درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: سرعت تحولات در عرصه فن آوری اطلاعات، حجم عظیم اطلاعات، تنوع محمل های اطلاعاتی و نیازهای اطلاعاتی روزافزون، همگامی کتابداران با این تحولات به منظور پاسخ گویی سریع، صحیح و با کیفیت به نیازهای کاربران را می طلبد. برنامه ریزی برای آموزش کتابداران در گرو انجام مطالعات دقیق نیازسنجی است و این پژوهش با هدف نیازسنجی دوره های آموزش ضمن خدمت کتابداران کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر اصفهان انجام گرفته است.روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی است و به شیوه پیمایشی در سال 1387 انجام گرفته است. جامعه پژوهش را کتابداران کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر اصفهان که به شیوه سرشماری انتخاب شدند و تعداد آن ها 180 نفر بود، تشکیل دادند. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته انجام شد و در نهایت تحلیل داده های 142 پرسش نامه عودت داده شده با نرم افزار SPSS صورت گرفت. روایی پرسش نامه با نظر خواهی از استادان و پایایی آن با محاسبه Cronbach’s alpha برابر با 0.82 سنجیده شد.یافته ها: نتایج نشان داد بیشترین میزان نیاز در حوزه آموزش ضمن خدمت عبارت از آشنایی با شیوه های جستجوی اطلاعات در اینترنت، اصول مهارت های ارتباطی کتابداران و آشنایی با بانک های اطلاعاتی و جستجو در آن ها و روش تحقیق در کتابداری و اطلاع رسانی هستند.نتیجه گیری: می بایست اولویت ارایه آموزش های ضمن خدمت در کتابخانه ها به موارد ذکر شده در یافته ها اختصاص یابد و این دوره ها با محتوای آموزشی غنی، مدرسان متخصص و به طور مداوم در کتابخانه ها اجرا شود و مورد ارزیابی قرار گیرد.

امروزه سازمان ها به دنبال افرادی هستند که بتوانند به صورت گروهی عملکرد مطلوبی داشته باشند و از سوی دیگر توانایی برقراری ارتباط و تطبیق مستمر با افرادی از فرهنگ های مختلف را دارا باشند. بنابراین لازم است با فرهنگ های مختلف آشنا باشند و به طور مناسب با افراد سایر فرهنگ ها ارتباط برقرار کنند. برای این منظور، افراد نیاز به هوش فرهنگی دارند. این مطالعه به بررسی رابطه بین هوش فرهنگی و اثربخشی گروهی در47 گروه کاری در شرکت فولاد مبارکه اصفهان پرداخته است. داده ها پس از جمع آوری از طریق پرسشنامه های هوش فرهنگی و اثربخشی گروهی بوسیله نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد بین هوش فرهنگی و مولفه های آن (استراتژی، دانش، انگیزش و رفتار) با اثربخشی گروهی رابطه معناداری وجود دارد.همچنین از بین این مولفه ها، مولفه انگیزش و رفتار، قابلیت پیش بینی اثربخشی گروهی را دارا بودند.

سرآغاز: معنویت سازمانی از جمله دریچه های نوینی است که در حوه رفتار سازمانی گشوده شده و هر روز علاقمندان بیشتری را مجذوب خود می کند. از دیگر سو به نظر می رسد استعداد جامعه ایرانی برای معنویت ورزی از میانگین جهانی فزون تر است و این مسؤلیت پژوهشگران عرصه مدیریت را برای بهره گیری از این ابزار کم هزینه جهت تداوی مشکلات سازمانی، مضاعف می کند و صد البته یکی از چالش های موجود سازمانهای کشورمان، خمودگی و سطح نازل خلاقیت و نوآوری در آنهاست. روش: در این پژوهش با روش استقرایی فرضیه تاثیر معنویت بر خلاقیت مورد آزمون قرار گرفته است؛ بدین منظور نمونه ای به حجم 108 نفر از کارکنان شاغل در محیط های مختلف کاری و با سطح تحصیلات متفاوت اخذ گردید و داده های جمع آوری شده برای تحلیل آماری به نرم افزار SPSS سپرده شد. نتیجه گیری: درنهایت وابستگی دو متغیر معنویت و خلاقیت کارکنان در سطح اطمینان99% تایید شد. لهذا پیشنهاد می گردد تمسک به حبل معنویت جهت بهبود خلاقیت و رفع معضلات سازمان ها در دستور کار قرار گیرد و همانطور که در متن مقاله مستدلاً تبیین گشته، تدین به دین حنیف، بهترین طریق برای معنوی تر شدن است.

سرمایه فکری که عمدتا تحت عنوان دارایی های نامشهود تعریف می گردد، ممکن است به عنوان منبعی برای ایجاد مزیت رقابتی پایدار مورد استفاده قرار گیرد.اجزای سرمایه فکری در صورت داشتن تعامل با یکدیگر منجر به ایجاد ارزش خواهند گردید. هدف از انجام این تحقیق بررسی وضعیت سه عنصر سرمایه فکری (یعنی سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری) و تعاملات بین آنها در صنعت بانکداری ایران است. این تحقیق از طریق یک پرسشنامه روان سنجی معتبری که نسخه اصلی آن برای اولین بار در کانادا تهیه و اجرا گردید، انجام شد. به منظور اکتشاف سازه ها و بسط گویه ها، از روش تحلیل مولفه های اصلی (PCA) و روابط خطی ساختاری (LISREL) استفاده گردید. مدل حاصله از این تحقیق بیانگر وجود یک ارتباط معنادار بین اجزای سرمایه فکری می باشد. طبق یافته های تحقیق، در صنعت بانکداری ایران سرمایه انسانی هم بر سرمایه ساختاری و هم بر سرمایه مشتری تاثیر مثبت داشته و از طرف دیگر سرمایه ساختاری نیز باعث تقویت و رشد سرمایه مشتری می گردد.

این پژوهش با هدف توصیف رابطه بین مهارت های سه گانه مدیریتی مدیران و ارزیابی عملکرد نیروی انسانی انجام گرفته است. روش پژوهش در این مطالعه توصیفی – همبستگی بوده است. جامعه آماری مورد بررسی شامل 80 نفر از مدیران سطوح گوناگون سازمانی (ارشد، میانی، عملیاتی) پالایشگاه گاز پارسیان بوده است که از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. جهت گرد آوری داده ها از دو پرسش نامه استاندارد مهارت های سه گانه (فنی، انسانی، ادراکی) مدیریتی قنبری (2011) بر اساس مدل رابرت کاتز و پرسش نامه استاندارد ارزیابی عملکرد کارکنان استیفن کندری (2005) استفاده شد. نتایج بدست آمده از پژوهش نشان دادند که بین مهارت های سه گانه مدیریتی مدیران (فنی، انسانی، و ادراکی) و ارزیابی عملکرد نیروی انسانی رابطه ای مثبت و معنی دار وجود دارد. هم چنین، بین مهارت های سه گانه مدیران در سطوح گوناگون سازمانی (ارشد، میانی و عملیاتی) تفاوتی معنی دار وجود دارد.

یکی از مقولات مهم در بقاء و کارآمدی سازمان‏ها، تأمین رضایت شغلی کارکنان است. از آنجا که محقق براساس نوشته‏ها و مشاهدات شخصی موارد عدیده‏ای از رابطه بین تصمیم‏گیری مشارکتی و رضایت شغلی درسازمان‏های ایران از جمله بانک کشاورزی استان خوزستان (محل خدمت محقق) یافت، علاقه‏مند شد که درباره چگونگی و عوامل مؤثر در آن تحقیقی علمی انجام دهد. در این تحقیق جامعه مورد نظر، 682 نفر کارکنان بانک کشاورزی استان خوزستان و جامعه نمونه 90 نفر می‏باشدکه به روش طبقه‏ای نسبی از جامعه مورد نظر گزینش شده‏اند، روش گردآوری داده، کتابخانه‏ای و میدانی و ابزار اندازه‏گیری پرسشنامه می‏باشد. روایی آن با روش محتوائی، سازه و صوری در حد قابل قبول تائید گردید و پایایی اندازه‏گیری، از طریق فرمول آلفای کرونباخ (به اندازه 90/0) تائید شد. فرضیات این تحقیق که با استفاده از فرمول‏های ضریب هماهنگی کندال، تحلیل واریانس کروسکال والیس و شفه تحلیل شده‏اند نتایج تحلیل آنها در فاصله اطمینان بالاتر از 90/0، توان رد فرضیات صفر را دارند که نشان دهنده میزان بالای رابطه مستقیم معنادار بین مشارکت کارکنان بانک کشاورزی استان خوزستان و رضایت شغلی آنان در فاصله اطمینان 99/0 است.

نظام آموزش و پرورش به منظور تحقق اهداف فردی و اجتماعی به وجود آمده است. سازمان های آموزشی در سرتاسر دنیا مسوولیت مهم تامین نیروی انسانی مورد نیاز جامعه برای رشد و توسعه اجتماعی را بر عهده دارند. مدیریت واحدهای آموزشی از اهمیت زیادی برخوردارند، زیرا که مدیران مدارس می توانند در راستای هدایت فعالیت ها و رهبری فرایندهای آموزش و پرورش،‌ نقش تعیین کننده ای داشته باشند. در تحقیقی که توسط (مک میلان و شولر) انجام شده است، این نتیجه به دست آمد آنچه که در توسعه منابع انسانی و اثربخشی سازمانی موثر است، دانش و مهارت های نیروی انسانی است (مشبکی، (361:1377. فردلوتانز (1375) نیز بر مهارت های مدیران به عنوان عامل اساسی براثر بخشی سازمان ها تاکید دارد. با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین مهارت های مدیران و اثربخشی مدارس متوسطه و پیش دانشگاهی ناحیه 2 شهرستان کرمان انجام گرفته است. محققان با در نظر گرفتن هشت بعد اثربخشی و سه جنبه مهارت های مدیران به انجام تحقیق پرداخته اند. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی است. در این زمینه سوال اصلی بدین صورت مطرح شده است: آیا رابطه ای بین مهارت های مدیران و اثربخشی مدارس متوسطه و پیش دانشگاهی ناحیه 2 شهرستان کرمان وجود دارد؟ به منظور جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه های مهارت مدیران و اثربخشی مدارس در اختیار 105 نفر از مدیران شهرستان کرمان قرار گرفت. داده های به دست آمده با استفاده از روش های غیرپارامتریک از جمله ضریب همبستگی اسپیرمن و تاو b کندال و آزمون من- ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. همچنین از نمودارهای پراکنش و جعبه ای برای نشان دادن نتایج استفاده شد. نتایج نشان داد که رابطه قابل ملاحظه ای بین مهارت های مدیران و اثربخشی مدارس متوسطه و پیش دانشگاهی ناحیه 2 شهرستان کرمان وجود دارد.

وضعیت عمومی سازمان‏ها هنوز از باقی ماندن زنان در رده‏های پایین مدیریتی و اثر سقف شیشه ای حکایت دارد. منابع و مطالعات متفاوت در کشورهای گوناگون نشان می‏دهد که افزایش زنان در پست‏های مدیریتی هنوز غیر متعادل است؛ به‏ویژه هنگامی‏که نسبت مدیران زن در مقایسه با نسبت جمعیت زنان و مردان در سازمان بررسی می‏شود[23].‌در این تحقیق سعی بر آن است عوامل مؤثر بر کاهش توانمندی زنان، به‏ویژه عوامل جامعه‏پذیری ناتوانی و خودناتوان‏انگاری زنان بررسی گردد.‌این پژوهش با ماهیتی توصیفی – پیمایشی، از طریق تحلیل همبستگی به بررسی دو عامل منتج شده از سقف شیشه‏ای که اثری مستقیم بر کاهش توانمندی زنان دارد، می‏پردازد. جامعه آماری، مجموعه کارکنان شاغل در سازمان توسعه برق ایران (زیر مجموعه وزارت نیرو) است. نمونه آماری به طور تصادفی انتخاب و با استفاده از پرسشنامه مورد نظرسنجی واقع شده‏اند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که میان جامعه‏پذیری ناتوانی و خودناتوان‏انگاری زنان با کاهش توانمندی آنان، رابطه‏ای مستقیم وجود دارد و سقف شیشه‏ای نیز به طور غیرمستقیم و از طریق دو عامل یاد شده بر کاهش توانمندی بانوان اثر می‏گذارد.

هدف از اجرای این پژوهش، مقایسه ی سبک های یادگیری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت در سال تحصیلی 87-86 بود..به این منظور 450 دانشجوی دختر و پسر از گرایش های علوم پایه ، فنی مهندسی و علوم انسانی(از هر گرایش 150 نفر ) با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند.در این پژوهش از پرسشنامه های سبک های یادگیری فلدر- سولومان و شیوه های حل مساله هپنر استفاده گردید. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون ، t مستقل ،تحلیل واریانس دوطرفه، آزمون تعقیبی توکی و ضریب اتا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این پژوهش نشان داد که: الف)بین سبک های یادگیری و شیوه های حل مساله دانشجویان رابطه معنی دار وجود دارد. ب)بین سبک های یادگیری دانشجویان گرایش های علوم پایه،علوم انسانی و فنی- مهندسی تفاوت معنی دار وجود دارد.به این گونه که دانشجویان گرایش فنی- مهندسی بیشتر سبک یادگیری حسی،کلی،فعال و دیداری را ترجیح می دهند در حالی که دانشجویان گرایش علوم پایه بیشتر از سبک یادگیری کلامی،متوالی،شهودی و تاملی و دانشجویان گرایش علوم انسانی بیشتر از سبک یادگیری فعال استفاده می کنند. ج)بین سبک های یادگیری دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنی دار وجود دارد به گونه ای که سبک یادگیری پسران از نوع کلامی،شهودی ، متوالی و تاملی است. در حالی که سبک یادگیری دختران از نوع حسی، کلی، فعال و دیداری است. د)بین شیوه های حل مساله دانشجویان گرایش های علوم پایه،علوم انسانی و فنی- مهندسی تفاوت معنی دار وجود دارد.به این صورت که دانشجویان گرایش فنی- مهندسی بیشتر شیوه حل مساله خلاقیت،اعتماد،اجتناب و روی آورد را ترجیح می دهند. در حالی که دانشجویان گرایش علوم پایه بیشتر از شیوه حل مساله درماندگی و دانشجویان گرایش علوم انسانی بیشتر از شیوه حل مساله خلاقیت و مهارگری استفاده می کنند.و) بین شیوه های حل مساله دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنی دار وجود دارد.به گونه ای که شیوه حل مساله پسران از نوع درماندگی و روی آورد است. در حالی که شیوه حل مساله دختران از نوع اعتماد و اجتناب است.

زمینه: ارزشهای اخلاقی همراه با رهبری اخلاق مدار در سازمانها و صنایع، کارکردهای متعددی دارند. یکی از این کارکردها، کاهش فشار و تنش بر کارکنان است. در این پژوهش نقش ارزشهای اخلاقی و رهبری اخلاق مدار بر تنش شغلی کارکنان شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان مورد بررسی قرار گرفته است.روش کار: جامعه آماری پژوهش را کارکنان شرکت سهامی ذوب آهن در پاییز 1388 (حدود 7000 نفر) تشکیل داده اند. نمونه پژوهش به تعداد 385 نفر با استفاده از نمونه گیری طبقه ای- تصادفی می باشد. ابزارهای مورد استفاده در سنجش متغیرهای پژوهش شامل پرسشنامه 15 سوالی تنش شغلی (با سه خرده مقیاس به نامهای تنش ناشی از ناکارآمدی تصوری، تنش ناشی از ابهام و محدودیت مسوولیت و اختیار، و تنش ناشی از تعارض و تضاد) پرسشنامه 9 سوالی رهبری اخلاق مدار و پرسشنامه 4 سوالی ارزشهای اخلاقی بودند. داده های حاصل از پرسشنامه های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد که بین ارزشهای اخلاقی با تنش ناشی از ابهام و محدودیت اختیارات و مسوولیت، تنش ناشی از تعارض و تضاد و تنش شغلی کلی، رابطه معنادار وجود دارد. رهبری اخلاق مدار نیز با تنش شغلی کلی و ابعاد آن رابطه منفی و معناداری داشت. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که رهبری اخلاق مدار تنش ناشی از ناکارآمدی تصوری، تنش ناشی از ابهام و محدودیت اختیارات و مسوولیت و تنش شغلی کلی را پیش بینی می کند. اما برای تنش ناشی از تعارض و تضاد هر دو متغیر ارزشهای اخلاقی و رهبری اخلاق مدار دارای توان پیش بین معنادار بودند.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که رعایت معیارهای ارزشی و اخلاقی در قالب رهبری اخلاق مدار، زمینه های کاهش تنش شغلی را فراهم می آورند.

در این مقاله پژوهشی که بر اساس روشهای میدانی انجام گرفته است نقش ارزیابی عملکرد کارکنان در بهسازی نیروی انسانی در یکی از مدیریت های شرکت ملی نفت ایران از طریق 5 فرضیه مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد اگر ارزشیابی عملکرد کارکنان به نحو صحیح و بدور از خطاهای رایج در ارزیابی صورت گیرد از طریق ارتقا قابلیتهای کارکنان ، بالا بردن خلاقیت ، ابداع و ابتکار ، افزایش گرایش به آموزش و یارگیری ، بهبود رابطه زیردستان با روسا و ایجاد زمینه رشد شخصیت کارکنان موجبات بهسازی نیروی انسانی فراهم خواهد شد .

این مقاله حاصل طرحی تحقیقاتی از نوع کاربردی است که در سال 1393 با هدف ارتقای فرهنگ سازمانی در یک شرکت صنعتی به اجرا درآمده است. این پژوهش، برای شناسایی ویژگی های فرهنگی موجود و مطلوب بر مبنای مدل موجودی فرهنگ سازمانی و ارزیابی وضعیت عوامل اثرگذار بر فرهنگ سازمانی در شرکت مذکور، نوعی مطالعه موردی را به کار گرفته است. جامعه آماری تحقیق کلیه مدیران و کارکنان شرکت بودند که به تناسب هریک از گام های تحقیق (مراحل مختلف مدل موجودی فرهنگ سازمانی) نمونه هایی به روش تصادفی ساده از آن استخراج و نظرات آنها عمدتاً از طریق ابزار پرسشنامه (با روایی و پایایی تأیید شده) سنجیده شد. یافته ها نشان دهندة حاکمیت ویژگی هایی بود که بر مبنای مدل مورد اشاره، تناسب زیادی با فرهنگ تهاجمی داشت و ویژگی های فرهنگ سازنده، در سطح نسبتاً ضعیفی قرار داشت. تحلیل شکاف فرهنگی نیز نشان دهندة آن بود که بیشترین شکاف فرهنگی (فاصله بین فرهنگ موجود و مطلوب) در گونه فرهنگ سازنده دیده می شود. در تحلیل وضعیت عوامل علّی اثرگذار بر فرهنگ سازمانی شرکت نیز یافته های تحقیق بیانگر آن بود که از میان عوامل علّی مؤثر بر فرهنگ سازمان، 3عامل سامانه ها، مهارت ها و ساختار در سطح مناسبی قرار نداشته اند. بر مبنای این یافته ها و با توجه به آسیب شناسی فرهنگی در شرکت که با هدف کاهش شکاف فرهنگی و ارتقای ویژگی های فرهنگ سازنده صورت گرفت، برنامه بهبود مشتمل بر تعدادی طرح پژوهشی و اقدام اجرایی در یک دورة زمانی 4 ساله تعریف شد.

در این مقاله تعاریف گوناگونی درباره «فرهنگ سازمانی» از دیدگاه صاحبنظران آمده است. سپس تعامل فرهنگ با هر یک از عناوین سهگانه تکنولوژی، محیط و استراتژی توصیف شده است. اولاً تعامُل بین تکنولوژی و فرهنگ توصیف، و در ادامه به تحلیل مقایسهای ساختار سازمانی و تکنولوژی اشاره، و به تغییرات فرهنگی در دنیای امروز پرداخته شده است. ثانیاً توصیف استراتژی و فرهنگ سازمانی و تعامل آن دو با یکدیگر مطرح شدهاست. ثالثاً تعامل و تأثیر محیط بر فرهنگ سازمانی با استفاده از مدل آقای شاین در این زمینه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در پایان، خلاصه و نتیجهگیری از تعامل فرهنگ با مقولات سهگانه استراتژی و محیط به عمل آمده است.