محمدجعفر جوادی ارجمند

محمدجعفر جوادی ارجمند

مدرک تحصیلی: دانشیار علوم سیاسی، دانشگاه تهران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۵۱ مورد.
۱.

تحرک­های طالبان و تأثیر آن در روابط پاکستان، افغانستان و آمریکا

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی ۱۳۸۸ شماره ۳

کلید واژه ها: افغانستان ایالات متحده آمریکا پاکستان طالبان سلفی گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۲۳
از جنگ سال 2001 و سرنگونی رژیم طالبان در افغانستان، بقایای طالبان در پاکستان و افغانستان به فعالیت ادامه دادند. در واقع با پیدایش دوباره طالبان در نواحی مختلف افغانستان، محیط کشورهای پاکستان و افغانستان به صحنه رویارویی طالبان با این دولت‌ها تبدیل شده است. در این میان دولت کابل که همچنان با طالبان در ستیز است ، با چالش اساسی از طرف آنها مواجه است. شدت ناامنی از طرف طالبان در افغانستان به گونه‌ای است که نیروهای ناتو در جنگ علیه طالبان دچار ناکارآمدی شده‌اند. بنابراین پس از هفت سال حضور نظامی در این کشور، آمریکا به دنبال این استراتژی است که بین طالبان شکاف ایجاد کرده و با جناح معتدل‌تر درباره آینده افغانستان مذاکره کند. نگارنده به دنبال این هدف است که چالش طالبان به عنوان یک گروه تروریستی را در تنش بین دو کشور افغانستان و پاکستان با توجه به رویکرد استراتژیک آمریکا بررسی کند. بنابراین ابتدا به معمای حضور طالبان پرداخته شده، سپس تنش در روابط افغانستان و پاکستان مورد بررسی قرار گرفته و در پایان استراتژی آمریکا در برخورد با طالبان و تأثیر آن در روابط دو همسایه بررسی شده است .
۲.

تحلیل ژئو استراتژیکی روابط ایران و پاکستان با تأکید بر عامل امنیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال چهارم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۲

کلید واژه ها: ایران امنیت پاکستان روابط ژئو استراتژیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰۳ تعداد دانلود : ۱۵۷۸
ایران و پاکستان به عنوان دو بازیگر مهمّ جنوب غربی آسیا با داشتن مرز های مشترک پهناور تأثیر گذاری مهمی بر تحوّلات بین المللی داشته اند. ضرورت های سیاسی و ژئو استراتژیکی بین ایران و پاکستان با وجود اختلاف در منافع و چشم اندازهای سیاسی در مورد مسائل منطقه ای و جهانی، باعث رابطه ی نزدیک بین دو کشور شده است. ماهیت و محتوای روابط دو جانبه ی ایران و پاکستان در مورد مسائل منطقه ای و بین المللی مختلف از جمله مسائل امنیتی و مرزی متغیر افغانستان، هندوستان و آمریکا، منافع فرقه ای شیعه و سنی و گروه های بنیادگرا وسلفی، مسئله ی هسته ای و نیروهای ناتو می تواند بر آینده روند صلح و ثبات در آسیا تاثیر گذار باشد. مقاله ی حاضر تلاش دارد تا چشم اندازهای مختلف روابط ایران و پاکستان را در یک محیط ژئواستراتژیک امنیتی بررسی کند. بر همین اساس نوشتار حاضر استدلال می کند که مهمترین متغیر در روابط ایران و پاکستان بعد از انقلاب اسلامی به طور عام و پس از یازدهم سپتامبر به طور خاص عامل امنیت استراتژیک در یک محیط ژئو استراتژیک در منطقه می باشد. در واقع با توجه به موقعیت ژئو پلیتیکی و ژئو استراتژیکی دو طرف و مسائل امنیتی بین آن ها، روابط مابین دو کشور و نگاه استراتژیک سیاست گذاران دو طرف به هم در زمینه های مختلف نیز از مجرای محیط ژئو استراتژیک امنیتی و بالابردن توان امنیتی خود در منطقه بوده است.
۳.

بررسی نقش حل و فصل منازعه در روابط بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه سیاست ۱۳۸۷ دوره ۳۸ شماره ۱

کلید واژه ها: جنگ بحران خشونت حل و فصل منازعه حفظ صلح میانجی گری صلح سازی تغییر منازعه مدیریت منازعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵۰ تعداد دانلود : ۱۳۲۹
این مقاله تلاشی برای شناخت جایگاه حل و فصل منازعه در نظام بین الملل است. مدعای این پژوهش این است که مفهوم مذکور بعد از جنگ جهانی دوم در سه مرحله ی: بنیان ها، ساختارها و بازسازی ها شکل گرفته است.حل وفصل منازعه در شناسایی ریشه هاو علل پیدایش منازعات نظامی و چگونگی ایجاد صلح در سطوح داخلی، منطقه ایی، و بین المللی مؤثر بوده است. در دهة اخیر در نتیجه تحول روشهای حل و فصل منازعه، فرهنگ صلح و رسیدن به صلح پایدار از طرف سازمان ملل، سایر مراجع جهانی و پژوهشگران صلح مطرح شده است. تحقق صلح پایدار مستلزم بسترسازی مناسب برای فرهنگ صلح و از جمله عوامل مهم آن توسعه نهادهای سیاسی - اجتماعی و همچنین آموزش آحاد جامعه از سطوح پایین به منظور تغییر رفتارهای خشونت آمیز به صلح آمیز است. این تغییرات بایستی در ساختار سیاسی - اجتماعی جوامع نیز نهادینه شود تا زمینه های صلح پایدار فراهم گردد.
۴.

جهانی شدن اقتصاد و پیامدهای آن بر سیاست گذاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه سیاست ۱۳۸۶ دوره ۳۷ شماره ۳

کلید واژه ها: جهانی شدن جهانی شدن اقتصاد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران سیاست گذاری خارجی اقتصاد سیاسی بین الملل فن آوری ارتباطات و اطلاعات دیپلماسی اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲۱ تعداد دانلود : ۱۲۰۲
طی دو دهه اخیر، نظام بین الملل شاهد آغاز دوران جدیدی با عنوان جهانی شدن می باشد که علاوه بر اینکه حاکمیت دولت ها را تحت تأثیر خود قرار داده است، موجب ظهور بازیگران جدید در عرصه ی جهانی نیز شده است که بر اقتصاد جهانی حاکم شده اند. واکنش دولت ها به روند جهانی شدن متفاوت بوده است. بعضی از دولت ها در برابر این فرایند مقاومت کرده اند و برخی دیگر تلاش می کنند با بسترسازی و ایجاد ظرفیت های مناسب سیاسی و اقتصادی، قابلیت انطباق پذیری بیشتری با جهانی شدن پیداکنند. در این مقاله تلاش شده است تأثیر جهانی شدن اقتصاد بر سیاست گذاری خارجی ج.ا.ا مورد بررسی قرار گیرد. ضرورت‌های ناشی از جهانی شدن اقتصاد به دو شکل مورد توجه قرارگرفته است. اول رویکرد اقتصادی به سیاست خارجی می باشد که نقش ابزارهای اقتصادی در سیاست خارجی ایران را نمایان و برجسته می کند. دوم، اتخاذ روش دیالکتیکی در برخورد و مواجهه با جهانی شدن می باشد که می تواند به تغییر رفتار تصمیم گیران سیاست خارجی و در نهایت به کارامدی و تحول درسیاست خارجی ج.ا.ا منجرشود. به هرحال، ورود به عرصه جهانی شدن یک تصمیم سیاسی ضروری است و یکی از راه های رفع موانع احتمالی در فرایند جهانی شدن اصلاح ساختار اقتصادی نظام ج.ا.ا می باشد.
۵.

سند چشم انداز 1404 و سیاست خارجی ج.ا.ا در دستیابی به قدرت برتر منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه سیاست ۱۳۸۸ دوره ۳۹ شماره ۱

کلید واژه ها: سیاست خارجی منطقه آسیای جنوب غربی سند چشم انداز قدرت برتر منطقه ای استراتژی تعامل سازنده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰۸ تعداد دانلود : ۱۱۸۴
این پژوهش به دنبال بررسی رابطه سیاست خارجی ج.ا.ا و سند چشم انداز در رسیدن ایران به قدرت برتر منطقه ای است. در سند چشم انداز ایران 1404 برای نخستین بار نگاه منطقه ای به سیاست خارجی مطرح شده است. مفهوم قدرت برترمنطقه ای برایند دو هدف است: 1- کسب جایگاه برتر علمی، فن اوری و اقتصادی، 2- تعامل سارنده و موثر در روابط خارجی . هدف از ارایه این مقاله بررسی چالش های سیاست خارجی ج.ا.ا در اتخاذ رویکرد" تعامل سازنده" در سیاست خارجی ایران می باشد. در این مقاله، ابتدا به مفهوم چشم انداز و تعابیر لغوی و اصطلاحی آن اشاره شده است. سپس سابقه منطقه گرایی در سیاست خارجی ایران در قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مورد بحت قرار می گیرد. آنگاه مفهوم منطقه و نظام منطقه ای در سند چشم انداز و ابعاد چالش برانگیز قدرت منطقه ای ایران بررسی می شود.
۶.

تأثیر جهانیشدن فرهنگ بر جایگاه دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال دهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳۴

کلید واژه ها: فرهنگ دیپلماسی عمومی سیاست خارجی ایران دیپلماسی فرهنگی جهانی شدن فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴۹ تعداد دانلود : ۱۷۵۳
جهانی شدن فرهنگ به عنوان یکی از ابعاد موضوع جهانی شدن، بیش از سایر ابعاد تأثیر کلیدی در تبیین و تحلیل جایگاه دیپلماسی عمومی یا فرهنگی در سیاست خارجی ایران دارد. جهانی شدن فرهنگی بستر و زمینه گسترش ارتباطات، فن آوری های نوین و تغییر بافت دولت از تنها بازیگر سیاست خارجی به بازیگر عمده را فراهم می کند. به عبارت دیگر با گسترش دیپلماسی عمومی، به عنوان ابزار قدرت نرم، زمینه های تقویت و هبستگی میان کشور های همسایه و اسلامی در اولویت اهداف سیاست خارجی ج.ا.ایران خواهد بود. این مقاله به دنبال این است که با توجه به اهمیت فرهنگ در سیاست خارجی، آثار جهانی شدن فرهنگ در سیاست خارجی ایران را از منظر دیپلماسی عمومی مورد بررسی قرار دهد.
۷.

تحلیل ژئوپلیتیکی روابط ایران و ارمنستان در چهارچوب تئوریک اندرسون و طرح یک همگرایی منطقه ای بعد از فرایند عادی سازی روابط میان ارمنستان و ترکیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲۶

کلید واژه ها: ایران آذربایجان ترکیه ژئوپلیتیک ارمنستان همگرایی منطقه ای قره باغ مدل اندرسون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۸ تعداد دانلود : ۱۱۶۱
در مقاله حاضر با بهرهگیری از روش تحلیل ژئوپلیتیک اندرسون سعی در بررسی روابط ارمنستان و ایران شده است. مدل اندرسون یک روش ژئوپلیتیکی در شناخت سیاست خارجی کشورهای کوچک با لحاظ نمودن نقش کشور بزرگ در همسایگی آنان است. هدف اصلی مقاله پاسخ به این سوال میباشد که چگونه می توان برای روابط ایران و ارمنستان بنیانی ژئوپلیتیک جستجو نمود. از سوی دیگر بعد از فرایند عادی سازی روابط ارمنستان و ترکیه سیاست خارجی ایران چگونه باید باشد؟ روش کار اندرسون سه مرحله دارد که علاوه بر آن که امکان تحلیل صحیح شرایط ژئوپلیتیک ارمنستان را فراهم می کند، امکان درک سیاست خارجی این کشور با ایران و ترکیه را نیز فراهم می نماید. در چارچوب مدل اندرسون، روابط خارجی ایران و ارمنستان در سه قالب اصلی رجوع تاریخی، منازعه جغرافیایی و درک شرایط ژئوپلیتیک کنونی مورد بررسی قرار گرفت که نتایج آن حول چند محور بحث می گردد. رفتار تاریخی ایرانیان با ارامنه بر خلاف ترکان که متهم به نسل کشی 1915 هستند، همواره حسنه بوده است، چنانچه این رفتار حسنه تاریخی بر شکل گیری روابط نزدیک میان دو کشور تأثیرگذار بوده است. از سوی دیگر ایران در منازعه قره باغ همواره از خودمختاری آن حمایت کرده است و ارمنستان از میانجی گری ایران ابراز رضایت نموده است. در مسئله انزوای سرزمینی و فقر منابع انرژی ارمنستان، ایران همواره به عنوان تأمین کننده انرژی به حساب آمده است. با توجه به ضرورت همگرایی منطقه ای، از دیگر نتایج پژوهش حاضر بحث اثرات مثبت عادی سازی روابط میان ترکیه و ارمنستان برای ایران می باشد.
۸.

عدالت جهانی در اندیشة امام خمینی(ره) و نظریة انتقادی روابط بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هشتم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۲۶

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی ایران روابط بین الملل نظریه انتقادی امام خمینی(ره) عدالت جهانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در ایران تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در ایران اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی نظریه های روابط بین الملل نظریه های انتقادی
تعداد بازدید : ۲۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۱۳۰
مقایسه نظرات امام خمینی(ره) به عنوان نماد گفتمان الهی پیرامون مسایل بین المللی ازجمله موضوع عدالت جهانی با دانشمندان حوزه روابط بین الملل به ویژه اندیشمندان معترض به نظم فعلی ازقبیل کاکس، لینک، لیتر و گیل، محور اصلی این تحقیق را تشکیل داده است. در این پژوهش با اشاره به محورهایی کلیدی از اندیشه امام خمینی(ره) پیرامون سیاست، روابط و نظام بین الملل به مقایسه اندیشه ایشان به ویژه در باب عدالت جهانی و لزوم تحول در نظام بین الملل با نظریه پردازان مکتب انتقادی روابط بین الملل و به ویژه بررسی مشابهت های موجود در این دو دیدگاه پرداخته شده است.
۹.

روابط خارجی ایران و کره جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال نهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱

کلید واژه ها: ایران سیاست خارجی کره جنوبی روابط اقتصادی ژئواستراتژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸۶ تعداد دانلود : ۶۹۵
ایران سومین بازار بزرگ محصولات کره ای در خاورمیانه است که اهمیت فراوانی در تامین انرژی این کشور دارد. با وجود روابط تجاری نسبتا طولانی، هر دو کشور سیاست خارجی متقابل خود را براساس جدایی سیاست از اقتصاد اتخاذ کرده اند. بنابراین پرسش اصلی این پژوهش آن است که مهمترین عناصر موثر در رویکرد این دو کشور در قبال یکدیگر چیست؟ در این مقاله با روش تحقیق مقایسه تحلیل، مسائل و عوامل مهمی که در الگوی سیاست خارجی دو کشور تاثیرگذار و بکار گرفته شده اند، مورد بررسی قرارمی گیرد. محیط های سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی را با هدف واکاوی چرایی و چگونگی اتخاذ و اجرای سیاست های خارجی دو کشور ارائه می نماید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان دهنده وجود عوامل موثر متعددی در تصمیم گیری ها و معادلات سیاست خارجی این دو کشور همچون حضور و نفوذ امریکا در شرق آسیا، تقابلات با کره شمالی، افزایش تعاملات چین با ایران از لحاظ سیاسی و اقتصادی، سیاست خارجی ایران پس از انقلاب اسلامی و روابط کره جنوبی با کشورهای عربی است.
۱۰.

بررسی علت های سردی روابط ایران و جمهوری آذربایجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۴)

کلید واژه ها: آمریکا ترکیه ارمنستان اسراییل پان ترکیسم رژیم حقوقی دریای خزر فعالیت دینی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶۶ تعداد دانلود : ۷۶۳
این نوشتار به دنبال فهم علت های سردی روابط ایران و جمهوری آذربایجان است. نویسندگان در این نوشتار معتقدند که با وجود اشتراک های فراوان بین ایران و جمهوری آذربایجان در زمینه های تاریخی، فرهنگی، قومی و مذهبی روابط این دو کشور مناسب نبوده است. فرضیه این نوشتار این است که به دلیل تأثیرگذاری شش عنصر داخلی و خارجی - پدیده قوم گرایی، فعالیت های دینی ایران در جمهوری آذربایجان، بحران قره باغ و رابطه ایران با ارمنستان، اختلاف نظر در تعیین رژیم حقوقی دریای خزر، نقش و نفوذ ترکیه، نفوذ اسراییل در منطقه و روابط آن با جمهوری آذربایجان و سیاست ها و هدف های آمریکا در منطقه در روابط دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان منجر به سردی روابط دو کشور شده است.
۱۱.

جهانی شدن اقتصاد و پیامدهای آن بر سیاست گذاری خارجی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه سیاست ۱۳۸۷ دوره ۳۸ شماره ۳

کلید واژه ها: جهانی شدن جهانی شدن اقتصاد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران سیاست گذاری خارجی اقتصاد سیاسی بین الملل فن آوری ارتباطات و اطلاعات دیپلماسی اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸۴
طی دو دهه اخیر، نظام بین الملل شاهد آغاز دوران جدیدی با عنوان جهانی شدن می باشد که علاوه بر اینکه حاکمیت دولت ها را تحت تأثیر خود قرار داده است، موجب ظهور بازیگران جدید در عرصه ی جهانی نیز شده است که بر اقتصاد جهانی حاکم شده اند. واکنش دولت ها به روند جهانی شدن متفاوت بوده است. بعضی از دولت ها در برابر این فرایند مقاومت کرده اند و برخی دیگر تلاش می کنند با بسترسازی و ایجاد ظرفیت های مناسب سیاسی و اقتصادی، قابلیت انطباق پذیری بیشتری با جهانی شدن پیداکنند. در این مقاله تلاش شده است تأثیر جهانی شدن اقتصاد بر سیاست گذاری خارجی ج.ا.ا مورد بررسی قرار گیرد. ضرورت های ناشی از جهانی شدن اقتصاد به دو شکل مورد توجه قرارگرفته است. اول رویکرد اقتصادی به سیاست خارجی می باشد که نقش ابزارهای اقتصادی در سیاست خارجی ایران را نمایان و برجسته می کند. دوم، اتخاذ روش دیالکتیکی در برخورد و مواجهه با جهانی شدن می باشد که می تواند به تغییر رفتار تصمیم گیران سیاست خارجی و در نهایت به کارامدی و تحول درسیاست خارجی ج.ا.ا منجرشود. به هرحال، ورود به عرصه جهانی شدن یک تصمیم سیاسی ضروری است و یکی از راه‌های رفع موانع احتمالی در فرایند جهانی شدن اصلاح ساختار اقتصادی نظام ج.ا.ا می باشد.
۱۲.

دیپلماسی عمومی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در روابط با کشورهای حوزه خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴۱

کلید واژه ها: دیپلماسی عمومی قدرت نرم دیپلماسی فرهنگی روابط ایران با همسایگان جنوبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۸ تعداد دانلود : ۷۰۹
تلاش های صورت گرفته در حوزه دیپلماسی عمومی در منطقه خلیج فارس همواره با چالش ها و موانع همراه بوده است. دلایل این امر به تصویر سازی غیر واقع بینانه از اهداف ج.ا.ایران توسط رسانه های گروهی قدرت های فرامنطقه ای از یک سو و عدم پویایی وکارامدی سیاست خارجی ایران در حوزه دیپلماسی عمومی از سوی دیگر بازمی گردد. این کاستی ها موجب بی اعتمادی، افزایش تنش و کاهش روابط خوب همسایگی با کشورهای این منطقه شده است. این پژوهش به دنبال این است که در چارچوب قدرت نرم، با بررسی دیپلماسی عمومی در ابعاد مفهومی وکارکردی به تحلیل نقش فرصت ها و چالش ها در حوزه دیپلماسی عمومی ایران پرداخته و راهکارهای مؤثر برای بهبود و تقویت مناسبات و روابط ج.ا.ایران با همسایگان جنوبی را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.
۱۳.

حکمرانی و توسعه اقتصادی در ایران

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی انقلاب اسلامی سال دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵

کلید واژه ها: حکمرانی شاخص ها دولت توسعه گرا توسعه اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۷ تعداد دانلود : ۶۳۲
با پایان جنگ چهانی دوم، تلاش عمومی در میان اندیشمندان مختلف برای درک فرایند توسعه انجام پذیرفته است. در این بین حکمرانی به عنوان مفهومی جدید در ادبیات توسعه توجه را جلب نموده است. حکمرانی مطلوب دارای شاخص هایی است که می تواند موجبات توسعه اقتصادی را فراهم آورد. در این راستا هدف مطالعه حاضر بررسی حکمرانی و توسعه اقتصادی در جمهوری اسلامی ایران است. فرضیه پژوهش این است که بهبود شاخص های حکمرانی می تواند اثرات معناداری بر ارتقاء شاخص های توسعه از قبیل درآمد سرانه بالاتر، امید به زندگی بالاتر، سطح بهداشت و سلامت بالاتر، گسترش فناوری اطلاعات در جامعه، آموزش عمومی و تخصصی مطلوب تر، نرخ باروری کمتر زنان، نرخ مرگ و میر کمتر کودکان، نرخ بیکاری پایین تر و افزایش رفاه اجتماعی داشته باشد. مدل نظری این پژوهش براساس نظریه دولت توسعه گرا است. نتابج پژوهش نشان می دهد که بهبود شاخص های حکمرانی مستقل از موقعیت جغرافیایی می تواند اثرات معناداری بر ارتقاء شاخص های توسعه و بنابراین افزایش رفاه اجتماعی داشته باشد، اما با بررسی مطالعات انجام گرفته می توان گفت که با توجه به نوع حکمرانی حاکم بر ایران، فرایند توسعه اقتصادی ایران در دوره های مختلف زمانی بعد از انقلاب، شرایط متفاوتی را سپری نموده است و در هر دوره ای هر یک از شاخص های حکمرانی وضعیت متفاوتی را سپری نموده اند.
۱۴.

بررسی تطبیقی سیاست خارجی ایران و ترکیه در قفقاز جنوبی (با تأکید بر ارمنستان و جمهوری آذربایجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۷)

کلید واژه ها: سیاست خارجی قفقاز جنوبی ژئوپلیتیک انتقادی رقابت منطقه ای خلأ قدرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۳ تعداد دانلود : ۵۶۲
خلأ قدرت در قفقاز جنوبی در دوران پساجنگ سرد، رقابت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای را برانگیخته است. در این میان ایران و ترکیه به دلیل همسایگی، به این منطقه حساسیت های خاصی دارند. سه جمهوری تازه تأسیس، فرصت ها و چالش های جدیدی را پیش روی ایران و ترکیه قرار داده اند که برایند آن رقابت تهران و آنکارا در منطقه است. جمهوری آذربایجان و ارمنستان به دلیل داشتن مرز مشترک با ایران اهمیت ویژه ای دارند. در این نوشتار با استفاده از ژئوپلیتیک انتقادی درپی پاسخ به این پرسش ها هستیم که رقابت ایران و ترکیه چه ابعادی دارد؟ جهت گیری سیاست خارجی این دو کشور در منطقه چگونه است؟ رقابت ایران و ترکیه سه بعد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دارد. ایران به قفقازجنوبی رویکرد منطقه ای دارد؛ اما ترکیه با نگرشی فرامنطقه ای و در راستای همکاری با غرب، سیاست هایش را در قفقاز پیش می رد.
۱۵.

دیپلماسی فرهنگی ایران در عراق و چشم انداز آینده در روابط دو کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال چهارم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۵) 173 - 186

کلید واژه ها: دیپلماسی فرهنگی سیاست خارجی ایران شیعیان عراق فرهنگ مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۲ تعداد دانلود : ۵۳۵
در میان کشورهای عرب منطقه خاورمیانه، عراق دارای بیشترین قرابت های فرهنگی و مذهبی با ایران است. تغییر حاکمیت در عراق وضعیت دوگانه ای از تهدید و فرصت را پیش روی دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این کشور قرار داده است. بهره گیری از ابزارهای فرهنگی جهت دستیابی به اهداف سیاست خارجی همواره محور مهمی در روابط میان کشورها بوده است. پررنگ شدن این ابزار در دهه های اخیر و تغییرات سیاسی در عراق پس از سال2003میلادی فرصت های جدیدی را پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار داده است تا به گسترش و تحکیم مناسبات خود با عراق پرداخته و هر چه بیشتر از قرابت های فرهنگی دو کشور جهت تامین منافع ملی بهره گیرد. بر این اساس، مقاله حاضر به بررسی دیپلماسی فرهنگی ایران در عراق و چشم انداز آینده در روابط دو کشور می پردازد. چالش های پیش روی ایران: گروه های معارض سنی، کدورت های باقیمانده بین دو ملت ناشی از جنگ هشت ساله و در بعد منطقه ای، کشورهای عرب، رقیب ایران در تحولات داخلی عراق هستند. مقاله به این نتیجه می رسد مذهب تشیع مهم ترین اهرم نقش آفرینی ایران در عراق است.
۱۶.

رویکردی نظری به نسبت احزاب و ثبات سیاسی (با نگاهی به احزاب در جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال سیزدهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۴۴

کلید واژه ها: امنیت احزاب ثبات و بی ثباتی سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۳ تعداد دانلود : ۶۰۶
در نگاهی کلی می توان در سه سطح به موضوع نسبت احزاب و ثبات در رویکردها و ایستارهای موجود سیاسی در داخل پرداخت: رویکرد اسناد بالادستی و قوانین رویکرد فعالان عرصه سیاسی رویکردهای علمی. از منظری فرضی، نتیجه تأمل درباره چنین نسبتی به شکل گیری نگرش های متفاوت انجامیده است. در ارتباط با یافته های تحقیق، مقاله حاضر با احصاء رویکردها در سه سطح و با مرور در ادبیات، ضمن صورت بندی چارچوب مفهومی از منظر تحلیلی نشان می دهد ارتباط معناداری در نسبت احزاب و بی ثباتی سیاسی وجود دارد و همچنین بین ادبیات و شاخص های ثبات و بی ثباتی سیاسی دیوید ساندرز، تا چه میزان ارتباط تئوریک وجود دارد. بر این اساس، به دو فرض رویکردی پرداخته می شود که احزاب سیاسی دارای صلاحیت و شرایط ضروری موجد امنیت و ثبات اند و در مقابل فرضیه ای که احزاب و نهادهای مدنی را به واسطه ناهنجاری ناشی از کنش سیاسی خاص مخل امنیت و ثبات می داند.
۱۷.

بررسی تطبیقی نگاه به اسرائیل درگفتمان سیاست خارجی ایران (مطالعه موردی گفتمان غرب گرای پهلوی دوم و گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی(ره))(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۸۰

کلید واژه ها: گفتمان اسرائیل سیاست خارجی ایران خود و دیگری ضدیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۸ تعداد دانلود : ۵۹۱
پرسش از علل شکل گیری و تداوم دشمنی جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل سال ها به یکی از دغدغه های محققان سیاست خارجی و روابط بین الملل تبدیل شده است. بیشتر آثاری که روند شکل گیری و تحولات این دشمنی را بررسی کرده اند، از چشم انداز نظریه های خردگرا(اثبات گرا) در روابط بین الملل به موضوع پرداخته اند. این درحالی است که دشمنی این دو واحد سیاسی در طی سه دهه گذشته از روند به نسبت پایداری برخوردار بوده است و محاسبات خردگرا قادر به ارائه یک تحلیل ثابت از علل شکل گیری و تداوم دشمنی جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل نیستند؛ بنابراین، پرسش اصلی مقاله حاضر این است که چه علل یا عواملی اسرائیل را مبدل به یک دشمن پایدار در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ساخته است؟ فرضیه ای که در پاسخ به این پرسش مطرح می شود این است که نگاه به اسرائیل در سیاست خارجی ج.ا.ایران را باید در چارچوب گفتمان انقلاب اسلامی مورد ملاحظه قرار دارد، از این رو پیش از آنکه این تضاد در قالب رقابت های راهبردی طرفین قابل تبیین و تفسیر باشد، تلقی از اسرائیل در گفتمان سیاست خارجی غرب گرای پهلوی دوم به مثابه «خودی» است که نقش مهمی در برساخته شدن اسرائیل به عنوان «دیگری» یا غیر در گفتمان سیاست خارجی اسلام سیاسی امام خمینی (ره) داشته است. در راستای تبیین این فرضیه تلاش می شود از نظریه گفتمان لاکلائو و موفه و به ویژه مفهوم دیگری(Otherness) در این نظریه استفاده شود. از آنجایی که نظریه گفتمان لاکلائو و موفه فاقد ابزاری برای تحلیل متن می باشد، از روش تحلیل متن فرکلاف در دو گفتمان رقیب استفاده شده است. نتایجی که از این بررسی حاصل شد به این وجه است، از آنجایی که ظهور، تکامل و بسط گفتمان ها در سایه سنگین دیگری یا غیر صورت می گیرد و این دیگری، عملکردی دوسویه داشته و از یک سو مانع عینیت و تثبیت هویت شده و از سوی دیگر، سازنده هویت و عامل انسجام گفتمانی است، اسرائیل به مثابه دیگری (غیر) نقش یک بیرون سازنده(Constitutive Outside) را در هویت بخشی به گفتمان سیاست خارجی اسلام سیاسی امام خمینی (ره) در تقابل با دگر پهلویستی خود ایفا نموده است
۱۸.

مبارزه با تروریسم بین المللی: الزامات عملی و چالش های نظری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۷ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ 611 - 628

کلید واژه ها: تروریسم بین المللی سازه انگاری سازمان ملل متحد سازمان بین المللی پلیس جنایی اینترپل لیبرالیسم مبارزه با تروریسم ناتو واقع گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۷ تعداد دانلود : ۴۲۴
این مقاله در پی واکاوی بخشی از علل ناکامی دولت ها و نهادهای بین المللی در مهار تروریسم فزاینده است. اینکه با وجود اجماع نظر موجود درباره تهدیدهای ناشی از تروریسم، چرا تاکنون همکاری های بین المللی برای مبارزه با این پدیده ناکارامد بوده است. متن حاضر، از چشم انداز نظریه های روابط بین الملل در پی پاسخگویی به این پرسش برآمده و با روشی تبیینی و تحلیلی، امکانات و محدودیت های هر یک از رویکردهای نظری واقع گرایی، لیبرالیسم و سازه انگاری را مدنظر قرار داده است. غلبه واقع گرایی و تفکرات مبتنی بر آن، به سبب تعارض سنت های واقع گرایانه پذیرفته شده دولت ها با برخی نتایج حاصل از سازوکارهای موجود همکاری بین المللی برای مبارزه با تروریسم، بیشتر مورد توجه بوده است. یافته های این مطالعه نشان می دهد که در ابتدا، درک متفاوت دولت ها از پدیده تروریسم و اختلاف نظر در تعریف عملیات تروریستی، که به تعارض در شناسایی مصادیق منجر می شود، مانع بزرگ همکاری های بین المللی است. سپس، فاصله موجود در اولویت بندی دولت ها که براساس منافع ملی هر یک از آنها شکل می گیرد، فرایند همکاری های بین المللی را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد و علاوه بر آن، تلاش قدرت های بزرگ برای بهره برداری از این فرصت های همکاری بین المللی در جهت پیشبرد منافع و اهداف خود، زمینه های اصلی ناکامی همکاری ها و نیز نهادهای بین المللی در مبارزه با تروریسم است.
۱۹.

اتحادیه آلبا؛ افق های نو برای جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: فصلنامه سیاست سال پنجم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱۷

کلید واژه ها: آمریکای لاتین جمهوری اسلامی ایران اتحادیه آلبا عمق راهبردی روابط بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۴ تعداد دانلود : ۴۵۴
آمریکای لاتین دیرزمانی است که توجه قدرت های بزرگ را به خود جلب کرده است، چه از حیث نظامی آن که جذابیت بالایی برای اتحاد جماهیر شوروی داشت و چه از حیث سیاسی که مورد رصد و پایش دقیق ایالات متحده امریکا بوده است و چه از حیث اقتصادی، که قدرت چالشگر چین را به مرزهای ایالات متحده امریکا رسانده است، در میان درگیری این ابرقدرت ها، اتحادیه بولیواری مردم آمریکای لاتین موسوم به اتحادیه آلبا- که اکنون بیش از یک دهه سابقه حیات دارد- فرصتی بالقوه برای جمهوری اسلامی ایران است تا بتواند با استفاده از ظرفیت های موجود فی مابین، عمق راهبردی خود را تا مرزهای ایالات متحده امریکا نزدیک سازد، از سوی دیگر در این مقاله بر آن هستیم علاوه بر بررسی فرصت های پیش رو اعضای اتحادیه آلبا، به بررسی چشم اندازهای مختلف روابط ایران و اتحادیه پرداخته شود.
۲۰.

تأملی بر سیاست گذاری آموزشی در علوم سیاسی با تاکید بر تحلیل ایدئولوژی های برنامه درسی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 135 - 156

کلید واژه ها: سیاست گذاری آموزشی برنامه درسی ایدئولوژی های برنامه درسی دانشگاه تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۰ تعداد دانلود : ۷۴۸
هدف پژوهش حاضر تأملی بر سیاست گذاری آموزشی در علوم سیاسی با تاکید بر تحلیل ایدئولوژی های برنامه درسی دانشجویان رشته علوم سیاسی در دانشگاه تهران است. این تحقیق از لحاظ ماهیت کمی، از نظر هدف کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل 500 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی در دانشگاه تهران در سال 1396 بود، که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 232 نفر تعیین. شد و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای 100 مرد و 132 زن انتخاب گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد ایدئولوژی های برنامه درسی اسکایرو (2008) بود. روایی محتوایی و صوری پرسشنامه با استفاده از نظر جمعی از متخصصان و رشته علوم تربیتی به دست آمده و اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 88/0 محاسبه شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون فریدمن برای رتبه بندی استفاده شده است. یافته ها به طور کلی نشان می دهد که بیشترین ایدئولوژی غالب برنامه درسی دانشجویان رشته علوم سیاسی دانشگاه تهران در مقطع تحصیلات تکمیلی، ایدئولوژی دانش پژوهان علمی و کارایی اجتماعی و کمترین ایدئولوژی غالب بازسازان اجتماعی و یادگیرنده محور است؛ بنابراین از آنجایی که رشته علوم سیاسی با توجه به نفس خود نیازمند دانشجویانی با ویژگی هایی همچون تفکر انتقادی، خلاقیت بالا، قدرت تجزیه و تحلیل عمیق، استقلال فکری، روابط اجتماعی گسترده و دارا بودن روحیه تغییر طلبی محیط پیرامونی و روحیه مطالبه گری و پرسش گری و... است؛ که این ویژگی ها تنها در دانشجویانی که دارای ایدئولوژی های بازسازی گرایی اجتماعی و یادگیرنده محور هستند دیده می شود. لذا ضروریست مسئولین و برنامه ریزان آموزش عالی با تغییر سیاست گذاری های آموزشی اقدامات لازم را برای جذب دانشجویانی با ایدئولوژی های بازسازان اجتماعی یا تغییر ایدئولوژی دانشجویان این رشته همسو با ایدئولوژی بازسازان اجتماعی و یادگیرنده محور به عمل آورند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان