام مند حوزه پزشکی ایران، میزان استناد به آن ها و شناسایی عوامل موثر بر استنادها در این مقالات است. روش کار: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با استفاده از روش علم سنجی و آزمون های آماری به بررسی وضعیت 382 مقاله مروری نظام مند حوزه پزشکی ایران در پایگاه وب آو ساینس پرداخته است. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان دادکه حدود 60 درصد مقالات مروری نظام مند حوزه پزشکی ایران، طی سال های 2013 تا 2015 منتشرشده اند. گروه موضوعی پزشکی عمومی وداخلی بیش از 15 درصد مقالات مروری را منتشر کرده است. گروه موضوعی گوارش و کبد با متوسط 18 استناد به هر مقاله، در رده اول قرار دارد. بیشترین استناد دریافتی به یک مقاله 274 بار بوده است. از میان هفت عامل موثر بر استناد (طول مقاله، طول عنوان، طول چکیده، تعداد کلیدواژه، تعداد نویسندگان، تعداد منابع و ماخذ و میزان همکاری های بین المللی) تنها بین دو متغیرکشورهای مشارکت کننده و تعداد منابع و مآخذ مقاله با تعداد استنادهای آنها در مقالات مروری پزشکی ایران رابطه معنی داری وجود داشت و رابطه ای میان سایر عوامل بر استناد در این نوع مقالات وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد، مقالاتی که به صورت بین المللی نوشته شده اند، استناد بیشتری دریافت کرده اند. بنابراین نگارش مقاله با نویسندگان بین المللی یکی از راهکارهای افزایش استناد به مقاله و رویت پذیری بیشتر آن است.

مقدمه: در اقتصاد دانشی برخلاف اقتصاد صنعتی، دانش یا سرمایه فکری به عنوان عامل تولید ثروت در مقایسه با سایر دارایی ها، بر کسب مزیت رقابتی و پیشبرد اهداف سازمانی نقش بسزایی ایفا می کند. هدف این تحقیق بررسی تاثیر سرمایه فکری برفرایند های مدیریت دانش در دانشگاه علوم پزشکی استان مازندران است. روش کار: جامعه آماری پژوهش 230 نفر شامل کلیه پرسنل این دانشگاه بودکه پس از توزیع، 183 پرسشنامه جمع آوری شد. پژوهش حاضر توصیفی - پیمایشی از نوع همبستگی است که برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سرمایه فکری بنتیس (42 سوال) و پرسشنامه مدیریت دانش لاوسون (24سوال) استفاده شد. روایی و پایایی پرسشنامه ها حاکی از آن بودند که ابزارهای اندازه گیری از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار هستند . یافته ها: نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها بر اساس نرم افزار SMART PLS 3.2.4 و با استفاده از آماره آزمون (t) و ضرایب مسیر(ß) نشان داد که سرمایه فکری بر فرایندهای مدیریت دانش (دانش آفرینی، جذب دانش، سازماندهی دانش، ذخیره دانش، انتشار دانش و بکارگیری دانش) تاثیرنسبتا قوی و معناداری داشته است. نتیجه گیری: سازمان ها به خوبی متوجه این امر شده اند که باید بیشتر به سرمایه های فکری و دانشی خود توجه کنند تا بتوانند بقا و اثربخشی عملکرد خود را تضمین نمایند، به بیان دیگر، شناسایی، بهبود و تقویت سرمایه فکری و ابعاد آن به عنوان یکی از قابلیت های مهم سازمان در خلق، تسهیم و کاربرد دانش سازمانی، می تواند باعث توسعه فعالیتهای دانش محور و استراتژی مدیریت دانش شود.

مقدمه: یکپارچه سازی کتابخانه های دیجیتالی یکی از راهکارهای تحقق برنامه یکپارچه سازی فرآیندهای کاری در نقشه جامع علمی نظام سلامت است که بسیار مورد تأکید وزارت بهداشت می باشد. هدف این پژوهش شناسایی عوامل راهبردی مؤثر بر یکپارچه سازی کتابخانه های دیجیتالی و تعیین میزان تأثیرگذاری آنها می باشد. روش کار: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی پیمایشی است. نخست، با مرور پیشینه پژوهش عوامل راهبردی شناسایی و با نظرسنجی از 15 نفر از متخصصان کتابخانه های دیجیتالی که با روش گلوله برفی تعیین شدند، عوامل ارزیابی، تکمیل و با روش تاپسیس فازی رتبه بندی شدند. در نهایت، با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته میزان تأثیرگذاری عوامل با نظر مدیران کتابخانه های علوم پزشکی تعیین شدند. مدل اندازه گیری عوامل راهبردی با روش تحلیل عاملی تأییدی و نرم افزار آموس ترسیم شد. یافته ها: تعیین ضریب تأثیرگذاری عوامل راهبردی بر یکپارچه سازی، توسط مسئولان کتابخانه ها با رتبه های اعلام شده به وسیله خبرگان پانل دلفی یکسان نمی باشند، اما همبستگی مثبت، با ضریب 6/0، بین آنها مشاهده می شود. از دید خبرگان شاخص تمرکز بر برنامه ریزی با وزن نرمالایز شده 150/0 بالاترین رتبه و از دیدگاه مسئولان کتابخانه ها شاخص سیاست های سازمان مادر با بار عاملی 97/0 تأثیرگذارترین شاخص می باشد. نتیجه گیری: عوامل راهبردی بر فرآیند یکپارچه سازی کتابخانه های دیحیتالی تأثیرگذارند. این عوامل عبارتند از: سیاست ها، راهبردها، الزامات، برنامه ریزی، اهداف و چشم اندازهای وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی کشور.

مقدمه: هدف این تحقیق، شناسایی و تحلیل مولفه های نابی در صنعت خدمات درمانی و ارائه پیشنهادهای کاربردی بر اساس نتایج میدانی پژوهش در راستای ارتقای عملکرد و بهره وری مدیریت سلامت می باشد. روش کار: این پژوهش با توجه به هدف، کاربردی و از نظرماهیت توصیفی- پیمایشی است. ابزار پژوهش، دو نوع پرسشنامه با طیف لیکرت و مقایسات زوجی بود. این پژوهش در سال های1394 و 1395 انجام شد و جامعه آماری آن کارکنان بیمارستان پیمانیه جهرم بودند. جهت بررسی دسته اول پرسش شوندگان، نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام و 196 نفر انتخاب شد و دسته دوم نمونه آماری شامل 15 نفر از خبرگان بودند. داده ها با آزمون تی تک نمونه ای توسط نرم افزار SPSS آزمون شدند. همچنین، از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی برای رتبه بندی کلیه متغیر های تحقیق استفاده گردید. یافته ها: با توجه به فرضیه های اولیه تحقیق و کوچک تر بودن سطح معناداری (001/0) این آزمون از 05/0تمامی فرضیات در سطح خطای 05/0 رد شد و این بیانگر اینست که وضعیت کلیه معیارهای نابی در بیمارستان پیمانیه مطلوب است. سپس بر اساس تحلیل سلسله مراتبی فازی، معیار امکان ایجاد کشش در زنجیره ارزش با وزن292/0 بالاترین معیار و شاخص آن(تغییر سریع در خدمات) با وزن 286/0در بین سایرین بالاترین رتبه را کسب نمودند. نتیجه گیری: مولفه هایی که از اولویت بالاتری به صورت دوره ای برخوردارند بیشتر مورد توجه بیمارستان مورد مطالعه قرار بگیرند و تلاش ها در راستای مشخص نمودن مصادیق و ایجاد جریان ارزش و حذف اتلاف ها به صورت مداوم صورت گیرد.

مقدمه: الگوریتم های فرا ابتکاری و ترکیبی از توانمندی بالایی در مدل سازی مسائل پزشکی برخوردارند. در این مطالعه از شبکه عصبی به منظور پیش بینی ابتلا به دیابت در میان افراد مستعد دیابت استفاده گردید. روش کار: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و جامعه ی هدف آن متشکل از 545 فرد بیمار و سالم از مرکز دیابت دانشگاه علوم پزشکی همدان جمع آوری گردید جهت پیش بینی بیماری دیابت استفاده شده است. در این مطالعه از الگوریتم ممتیک که تلفیقی است از الگوریتم ژنتیک و الگوریتم جستجوی محلی است، به منظور به روز رسانی وزن های شبکه عصبی و توسعه دقت شبکه عصبی استفاده شده است. یافته ها: بررسی اولیه نشان داد که دقت شبکه عصبی، 88درصد، می باشد. بعد از بروز رسانی وزن ها با الگوریتم ممتیک دقت آن به 2/93درصد افزایش یافت. برای مدل پیشنهادی به ترتیب حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت، ارزش اخباری منفی، مساحت زیر منحنی 2/96، 4/92، 8/93، 3/95، 958/0 برای مدل الگوریتم ژنتیک، 98، 8/84، 6/88، 2/98، 952/0 و برای مدل رگرسیون لجستیک، 6/95، 5/84، 7/94، 0/87، 916/0 به دست آمد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش، مدل های شبکه های عصبی در مقایسه با مدل رگرسیون از میزان خطای کمتری در تشخیص بیماری بر اساس متغیرهای فردی و سبک زندگی برخوردارند. یافته های این مطالعه می تواند به برنامه ریزان و ارائه کنندگان خدمات سلامت در برنامه های غربالگری و تشخیص به موقع بیماری دیابت کمک می نماید.

مقدمه: امروزه در مدیریت معاصر، مفهوم کیفیت زندگی کاری به موضوع اجتماعی عمده ای در سراسر دنیا مبدل شده است پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه هوش معنوی و سرمایه اجتماعی به عنوان دو متغیر مهم با کیفیت زندگی کاری کارکنان انجام گردید. روش کار: روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر کنترل متغیرها غیر آزمایشی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری 284 نفراز کارکنان دانشگاه آزاد واحد علوم پزشکی بودند. با توجه به جدول کرجسی مورگان، حجم نمونه 162 نفر و با نمونه گیری تصادفی طبقه ای، بر حسب جنس انتخاب شدند. ابزار گردآوری، پرسشنامه های استاندارد هوش معنوی کینگ و کیفیت زندگی کاری والتون، سرمایه اجتماعی ناهپیت و گوشال بود که روایی محتوایی داشته و پایایی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 89 درصد و82 درصد و 86 درصد محاسبه شد. به منظور تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین مولفه های هوش معنوی و کیفیت زندگی کاری کارکنان(70/0r= و سطح معناداری000/0=p) وبین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی کاری(83/0 r=و سطح معناداری 000/0p=) رابطه معنادار وجود داشت و این دو متغیر می توانند پیش بینی کننده کیفیت زندگی کارکنان باشند. نتیجه گیری: سهم هوش معنوی و سرمایه اجتماعی در پیش بینی کیفیت زندگی کارکنان متفاوت است. سرمایه اجتماعی64 درصد از تغییرات کیفیت زندگی کاری و هوش معنوی 40 درصد از تغییرات کیفیت زندگی کاری را پیش بینی می کنند.

مقدمه: اشتراک گذاری داده های پژوهشی باعث تسریع فعالیت های پژوهشی و پیشرفت علمی می شود و برای ذینفعان خود مزایای متعددی دارد. با وجود این مزایا، بیشتر پژوهشگران به دلایل متعددی از انجام آن خودداری می کنند. پژوهش حاضر به بررسی چالش هایی می پردازد که مانع از اشتراک گذاری داده های پژوهشی پژوهشگران حوزه پزشکی ایران می شود. روش کار: پژوهش حاضر به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه، به شناسایی چالش های اشتراک گذاری داده های پژوهشی از دیدگاه پژوهشگران حوزه پزشکی کشور پرداخت. نمونه آماری این پژوهش 400 نفر از پژوهشگران حوزه های پزشکی بودند که در پایگاه وب آو ساینس (Web of Science) در سال 2016 دارای مقاله بوده اند. از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های تی مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه و فریدمن) در این پژوهش استفاده شد. یافته ها: بر اساس میانگین رتبه، نگرانی از سوء استفاده و سوء تفسیر از داده ها ( 02/9 )، امکان انتشار زود هنگام داده های اشتراکی توسط دیگران قبل از انتشار آنها توسط پژوهشگر اصلی (71/8) و نبود ساز و کارهای انگیزشی مناسب (60/8)، مهم ترین چالش های اشترا ک گذاری داده های پژوهشی از نظر پژوهشگران حوزه پزشکی بودند. در بین دو گروه مردان و زنان (003/.= P) و محققان بالینی و غیربالینی حوزه پزشکی ایران (014/. = P) از نظر میزان اشتراک گذاری، تفاوت معنا دار بود. نتیجه گیری: چالش های اشتراک گذاری داده های پژوهشی لزوم توجه بیشتر به آموزش پژوهشگران به منظور آشنایی بیشتر آنها با قابلیت های داده ها و تغییر نگرش آنها به داده های پژوهشی را ایجاب می کند. شناخت قابلیت ها و مزایای اشتراک گذاری داده ها توسط پژوهشگران حرکت به سمت پژوهش های داده محور را تسهیل می کند.

مقدمه: برای دستیابی به «نظام سلامت مطلوب» در جامعه، دستیابی یکپارچه به سیستم های اطلاعاتی در مراحل مختلف تصمیم گیری، امری ضروری است. کتابخانه دیجیتال یکپارچه از به هم متصل شدن کتابخانه های دیجیتالی پراکنده و ارائه خدمات تحت یک شبکه واحد ایجاد می شود. هدف پژوهش حاضر شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر یکپارچه سازی کتابخانه های دیجیتالی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور بوده است. روش کار: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت از نوع پژوهش های کتابخانه ای و دلفی است. در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای، مجموعه عوامل مؤثر بر یکپارچه سازی کتابخانه های دیجیتالی شناسایی شدند. سپس با نظر اعضا هم اندیشی خبرگان، بررسی و نهایی شدند. اعضای هم اندیشی به تعداد 15 نفر، با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند و با استفاده از نرم افزار تاپسیس فازی وزن عوامل تعیین شد. یافته ها: عوامل مؤثر بر یکپارچه سازی کتابخانه های دیجیتالی به ترتیب تأثیرگذاری عبارتند از: عوامل راهبردی، فنی، دیجیتالی، سازمانی و انسانی. هر کدام از این عوامل شامل مجموعه ای از زیرعامل ها می باشند که اهمیت هر کدام از آن ها نیز به ترتیب اثرگذاری مشخص شده است. نتیجه گیری: عوامل مؤثر در اکثر موارد همان عواملی هستند که در یکپارچه سازی سیستم های اطلاعاتی و کتابخانه های دیجیتالی شناسایی شده اند. اما بر اساس نظرات ابراز شده از سوی هم اندیشی خبرگان در خصوص عوامل مؤثر بر یکپارچه سازی، مجموعه عوامل راهبردی در اولویت اول هستند.

مقدمه: یکی از سیستم ها ی اطلاعات بهداشتی مورد استفاده در مراکز مراقبت بهداشتی، سیستم اطلاعات رادیولوژی است. این سیستم باعث افزایش کیفیت و دقت فرایندهای کاری در بخش رادیولوژی می شود و حجم نیروی انسانی مورد نیاز برای بایگانی تصاویر، هزینه های بیمارستانی و زمان مورد نیاز برای بازیابی تصاویر از بایگانی را کاهش می دهد. عدم کاربردپذیری این سیستم می تواند باعث کاهش سرعت و دقت امور ذکر شده گردد. این مطالعه با هدف بررسی میزان مطابقت سیستم اطلاعات رادیولوژی با اصول کاربردپذیری انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر مطالعه ای توصیفی – مقطعی است که در سال 1394 بر روی سیستم اطلاعات رادیولوژی بیمارستان شفا کرمان انجام گرفت. به منظور بررسی میزان مطابقت این سیستم با اصول کاربردپذیری از اصول ده گانه نیلسن استفاده شد. یافته ها: در این ارزیابی 53 مشکل شناسایی گردید که بیشترین مشکلات مربوط به دو اصل تطابق سیستم با دنیای واقعی (n=14 ) و جنبه های زیبایی شناسی n=14)) و کمترین مشکلات مربوط به اصل راهنمایی و مستند سازی(n=1) بود. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که اگر چه سیستم های اطلاعاتی مانند سیستم اطلاعات رادیولوژی، اغلب جدید هستند و انتظار می رود که بر اساس استانداردها و نیاز کاربرانشان طراحی شده باشند، اما در بسیاری از موارد مشکلاتی دارند. بسیاری از این مشکلات مربوط به مشکلات کاربردپذیری این سیستم هاست که در ﺻﻮرت ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻧﺸﺪن می تواند به اﻓﺰایﺶ ﺧﻄﺎ و اشتباه، کاهش کیفیت مراقبت، بروز اشکال در فرایند درمان و در نهایت به خطر انداختن جان بیماران منجر گردد.

مقدمه: حجم زیاد اطلاعات پزشکی با بیماری ها و روش های درمانی متفاوت، می تواند یکی از عوامل بروز خطاهای درمانی در بخش مراقبت های ویژه قلبی باشد. هدف این پژوهش طراحی سیستمی بود که علائم حیاتی بیماران را به صورت مستمر و همزمان پایش نماید و در صورت غیر طبیعی بودن، هشدارهایی را تولید و مداخلات درمانی مناسب را به ترتیب اولویت پیشنهاد کند. روش کار: این پژوهش از نوع کاربردی-توسعه ای بود که به روش مقطعی در سال 1394 در بیمارستان شهید رجائی استان تهران انجام شد. 15 نفر پزشک متخصص و 15 نفر پرستار شاغل در بخش مراقبت های ویژه قلبی به صورت غیر تصادفی هدفمند به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند. در طراحی سیستم از فناوری MEAN.js و داده های پایگاه دادهMIMIC II فیزیونت استفاده شد. یافته ها: حدود طبیعی و غیرطبیعی علائم حیاتی با توجه به شرایط محیطی و جمعیتی و انواع مداخلات درمانی با توجه به میزان تغییرات علائم حیاتی به ترتیب اولویت مشخص شدند. نتایج نشان داد که سیستم تصمیم یار در ارائه مداخلات درمانی از صحت ۷/94 درصد، حساسیت 60/82 درصد و دقت 100 درصد برخوردار بود و در تولید هشدارهای به موقع دارای صحت ۹/92 درصد، حساسیت 80 درصد و دقت 100 درصد است. نتیجه گیری: عوامل مختلفی در تعیین مقادیر علائم حیاتی و اولویت مداخلات درمانی تأثیرگذار هستند. نتایج نشان داد که سیستم های تصمیم یار بالینی می توانند به هنگام بروز وضعیت های پیش بینی نشده کمک کننده باشند. از نقطه نظر بالینی موجب تسهیل درک علائم حیاتی، تشخیص وضعیت بیمار و منجر به بهبود فرایند تصمیم گیری بالینی می شود که می تواند در کاهش خطاهای درمانی تأثیرگذار باشند.

مقدمه: در سال های اخیر با استقبال هرچه بیشتر جوامع علمی از ابزارهای وب2، استفاده از روش آلتمتریک به عنوان یکی از روش های علم سنجی، برای سنجش میزان تأثیرگذاری تولیدات علمی در رسانه های اجتماعی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه اثرگذاری مقالات حوزه پزشکی کودکان ایران با استفاده از روش آلتمتریک انجام شد. روش کار: پژوهش حاضرکاربردی از نوع توصیفی-تحلیلی و روش پژوهش علم سنجی است. جامعه پژوهش شامل 1332 مقاله پژوهشی، مروری و خلاصه کنفرانس های منتشر شده کشور ایران در حوزه پزشکی کودکان در پایگاه آی. اس. آی طی سال های 2010 تا 2016 است که طی بررسی 256 عدد از آنها دارای نمره آلتمتریک بودند. داده ها با استفاده از نرم افزار Webometric Analysis و افزونه کاربری Altmetric API استخراج و با روش های آمار توصیفی در نرم افزار SPSS-19 تحلیل شدند. یافته ها: از میان 1332 مقاله مورد بررسی در حوزه پزشکی کودکان ایران، 256 مقاله دارای نمره آلتمتریک بودند. این مقالات رسانه های مندلی، سایت یولایک، رسانه های خبری، وبلاگ ها، توییتر، ردیت، فیس بوک، پینترست، فکالتی1000 و گوگل پلاس اشاره شده بودند. میانگین رتبه مقالات حوزه پزشکی کودکان ایران با در نظر گرفتن نمره آلتمتریک 43/0 بود. نتیجه گیری: تعداد مقالات منتشر شده نسبتاً مناسب بود، اما مقالات از نظر کیفی و نمرات آلتمتریک کسب شده ناهمگون بودند. نگارش مقالات بین المللی در افزایش تاثیرگذاری مقالات نقش بسزایی دارد. نویسندگان ایرانی این حوزه باید دقت بیشتری در انتخاب مجلات برای انتشار مقالات خود مبذول دارند.

مقدمه: یکپارچه سازی ساختار سیستم های اطلاعات بهداشتی بر اساس یک زبان مشترک، به منظور تبادل اطلاعات با این سامانه ضروری است. هدف این پژوهش آن بوده است تا با ارائه مدل مفهومی از سیستم گزارش دهی بخش آزمایشگاه و با بهره گیری از زبان مدل سازی یکپارچه، مشکل یکپارچگی این سیستم اطلاعاتی با سامانه پرونده الکترونیک سلامت برطرف شود و توسعه دهندگان سیستم های اطلاعاتی بتوانند با استفاده از این مدل و طراحی سرویس بر اساس آن، به سپاس (سامانه پرونده الکترونیک ایران) متصل شوند و داده های مربوط به گزارش های آزمایشگاه را ارسال کنند. روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی _کاربردی است که به صورت مقطعی در نیمه اول سال 1394 انجام شده است. مطالعه بر روی 95 نفر از کارکنان آزمایشگاه مرکز قلب شهید رجایی تهران با روش نمونه گیری هدفمند انجام گردید. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود. به منظور سنجش روایی آن از روش اعتبار محتوا و به منظور سنجش پایایی، از روش آزمون- بازآزمون استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و در محیط نرم افزار SPSS نسخه 21 صورت گرفت. در مرحله طراحی مدل مفهومی، نمودارها با استفاده ازنرم افزار ویژوال پارادایم رسم گردید. یافته ها: براساس نظرسنجی، داده های دموگرافیک، مدیریتی، بالینی، بیمه ای، بیهوشی و داده های اقدامات، مشاهدات و تفسیر آزمایشگاه، به عنوان مجموعه حداقل داده های گزارش های آزمایشگاه پیشنهاد شدند. همچنین پس از شناسایی نیازهای داده ای، براساس فرایندها و توصیفات کاربری، نمودار مورد کاربرد ترسیم و با استفاده از آن، طراحی سایر نمودارها انجام شد. نتیجه گیری: از آنجا که گزارشات آزمایشگاه موجود در سامانه پرونده الکترونیک سلامت نقش مهمی در تشخیص و مدیریت مشکلات بالینی بیمار دارند، ارائه مدل مفهومی سیستم گزارش دهی آزمایشگاه به منظور طراحی سیستماتیک آن می تواند مشکل تبادل اطلاعات بین این سیستم گزارش دهی و سامانه پرونده الکترونیک سلامت را برطرف کند.

مقدمه: دیالیز ناکافی به عنوان یک عامل خطر مرگ و میر برای بیماران کلیوی، ضرورت وجودالگویی برای کمک به پرسنل بخش دیالیز جهت ارائه خدمات درست به بیماران دیالیزی و مدیریت صحیح درمان آن ها را نشان می دهد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی الگویی برای تشخیص نوع صافی همودیالیز صورت گرفته است زیرا نقش نوع صافی در کفایت دیالیز تعیین کننده می باشد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر به روش توصیفی- مقطعی صورت گرفته و نمونه گیری به روش سرشماری بوده است. جامعه ی پژوهش متشکل از داده های بیمارستان علی ابن ابی طالب (ع) زاهدان در خردادماه 95 است که با مراجعه مستقیم پژوهش گر به سازمان حاصل و به صورت فایل اکسل تهیه گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار Clementine12.0 استفاده شده است. در پژوهش حاضر الگوریتم های درخت تصمیم و شبکه عصبی اجرا گردیدند. یافته ها: مقدار صحت بدست آمده از اجرای الگوریتم های C5.0 ،C&R Tree، CHAID، QUEST و شبکه عصبی به ترتیب 9263/0، 9047/0، 8872/0، 8720/0 و 8754/0 می باشد. مقادیر بدست آمده برای شاخص های حساسیت، شفافیت، صحت، دقت، NPV، FM، GM، FPR، FNR، FDR و ER و نیز سطح زیر منحنی ROC برای مدلC5.0 نشان دهنده عملکرد بهتر این الگوریتم نسبت به سایرین می باشد. نتیجه گیری: مقادیر بیشتر برای 7 شاخص اول نشان می دهد که طبقه بند مورد استفاده نمونه های بیشتری را در جای درست خود طبقه بندی کرده و مقادیر کم 4 شاخص آخر وقوع خطای کمتر در طبقه بندی نمونه ها را تایید می نماید. مدل C5.0 در 7 شاخص اول بیشترین مقدار و در 4 شاخص آخر کمترین مقدار را دارد. مدل ارائه شده به پیش بینی دقیق تر نوع صافی همودیالیز و نیز مدیریت صحیح درمان بیماران کمک می نماید.