رضا سیمبر

رضا سیمبر

مدرک تحصیلی: استاد علوم سیاسی دانشگاه گیلان

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱۴۴ مورد.
۶۱.

سیاست جمهوری اسلامی ایران در قبال کشورهای شورای همکاری خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶) 49 - 72

کلید واژه ها: ایران شورای همکاری خلیج فارس عربستان آمریکا امنیت منطقه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۳ تعداد دانلود : ۵۸۵
  شورای همکاری خلیج فارس از مهم ترین سازمان های منطقه ای در محیط منطقه ای ایران است و سیاست های ایران همواره نقش مهمی در جهت گیری ها و اهداف شورا داشته است. مقاله حاضر سعی کرده است با واکاوی سیاست های ج.ا. ایران در 20 سال گذشته براساس تحولات خاورمیانه و تئوری امنیت منطقه ای به این سوال پاسخ دهد که مولفه و محور اصلی ج.ا. ایران پس از دفاع مقدس مخصوصا در دوران ریاست جمهوری آقای روحانی در قبال شورای همکاری خلیج فارس چه چیزی بوده است؟ این پژوهش نشان می دهد که در دوره دولت آقای روحانی، بهبود روابط با شورای همکاری خلیج فارس محور اصلی تلاش های ایران برای بهبود امنیت منطقه خلیج فارس بوده است. با این وجود، تعدادی از موانع ساختاری، عدم اعتماد تاریخی و تحرکات ایران در منطقه، روابط تهران با کشورهای شورای همکاری را شدیدا خصمانه کرده و باعث افزایش بیشتر ناامنی در منطقه شده است زیرا نفوذ فزاینده ایران در منطقه عربی همراه با سیاست ضد هژمون، به این معنی است که ابتکارات صلح ایران با شورای همکاری با موانع بزرگی روبرو شده و موفقیت ایران در کاهش تنش ها و برنامه ترویج طرح های صلح با شورای همکاری خلیج فارس ثمره ای نداشته است. این مقاله با روش تحقیق تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای سعی در بررسی این موضوع دارد.
۶۲.

جامعه شناسی تاریخی روابط بین الملل چارچوبی نظری برای تحلیل نظم فراملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۳ تعداد دانلود : ۵۹۸
به طور کلی عمده ادبیات تولید شده در جامعه شناسی تاریخی روابط بین الملل به دو بخش تقسیم می گردد. در بخش اول محققان با توجه به شناخت شناسی و هستی شناسی و روش شناسی نظریه جامعه شناسی تاریخی به عنوان رویکردی التقاتی سعی در افزایش غنای نظری آن دارند. در بخش دوم پژوهشگران با اتصال سطوح تحلیل داخلی و خارجی و برجسته سازی نقش محیط بین الملل در آغاز و انجام تحولات به دنبال ارائه تفسیری جامع از پدیده های سیاسی می باشند. در این راستا نظم فراملی به عنوان پدیده ای برآمده از روابط اجتماعی ملهم از عناصر تاثیرگذاری است که ریشه در دو سطح داخلی و بین المللی دارد. نوشتار حاضر قصد دارد با عبور از چارچوب حاکم بر جریان اصلی روابط بین الملل که صرفاً متکی بر شاخصه های واحد نظیر قدرت، امنیت، اقتصاد، هویت و ... می باشند اقدام به ارائه یک رویکرد نظری خاص برای تحلیل نظم فراملی در بستر نظریه جامعه شناسی تاریخی روابط بین الملل نماید. در این راستا مولفان بر این باورند که نظم بین الملل پدیده ای اجتماعی است که دامنه آن از سطوح فرو ملی آغاز می شود و گرایشات فراملی را نیز در بر می گیرد.
۶۳.

کاربست مدل تصمیم گیری شهودی چندوجهی در سیاست هسته ای تا حصول برجام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۹ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 395 - 412

کلید واژه ها: تصمیم گیری شهودی چندوجهی سیاست خارجی سیاست هسته ای برجام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۰ تعداد دانلود : ۴۳۱
مدل تصمیم گیریشهودی چندوجهی، صفحه تصمیم را ماتریسی می داند از راه حل ها و ابعاد تصمیم که سیاستگذاران و تصمیم گیران در عرصه سیاست خارجی از راهبردهای متعدد تصمیم گیری از جمله راهبردهای بهینه (و نه همیشه بیشینه) در زمان تصمیم گیری استفاده می کنند. یک راهبرد تصمیم، مجموعه ای از شیوه ها و رویه هاست که تصمیم گیرنده را درگیر انتخاب میان راه حل های متعدد کرده و همچنین قاعده تصمیم که حکم می کند چگونه نتایج انتخاب یادشده را در ایجاد تصمیم واقعی به کار برد، به طوری که سیاستگذاران فرایندی دومرحله ای را به کار می برند: بررسی مقدماتی میان راه حل های در دسترس و انتخاب بهترین راه حل از میان فهرست نتایج مرحله اول با هدف کمینه کردن ریسک و بیشینه کردن سود. به همین دلیل این مدل تصمیم گیری در عرصه سیاست خارجی بهتر از دیگر مدل های رایج، تصمیم سازی در زمینه سیاست هسته ای جمهوری اسلامی ایران تا حصول برجام را تبیین می کند.
۶۴.

شبکه های اجتماعی و تأثیرگذاری بر نقش دولت ها در روابط بین الملل (مطالعه موردی دولت های خاورمیانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۸ 197 - 214

کلید واژه ها: بافتار شناسی زندگی روزمره تحلیل متون تاریخی ملزومات مطالعات فرهنگی تحلیل سفرنامه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۱ تعداد دانلود : ۳۲۶
استفاده سیاسی از فناوری های نوین ارتباطی و به خصوص شبکه های اجتماعی اینترنتی در روابط بین الملل در دهه اخیر، بیش از پیش باب شده است، از این رو، بررسی تأثیرات این امر، نه تنها برای پژوهشگران علاقه مند، بلکه برای سیاست پیشه گان و تصمیم گیرندگان کشور نیز از اهمیت اساسی برخوردار است تا بتوانند به درستی ابعاد این پدیده نوین را درک کرده و عملکردی مناسب در مقابل آن داشته باشند. در این راستا تحلیل تحولات بین المللی نگرشی جدی با توجه به تأثیرگذاری اینترنت را می طلبد، چنانکه در تحولات اخیر خاورمیانه که آن را به اسمی چون «بهار عربی» و «بیداری اسلامی» می خوانند، وجود شبکه های اجتماعی در روند شکل گیری و کنشگری معترضان اقتدارگرایی تأثیرگذار بود. براین اساس، در این تحقیق سعی شده است با گردآوری مطالب به صورت کتابخانه ای و تحلیل آنها به صورت کاربردی ،ماهیت شبکه های اجتماعی و تأثیرگذاری بر نقش دولت ها در روابط بین الملل مورد بررسی قرار گیرد. دوره زمانی این مقاله از سال 2004 و ظهور فیسبوک تا سال 2017 که دراین بین انقلابات خاورمیانه نیز اتفاق افتادند-، در بر می گیرد. سؤال ما این گونه مطرح می شود که تأثیرگذاری شبکه های اجتماعی در روابط بین الملل (خاصه دولت های خاورمیانه که از سال 2010 تا کنون دچار تحولات و تغییرات هستند) چگونه ارزیابی می شود؟ فرضیه ما نیز بر این قول است که تأثیرگذاری شبکه های اجتماعی در روابط بین الملل در قرن بیست و یکم غیرقابل کتمان است
۶۵.

عوامل ملی و بین المللیِ چالش های امنیتی در افغانستان (2008-2021)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 207-244

کلید واژه ها: افغانستان تهدیدات امنیتی ایران پاکستان محیط امنیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۱۶۱
بحرانهای امنیتی در افغانستان با سقوط رژیم طالبان و نقش آفرینی ایالات متحده و ناتو در این کشور بین سالهای 2008-2001 فروکش نمود. با این حال، میزان خشونت ها، تلفات انسانی، حملات هراس افکنانه، فعالیت گروه های هراس افکن و جنگ سالاران، احساس ناامنی در میان شهروندان عادی و نخبگان سیاسی، و همچنین تزلزل نهادها و نظام سیاسی افغانستان از سال 2008 به بعد افزایش یافت و حمایت بازیگران منطقه ای از گروههای غیردولتی و محلی، به مرور زمان علنی تر شد. این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش است که چه عواملی زمینه ساز گسترش ناامنی و بحرانهای امنیتی در افغانستان از سال 2008 تا 2021 میلادی بوده است؟ برای پاسخ به این پرسش از نظریه های امنیتی و به طور خاص رویکردهای باری بوزان، محمد ایوب و ریچارد لیتل استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که افتراق در باب ایده دولت متاثر از قومیت و مذهب، جامعه چند پاره، کاهش مشروعیت حکومت، گروه های هراس افکن و جنگ سالاران و ارتباط این عوامل با محیط امنیتی قوای نامتقارن (محیط امنیتی افغانستان و پاکستان و افغانستان و ایران) موجب شکل گیری و گسترش چالش های امنیتی افغانستان بعد از 2008 میلادی شده است.
۶۶.

شناسایی و تبیین عوامل و پیشرانهای مؤثر بر روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس درافق ده ساله با بهره گیری از روش میک مک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی دفاعی سال اول پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲ 7 - 37

کلید واژه ها: آینده پژوهی شورای همکاری خلیج فارس جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۸۷۱
 خلیج فارس از جمله مناطق جغرافیایی با ویژگی های ممتاز در جهان است و از قرن ها پیش بطور پیوسته مورد توجه دولت ها بوده، بنابراین همواره در معرض رقابت ها و کشمکش می باشد، این منطقه در برگیرنده کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به علاوه ایران و عراق است که روابط میان ایران و کشورهای جنوبی خلیج فارس از جهات مختلف مورد اهمیت است. در این راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش آینده پژوهی، یعنی تحلیل اثرات متقاطع، ابتدا داده های اولیه تحقیق با استفاده از مصاحبه های نیمه باز با تعداد 20 نفر ازکارشناسان و متخصصین موضوع جمع آوری و با استفاده از نرم افزار میک مک تجزیه و تحلیل شده اند. در نهایت نتایج حاصله از بکارگیری روش تحلیل تأثیرات متقاطع حاکی از آن بود که 5 عامل کلیدی؛ نگرش حاکمان و دولتمردان ایران و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به یکدیگر، افزایش مسابقه تسلیحاتی و نظامی کشورهای عضو شورا (ناتوی عربی) و ایران با هدف هژمون شدن در منطقه، القاء و هراس از تئوری هلال شیعی و صدورانقلاب ج.ا.ا با هدف مقابله با ایران و تفاوتهای هویتی، تأثیر آینده بحرین، سوریه، عراق، یمن و... بر روابط فی مابین ایران و کشورهای عضو شورا و برنامه هسته ای ایران و آینده برجام، از میان عوامل 60 گانه اولیه شناسایی شد. این پیشرانها به عنوان عوامل پایه در برنامه ریزی های راهبردی می تواند مورد استفاده قرارگیرند.
۶۷.

مناقشه حقوق بشری ایران و آمریکا؛ هویت یا قدرت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۵۸)

کلید واژه ها: حقوق بشر ایران آمریکا قدرت هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۴۰۹
پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 باعث ایجاد تحولی عمیق و اساسی در روابط ایران و آمریکا شد. تحت تأثیر تحول یادشده، آمریکا جایگاه سابق خود به عنوان فعال ترین کشور در عرصه ی سیاست خارجی ایران را از دست داد. در این میان، موضوعاتی چون حقوق بشر، اشاعه ی سلاح های هسته ای، برنامه ی موشکی و سیاست منطقه ای ایران در کانون مناقشات دو طرف قرار داشته است. حقوق بشر بخش قوام یافته ی حقوق بین الملل بوده که ساختاری نهادی دارد و جزء لاینفک کنش و واکنش های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در سراسر جهان است. کشورها برای ترویج و حمایت از حقوق بشر آن را پذیرفته و متعهد به حمایت از آن شده اند. برداشت و تلقی متفاوت ایالات متحده ی آمریکا و جمهوری اسلامی ایران از مقولات قدرت و هویت بر تمایزات و اختلافات دو طرف در حوزه ی مسائل حقوق بشری شکل داده است. در این ارتباط، مقاله ی حاضر درصدد پاسخ به این پرسش اصلی است که مناقشه ی حقوق بشری ایران و آمریکا در پرتو کدام سازه های نظری و تحلیلی قابل تبیین است؟ برای پاسخ به این پرسش اصلی و دستیابی به اهداف پژوهش، این جستار با استفاده از روش تحلیل گفتمان و استناد به گزاره های نظری سازه انگاری و نئورئالیسم، به دنبال بررسی تأثیرات هویت و قدرت بر رفتارهای سیاسی دو کشور است. یافته های پژوهش نشان می دهد که دو کشور در منازعه ی حقوق بشری خود به تناسب شرایط از دو محور قدرت یا هویت بهره گرفته اند.
۶۸.

آیپک و تأثیر آن بر انتخابات ایالات متحده ی آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره ششم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲۰ 1 - 27

کلید واژه ها: آیپک ایالات متحده ی آمریکا اسراییل انتخابات لابی یهود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۱ تعداد دانلود : ۹۹
ساختار سیاسی غیرمتمرکز و توزیع شده ی ایالات متحده ی آمریکا سبب شده است که جریان ها و تشکل های بسیاری بتوانند روند پیچیده ی تصمیم گیری سیاسی در این کشور را تحت تأثیر قرار دهند. با آن که یهودیان تنها حدود سه درصد از جمعیت آمریکا را تشکیل می دهند اما توانسته اند به تأثیرگذارترین اقلیت قومی در ساختار قدرت آمریکا تبدیل شوند. یهودیان آمریکا مجموعه ی چشمگیری از سازمان های مختلف را برای تأثیرگذاری بر سیاست خارجی آمریکا به وجود آورده اند که در این میان نقش «کمیته ی امور عمومی آمریکا و اسراییل» (آپیک) به عنوان قدرتمندترین و شناخته شده ترین سازمان یهودی آمریکا بسیار شاخص است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که آیپک در انتخاب اعضای کنگره و رئیس جمهور ایالات متحده ی آمریکا چه نقشی را ایفا می کند؟ در پاسخ به این پرسش فرضیه ی پژوهش بیان می کند که اکثر نامزدهای نمایندگی کنگره و ریاست جمهوری سعی می کنند نظر مثبت این سازمان را به خود جلب کنند و از حمایت های مالی و تبلیغاتی گسترده ی آن بهره مند شوند و در عوض سازمان آیپک نیز با ارائه ی این حمایت ها در پی هدایت افکار عمومی و دستگاه های سیاست گذاری خارجی آمریکا برای تحقق اهداف خود در حمایت از اسراییل است.
۶۹.

سیاست خارجی دولت موقت؛ تحلیلی از چشم انداز اقتصاد سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل دوره دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 619-655

کلید واژه ها: دولت موقت سیاست خارجی اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی ایران انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۳۲۳
سیاست خارجی دولت موقت بازرگان مقطع تغییر اساسی سیاست خارجی ایران از اتحاد و ائتلاف با غرب به سیاست خارجی مبتنی بر عدم تعهد است. این دوره همچنین تفاوت های بنیادی و اساسی با سیاست خارجی جمهوری اسلامی در دهه 1360، دارد. از این رو، درک دلایل و عوامل ظهور آن اهمیت اساسی دارد. این مقاله با هدف تبیین شکل گیری سیاست خارجی دولت موقت و نشان دادن دلایل و عوامل این تغییر و تحول از رهیافت اقتصاد سیاسی بهره می گیرد. اقتصاد سیاسی از رهیافت های موجود فراتر رفته و با تأکید بر عوامل و عناصر داخلی و بین المللی و تعامل پویای اقتصاد، سیاست و جامعه تبیینی از شکل گیری سیاست خارجی در این دوره به دست می دهد. این تبیین مبتنی است بر چگونگی عمل نیروهای اجتماعی و ماهیت آن ها در این مقطع، ایدئولوژی و ساخت سیاسی مسلط و شرایط و نیروهای اقتصادی که در فضای تعامل و تأثیرگذار متقابل با هم و اقتصاد سیاسی بین الملل سیاست خارجی این دوره را شکل می دهند. اکنون برای رسیدن به این هدف این پرسش مطرح می شود که چگونه می توان شکل گیری جهت گیری سیاست خارجی دولت موقت و عوامل و عناصر آن را از منظر اقتصاد سیاسی بین الملل تبیین نمود؟ یافته های تحقیق نشان می دهد شکل گیری سیاست خارجی دولت موقت در پرتو فهم ماهیت دولت متشکل از عناصر و عوامل سیاسی و ایدئولوژیک ساخت قدرت، نیروهای اجتماعی ماهیت و رابطه آن ها با قدرت و ساخت و نهادهای اقتصادی و از منظر اقتصاد سیاسی در این مقطع قابل تبیین است.
۷۰.

انگاره های هویتی و تبیین سیاست خارجی عربستان در قبال عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۱ (پیاپی ۵۱) 197 - 223

کلید واژه ها: عربستان سعودی عراق انگارههای هویتی تحلیل سیاست خارجی سازهانگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۴۰۲
سیاست منطقه ای عربستان سعودی به عنوان کشوری تاثیرگذار در خاورمیانه و جهان عرب در طول دهه اخیر متاثر از تحولات جدید خاورمیانه به ویژه نفوذ منطقه ای جمهوری اسلامی ایران به ویژه در عراق شکل گرفته است. اغلب تحلیل ها پیرامون سیاست خارجی ریاض در قبال دولت جدید عراق، بر مبنای رویکردهای واقع گرایانه شکل گرفته و کمتر به نقش عناصر هنجاری و هویتی توجه شده است. نوشتار سعی دارد با روش تحلیلی- توصیفی و نظریه سازه انگاری با تحلیل سیاست خارجی عربستان، به این سوال پاسخ گوید که انگاره های هویتی چه نقشی در سیاست خارجی عربستان در قبال عراق داشته است ؟ همچنین این فرضیه را به آزمون می گذارد که سیاست خارجی عربستان در قبال عراق را علاوه بر رویکردهای مادی و واقع گرایانه، می توان بر اساس انگاره های هویتی این کشور نیز تبیین کرد. یافته ها نشان می دهند که سیاست خارجی عربستان در قبال عراق در حوزه های منطقه ای و بین المللی در واقع از تلفیق انگاره های هویتی این کشور از قبیل عربیت، اسلام وهابی، سیستم سیاسی سلطنتی و نفت خیزبودن شکل یافته که نقش بسزایی در رویکرد آن در مداخله، تغییر وضع موجود و افزایش بی ثباتی در عراق داشته است.
۷۱.

تأثیر هویت بر روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا (2003-2020)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۸ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۷۱) 77 - 94

کلید واژه ها: قاعده بسیط الحقیقه وحدت و کثرت وحدت شخصی وجود معیت قیومی بینونت وصفی جمع تنزیه و تشبیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۱ تعداد دانلود : ۱۲۹
پس از پیروزی انقلاب در ایران گفتمان انقلاب اسلامی و نظام بر آمده از آن، تحت تاثیر مولفه های فرهنگی، ارزشی، هویتی و هنجاری، عملکرد سیاست داخلی و خارجی ایران را دگرگون کرد. گفتمان انقلاب اسلامی بر اساس هویت انقلابی-اسلامی در تقابل و تضاد با نگرش غرب محور، لیبرال-سکولار غربی قرار گرفت. اهمیت بالای جایگاه ایران به دلیل موقعیت ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک در طول تاریخ همواره مورد توجه غرب به ویژه قدرت های اروپایی بوده است. روابط جمهوری اسلامی و اتحادیه اروپا متاثر از هویت های متفاوت طرفین و دیدگاه های مختلف به مسائل، دستخوش فراز و نشیب های فراوانی بوده و تعارض و شکاف های هویتی منجر به گسل در روابط و در پی آن چالش هایی در مناسبات دو طرف گردیده و طی ادوار مختلف گفتمان انقلاب اسلامی باعث واگرایی در روابط جمهوری اسلامی و اتحادیه اروپا شده است. در این پژوهش نویسنده در صدد پاسخ به این سوال است که هویت چه تاثیری بر مناسبات ایران و اتحادیه اروپا داشته است؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که ایدئولوژی گفتمان انقلاب اسلامی مبتنی بر ارزش های مذهبی و احیای تمدن اسلامی در تقابل و تضاد با هویت لیبرال-سکولار اتحادیه اروپا باعث نگرش های متفاوت و متعارض به موضوعاتی چون حقوق بشر، تروریسم و سایر مسائل، زمینه های واگرایی را ایجاد کرده است. براین اساس واکاوی هویت دو طرف در چارچوب نظریه گفتمان لاکلا و موف بر مبنای روش تحقیق گفتمانی قابل تبیین و تحلیل است.
۷۲.

قدرت ژئوپلیتیکی و روابط ژئوانرژی روسیه با اتحادیه اروپا در اوراسیای بزرگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 35 - 61

کلید واژه ها: روسیه اتحادیه اروپا امنیت انرژی خطوط لوله اوک‍رای‍ن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۵۰۳
انرژی به عنوان یکی از مهم ترین مسائل جهانی و گاز طبیعی به خاطر دارا بودن خصوصیات منحصربه فرد، به ویژه در نحوه و مسیر انتقال آن، در قرن حاضر از اهمیت زیادی برخوردار است. از این رو، در چهارچوب ژئواکونومیک مفاهیمی چون امنیت انرژی، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان انرژی و خطوط انتقال گاز در گفتمان «ژئواکونومیکی» جایگاهی ویژه یافته است. مصرف بالا و نیاز روزافزون اتحادیه اروپا به انرژی به علت کمبود منابع و به تبع آن نیاز به واردات انرژی به خصوص از روسیه به عنوان بزرگ ترین دارنده منابع گازی جهان عاملی بوده که مسکو از قدرت ژئوپلیتیکی اش به عنوان ابزاری برای اجرای اهداف مدنظر خود در حوزه سیاسی و اقتصادی تلاش روزافزون کند. علاوه بر روسیه و اتحادیه اروپا، در این پژوهش کشورهای ترانزیتی که گاز روسیه به وسیله خطوط لوله از خاک آنها عبور می کند نیز به عنوان بازیگر سوم تاثیرگذار در نظر گرفته شده اند. پرسش اصلی مقاله با توجه به مباحث فوق، این چنین مطرح می شود که «چه مؤلفه های ژئوپلیتیکی موجب شکل گیری همکاری و ستیزه روسیه و اتحادیه اروپا در قبال مسئله انرژی شده است؟» ادعای مقاله این گونه مطرح می شود که فضای حاکم بر روابط دو بازیگر در چهارچوب ژئواکونومی در قبال بحران اوکراین، پروژه های خط لوله، بسته انرژی سوم و تحقیقات ضد تراست اتحادیه علیه روسیه، دوره جدیدی از رقابت و همکاری ژئوپلیتیکی روسیه و اتحادیه اروپا را رقم زده است. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی _ تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و فضای مجازی است.
۷۳.

شیفت پارادایمی در سیاست خارجی منطقه ای ترکیه؛ دلایل و پیامدها

نویسنده:
منبع: سیاست و روابط بین الملل سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۴) 85 - 102

کلید واژه ها: پساکمالیست ترکیه سازه انگاری کمالیست ها حزب عدالت و توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۶۷۷
با به قدرت رسیدن اسلام گرایان ترکیه در سال 2002 و پیروزی حزب عدالت و توسعه، الگویی از سیاست گذاری خارجی توسط رهبران سیاسی این کشور تحت عنوان رویکرد پساکمالیستی شکل گرفت. تصمیم گیران حزب عدالت و توسعه در سایه رویکرد پساکمالیستی یک سیاست خارجى عمل گرایانه و چندجانبه از گزینه هاى مختلف تصمیم گیرى و جهت گیرى هاى موقعیتى براى رسیدن به اهداف ملى، منطقه اى و بین المللى خود بهره برده اند. مؤلفه های حاکم بر این سیاست گذاری به صفر رساندن مشکلات با همسایگان از یک سو، و تلاش برای ارائه چهره ای جدید از ترکیه مسلمان به عنوان الگوی دموکراسی، آزادی و حقوق بشر در خاورمیانه و دیگر مناطق پیرامونی این کشور بود. پرسش اصلی مقاله با توجه تغییر رویکرد حزب عدات و توسعه پس از سال 2002 این گونه مطرح می شود که اصولا جهت گیری راهبردی سیاست خارجی دولت ترکیه در دوران موسوم به پساکمالیستی و خصوصا بعد از پیروزی حزب عدالت و توسعه در منطقه متاثر از چه عواملی است؟ در این مقاله از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده و برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای بهره گرفته شده است. نتایج و دستاوردهای این پژوهش براساس نظریه سازه انگاری نشان می دهد که عوامل تأثیرگذار در شیفت پارادایمی سیاست خارجی ترکیه در منطقه به دو دسته عوامل مادی و غیرمادی داخلی و خارجی قابل تقسیم بندی است: عامل مادی داخلی تحت عنوان رشد جامعه مدنی و بورژوازی جدید آناتولیایی و عوامل مادی خارجی خود به دو عامل الف) چشم انداز در حال تغییر خاورمیانه، ب) تنش های مداوم در همسایگی ترکیه تقسیم بندی می شود. مهم ترین عامل داخلی غیرمادی تأثیرگذار در شیفت پارادایمی سیاست خارجی پساکمالیست ها «هنجارهای نخبگان پساکمالیست» مانند داوود اوغلو، اردوغان می باشد. همچنین عامل غیرمادی خارجی تأثیرگذار در این شیفت پارادایمی را نیز می توان «تأثیر ضوابط کپنهاگ» دانست.
۷۴.

Geopolitical Divergence in the League of Arab States from a Neorealist Point of View(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: World Sociopolitical Studies, Spring ۲۰۱۸, Volume ۲, Issue ۲ 321-353

کلید واژه ها: The Arab League convergence/ integration divergence hegemon Neorealism relative gains

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۴۶۸
The League of Arab States (also known as the Arab League) is well past its sixth decade of establishment. However, it has a long way to go to achieve the objectives enumerated in its charter. In a sense, there is much stronger propensity towards disintegration than integration in the League. This article seeks to study the reasons that account for the failure of such integration in the Arab League. Current trends in the Arab Union are studied through the lens of Neorealist Theory. To that end, the paper seeks to find an answer to this question: What are the reasons for the failure of integration in the Arab League? The main hypothesis of this article is that the member states’ main concern is survival, security, and relative gains rather than convergent cooperative behaviors conducive to integration; as a result, six decades after its birth, integration is yet to be achieved.
۷۵.

بررسی اثرات توسعه اقتصادی بر امنیت محیط زیستی منطقه خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۹ 187 - 200

کلید واژه ها: توسعه اقتصاد امنیت محیط زیست خلیج فارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۴۶۰
در جهان کنونی، توسعه اقتصادی به یکی از اهداف مهم همه کشورها تبدیل شده و در واقع میزان آن، کارایی سیاست های دولت ها را به ویژه در بعد اقتصادی نشان می دهد. توسعه اقتصادی بر این مبنا با امنیت اقتصادی نیز در پیوند است. اما امنیت، ابعاد دیگری نیز دارد که از جمله آنها امنیت محیط زیستی است. پس از دوره ای که مدرنیته به محیط زیست بی توجه بود، مشخص شد که توسعه اقتصادی می تواند محیط زیست را تخریب کرده و امنیت آن را تهدید کند. بنابراین، توجه نظریه های توسعه، به رابطه میان توسعه اقتصادی و حفظ محیط زیست در سطح جهانی، منطقه ای و ملی، جلب شد و نظریه توسعه پایدار به وجود آمد. رابطه میان توسعه اقتصادی و محیط زیست در این چارچوب در مناطق در حال توسعه دارای اهمیت است و یکی از این مناطق در حال توسعه، منطقه خلیج فارس است. بنابراین سؤال اصلی این مقاله آن است که توسعه اقتصادی چه اثری بر امنیت زیست محیطی منطقه خلیج فارس دارد؟ روش تحقیق مقاله، روش علّی و معلولی است و به عنوان هدف، در این مقاله تلاش می شود تا به رابطه دو وضعیت مهم در کشورهای منطقه خلیج فارس توجه شود، یکی وضعیت اقتصادی این کشورها و دیگری وضعیت امنیت محیط زیستی آنها. نتیجه کلی مقاله نیز نشان می دهد که توسعه اقتصادی با اموری همچون توسعه حمل ونقل و بنادر، افزایش تولید آب شیرین، ایجاد جزایر مصنوعی، افزایش استفاده از سوخت های فسیل برای صنعت و حمل ونقل، بی توجهی به آب توازن موجب شده تا امنیت محیط زیست خلیج فارس تهدید شود.
۷۶.

سوء استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال نهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۳۶) 51 - 74

کلید واژه ها: سوء استفاده از اطفال قاچاق مواد مخدر امنیت ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۳۲۱
هدف این مقاله بررسی تأثیر سوء استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که سو استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می گذارد؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می شود از جمله اینکه جغرافیایی قاچاق مواد مخدر در کشورمان چگونه است؟ امنیت ملی چه رابطه ای با قاچاق مواد مخدر دارد؟ با توجه به این سؤالات بایستی گفت که سو استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر از چند بعد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را با چالش مواجهه می سازد: زیرا هم امنیت انتظامی و مرزی و هم کارآمدی قوانین داخلی و هم حمایت قوانین جمهوری اسلامی ایران از اطفال را ناکارآمد جلوه می دهد. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از روش تحلیل کیفی موضوع سو استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تحلیل و تبیین گردد. روش جمع آوری اطلاعات نیز کتابخانه ای و نیز استفاده از مقالات علمی - پژوهشی و آمار سازمان های مولی مانند نیروی انتظامی است.
۷۷.

بررسی تأثیر احساس محرومیت نسبی بر قوم گرایی سیاسی قوم تالش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال دهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 487 - 524

کلید واژه ها: ایران قوم تالش احساس محرومیت نسبی قوم گرایی سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۲۳۶
موضوع این پژوهش، سنجش میزان قوم گرایی سیاسی قوم تالش و هدف آن، تبیین رابطه ی متغیر احساس محرومیت نسبی با قوم گرایی سیاسی این قوم است. قوم گرایی سیاسی یکی از گونه های قوم گرایی است که بر اساس آن، یک قوم علاوه بر تلاش برای حفظ تمایزات خود با اقوام دیگر، خواهان مشارکت در قدرت سیاسی بر اساس مؤلفه های قومی است. چارچوب نظری این مقاله نظریه ی رابرت گر است که احساس محرومیت نسبی را علت خشونت سیاسی می داند. در این مقاله، خشونت قومی و به طور خاص قوم گرایی سیاسی به عنوان یکی از مظاهر و مصادیق خشونت سیاسی در نظر گرفته شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش،  پیمایش و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه است. جامعه ی آماری پژوهش، کلیه افراد 15 سال و بالاتر در شهرستان های تالش نشین گیلان هستند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 480 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردیده است. اعتبار ابزار پژوهش با استفاده از روش اعتبار صوری و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ تأیید شده است. نتایج تحقیق، در بخش توصیفی نشان می دهد که پاسخ گویان پژوهش از قوم گرایی سیاسی در سطح بالا و از احساس محرومیت نسبی در همه ی ابعاد در حد متوسط برخوردارند. بررسی آزمون فرضیه ها نیز نشان می دهد که هر سه متغیر احساس محرومیت نسبی سیاسی، فرهنگی و اقتصادی-اجتماعی با قوم گرایی سیاسی رابطه دارد، هرچند احساس محرومیت نسبی فرهنگی بیشترین تأثیر را بر قوم گرایی سیاسی دارد. در پایان راهکارهایی برای کاهش قوم گرایی سیاسی و تقویت همبستگی ملی در میان قوم تالش ارائه گردیده است.  
۷۸.

The Great Caspian Basin and the Geopolitical Balance in Today's World

نویسنده:
منبع: International Journal of Political Science, Vol ۹, No ۲ , summer ۲۰۱۹ 1-12

کلید واژه ها: Post Cold War Power balance Geopolitics Trans Regional

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۳۳۶
Undoubtedly, during the post-Cold War era, the fields of political competition changed and with the change in the political geography of the Caspian Sea, the Caucasus and Central Asia, as the Soviet Union collapsed and new countries emerged, the field of competition for a change in power balance not only expanded but took on a new form. Economic benefits, diversification of fossil fuels and new and large markets have shaped, so trans-regional countries have become aware of this part of the world. Com-petition for filling the geopolitical vacuum in the Caspian Sea and its Piraeus due to po-litical forces trying to balance power in the regions, from the offensive Realism's point of view is the subject of this article. This paper uses a Descriptive-Analytic library ap-proach to answer the following question, what roles do the Caspian and Eurasian areas play in the geopolitical balance of the world today? The expansion of globalization, the free market, and the explosion of information indicate the polarization of this region. Given the presence of important Trans-Regional and regional Players in this area, the important Hypothesis is that, the region will be the geopolitical intersection of the mul-tipolar world in the future.
۷۹.

بررسی تأثیر سیاست های نظامی بر امنیت منطقه ای خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۶ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۶۱) 155 - 182

کلید واژه ها: سیاست نظامی امنیت منطقه خلیج فارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۲۵۲
منطقه خلیج فارس، یکی از مناطق مهم راهبردی جهان است که مهم ترین اهمیت آن وجود بیش از شصت درصد از منابع انرژی فسیلی جهان در آن است. از این رو، توجه قدرت های بزرگ به ویژه از ابتدای قرن بیستم را به خود جلب کرده است. در این منطقه، هشت کشور ساحلی ایران، عراق، کویت، عربستان، بحرین، قطر، امارات و عمان حضور دارند. از این میان دو کشور ایران و عربستان قدرت منطقه ای به شمار می روند و عراق نیز چنین وضعیتی را پیش از دهه 1990 داشته است. اما کشورهای دیگر، قدرت های کوچک هستند. با وجود این، توجه قدرت های بزرگ به منطقه خلیج فارس و وجود دو قدرت منطقه ای که رقابت ها را در منطقه افزایش می دهد، امنیت منطقه ای خلیج فارس بسیار مهم است. با وجود رقابت ها در این منطقه، کشورهای منطقه، به ویژه دو قدرت منطقه ای، سیاست های نظامی خود را بر افزایش و توسعه جنبه های مختلف توان نظامی خود، به عنوان یک راهبرد قرار داده اند که منجر به چندین جنگ و بحران هم در منطقه شده است. بنابراین، پرسش اصلی مقاله آن است که سیاست های نظامی کشورهای منطقه خلیج فارس بر امنیت منطقه ای و ترتیبات آن چه تأثیری گذاشته است؟ برای بررسی این پرسش، در آزمون فرضیه از روش های علّی و تحلیلی استفاده شده است و هدف آن است که ترتیبات ارتباط میان امنیت منطقه ای و سیاست های نظامی در آن، روشن گردد. یافته های مقاله نشان می دهد که سیاست های توسعه نظامی کشورهای منطقه خلیج فارس، موجب شده تا امنیت منطقه ای آن همواره در شرایط تهدید به سر برد، چرا که برخی از این کشورها، امنیت خود را در همکاری با قدرت های بزرگ می جویند و برخی دیگر در مقابله با این قدرت ها، امنیت منطقه ای را می جویند.
۸۰.

ارزیابی عوامل مؤثر بر تعامل اقتصادیِ چین با بلوک های تجاری منتخب مطالعه تطبیقی؛ شورای همکاری خلیج فارس و اوراسیا

نویسنده:
منبع: سازمان های بین المللی سال چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۳ 595-624

کلید واژه ها: اقتصاد سیاسی سیاست خارجی شورای همکاری خلیج فارس چین مرکانتیلیسم اقتصادی اوراسیا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۲۳۶
با عنایت به نیاز مُبرم چین به انرژی پایدار که با هدف کاهش آسیب پذیری در حوزه انرژی و بیشینه سازی قدرت رو به تزاید خود در عرصه سیاست و روابط بین الملل صورت پذیرفته است، این کشورِ در حال صعود، طی سالیان اخیر کوشیده است تا بر بستر انرژی، همکاری های سیاسی- اقتصادی ویژه ای را با کشورهای حاضر در شورای همکاری خلیج فارس و منطقه راهبردی اوراسیا به منصه ظهور برساند. در همین رابطه، نگارندگان پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی- تطبیقی و با تأسی از اسناد کتابخانه ای درصدد برآمده اند تا ضمن واکاوی و بررسی حضور فزاینده پکن در حوزه های مورداشاره، به این پرسش راهبردی پاسخ گویند که «جمهوری خلق چین در پرتو تعمیق روابط سیاسی و اقتصادیِ خود با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و کنشگران حاضر در حوزه راهبردی اوراسیا چه اهداف پیدا و پنهانی را دنبال می کنند؟» فرضیه مطرح از معبر این پرسش ناظر بر آن است که پکن با در نظر گرفتن وزن اقتصادی کشورهای حاضر در مناطق مورداشاره و با توجه به موقعیت ویژه آن ها در ابتکار کمربند- راه کوشیده است تا راهبردهای نوینِ ژئوپلیتیکی خود را از رهگذر تلاش برای تضمین امنیت پایدارِ دسترسی به انرژی، حفظ بازارهایِ هدف مستقر در مسیر ابتکار کمربند راه و افزایش سطح همکاری با شُرکای منطقه ای، به دو حوزه «خلیج فارس» و «اوراسیا» گسترش دهد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان