مهدی همایون فر

یکی از پیچیده ترین مسائل تصمیم گیری برای سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار، ارزیابی عملکرد شرکت ها می باشد که بر اساس رویکردهای مختلف قابل انجام است. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی معیارهای عملکرد شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار تهران با رویکرد ترکیبی دلفی فازی و نقشه نگاشت فازی است. اگر چه مطالعات متعددی در زمینه ارزیابی عملکرد شرکت ها ثبت شده است، اما تعداد انگشت شماری از کارت امتیاز متوازن (BSC) به منظور شناسایی معیارهای ارزیابی عملکرد استفاده نموده اند. در این مقاله ابتدا با استفاده از روش دلفی فازی از میان 82 معیار ارزیابی عملکرد استخراج شده از ادبیات تحقیق، معیارهای کلیدی ارزیابی عملکرد شرکت ها از دیدگاه سرمایه گذاران شناسایی شدند و سپس با استفاده از روش نقشه نگاشت فازی، روابط میان آنها بررسی و معیارهای ارزیابی رتبه بندی شدند. بر اساس یافته ها پنج معیار رشد سود عملیاتی (OPG)، نسبت قیمت به سود هر سهم (P/E)، نسبت سود عملیاتی به فروش، نسبت سود ناخالص به فروش و نرخ رشد فروش شرکت که همگی آنها شرکت ها را از منظر مالی مورد بررسی قرار می دهند، مهمترین معیارها از نظر سرمایه گذاران هستند.

هدف: شبکه زنجیره تأمین حلقه بسته با هدف طراحی، راه اندازی و بهره برداری از جریان مواد بین مراکز زنجیره ای ایجاد شده است؛ اما زنجیره های تأمین با ریسک های متفاوتی اعم از عملیاتی و اختلال مواجهند که هر یک از آن ها می تواند به خسارات جبران ناپذیری منجر شود؛ بنابراین طراحی یا بازطراحی زنجیره های تأمین جهت تاب آوری در برابر ریسک های متفاوت، یکی از برنامه های بسیار مهمی است که به طور بالقوه بر عملکرد زنجیره تأمین تأثیر می گذارد. هدف از اجرای این پژوهش، طراحی شبکه زنجیره تأمین حلقه بسته تاب آور تحت شرایط ریسک های عملیاتی و اختلال است که در یکی از شرکت های فعال در حوزه صنایع غذایی استان تهران با ملاحظات چند محصولی بودن، صورت پذیرفته است. روش: در این پژوهش، مسئله زنجیره تأمین حلقه بسته تاب آور، به صورت شبکه ای از گره ها (مکان های تولیدی) در نظر گرفته شده است که از طریق یال ها (مسیرها) به یکدیگر متصل هستند. مدل به صورت برنامه ریزی عدد صحیح فرمول ندی شده است که توابع هدف آن، شامل بیشینه کردن تعداد گره ها در برآورد میزان تقاضا و کمینه سازی هزینه ها بر اساس یک سری از سناریوها با رویکرد مالوی بررسی می شود. یافته ها: الگوریتمی بر پایه برنامه ریزی عدد صحیح مختلط، جهت طراحی زنجیره تأمین حلقه بسته تاب آور با در نظر گرفتن ریسک های عملیاتی و اختلال با رویکرد مالوی بر پایه سناریو ارائه شده است. نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهد که با طراحی و ارائه مدل پیشنهادی بر اساس مدل سناریومحور مالوی، چنانچه اختلال یا ریسک عملیات در زنجیره تأمین محصولات رخ دهد، طبق سناریوهای تعیین شده، شرکت از یک سو می تواند به میزان 484/99 واحد از تقاضاها را برآورده کند و از سوی دیگر، به مقدار 50/790 واحد هزینه ها را کاهش دهد.

امروزه مدیریت مصرف انرژی ازآن جهت اهمیت دارد که علاوه بر حفظ ذخایر خدادادی برای آیندگان، سلامت محیط زیست، اقتصاد و امنیت انرژی کشور را تضمین می کند. در شهر تهران آلودگی هوا به یکی از بحران هایی تبدیل شده که هرسال جان هزاران نفر را به خطر می اندازد. از سوی دیگر تأمین سوخت گازوئیل در شرایط سیاسی فعلی کشور و پرداخت یارانه کلان به این سوخت، دولت را دچار چالش نموده است. یکی از راه های جلوگیری از این مشکلات، استفاده از خودروهای گازسوز (CNG) در سیستم حمل ونقل عمومی شهری است. متأسفانه در سال های اخیر استفاده از اتوبوس های گازسوز (CNG) در سیستم حمل ونقل عمومی کم شده است. این مقاله به استناد رهیافت های تاریخی و با استفاده از روش پویایی شناسی سیستم ها، عوامل و بازخوردهای مؤثر بر افزایش پایدار تعداد اتوبوس های گازسوز (CNG) را شناسایی و مدلی پویا برای توسعه بهینه و پایدار استفاده از اتوبوس های شهری گازسوز (CNG) ارائه نموده است. پس از اعتبارسنجی مدل و شبیه سازی بازه 10 ساله، نتایج نشان داد درصورتی که حاکمیت به صورت جدی در حوزه خرید اتوبوس های گازسوز عمل نکند تا سال 1410 سهم اتوبوس های گازسوز (CNG) در ناوگان حمل ونقل از 38 درصد به 14 درصد کاهش میابد. در صورت افزایش سالانه 282 دستگاه اتوبوس گازسوز (CNG) به ناوگان اتوبوس رانی شهری تهران تا سال 1410 تعداد اتوبوس های دیزلی و گازسوز (CNG) برابر و شرایط پایدار نسبی برقرار می شود. در این شرایط میزان آلایندگی ناشی از سوخت ناوگان اتوبوس ها کاهش و صرفه جویی اقتصادی ازنظر پرداخت یارانه سوخت برای دولت به همراه خواهد داشت.

مسئله زمان بندی ماشین های موازی و نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه این دسته از ماشین ها ازجمله مسائل کلیدی در حوزه فرآیندهای تولیدی است که همواره موردتوجه پژوهشگران بوده است. این پژوهش به دنبال طراحی مدل یکپارچه ای برای زمان بندی تولید و برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات ماشین های موازی با در نظر گرفتن احتمال اختلال در عملکرد تسهیلات و عدم قطعیت در پارامترهای مسئله است. در این راستا یک مدل برنامه ریزی ریاضی با دو هدف حداقل سازی زمان تکمیل وزنی محصولات و حداکثرسازی قابلیت اطمینان در خط تولید ارائه شده است. با توجه به ماهیت NP-hard مسئله موردبررسی از جنبه محاسباتی، از الگوریتم های حل فراابتکاری NSGA-II و MOPSO به منظور حل مسائل عددی در ابعاد متوسط و بزرگ استفاده شده است. بر این اساس، مسائل عددی در ابعاد مختلف طراحی شده و از الگوریتم های موردنظر به منظور حل این مسائل استفاده شد. نتایج نشان می دهند که الگوریتم NSGA-II در مقایسه با الگوریتم MOPSO جواب های مناسب تری را ارائه می کند. هرچند الگوریتم MOPSO نسبت به الگوریتم NSGA-II از نظر زمان حل مسئله از کارایی بیشتری برخوردار است، مقدار این برتری قابل ملاحظه نیست و نمی توان آن به عنوان مبنای قطعی مقایسه دو الگوریتم در نظر گرفت.

امروزه موفقیت سازمان ها بیش از هر زمان دیگری درگرو کسب مزیت رقابتی به واسطه عملکرد نوآورانه ناشی از دانش محوری است. بر این اساس پژوهش حاضر به بررسی نقش رهبری دانش محور در عملکرد نوآورانه در سازمان های دولتی استان گیلان پرداخته است. این پژوهش ازنظر روش توصیفی- پیمایشی و ازنظر هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل سازمان های دولتی شهر رشت است که به دلیل در دسترس بودن، بین همه آن ها پرسشنامه توزیع گردید. به منظور تحلیل داده های جمع آوری شده نیز از روش مدل سازی معادلات ساختاری مبتنی بر حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده معنادار بودن تأثیر انتقال دانش بر عملکرد نوآورانه (63/0r =)، به کارگیری دانش بر عملکرد نوآورانه (26/0r =) و ایجاد دانش بر عملکرد نوآورانه (21/0r =) است. تأثیر انباشت دانش بر عملکرد نوآورانه نیز هم از طریق انتقال دانش و هم به کارگیری دانش، معنادار است. نهایتاً، بر اساس یافته ها، تأثیر رهبری دانش محور بر مستندسازی دانش (58/0r=)، تأثیر رهبری دانش محور بر به کارگیری دانش (39/0r=) و تأثیر رهبری دانش محور بر ایجاد دانش (41/0r=) معنادار است. بااین وجود، تأثیر رهبری دانش محور بر انتقال دانش معنادار نیست. بر اساس نتایج حاصل از مسیرهای غیرمستقیم مدل پژوهش، رهبری دانش محور به واسطه متغیرهای ذخیره سازی و انتقال دانش، بیشترین اثر غیرمستقیم را بر عملکرد نوآورانه شرکت ها دارد؛ بنابراین، با تأکید بر ذخیره سازی دانش از سوی مدیریت سازمان، انتقال دانش و نوآوری بیشترین افزایش را خواهد داشت.

روند کاهشی مصرف گاز طبیعی در سوخت ناوگان اتوبوس های گازسوز شهری تهران در چند سال اخیر، علیرغم سرمایه گذاری کلان دولت برای جایگزینی گاز طبیعی به جای گازوئیل در سوخت اتوبوس های شهری در جهت کاهش آلودگی هوا به ویژه شهرهای بزرگ و صرفه اقتصادی حاصل از آن وارد بحران شده و حرکت به سوی حمل ونقل سبز را به مخاطره انداخته است. هدف از این پژوهش بررسی پیشینه و شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد این شرایط و ارائه راهکارهای عملیاتی است. نوع پژوهش توصیفی آمیخته، بر مبنای پژوهش کیفی و کمّی، ازنظر هدف کاربردی و از حیث گردآوری اطلاعات در گروه پژوهش های پیمایشی است. جامعه آماری خبرگان، متشکل از اساتید دانشگاه، مدیران و کارشناسان ارشد متخصص باتجربه بالای 10 سال و تحصیلات فوق لیسانس و بالاتر بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس اصل کفایت نظری به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه به روش دلفی و در بخش کمّی از رویکرد پویایی شناسی سیستمی است. درنهایت تخصیص بخشی از سود حاصل از اختلاف یارانه جایگزینی گاز طبیعی به جای گازوئیل در قالب سناریوهای پیشنهادی برای خرید اتوبوس های جدید، تأمین تجهیزات و پشتیبانی خدمات مربوط به اتوبوس های گازسوز و ایستگاه های سوخت رسانی CNG به عنوان بهترین راهکارهای پایدار مصرف گاز طبیعی در سوخت ناوگان اتوبوس های شهری ارائه شده است.

بودجه به عنوان فرآیند عملیات مالی دولت، مهم ترین سندی است که دستگاه های اجرایی را در دستیابی به اهداف سند چشم انداز و برنامه های توسعه کشور و انجام اثر بخش وظایف خود یاری می رساند. بودجه ریزی فرآیند تخصیص منابع محدود به نیازهای نامحدود و استفاده بهینه از منابع می باشد. بنابراین هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل موثر بر مدل تخصیص بودجه کارا با استفاده از رویکرد تحلیل روابط خاکستری می باشد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. نمونه آماری پژوهش نیز شامل 10 نفر از خبرگان و کارشناسان سازمان برنامه و بودجه می باشند. در راستای دستیابی به هدف اصلی پژوهش، ۳۰ عامل فرعی در ۴ گروه عامل اصلی (محیطی، خارجی، داخلی و قانونی) با مرور ادبیات موضوع و تحلیل عاملی تاییدی استخراج شده اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در بین عوامل فرعی، اولویتهای مدیران و افکار و عقاید مدیران و در بین عوامل اصلی عوامل قانونی دارای بالاترین اهمیت هستند. بودجه به عنوان فرآیند عملیات مالی دولت، مهم ترین سندی است که دستگاه های اجرایی را در دستیابی به اهداف سند چشم انداز و برنامه های توسعه کشور و انجام اثر بخش وظایف خود یاری می رساند. بودجه ریزی فرآیند تخصیص منابع محدود به نیازهای نامحدود و استفاده بهینه از منابع می باشد.بودجه به عنوان فرآیند عملیات مالی دولت، مهم ترین سندی است که دستگاه های اجرایی را در دستیابی به اهداف سند چشم انداز و برنامه های توسعه کشور و انجام اثر بخش وظایف خود یاری می رساند. بودجه ریزی فرآیند تخصیص منابع محدود به نیازهای نامحدود و استفاده بهینه از منابع می باشد. بنابراین هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل موثر بر مدل تخصیص بودجه کارا با استفاده از رویکرد تحلیل روابط خاکستری می باشد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. نمونه آماری پژوهش نیز شامل 10 نفر از خبرگان و کارشناسان سازمان برنامه و بودجه می باشند.

صنعت گردشگری، به منزله بزرگ ترین مولد اقتصادی جهان در دهه اخیر، گزینه مناسبی برای رشد و توسعه جوامع به شمار می رود. برندگان این صنعت شرکت هایی خواهند بود که خالق ایده های نوآورانه هستند و از آن به مثابه مزیت رقابتی برجسته استفاده کنند. بر این اساس، پژوهش حاضر قصد دارد، با نگرشی نظام مند، پیشایند های نوآوری در شرکت های گردشگری استان گیلان را بررسی کند. روش پژوهش به کاررفته از نوع توصیفی و هدف آن کاربردی است. برای گردآوری داده های پژوهش از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل ۱۳ نفر از خبرگان دانشگاهی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان فومن است. پس از شناسایی 32 پیشایند های نوآوری با مطالعه مبانی نظری، این پیشایند ها در قالب پرسش نامه به اختیار خبرگان داده شدند و، پس از اجرای روش دلفی، 1۵ مؤلفه نهایی برای اجرای مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) استفاده شدند. براساس نتایج، پیشایند های نوآوری در شش گروه سطح بندی شدند. یافته ها نشان می دهد که پیشایند چابکی روش های نوآوری در سطح 1، نوآوری باز، درگیری در فرایند نوآوری، مهارت فکری، ارتباط منسجم متخصصان و به کارگیری تکنیک های خلاقیت در سطح 2، محیط کاری و حل تعارض در سطح 3، شناخت رقبا، تخصصی سازی و تجزیه وتحلیل خلاقانه نیازمندی ها در سطح ۴، رهبری نوآوری، شناخت بازار و ترکیب گروه در سطح ۵ و نهایتاً مدیریت پورتفولیو در سطح ۶ قرار گرفتند. نهایتاً، این پیشایندها در ماتریس MICMAC ارزیابی و از نظر قدرت نفوذ و وابستگی تحلیل شدند.

هدف نهایی تأمین مالی را می توان افزایش ارزش کسب و کار از طریق برنامه ریزی، اجرا و اعمال منابع مالی در حین ایجاد تعادل میان سودآوری و ریسک دانست. این مهم زمانی تحقق می یابد که مدیران مالی، تصمیم گیری صحیحی را نسبت به استفاده از روش های تأمین مالی اتخاذ نمایند. هدف پژوهش حاضر، ارائه رویکردی ترکیبی بر مبنای تکنیک ISM فازی و تجزیه و تحلیل MICMAC به منظور طراحی مدلی جهت کمک به گزینش منابع تأمین مالی بنگاه های صنعتی ایران با غلبه بر محدودیت های فرآیند تصمیم گیری می باشد. بدین منظور، نخست تکنیک ISM فازی جهت تعیین روابط متقابل میان شاخص ها و نیز مدل سازی ساختار سلسله مراتب آن ها بکار بسته شده است؛ در ادامه با استفاده از تجزیه و تحلیل MICMAC، شاخص های غالب دخیل در فرآیند تأمین مالی بر مبنای قدرت نفوذ و وابستگی شان در یکی از خوشه های چهارگانه مورد نظر طبقه بندی شده اند. نتایج حاکی از آن است که شاخص "سیاست های مالی دولت" بیشترین تأثیر را بر سایر شاخص های سیستم داشته و معیاری اساسی جهت اتخاذ تصمیمات کلیدی به منظور گزینش منابع تأمین مالی بنگاه های صنعتی در ایران می باشد؛ لذا نیاز است تا تصمیم گیرندگان در این امر، چشم انداز سیاست های مالی دولت را پیش از توجه به هر شاخص دیگری در تصمیمات مدیریتی خود لحاظ دارند