منصور میراحمدی

منصور میراحمدی

مدرک تحصیلی: استاد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۳ مورد.
۱.

وقف و مشارکت در حکمرانی مردمی

نویسنده:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۱۸۰
نظر به اهمیت مردمی سازی حکمرانی در تجربه جمهوری اسلامی ایران، مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر گزارش ها و پژوهش های صورت گرفته در باره این دو و با تحلیل مفهومی وقف، به نسبت سنجی وقف و حکمرانی مردمی می پردازد. تحلیل مفهومی وقف نشان دهنده نسبت معنادار وقف و حکمرانی مردمی دست کم در سه زمینه است. مردمی سازی حکمرانی متوقف بر اثبات حق مشارکت مردم در امر حکمرانی است که بر پایه ظرفیت مفهومی وقف امکان پذیر است. همچنین، وقف از قلمرو گسترده ای برخوردار است و با ورود وقف به عرصه های اجتماعی به منظور تأمین اجتماعی و تحقق عدالت اجتماعی، امکان توسعه مشارکت مردم در امر حکمرانی فراهم می شود و درنهایت، وقف موجبات تداوم مشارکت مردم در امر حکمرانی را ازطریق در پیش گرفتن الگوی مشارکتی مردم در تولیت وقف فراهم می سازد. مقاله حاضر با توجه به چنین یافته هایی، الگوی مدیریتی با ویژگی های مستقل بودن، مردمی/مدنی بودن، غیرانتفاعی بودن، داوطلبانه بودن و شراکتی بودن را برای اداره وقف پیشنهاد داده و به این نتیجه رسیده است که بهره گیری از وقف در مردمی سازی حکمرانی با چنین الگویی، ممکن به نظر می رسد.
۲.

جامعه شناسی معرفت ادبیات مقاومت فلسطین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فلسطین ادبیات جامعه شناسی معرفت مقاومت شعر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۸۸
مقاومت صرفا از طریق تفنگ و گلوله اتفاق نمی افتد، بلکه ادبیات نیز می تواند به گونه ای از مقاومت تبدیل شود. ادبیات ملی را می توان تبلور احساسات، افکار و تصورات یک ملت از وطن خویش دانست. این مسئله هنگامی که با جنگ، اشغال، انقلاب، آشوب و... همراه شود، روی تراژیک تری یافته و خود به یکی از ابزارهای مقاومت در برابر دشمن تبدیل می شود. در میان انواع مختلف ادبی فلسطین از گذشته تا کنون آنچه که پررنگتر از سایر انواع ادبیات بوده، شعر است که نشان می دهد شعر نسبت به داستان، نمایشنامه، رمان و سایر نمودهای ادبی هم ژرفای عمیق تری داشته و هم به لحاظ کثرت اختلاف زیادی با دیگر نمودها داشته است. این مقاله درصدد است تا با بررسی تاریخ معاصر فلسطین به پیدایش ادبیات مقاومت فلسطین بپردازد و دریابد پدیده های اجتماعی چگونه باعث شکل گیری جریان ادبیات مقاومت شده است؛ ادبیاتی که در مقاومت مردم این کشور نقشی جدی ایفا کرده است. بر همین اساس و با توجه به مطابقت روش هرمنوتیک اسکینر با جامعه شناسی معرفت که هر دو در پی برقراری پیوند میان زمینه و زمانه اجتماعی و سیاسی با مفاهیم و اندیشه ها هستند، در این مقاله از روش هرمنوتیک اسکینر استفاده شده است.
۳.

موانع پیشرفت سیاسی بر اساس دیدگاه آیت الله خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: موانع تحقق پیشرفت سیاسی موانع درونی اجتماعی فرهنگی سیاسی بین المللی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۴۹
تأکید بر نظریه پردازی، دست یابی به الگوی ایرانی و اسلامی پیشرفت و پاسخ به چالش های پیشرو انقلاب اسلامی موردتوجه آیت الله خامنه ای بوده است، جمهوری اسلامی باید در دهه چهارم عمر خود به نظریه پردازی روشمند بپردازد و با شناسایی ضعف ها و عقب ماندگی در حوزه ی نظریه پردازی گام های جدی بردارد. یکی از مسائل مهم و ضروری که سبب ایستایی و پویایی انقلاب اسلامی می شود ضرورت نظریه پردازی در مسائل مبتلابه اجتماعی و سیاسی است، آیت الله خامنه ای با توجه به مبانی فکری و اهداف انقلاب اسلامی به تبیین پیشرفت سیاسی در ایران پرداخته است. نظریه پیشرفت سیاسی مبتنی بر مبانی فلسفی انقلاب اسلامی است که در شرایط سیاسی و اجتماعی قوام می یابد و شامل مؤلفه هایی نظیر پاسخگویی و نظارت، عدالت محوری، شایسته سالاری، آزادی های سیاسی و اجتماعی و اعتقادی، معنویت و اخلاق محوری، جامعه تحول خواه وجود احزاب و سازمان غیردولتی و نظام سیاسی کارآمد باهدف دست یابی به حیات طیبه است. این پژوهش سعی دارد به وسیله روش گرند تئوری به این سؤال پاسخ دهد که موانع تحقق پیشرفت سیاسی بر اساس دیدگاه آیت الله خامنه ای چگونه قابل تبیین است؟ یافته تحقق نشان می دهد: موانع تحقق پیشرفت سیاسی شامل موانع درونی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و بین المللی است
۴.

مفهوم روایت و تخیّل در اندیشه سیاسی؛ خوانش روایی تنبیه الامّه و تنزیه الملّه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روایت تخیل پیرنگ شریعت حکمت عملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۱۶۳
پژوهش پیش رو با بهره گیری از امکانات نظریِ مفهوم روایت و تخیّل به خوانش روایی بخش نخست رساله تنبیه الامّه و تنزیه الملّه، اثر مشهور محقق نائینی (1240-1315ش) می پردازد. نقطه آغاز این تحقیق، پیوند ناگسستنی میان تاریخ -به مثابه پیرنگی پویا از رویدادها و مفاهیم و نه مرور گاه شناسانه رویدادهای تاریخی- و اندیشه سیاسی است. در این راستا، به نقش عنصر تخیّل در همسان سازی اسنادی/پیرنگ میان رویدادها و مفاهیم از یک سو و میان مفاهیم فلسفی و شرعی از سوی دیگر پرداخته می شود. پرسش اصلی این پژوهش دائر بر چگونگی نسبت میان قوه تخیّل/تصور و قوه منطقی/استدلالی در متن رساله مذکور است. متناسب با این پرسش، فرضیه اصلی این پژوهش بر تقدّم قوه تخیّل بر قوه عقلانی در سایه مفاهیمی چون تخیّل مولّد، پیرنگ، محاکات و استعاره در اندیشه پل ریکور و مفهوم تصور اجتماعی در اندیشه چارلز تیلور تأکید دارد. این مهم با کالبدشکافی مفاهیمی که محقق نائینی در مطلع رساله اش به کار برده است، قابل کشف و رهگیری است. کلیدواژگان: روایت، تخیّل، پیرنگ، شریعت، حکمت عملی.
۵.

تبارشناسی نظارت بر قدرت سیاسی در اندیشه علمای عصر قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۱۴۵
اهمیت مقوله نظارت بر قدرت سیاسی در دنیای معاصر باعث شده است که نقد و نظارت پذیری قدرت سیاسی مستقر به عنوان یک ضرورت و ارزش برای نظام های سیاسی تلقی گردد و فقدان آن به نوعی به امکان وقوع انواع بحران ها را محتمل سازد. سؤال اینست که در تفکر سیاسی شیعه نقد و نظارت بر قدرت سیاسی چه جایگاهی داشته و این اندیشه چه سیر و تطوری را طی کرده است. در این مقاله تلاش می کنیم سیر تحول نظارت بر قدرت سیاسی را در اندیشه علمای عصر قاجار از منظری تبارشناسانه توضیح دهیم و نشان دهیم چگونه نظم سلطانی حاکم بر عصر اول قاجار ادبیات و دانش نقد و نظارت خود را آفرید و در ادامه با تحریم تنباکو از طرف میرزای شیرازی مقدمات گسست از این نظم و تمهید نظری نقد و نفی استبداد فراهم شود و در نهایت ظرفیت اجتهاد شیعی در نقد و نظارت بر قدرت در اندیشه علامه نائینی آشکار شود. اندیشه ای که آن را باید تبار نظم جمهوری عصر حاضر و کاربست های نظارت بر قدرت سیاسی دانست.
۶.

طرح آزادی جمهوری خواهانه و نقد آن بر اساس مبانی قرآنی علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آزادی آزادی جمهوری خواهانه مدار آزادی علامه طباطبایی و قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۹ تعداد دانلود : ۱۱۳
آزادی جمهوری خواهانه یکی از مفاهیم برجسته حوزه آزادی است که با وجود ریشه های تاریخی دیرپا، در دو دهه گذشته به صورت ویژه ای مورد توجه آزادی پژوهان قرار گرفته است. این نوشتار مبتنی بر روش تفسیری متن محور در گام نخست به طرح چیستی مفهوم آزادی جمهوری خواهانه می پردازد. سپس از مبانی انسان شناسانه آزادی که علامه طباطبائی در تفسیر المیزان طرح کرده اند بهره برده و با تکیه بر آیات قرآن کریم به ارزیابی انتقادی این مفهوم می پردازد. بر اساس این مفهوم صرف وجود امکان مداخله خودسرانه از سوی عاملی بیرونی، فارغ از آنکه دخالتی در عمل صورت پذیرد یا خیر، به معنای از بین رفتن آزادی اعضای جامعه و به بردگی گماشتن آنها است. مبتنی بر مبانی قرآنی آزادی در دو سطح این مفهوم دارای تناقضاتی اساسی است؛ در سطح مبنایی مبتنی بر درک استقلالی از انسان استوار شده که در تعارض با حقیقت خلافت الهی انسان و لوازم آن قرار دارد. در سطح فرآیندی نیز آزادی جمهوری خواهانه با تکیه بر خواست فردی اعضای جامعه می خواهد ابزارهایی را برای تحقق عینی آزادی و حفاظت از آن طراحی کند. حال آنکه ماهیت تکیه بر خواست فردی انسان در حقیقت تکیه بر فطرت استخدام گر بشر است؛ ویژگی ای که خود عامل پیدایش استبداد و اخلال در بهره مندی اعضای جامعه از آزادی های خود می باشد. این در صورتی است که تنها با تکیه بر عنصر «حق» است که می توان جامعه انسانی را از بند استبداد رهانیده و زمینه بهره مندی انسان ها از آزادی را فراهم آورد.
۷.

مواجهه سنت و تجدد در اندیشه سیاسی امام خمینی و روشنفکران ملی مذهبی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۴۱
دو مقوله سنت و تجدد از جمله مسائلی هستند که در نظام فکری اندیشمندان برای طراحی قالب حکومتی در دوران معاصر چالش اساسی ایجاد کرده است. امام خمینی (ره) به عنوان تولیدگر نظامی جدید و همچنین روشنفکرانی از جمله مهندس بازرگان داعیه دار تحلیل و تفسیر این دو مفهوم بوده اند . این پژوهش با روش مقایسه ای بین اندیشه دو جریان مذکور به این سوال پاسخ می دهد که سنت و تجدد در اندیشه امام خمینی و روشنفکران ملی مذهبی از چه نوع ترابطی برخوردار بوده است ؟ یافته های به دست آمده براساس داده ها؛ حاکی از آن است که نسبت سنت و مدرنیته در اندیشه سیاسی امام خمینی ره بهره برداری از دومفهوم با نگرشی انتقادی به مدرنیته و در مقابل گروه دیگر چون مهدی بازرگان سعی در بهره گیری از اسلام در اثبات ماهیت مدرنیته, با اصالت دادن به مبانی و مفاهیم تجددخواهی بوده است.
۸.

روان کاوی سیاسی و گفتمان: گزاره های تروماتیک و سوژه های هیستریک درگفتمان نواصلاح طلبی (1398-1392)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گفتمان دیگری بزرگ مکتب لکانی سوژه های هیستریک لاکلائو و موفه گفتمان نواصلاح طلبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۳۶۲
روان کاوی سیاسی متمرکز بر فرایندهای فعال ساز بُعد ناخودآگاه و نحوه تأثیرگذاری آن بر کنش/واکنش سوژه هاست. در این راستا، هر گفتمانی ذیل مکتب لکانی در حوزه «نظم نمادین» به «دیگری بزرگ» یک جامعه تعبیر می شود که در صورت وجود تناقض، سرکوب معنایی و کلاً واگراییِ انضمامی با فضای استعاری وعده داده شده اش در گزاره های هم-وجودِ مفصل بندی شده در منظومه معنایی اش، منجر به شکل گیری سوژه های هیستریک سیاسی می شود. این مسئله ریشه در «گزاره های تروماتیک» گفتمان و فعال سازی وجه «سمپتوماتیک» آن دارد که در جوامع پلورالیستی از منظر پدافند غیرعامل و فعال شدن انرژی جنبشی جامعه و کانالیزه شدن آن توسط دیگر پادگفتمان ها، به عنوان رخنه نفوذی بسیار مهمی محسوب می شود. این نوشتار با عطف به اهمیت موضوع حاضر، به شناسایی گزاره های تروماتیک در گفتمان نواصلاح طلبی در یک بازه زمانی شش ساله (1392-1398)، به منظور واکاوی چرایی تولد سوژه های هیستریک، بر مبنای چارچوب نظری روان کاوی سیاسی مکتب لکانی و روش شناسی گفتمانی لاکلائو و موفه در راستای آسیب شناسی انتقادی از وضعیت موجود پرداخته است.
۹.

تبیینِ ظرفیت های فقه مقاصدی در پشتیبانی از نظام قانون گذاری جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فقه مقاصد شریعت قانون گذاری فقه مقاصدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۲۰۰
مهمترین نرم افزارِ قانون گذاری در نظام های سیاسی اسلامی، دانش فقه است. تجربه قانون گذاری در جمهوری اسلامی ایران، حاکی از وجود چالش های متعدد در ابتنای قانون گذاری بر فقه می باشد که اگر راه حلی برای رفع این چالش ها، ارائه نشود با بن بست های نظری در قانون گذاری مواجه خواهیم شد. برای رفع این چالش ها، راه حل های متعددی همچون استفاده از احکام ثانوی و مجمع تشخیص مصلحت نظام و احکام حکومتی پیشنهاد و تجربه شده است. فرضیه مقاله پیش رو آن است که یکی از مهمترین و بنیادی ترین راه حل ها، استفاده از رویکرد مقاصدی در فقه است. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد فقهی اصولی، به بررسی این فرضیه پرداخته و با بررسی چگونگی تأثیر فقه مقاصدی در عرصه قانون گذاری به این نتیجه می رسیم که رویکرد مقاصدی در فقه، هم در عرصه احکام منصوص و هم در عرصه موضوعات نوظهور، ظرفیت غیرقابل انکاری در پشتیبانی از نظام قانون گذاری اسلامی خواهد داشت. یکی از مهمترین نتایج این نوشتار، تبیینِ نقش رویکرد مقاصدی در تأمین سازوکارِ منطقی برای تطابق بیشتر قوانین با شریعت اسلام در حوزه احکامِ غیرمنصوص است.
۱۰.

ماهیت نظریه در فلسفه سیاسی از منظر علامه طباطبائی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فلسفه سیاسی نظریه فلسفه اسلامی اعتباریات علامه طباطبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۶۶
این نوشتار چیستی نظریه در فلسفه سیاسی را با ابتناء به آراء علامه طباطبائی و بر اساس روش تفسیری متن محور مورد بحث قرار داده است. ابتدا جایگاه فلسفه سیاسی و تعریف آن در گستره علوم اسلامی مشخص گشته و سپس با مبنا قرار دادن نظریه ادراکات اعتباری، به تعریف نظریه در سطح فلسفه سیاسی پرداخته می شود. بر این اساس نظریه عبارت است از مجموعه اعتبارهای کلی و ثابتِ(اعتبارهای حدوسط) ارزشمند و مقدس که با سامان دادن به افعال جمعی انسان ها در جامعه، قصد دارد آنان را به سمت سعادت کمال انسانی رهنمون شود. پس سه ویژگی اعتباری بودن، کلیت و ثبات به عنوان مژلفه های اساسی نظریه در نظر گرفته شده است. برای تحقق چنین معنایی لازم است با اتکا به معقول ثانی فلسفی متناسب با هر یک از حوزه های موضوعی فلسفه سیاسی، که خود مبتنی بر انسان شناسی اسلامی اتخاذ شده اند، مجموعه اعتبارهای حدوسطی، که امتدادیافته همان معقول ثانی هستند، را به صورتی منسجم و در ارتباط با یکدیگر سامان داد. همچنین برای داوری چنین نظریه ای می توان مطابقت آن با اعتبارهای شرعی، تجارب بشری، ساختار طبیعی وجود انسانی و مهمتر از همه انطباق با ساختار روحانی و علوی وجود انسان را مد نظر قرار داد.
۱۱.

ساخت فرهنگی سیاست قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: رویکرد معناشناختی ساخت فرهنگی سیاست قرآنی حکمرانی خداگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۲۰۸
فهم سیاست قرآنی مستلزم فهم ساخت فرهنگی قرآن کریم است. در پاسخ به پرسش از چیستی ساخت فرهنگی سیاست قرآنی، مقاله حاضر، تلاش می کند در چارچوب رویکرد معناشناختی و با بکارگیری روش تفسیر موضوعی، با فهم و تبیین ساخت فرهنگی قرآن کریم، مفهوم سیاست قرآنی را در درون این ساخت فرهنگی مطالعه نماید. فرضیه ای که با روش مذکور در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرند این است که "الله" به مثابه کلمه کانونی، ارزش خداگرایی را در جایگاه کانونی قرار داده، منظومه ای از مفاهیم ارزشی پیرامون آن ساخت فرهنگی قرآن کریم را شکل می دهند. قراردادن سیاست در درون چنین ساخت فرهنگی، جایگاه سیاست در قران کریم را نمایان ساخته ما را به ساخت فرهنگی سیاست قرآنی رهنمون می سازد. مطالعه صورت گرفته در این مقاله نشان می دهد که سیاست به مثابه فعالیت عمومی ناظر به اقتدار و امر حکمرانی، آن گاه مورد تایید قران کریم است که در درون ساخت فرهنگی خدامحور قرار گرفته، ارتباط تنگاتنگی با مفاهیم ارزشی چون حق محوری، مسئولیت پذیری، پایداری، عدل، وفای به عهد و اصلاح برقرار نماید.
۱۲.

خوانش فرهنگ سیاسی در اندیشه ی آیت الله خامنه ای(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: فرهنگ سیاسی جهان بینی توحیدی کرامت آیت الله خامنه ای انسان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۶ تعداد دانلود : ۴۱۲
هدف از این پژوهش، خوانش فرهنگ سیاسی در اندیشه ی آیت الله خامنه ای است. دراین راستا با روش توصیفی-تحلیلی و الگوی نظری آلموند و وربا، بیانات و آرای فرهنگی آیت الله خامنه ای در سه ساحت: «شناخت»، «هویت» و «سنجش»، مورد بررسی قرار گرفته و سپس فرهنگ سیاسی مطلوب در اندیشه ی ایشان تبیین و ترسیم شده است. نتایج نشان می دهند که در اندیشه ی آیت الله خامنه ای، فرهنگ سیاسی تحت تاثیر جهان بینی توحیدی و انسان شناسی اسلامی، با تشکیل عناصری هم چون: آزادی، عقلانیت و نظارت، الگوی فرهنگ سیاسی کرامت محور، بازتولید شده است
۱۳.

صورت بندی مسائل و چالش های سیاست جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: چالش ها صورت بندی مسائل روابط بین الملل سیاست بین الملل سیاست جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۲۵۹
در دهه های اخیر چالش هایی نظیر بیماری ها، مهاجرت، حقوق بشر، مسائل زیست محیطی، ارزهای دیجیتال، تروریسم، قاچاق مواد مخدر، فضای مجازی و ... موجب تحول در سیاست بین الملل به عرصه سیاست جهانی گردید. این مسائل از مهمترین قلمروهای مطالعاتی رشته روابط بین الملل است. فهم این تحول و توسعه در گرو صورتبندی های این چالش هاست. سوال اصلی این پژوهش ایناست: چالش ها و مسائل سیاست جهانی را چگونه می توان صورت بندی نمود؟ به نظر می رسد ارائه صورتبندی جدید از چالش ها و مسائل سیاست جهانی بر اساس سه مولفه «انسان»، «زیست جهان» و «رابطه انسان و زیست جهان» رهنمون به چشم انداز جدیدی است که در آن تکثر و تعدد بازیگران و تاثیرگذاری و نقش هر یک از آنها در سطح تحلیل «سیاست جهانی» تبیین می شود. در پژوهش حاضر تلاش می شود با روش توصیفی و تحلیلی و ابزار گردآوری مطالب از نوع روش کتابخانه ای به ارائه صورتبندی جدید و خاص نسبت به صورتبندی های موجود، فهم و تحلیلی متفاوت از سیاست جهانی ارائه شود
۱۴.

تنش فلسفه های سیاسی متافیزیکی و پسامتافیزیکی در یونان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پسامتافیزیک متافیزیک فرونسیس پراکسیس پوئسیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۱ تعداد دانلود : ۴۶۴
تفکر پسامتافیزیکی به مثابه نقد سنت متافیزیکی فلسفه ی غرب، در نیمه ی دوم قرن بیستم شیوع یافت و برخی این را نشانه ی گسست از سنت یونان باستان قلمداد کرده اند. مسئله ی این مقاله، امکان های پسامتافیزیکی مستتر در سنت فلسفی یونان است و به این منظور تلاش شده تا با بررسی مناظره های فکری میان شاعران و فیلسوفان، ملطیان و الئیان، سوفیست ها و سقراط و در نهایت افلاطون و ارسطو، این مهم نشان داده شود که نه تنها نمی توان کل سنت یونانی را متافیزیکی دانست، بلکه برخی از مؤلفه های تفکر پسامتافیزیکی چونان عقلانیت موقعیت مند، اولویت عمل بر نظریه و توجه به وجه استعاری زبان در اندیشه ی شاعران حماسی و تراژیک یونانی، سوفیست ها و ارسطو وجود دارد. اهمیت چنین التفاتی این است که تفسیر زمینه گرای متون نشان می دهد که در کنار نضج خرد ابژکتیو متافیزیکی در یونان، رگه هایی از خردهای رقیب سوبژکتیو و رتوریک نیز در اندیشه ی برخی از متفکران یونانی وجود دارد و بنابراین تنش میان متافیزیک و پسامتافیزیک که در قرن بیستم به اوج خود رسید، در شرایط تأسیس فلسفه و در سامانه ی دانش فلسفی یونان نیز مندرج بوده است؛ امری که به طور خاص در نقادی ارسطو بر نظریه ی مُثل افلاطونی و نیز نظریه ی فیلسوف شاه او به واسطه ی بهره گیری از آموزه های حماسه سرایان، تراژدی نویسان و سوفیست ها قابل آزمون است.
۱۵.

نقد و بررسی کتاب نوسازی، تحریم، و تأویل؛ ره یافتی نوین برای مواجهه با گفتار مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۲۷۹
محور اصلی مقاله حاضر نقد و بررسی کتاب نوسازی، تحریم، و تأویل (از شناخت علمی تا هراس از تکفیر) است که محسن آرمین ترجمه و نشر نی آن را چاپ کرده است. در مقاله پیش رو تلاش خواهیم کرد به معرفی مؤلف و دغدغه فکری او، مسئله بنیادین کتاب، مفاهیم اصلی طرح شده، روش شناسی، و تحلیل داده ها بپردازیم. این کتاب مشتمل بر چهار مقاله است: نخست به ضرورت نوسازی دینی به مثابه یک پیش نیاز برای نوسازی سیاسی؛ دوم دلایل نگاه طردگرایانه به هنر؛ سوم دشواره تأویل در دوران قدیم و جدید؛ و درنهایت ضرورت تلقی قرآن به مثابه گفتار به جای متن، که مهم ترین بخش کتاب است، اشاره دارد. این تحقیق آخرین نوشته انتشاریافته او درطول حیاتش است که تلاش دارد از نسخه تجویزی خود برای برون رفت از بحران در جوامع اسلامی و تقویت شناخت علمی رونمایی کند. شایان ذکر است، باوجوداین که ما با یک متن ارزش مند مواجهیم، اما بعضاً کمبودهای روش شناختی نیز در آن به چشم می خورد. بنابراین، قصد داریم ضمن تشریح ایده های اصلی کتاب نقد و ارزیابی شکلی و محتوایی آن را در دستور کار قرار دهیم.
۱۶.

جایگاه دانش سیاسی و مدیریت در علوم حکمرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حکمرانی خوب حکمرانی صالح علوم حکمرانی دانش سیاسی مدیریت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۸۶۴
1 دانش سیاسی و مدیریت در منظومه علوم حکمرانی از جایگاه ویژه ای نسبت به سیاست گذاری عمومی ناظر به انسان، جامعه و محیط زیست برخوردار هستند. دانش سیاسی تأمین کننده گزاره های دانشی سیاست گذاری عمومی در سطح حاکمیتی و مدیریت تأمین کننده گزاره های دانشی آن در سطح اجرایی هستند. سیاستگذاران و تصمیم گیرندگان در مرحله اول نیازمند شناخت مناسب به منظور وضع قوانین کارآمد در جامعه بوده و در مرحله دوم نیازمند شناخت سودمند به منظور اجرای مؤثر این قوانین در زندگی جمعی هستند. این شناخت دوگانه از طریق دانش سیاسی و مدیریت بهدست می آید. پژوهش » صالح « حاضر، ضمن تبیین جایگاه این دو دانش در منظومه علوم حکمرانی، از ضرورت ایده حکمرانی سخن می گوید. طرح این ایده، به نوبه خود، توجه به دو دانش فلسفه سیاسی و فقه سیاسی در کنار علم سیاست و جامعه شناسی سیاسی و دانش مدیریت اسلامی در کنار علم مدیریت را ضروری می گرداند. بخش های پایانی مقاله، عهده دار تبیین جایگاه این دانش ها در منظومه علوم حکمرانی به منظور تحقق ایده حکمرانی صالح است.
۱۷.

«نوعصبیت»؛ توسعه مفهوم عصبیت ابن خلدون با نگاه به روند شکل گیری گروه داعش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عصبیت سلفی جهادی داعش خلافت نوعصبیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۰ تعداد دانلود : ۴۱۰
همبستگی و انسجام درونی شبکه های سلفی- جهادی از پاره ای جهات شبیه به همبستگی خونی و خاندانی در جوامع قبیله ای است. این امر هر چند معادل عینی پیوند خونی و خاندانی در زندگی قبیله ای نیست، از برخی جهات یادآور مفهوم «عصبیت» ابن خلدون است. به همین دلیل با وجود برخی شباهت ها نمی توان این مفهوم را برای تحلیل شکل گیری گروه تروریستی داعش و شبکه های مرتبط با آن که از تنوع نژادی و زبانی قابل ملاحظه ای برخوردارند، به کار بست. علاوه بر این شماری دیگر از ویژگی های این گروه از جمله استفاده آن از رسانه های اجتماعی و ساختار شبکه ای آن مختص جوامع جدید است و به نظر می رسد مفهوم قدیم «عصبیت» قادر به تبیین همه ابعاد آن نیست. پژوهش حاضر با تجزیه مؤلفه های عصبیت یعنی پیوند خونی، مذهب و اقتدار و بررسی تحول و پویایی آنها در جریان شکل گیری و همبستگی گروهیِ داعش، امکانات ارائه تحلیلی نوخلدونی در این زمینه را بررسی می کند.
۱۸.

گفتمان سلفیه علمی؛ سیاست پرهیزی و واسازی سلفیت وهابی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سلفیه علمی الصحوه منازعه معنایی امر سیاسی تحلیل گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۵ تعداد دانلود : ۶۴۱
یکی از منازعه های درونی گفتمان سلفی معاصر منازعه حول «ترک سیاست» و «سیاست گرایی» است. سلفی علمی یا آلبانی از جمله جریان های سلفی معاصر است که در واکنش به سیاست گرایی وهابیت سنتی و گفتمان های صحوه، اخوان المسلمین و سلفی جهادی، رویکرد سیاست پرهیز را تجویز کرده و بر خلاف این جریان های سلفی، با هرگونه فعالیت تشکیلاتی و سیاسی قبل از پاکسازی و تربیت مخالف است و تغییر ساحت سیاست را منوط به بازسازی ساحت اجتماع می داند و نه بر عکس. شیخ آلبانی بنیان گذار سلفیه علمی معتقد بود که این طرز نگرش در نهایت به شکل گیری حکومت اسلامی منجر خواهد شد. گفتمان سلفی علمی مدعی است از یک سو گفتمان سلفی وهابی را از عناصر متناقض با عقیده سلف صالح پاکسازی کرده و از سوی دیگر نقش یکی از کانون های مقاومت علیه سیطره گفتمان سیاست گرای سلفی جنبشی (صحوه) را ایفا کرده است. از این رو این خرده گفتمان به نام دفاع از وهابیت جدید و پاک شده از تأثیر اخوان المسلمین، همزمان به مقابله با اخوان المسلمین از یک سو و نهاد وهابیت سنتی از سوی دیگر پرداخت. سؤال اصلی مقاله این است که بازسازی های معنایی سلفی علمی چه تأثیراتی بر صورت بندی گفتمان سلفی و منازعه درونی این گفتمان در مورد امر سیاسی داشته است؟ برای پاسخ به این سؤال گفتمان سلفی علمی بررسی و از این رهگذر صورت بندی و منازعه آن برای طرد و به حاشیه رانی گفتمان سیاست گرای سلفی و نیز چالش های هژمونی آن بررسی شده است. در این مقاله از منظومه معنایی رویکرد تحلیل گفتمان لاکلاو و موفه به عنوان نظریه و روش استفاده می شود.
۲۰.

حکومت داری در اندیشه سیاسی سعید نورسی و تأثیر آن بر اسلام گرایی معاصر ترکیه(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: سعید نورسی حکومت داری اسلام اجتماعی انسان اسلامی فتح الله گولن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۹ تعداد دانلود : ۳۹۵
در ترکیه دو گفتمان کلان اسلام گرایی از هم قابل تمیز هستند. از یک سو گفتمان اسلام سیاسی است که به تأسیس دولت معتقد است و دیگری اسلام اجتماعی که به شدت مخالف پروژه سیاسی اسلام است و در مقابل اسلام سیاسی قرار می گیرد. بدیع الزمان سعید نورسی، روحانی برجسته و کردتبار ترکیه، با ساختارشکنی در سنت اسلام سنی صوفی، پایه گذار اندیشه هایی گردید که در نتیجه آن، «جنبش اسلام اجتماعی» پس از مرگ وی در ترکیه شکل گرفت. اندیشه های نورسی با تحولی که در دوره های مختلف تجربه می کند، در نهایت موفق به بازتعریف مفهوم «انسان اسلامی» در گفتمان «صیانت» شده، الگوی جدیدی از رابطه اسلام و مدرنیته ارائه می دهد. پس از وی جنبش نورجو تقسیم بندی های متعددی بر اساس تفاسیر متفاوت از آثار نورسی پیدا می کند که مهم ترین آنها جنبش فتح الله گولن است. گولن را پایه گذار جنبش ایمان محور می دانند؛ چراکه با الهام از اندیشه های نورسی، تحولی معنایی و فکری را در این نظام فکری ایجاد کرده است. وی از طریق شبکه های آموزشی، اقتصادی و رسانه ای در سطح بسیار گسترده ای در جامعه ترکیه هوادار پیدا کرده و بر سپهر عمومی آن کشور بسیار اثرگذار بوده است. امروزه گولن در سطح بین الملل نیز بسیار شناخته شده و اثرگذار است. اندیشه های گولن نتایج سیاسی متفاوتی از اندیشه های نورسی پیدا می کند که مهم ترین آن، پذیرش دموکراسی لیبرال سکولار است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان