یحیی حجتی زاده

مقدمه: مطالعات قبلی انجام شده نشان می دهد که میزان آگاهی و استفاده از پزشکان و متخصصان از منابع پزشکی مبتنی بر شواهد در حد پایینی قرار دارد لذا هدف از انجام این مطالعه شناسایی موانع موجود در استفاده از منابع پزشکی مبتنی بر شواهد می باشد. روش ها: در ابتدا مقالات مرتبط از پایگاه های اطلاعاتی پابمد، وب آو ساینس، ساینس دایرکت، پروکوئست، اسکاپوس، کاکرین، اچ پرینگر، امبیس و دیگر پایگاه ها بازیابی گردید. تعداد کل مقالات به دست آمده 9930 مورد بود که پس از اعمال معیارهای ورودی و خروجی در یافته ها، تعداد کل مقالات مرتبط با هدف پژوهش به 97 مورد رسید. یافته ها: مرور نظام مند انجام شده بر نشان داد که مهم ترین موانع به ترتیب اهمیت، محدودیت های زمانی، دانش و مهارت محدود، محدودیت های مربوط به شواهد، کمبود تسهیلات و امکانات، موانع نگرشی، موانع آموزشی و موانع مربوط به بیماران بود. نتیجه گیری: با توجه به موانع و مشکلاتی که در استفاده مؤثر از این منابع برای پزشکان وجود دارد، به نظر می رسد که با آموزش فرآیند پزشکی مبتنی بر شواهد در تشخیص و درمان و سیاست گذاری های هدفمند برای رفع محدودیت ها در سطح دانشگاه ها و وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی می توان گام های مؤثری در راستای حذف این موانع برداشت. از سوی دیگر،کتابداران بالینی به عنوان افراد متخصص و توانمند در حوزه جستجو و آشنایی با منابع و پایگاه های اطلاعاتی می توانند به عنوان همکار موثر در آشنایی و چگونگی استفاده از شواهد و اجرای پزشکی مبتنی بر شواهد ایفای نقش کنند.

مقدمه: دانش از عوامل اساسی ایجاد ثروت، توانایی و دانایی به شمار می آید که با تولید و انتشار، مدیریت و کاربست آن، توسعه ملی تحقق می یابد. مطالعه حاضر با روش مرور نظام مند، وضعیت استقرار و کاربست مؤلفه های مدیریت دانش را در کتابخانه های دانشگاهی ایران بررسی نموده است. روش کار: همه مقالات نمایه شده در پایگاه های اطلاعاتی معتبر داخلی و خارجی، با استفاده از کلیدواژه های استاندارد و حساس مرور شدند. سپس همه مقالاتی که دارای معیارهای ورود به پژوهش بودند، پس از کنترل کیفی وارد فرایند مرور نظام مند شده و پس از طبقه بندی مقالات، نتایج آنها به صورت توصیفی و در قالب جدول خلاصه سازی، جمع بندی و تفسیر شد. یافته ها: در جستجوی اولیه، تعداد 860 مقاله استخراج شد که از میان این مقالات، 28 مقاله شرایط لازم برای شرکت در مطالعه را داشتند. مرور نظام مند مطالعات نشان داد در نیمی ازکتابخانه های دانشگاهی، وضعیت کاربست و استقرار مدیریت دانش پایین تر از حد متوسط و در وضعیت نامطلوبی است. همچنین وضعیت استقرار مدیریت دانش در کمتر از نیمی از کتابخانه ها در حد متوسط گزارش شد و در دو کتابخانه وضعیت کاربست مدیریت دانش بیشتر از حد متوسط و در وضعیت مطلوبی قرار داشت. نتیجه گیری: استقرار و کاربست مؤلفه های مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاهی، به طور کلی در وضعیت نسبتاً نامطلوبی قرار دارد اما در کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی نسبت به سایر کتابخانه های دانشگاهی از وضعیت بهتری برخوردار است. آگاهی از وضعیت استقرار مدیریت دانش، اولین مرحله در بهبود و رفع موانع اجرای آن است و همچنین برنامه ریزی و سیاست گذاری هدفمند برای مدیریت دانش تولید شده در سطح ملی، به همراه ایجاد یکپارچگی در مدیریت دانش مانع هدر رفت سرمایه های فکری می شود.