ارزیابی احتمالات وقوع و میزان تأثیرگذاری عناصر اقلیمی در برنامه ریزی عملیات های نظامی آینده در منطقه خوزستان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

آب وهوا از عواملی است که طرح های نظامی، تاکتیک ها و دکترین ها، فرماندهی، انتخاب نیروهای نظامی، تجهیزات نظامی، البسه، آماد، تعمیر و نگهداری، ساخت و پشتیبانی را تحت تأثیر قرار می دهد. یکی از دغدغه های فرماندهان صحنه عملیات های رزمی برای برنامه ریزی درازمدت در آینده، آگاهی از احتمالات وقوع و میزان تأثیرگذاری عناصر اقلیمی در عملیات نظامی می باشد. برای ارزیابی احتمالات وقوع و میزان تأثیرگذاری عناصر اقلیمی در برنامه ریزی عملیات های نظامی آینده در منطقه خوزستان، هشت ایستگاه سینوپتیک موجود در منطقه که دارای طول دوره آماری بالای 30 سال بودند، انتخاب گردیده و داده های اقلیمی مربوط به پارامترهای دما، رطوبت نسبی، سرعت و جهت باد، ابرناکی، میدان دید، بارش باران و برف در دوره روزانه و ماهانه از سازمان هواشناسی دریافت گردید. سپس آستانه های عناصر اقلیمی تأثیرگذار در عملیات نظامی تعیین و احتمالات وقوع پارامترهای تأثیرگذار بر عملیات نظامی محاسبه گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بیشترین میزان مطلوبیت اقلیم نظامی در خوزستان مربوط به فصل های زمستان و پاییز است. در فصل زمستان شاخص اقلیم نظامی در منطقه خوزستان بین 5/13 تا 26 درصد متغیر است و بیشترین مقدار آن با بیش از 20 درصد در ایستگاه های امیدیه، آبادان و دزفول و کمترین آن با مقادیر کمتر از 15 درصد مربوط به ایستگاه رامهرمز است. کمترین میزان مطلوبیت اقلیم نظامی در خوزستان مربوط به فصل های تابستان و بهار است. در فصل تابستان شاخص اقلیم نظامی در منطقه خوزستان بین 5/35 تا 47 درصد متغیر است که در  ایستگاه های آبادان، اهواز، بستان، بندر ماهشهر و امیدیه شاخص بیشتر از 41 درصد بوده و شرایط نامطلوبی برای فعالیت های نظامی وجود دارد. در نهایت با توجه به تغییرات اقلیمی محتمل آینده در الگوهای دما، بارش، رطوبت نسبی و ... در منطقه خوزستان ، پیش بینی می گردد که احتمال وقوع و میزان تأثیرگذاری مخاطرات آب وهوایی مانند موج های گرمایی، بارش های سیل آسا، خطر درگیری یا تنش نظامی با عراق بر سر ریزگردها، فعال شدن شکاف های قومی و مذهبی به خاطر از بین رفتن امنیت غذایی ، تشدید مهاجرت و خالی شدن مرزهای کشور و هزینه بر بودن تأمین امنیت برای نیروهای نظامی کشور و ... افزایش یافته و عملیات های نظامی آینده را بیش از گذشته متأثر سازد.