مهدی گودرزی

انجام پروژه های همکاری با دانشگاه ها و مراکز پژوهشی، از روش های متداول در دهه های اخیر است. برخی از این پروژه ها منجر به یادگیری برای صنعت شده اند، درحالی که برخی دیگر یادگیری به همراه نداشته اند. این مقاله به این موضوع پرداخته است که در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی ایران چه عواملی بر یادگیری شرکت ها در پروژه های همکاری تحقیقاتی با دانشگاه ها و مراکز پژوهشی تأثیر می گذارند. بدین منظور، بامطالعه پیشینه پژوهش و انجام یک مطالعه کیفی، عوامل مؤثر بر یادگیری شرکت های حوزه نفت، گاز و پتروشیمی در این پروژه ها شناسایی شده و سپس در بخش کمی، مدل حاصل از مرحله قبل مورد آزمون قرارگرفته است. در بخش های کیفی و کمی پژوهش، به ترتیب از روش های تحلیل مضمون و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. قلمرو زمانی پژوهش بین سال های 1394 تا 1398 است. نتایج پژوهش، تأثیر ویژگی های دانشگاه/ مرکز پژوهشی، صنعت، ارتباط طرفین، محیط همکاری و قابلیت های رهبر تیم دانشگاه بر یادگیری شرکت ها در این همکاری ها را تائید کردند. همچنین زیرفاکتورهای وابستگی دانشگاه/ مرکز پژوهشی به بودجه عمومی، سازوکارهای کنترل همکاری توسط دانشگاه، صنعت و دولت، قوانین و رویه ها، میزان تعاملات و مدیریت دانش از مهم ترین عوامل مؤثر شناسایی شده اند.

ظهور پدیده شتابدهنده ها مسیری نوین پیش روی کارآفرینان و کسب و کارهای نوپا گذاشته است. ویژگی های خاص حوزه زیست فناوری و همچنین جدید بودن مفهوم شتابدهنده ها در ایران، شناخت عوامل موفقیت این موسسات را ضروری می نماید. در فرایند انجام این پژوهش، بیست عامل کلیدی موفقیت در حوزه مورد نظر با مطالعه پژوهش های پیشین و مصاحبه های صورت گرفته با مدیران و خبرگان شتاب دهنده های زیست فناوری که می تواند باعث موفقیت شتاب دهنده ها شود، شناسایی گردید. پس از طراحی پرسشنامه و توزیع آن بین نمونه منتخب و جمع آوری نظرات، با استفاده از آزمون دوجمله ای تعداد یازده عامل مهم در چهار مرحله آگاهی، انتخاب و ثبت نام، برنامه شتابدهی و در نهایت روز نمایش شناسایی گردید. عواملی همچون اهداف استراتژیک شتاب دهنده برای توسعه و حمایت از تیم ها، معیارهای بررسی تیم ها بر اساس ایده، توانایی و جذابیت توسط شتاب دهنده، خدمات ارائه شده توسط شتاب دهنده به تیم ها، نحوه اجرای برنامه آموزش و میزان انعطاف پذیری آن نسبت به زمان استقرار تیم ها، دسترسی شتاب دهنده به شبکه بازارها، مشتریان و سرمایه گذاران در طول برنامه شتابدهی و عامل دسترسی به شبکه سرمایه گذاران برای تزریق سرمایه بعد از پایان برنامه به تیم های خروجی برخی از عوامل مهم را شکل می دهند.

ایجاد و توسعه شبکه های همکاری در دهه های اخیر به یکی از راهبردهای کلیدی برای توسعه علم، فناوری و نوآوری تبدیل شده و از این رو شناخت عوامل مؤثر بر موفقیت و شکست این شبکه ها مورد توجه مدیران و سیاست گذاران این حوزه قرار گرفته است. در این مقاله، عوامل مؤثر بر موفقیت شبکه های منطقه ای/بین المللی با مطالعه 4 مورد از شبکه های علم و فناوری کشورهای اسلامی که زیر نظر کمیته دائمی علم و فناوری سازمان همکاری اسلامی (کامستک) و به میزبانی ایران ایجاد شده اند، مورد بررسی قرار گرفتند. در این راستا، در قالب یک بررسی کیفی، از ابزارهای مختلف از جمله مصاحبه با خبرگان این شبکه ها و پرسشنامه های کیفی استفاده گردید. در این پژوهش، مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر موفقیت و شکست شبکه های همکاری بین المللی، شناسایی شدند. سپس یافته ها، در قالب یک مدل مفهومی مشتمل بر 6 دسته و در دو بُعد درونی (ویژگی های مدیریت شبکه، الزامات اعضای شبکه، نحوه شکل گیری و رشد شبکه و تعاملات درون شبکه) و بیرونی (ویژگی های سازمان مؤسس شبکه و الزامات بین المللی برای فعالیت شبکه) ارائه شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد که علاوه بر عوامل عمومی مربوط به همه شبکه ها، هر شبکه با توجه به فضای بین المللی و شرایط خاص حاکم بر حوزه فعالیت آن شبکه در کشورهای اسلامی، با تعدادی از عوامل ویژه روبرو است که باید شناسایی شده و مورد توجه قرار گیرند.

هدف از انجام این پژوهش، تدوین برنامه راهبردی فدراسیون ورزش سه گانه ایران با استفاده از مدل SPP بوده است. جامعه آماری شامل 22 نفر از روسای هیئت های استانی، دبیران، نواب رییس، اعضای هیئت رییس و رئیس کنونی و گذشته فدراسیون بود، که به لحاظ محدودیت تعداد نفرات، نمونه برابر با جامعه آماری و به صورت تمام شمار انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها، از بررسی اسناد، مدارک، مصاحبه و مطالعه ادبیات پیشینه با ابزارهایی چون: پرسشنامه های نظرسنجی و PEST SCAN (آلفا=86/0) و تحلیل SWOT و روش هایی چون دلفی، برگزاری جلسات و چندین مرحله تحلیل راهبردی استفاده شد که نهایتاً 11 قوت،10 ضعف،8 فرصت و 13 تهدید تائید و بر اساس آزمون فریدمن، رتبه بندی شدند. در همین راستا، طبق مدل SPP تدوین مأموریت، چشم انداز، حوزه های کلیدی عملکرد، اهداف و راهبردهای مناسب فدراسیون ورزش سه گانه جمهوری اسلامی ایران به منظور دستیابی به وضعیت مطلوب صورت پذیرفت.

هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه رفتار شهروندی سازمانی با فرسودگی شغلی در کارکنان ستادی و عملیاتی فدراسیون ورزش سه گانه بود.جامعه آماری پژوهش شامل 250 نفر کارکنان فدراسیون و هیئت های استانی ورزش سه گانه بود که با استفاده از فرمول کوکران تعداد نفرات، نمونه برابر با 151 نفر و به صورت تصادفی انتخاب گردید برای گردآوری داده ها، از بررسی اسناد ، مدارک، مطالعه ادبیات پیشینه و مصاحبه با ابزار هایی چون: پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی استاندارد پودساکف (1990) ( آلفا= 78/0) و پرسشنامه فرسودگی شغلی مزلچ و جکسون (2001) ( آلفا= 87/0) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی از جمله کلموگراف- اسمیرنف، t استیودنت تک گروهی و رگرسیون با کمک نرم افزار spss استفاده شد.نتایج پژوهش نشان داد بین دو متغیر رفتار شهروندی سازمانی و فرسودگی شغلی را بطه معکوس و معنا داری وجود دارد. در مجموع تجزیه و تحلیل یافته ها نشان دهنده آن است که از طریق رفتار شهروندی سازمانی و ابعاد آن می توان به تبیین و پیش بینی فرسودگی شغلی کارکنان فدراسیون ورزش سه گانه پرداخت.

تجاری سازی فناوری های توسعه یافته در موسسات تحقیقاتی دولتی، نقش بی بدیلی در توسعه نظام ملی نوآوری کشورها و افزایش سطح رفاه در جوامع مختلف بازی می کند چراکه در صورت تجاری نشدن فناوری های توسعه یافته در مراکز تحقیقاتی مختلف جهان، شاید بسیاری از فناوری هایی که امروزه از آنها به راحتی در زندگی روزمره استفاده می شود، در دسترس نبودند و حتی تصور استفاده از آنها در ذهن ها نمی گنجید. با نگاهی گذرا به عملکرد موسسات تحقیقاتی دولتی می توان دریافت که علی رغم توانمندی های فراوان در توسعه فناوری، بسیاری از آنها در امر تجاری سازی فناوری ناموفق عمل می نمایند. از این رو، در این مقاله تلاش شده تا پس از مروری گذرا بر پیشینه تحقیق و طبقه بندی برخی از الگوهای تجاری سازی ارایه شده در حوزه مدیریت فناوری، با انجام شش مطالعه موردی در دو پژوهشگاه دولتی کشور، الگویی برای تجاری سازی فناوری در موسسات تحقیقاتی دولتی ارایه شود. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که فرآیند تجاری سازی فناوری در پژوهشگاه های دولتی دارای شش مرحله اصلی و چهارده مرحله فرعی یا گام تجاری سازی می باشد که این گام ها در درون مراحل اصلی قرار داشته و به ترتیب طی می شوند. علاوه براین، در طی هر گام تجاری سازی، امکان انجام هشت فعالیت وجود دارد که در این بین، فعالیت های توسعه و مستندسازی فناوری، مذاکره و لابی گری با ذی نفعان و نیز هماهنگی و اتخاذ تصمیم از اهمیت بسیار بیشتری نسبت به سایر فعالیت ها برخوردار هستند.

امروزه اصلی ترین دارایی شرکت های فناور و دانش بنیان، دارایی های فکری است. این شرکت ها علاوه بر مدیریت دارایی های ملموس و متداول، نیازمند وجود توانمندی مدیریت دارایی های فکری در سبد توانمندی های خود هستند. از این رو در ابتدا باید بتوانند دارایی های فکری خود را ممیزی نمایند. اما سؤال اصلی این است که چه چارچوبی برای مدیریت دارایی های فکری و نحوه بکارگیری و پیاده سازی آن در شرکت های دانش بنیان وجود دارد؟ با در نظر داشتن اینکه حوزه زیست فناوری در ایران یکی از حوزه های پیشرو در ایجاد شرکت های دانش بنیان بوده است، هدف این مقاله ارائه چارچوبی برای ممیزی مدیریت دارایی های فکری در شرکت های دانش بنیان به طور کلی و بررسی دقیق تر آن در حوزه مذکور است تا با شناسایی وضع موجود مدیریت دارایی های فکری در آنها و مشخص نمودن نقاط ضعف و قوت موجود در ساختار اجرایی شان، راهکارهایی برای ارتقاء سطح مدیریت دارایی های فکری در شرکت های دانش بنیان این حوزه، ارائه دهد. روش تحقیق بکاررفته در این مقاله، پیمایشی و ابزار گردآوری داده های آن، مصاحبه با خبرگان و پرسشنامه بوده که برای تحلیل داده های گردآوری شده از روش تحلیل تم استفاده شد. بر این اساس، شاخص های اصلی چارچوب ممیزی مدیریت دارایی های فکری تحت عناوین توانمندی رهبری و مدیریت دارایی های فکری در سازمان، میزان ساختارمندی مدیریت دارایی های فکری در سازمان، توانمندی شناسایی و احصاء دارایی های فکری سازمان، توانمندی حفاظت از دارایی های فکری سازمان، توانمندی تجاری سازی دارایی های فکری سازمان و نهایتاً توانمندی رصد و پایش دارایی های فکری رقبا و سایر بازیگران شناسایی شد. پس از وزن دهی شاخص های شناسایی شده، از روش مقایسه های زوجی مشخص شد که وضعیت شرکت های دانش بنیان حوزه زیست فناوری از منظر مدیریت دارایی های فکری بسیار ضعیف می باشد. در نهایت هم توصیه هایی به ستاد توسعه زیست فناوری ایران و مدیران شرکت های مورد مطالعه ارائه شده است.

مقدمه: تحقیق پیش رو با هدف کلی طراحی سناریوی مطلوب توسعه ورزش ترای اتلون در ایران انجام گرفت. روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی، به صورت آمیخته متوالی اکتشافی (کیفی- کمی) و میدانی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را اساتید مدیریت ورزشی، مدیران فدراسیون ترای اتلون و هیات های استانی ترای اتلون تشکیل می دهد. حجم نمونه در بخش کیفی تا اشباع اطلاعاتی تعیین و در بخش کمی با توجه به جدول کوکران حجم نمونه (73 نفر) تعیین شد. ابزار تحقیق در بخش کیفی شامل مصاحبه های ساختار یافته و در بخش کمی، پرسشنامه حاصل از بخش کیفی بود که روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط اساتید و متخصصان مدیریت ورزشی تائید شده و برای روایی سازه آن نیز از تحلیل عاملی استفاده شد. پایایی پرسشنامه نیز در یک مطالعه مقدماتی بر روی 30 نفر از اعضای جامعه و محاسبه آلفای کرونباخ تائید شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل عاملی اکتشافی و برای اولویت بندی پیشران های شناسایی شده از آزمون فریدمن با کمک نرم افزار SPSS نسخه 23 استفاده شد. یافته ها: الگوی پیشران های توسعه ورزش ترای اتلون در ایران متشکل از 9 عامل تحول فرایندهای مدیریتی، توجه رسانه ها، فرایند استعدادیابی، همگانی شدن ورزش ترای اتلون، تجهیزات و زیرساخت ها، نیروی انسانی، عوامل اقتصادی و سیاسی، عوامل ساختاری و در نهایت فرایندهای کسب قهرمانی است. نتیجه گیری: مدل سناریوهای امکا ن پذیر، محتمل و دلخواه توسعه ترای اتلون کشور می تواند به عنوان راهنمای مناسبی برای مسئولین این فدراسیون و هیات های استانی عمل نماید.