دانش مدیریت

دانش مدیریت

دانش مدیریت 1375 شماره 35و36

مقالات

۱.

سازمانهای بحران پذیر و بحران ستیز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲۰ تعداد دانلود : ۹۶۰
همه مدیران به نوعی بحران را در سازمانهای خود تجربه کردند و از این رو مایلند که در مقابله با آن مجهز و توانمند باشند . در این ضمن دسته بندی سازمانها در دو گروه بحران پذیر و بحران ستیز ، توصیه هایی برای بحران ستیز شدن سازمانها ارائه گردیده است . از سه دیدگاه در زمینه نحوه پیدایش بحران ، دیدگاه سوم که آمیخته از دیدگاه پیچیدگی های تکنولوژیکی و خطا های انسانی است انتخاب شده و در قالب یک مدل چهار لایه ای چگونگی مقابله با بحران توصیف گردیده است .
۲.

نقش آموزش در پیشبرد هدفهای مدیریت سازمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۸ تعداد دانلود : ۶۴۲
به منظور شناخت وضعیت گذشته و حال آموزش ضمن خدمت در کشورهای پیشرفته صنعتی و تاثیر روندهای اقتصادی و اجتماعی بر آن ، این مقاله نوشته شده است. در این مقاله ضمن بهره گیری از نظریات و تحقیقات صاحبنظران ، کوشش شده آرای موافقان و مخالفان آموزش در سازمانهای تجزیه و تحلیل شود . در این میان نظر موافقان آموزش ضمن خدمت در سازمانها برجستگی خاصی دارد. به هر حال آموزش در فرایند توسعه اقتصادی سازمانها یکی از اهرمهای نیرومند توسعه بشمار می رود . بالندگی سازمانها ، که آموزش ابزار این بالندگی است ، زمینه های توسعه را هموار می سازد .
۳.

طرح مطالعات تطبیقی در مدیریت

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹۹ تعداد دانلود : ۱۴۹۵
هدف این طرح آن است که نظریه ها ، اصول موضوعه و قضایای استنباط شده از آنها در حوضه های گوناگون مدیریت ، مستند سازی شود. بدین منظور نخست قلمروهای مختلف مدیریت مشخص شد و از آنجا که قلمرو رفتاری کانون تجزیه و تحلیل عمده رفتار انسان بشمار می آید و انسان نیز مدخل ورود ارزشها به نظریه ها و مدلهای مدیریت است ، به عنوان بخش اول اجرای پژوهش حاضر این حوزه از مباحث و قلمرو مدیریت در اولویت قرار گرفت . در گام دوم نظریه ها و مدلهای معروف هر حوزه مشخص شد و سر انجام با استفاده از منابع اصلی هر نظریه پرداز سه فعالیت به ترتیب صورت پذیرفت : 1- استخراج تعاریف 2- استخراج خلاصه ای از نظریه ها 3- استخراج پیش فرضها و اصول اساسی که نظریه پرداز به صورت صریح یا ضمنی بیان نموده است.با استفاده از واژه های کلیدی : "Axiom"،"ِDescription"،"Generalization"،"Principle"،"Exposition"،"Assumption"،"Hypothesis"،"Perspective"،"Fundamental"،"Explanation"، "Approach"،... علاوه برآن به طور معمول هر نظریه پرداز برای بیان پیش فرض ها و فرضیه های خود ، جایگاه مدل و نظریه خود را در سیر تحول نظریه های آن حوزه مشخص می کند و گاه با صراحت از نویسندگانی که تحت تاثیر آنان بوده و یا نوآوریهایی که خود در نظریه ها و مدلهای قبلی انجام داده را مشخص می نماید که از این طریق گرایشهای فکری او به مکاتب و نظریه های گوناگون نیز مشخص می شود . از این مطالب نیز خلاصه برداری می شود . در گام سوم پردازش داده های جمع آوری شده صورت می پذیرد تا اصول موضوعه و اصول مستخرجه از هم تفکیک شوند . در گام چهارم بر اساس تکرار فراوانی پیش فرض ها و اصول موضوعه نظریه پردازان یک حوزه ، اصول موضوعه غالبی که نظریه پردازان و محققان آن حوزه بدان رسیده اند الویت بندی می شود .
۴.

فضای اقتصادی کار آفرینی و نقش مدیران در توسعه اقتصادی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۵
رهبری بالاترین نقش را در توسعه یا عقب افتادگی یک واحد تولیدی ، یک خانواده ، و یا کشور دارد . سخت کوشی ، هوشیاری ، قدرت تشخیص بالا ، اعتماد بنفس وریسک پذیری از ویژگی های بارز مدیران مبتکر و راهبران مقتدر اقتصادی است . واقعیت پیچیده جهان تکنولوژی ، در تضاد با فرضیات کلاسیک می باشد . انگیزه های تحولات بنیادی در نتیجه وجود سودهای انحصاری و نه در شرایط رقابت کامل ، شکل می گیرد . امنیت اقتصادی در معنای عام آن شامل حقوق مالکیت و قوانین و مقررات مناسب برای فعالیت های پویای اقتصادی شرایط اولیه ای است که ظهور کارآفرینان را ممکن می سازد . در چنین شرایطی ، کارآفرینان که خود لزوما صاحب پول و مهارت فنی نیستند ، قادر است تا تمام عوامل و ابزار فعالیت خود از جمله اعتبارات و متخصصین و مخترعین را به خدمت بگیرد . نقش دولت در ایجاد فضای مناسب و ابتکار عمل در اموری که بخش خصوصی تمایلی به انجام آن ندارد و یا قادر به انجام آن نیست ضرورتی امکان ناپذیر است ، این اقدامات از وضع قوانین و مقررات و تامین و تضمین آنها ، ایجاد زیرساختها ، آموزش ها ، تشکیل نهادها تسهیل کننده بازار، و هر نوع کالا و خدماتی که ماهیت کالاهای عمومی را دارد ، شامل می شود . همکاری بخش خصوصی و دولت با اعتقاد به نقش تکمیلی و تکاملی دو بخش ، در نیل به آرمانهای ملی می تواند پاسخگوی نیازهای پیچیده امروزی و مبارزات علنی بین المللی باشد .
۵.

نقش ارزیابی عملکرد کارکنان در بهسازی نیروی انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱۵
در این مقاله پژوهشی که بر اساس روشهای میدانی انجام گرفته است نقش ارزیابی عملکرد کارکنان در بهسازی نیروی انسانی در یکی از مدیریت های شرکت ملی نفت ایران از طریق 5 فرضیه مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد اگر ارزشیابی عملکرد کارکنان به نحو صحیح و بدور از خطاهای رایج در ارزیابی صورت گیرد از طریق ارتقا قابلیتهای کارکنان ، بالا بردن خلاقیت ، ابداع و ابتکار ، افزایش گرایش به آموزش و یارگیری ، بهبود رابطه زیردستان با روسا و ایجاد زمینه رشد شخصیت کارکنان موجبات بهسازی نیروی انسانی فراهم خواهد شد .
۶.

طراحی مدل ریاضی برنامه ریزی هزینه در سازمانهای دولتی کشور- رویکرد قطعی وفازی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۵
در این مقاله تلاش شده است که ضمن شناخت ساختار درونی و بیرونی بودجه در سازمانهای دولتی کشور ، مدل برنامه ریزی هزینه تحت رویکرد قطعی و فازی طراحی شود. نتایج نشان می دهد که مدل ریاضی برنامه ریزی هزینه در جامعه تحقیق یک مدل آرمانی (GP) می باشد. همچنین برای بالا بردن اعتبار نتایج مدل از منطق فازی برای اندازه گیری "ابهام و نادقیقی" داده های هزینه استفاده شده است . مدل حاصل از منطق فازی برای برنامه ریزی هزینه در سازمانهای دولتی کشور یک مدل GBMF است. بدینسان با مطرح کردن "بوجه فازی " پاسخی برای سوالات زیر که از دیرباز برای برنامه ریزان مالی بدون پاسخ مانده بود ، حاصل شده است : 1- چگونه می توان "ابهام " ناشی از داده های مورد تحلیل را در برنامه ریزی هزینه اندازه گیری کمی کرد؟ 2- چگونه می توا ن تاثیر "متغییرهای مداخله گر و غیر قابل کنترل درون زا و برون زا " را در بودجه پیش بینی شده ، اندازه گیری کمی کرد؟ 3- چگونه می توان "معانی زبان طبیعی" را در برنامه ریزی هزینه دخالت داد ، به طوری که بیانگر احساسات تصمیم گیران باشد؟
۷.

کاربرد مدل شش وجهی در ارزیابی جو سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲۳
دازه گیری جو سازمانی برای شناخت عوامل درونی سازمانی و تعدیل آنها برای مدیران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یکی از ابزارهای رایج در اندازه گیری جو سازمانی مدل شش وجهی ویزبورد است که عوامل آن عبارتند از هدف ، ساختار، پاداشها ارتباطات و روشهای کمکی . به عوامل موجود در این مدل عامل واکنش در مقابل تغییر نیز اضافه شده است تا جامعیت بیشتری به پوشش عوامل در شناسلیی جو سازمانی داده شود . نمونه تجربی مورد استفاده برای تجهیز مدل پیشنهادی یکی از واحدهای صنعتی اصفهان است که دارای 1300 نفر پرسنل در دوره انتخاب شده ، بوده است . نتایج تحلیل نشان می دهد که در سیستم پاداش سازمان مشکل وجود داشته و علت آن با توجه به تحقیق انجام شده ، نامناسب بودن ارتباطات و روشهای کمی است.
۸.

بررسی ارتباط بین تنیدگی با تحلیل رفتگی در میان پرستاران دانشگاه علوم پزشکی شیراز

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰۶
هدف از این تحقق ، بررسی ارتباط بین تنیدگی با تحلیل رفتگی در میان پرستاران دانشگاه علوم پزشکی شیراز بوده است. بدین منظور 10 بیمارستان با پرستاران بخشهای مختلف مورد بررسی قرار گرفتند. تعداد آزمودنی ها 188 نفر بودند که 107 نفر گرو شاهد و 81 نفر گروه را مورد را تشکیل می دادند . آنها به پرسشنامه های تحلیلرفتگی مسلش و جکسون و تنیدگی اسپیل برگر که پایایی و روایی آنها مورد تایید قرار گرفته است پاسخ دادند. نتایج بدست آمده نشان داد که همبستگی معنی دار و مستقیمی بین فراوانی و شدت تحلیل رفتگی با تنیدگی وجود دارد همچنین این بررسی آشکار ساخت که بین میزان تحلیل رفتگی و نیز تنیدگی با ویژگی های جمعیت شناختی نمونه مورد بررسی ، چون سطح تحصیلات ، مدارج شغلی ، رابطه معنی دار وجود ندارد ، لیکن با افزایش سن و سابقه کار ، میزان تحلیل رفتگی کاهش می یابد . نتایج بیشتر این پژوهش نشان داد که افراد مجرد بیشتر از افراد متاهل در معرض تحلیل رفتگی قرار دارند.
۹.

پژوهشی درباره شبکه توزیع صنعتی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۹
هدف اصلی این مقاله ، ارائه گزارشی از نتایج طرح پژوهشی درباره شبکه توزیع صنعتی ایران است که برای اولین بار به منظور شناسایی شبکه توزیع کالاهای صنعتی ، تخمین حجم مبادلات در هر یک و بررسی تاثیر آنها بر حجم مبادلات در هر یک و بررسی تاثیر عواملی چند صورت پذیرفت . عوامل و متغییرهایی که چگونگی تاثیر آنها بر حجم مبادلات در کانالهای توزیع، مورد بررسی سیستماتیک قرار گرفت ، عبارت است از : نوع صنعت ، نوع مصرف ،طبیعت کالاها و ارزش واحد آنها . یکی از نتایج بسیار جالب این مطالعه این است که بر خلاف کشورهای غربی و بویژه آمریکا ، کالاهای صنعتی در ایران حدود سه برابر بیشتر از طریق شبکه توزیع غیر مستقیم . از دیگر یافته ها این است که بجز نوع مصرف ، تمام متغیرهای اصلی مطالعه شده بر حجم مبادلات در کانالهای توزیع ، تاثیر معنی داری دارند. سر انجام این نتایج و یافته ها مورد بحث قرار گرفته و پیشنهادهایی برای انجام تحقیقات بیشتر ارائه گریده است .
۱۰.

طراحی الگو های اثر بخشی سازمانی با تاکید بر معیار های فرهنگ سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵۶
به رغم محوری بودن ساخت اثر بخشی در تئوری سازمانی ، این مفهوم به طور مناسب توسعه نیافته یا تعریف نشده است و توافق کمی در مورد معیارهایی که برای تعریف اثر بخشی سازمانی مورد استفاده قرار می گیرند وجود دارد . تنوع مدل ها و رویکرد های مورد استفاده در معیارهای اثر بخشی محققان بسیار زیاد است . بحث در مورد برتری یک مدل اثربخشی بر سایر مدل ها ادامه دارد ؛ برای مثال، مدافعان مدل هدف ، ادعا می کنند که اثربخشی باید بر حسب اهداف سنجیده شود ، در حالی که مدافعان منابع سیستم ، مدعی هستند که توانایی برای کسب منابع ، مهمترین معیار موقفیت است . در تلاش برای منظم کردن معیارهای مختلف اثربخشی مورد استفاده در تحقیقات تجربی ، کمپل و همکارانش ادبیات اثربخشی را بررسی کردند و تمامی متغیرهایی را که بعنوان معیارهای اثر بخشی سازمانی پیشنهاد شده بود ، تحت عنوان فهرست جامع کویین و رورباف از یک گروه از متخصصان خواستند که معیارها را کاهش دهند و آن را سازماندهی کنند به گونه ای که تمامی آنها در سطح تجزیه و تحلیل سازمانی باشد ، اختلال و تداخل نداشته ، و خصوصا با عملکرد سازمانی مربوط باشد . فهرست معیارهای نتیجه شده با استفاده از مقیاس چند بعدی در جهت شناسایی ابعاد شناختی زیربنایی، که معیارهای اثربخشی بر آن استوار بود ، سازماندهی گردید. کویین و رورباف دریافتند که افراد ، ارزیابی در مورد اثربخشی سازمانی را مبتنی بر سه بعد کانون توجه داخلی در مقابل کانون توجه خارجی ، ابزار در مقابل اهداف و تخصصی کردن در مقابل ترکیب کرد ( عدم تمرکز در مقابل تمرکز ) انجام می دهند. معیارها به گونه ای به یکدیگر مرتبط هستند که هرترکیبی از ، ابعاد بیانگر حاکی از تعدادی از معیارهاست . کویین ورورباف دریافتند که این خوشه های معیاری اثربخشی و ابزار زیربنایی نشان داده شده با چهار مدل اصلی اثربخشی سازمتنی که در گذشته از آن استفاده می شد ، سازگار و متناسب است . کویین و رورباف با مرتبط کردن این مدلها با ابعاد ارزشی ، چارچوب ارزشهای چندگانه ای مشخص می کنند که به یکی از مدلهای روابط انسانی ، سیستم باز، هدف عقلانی و فرایند داخلی منجر می گردد. مدل ارزشهای چند گانه ای به معیارهای فرهنگ سازمانی در رابطه با اثربخشی سازمانی اشاره نمی کند . نگارنده با همکار جمعی از صاحبنظران در پی طراحی مدلهای اثربخشی سازمانی با تاکید بر معیار فرهنگ سازمانی و با توجه به مطالعات انجام شده در زمینه اثربخشی و فرهنگ سازمانی است.
۱۱.

آشوب در سیستم های پویا و تحول در سیستمهای مدیریت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱۸ تعداد دانلود : ۱۶۸۰
این مقاله با مطالعه و بررسی پدیداری آشوب در سیستم های پویا ، چگونگی تحول در سیستم های مدیریت به پژوهش می سپارد . ابتدا مفهوم آشوب و پیدایش آن در سیستم های متیقن از نظر می گذرد ، سپس برای تبیین خصلطهای عمومی و جهان شمول پدیده آشوب در سیستم های پویای غیر خطی ، معادله لژیستیک به عنوان یک الگوی بومی شناسی ، مورد مطالعه قرار می گیرد . به این ترتیب ، ترتیب و حساسیت اوضاع اولیه و عوامل کنترل بر تکوین پدیده دو پودگی ( دو شاخگی ) و بروز وضعیت آشوبناک به کنکاش می آید . همچنین و بدین لحاظ فرایند تکرر و توالی اندازه های مربوط به تکرارهای آغازیده از یک مقدار اولیه در تشکیل مدار سیستمهای پویا ، کاویده می شود و پس از آن مسئله ناپایداری در سیستمهای پویا و مجموعه های آشوبناک مرتبط با آن مطالعه می گردد . آنگاه مجموعه آشوبناک در صفحه، رباینده شگفت ، آشوب در سیستم های آشوب مختلط ، معیارهای آشوب و چگونگی تشخیص آشوب متیقن ، بویژه نمای لیاپونف و آنتروپی کولموگورف به ملاحضه میرسد . سر انجام آشوب در تحول در سیستمهای مدیریت ، نقش ساختارهای اتلافی در تحول سیستمهای سازمانی ، برآمدن نظم از آشوب و مدیریت آشوب و تحول در پرتو یافته های مربوط به پدیداری آشوب در سیستمهای پویا به فحص و پژوهش سپرده می شود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۹