تبارشناسی نظارت بر قدرت سیاسی در اندیشه علمای عصر قاجار (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اهمیت مقوله نظارت بر قدرت سیاسی در دنیای معاصر باعث شده است که نقد و نظارت پذیری قدرت سیاسی مستقر به عنوان یک ضرورت و ارزش برای نظام های سیاسی تلقی گردد و فقدان آن به نوعی به امکان وقوع انواع بحران ها را محتمل سازد. سؤال اینست که در تفکر سیاسی شیعه نقد و نظارت بر قدرت سیاسی چه جایگاهی داشته و این اندیشه چه سیر و تطوری را طی کرده است. در این مقاله تلاش می کنیم سیر تحول نظارت بر قدرت سیاسی را در اندیشه علمای عصر قاجار از منظری تبارشناسانه توضیح دهیم و نشان دهیم چگونه نظم سلطانی حاکم بر عصر اول قاجار ادبیات و دانش نقد و نظارت خود را آفرید و در ادامه با تحریم تنباکو از طرف میرزای شیرازی مقدمات گسست از این نظم و تمهید نظری نقد و نفی استبداد فراهم شود و در نهایت ظرفیت اجتهاد شیعی در نقد و نظارت بر قدرت در اندیشه علامه نائینی آشکار شود. اندیشه ای که آن را باید تبار نظم جمهوری عصر حاضر و کاربست های نظارت بر قدرت سیاسی دانست.Genealogy of monitoring political power In the minds of scholars of the Qajar era
The importance of the issue of oversight of political power in the contemporary world has led to the critique and oversight of established political power as a necessity and value for political systems, and its absence makes it possible for all kinds of crises to occur. The question is what is the place of criticism and monitoring of political power in Shiite political thought and how has this thought gone? In this article, we try to explain the evolution of political power control in the minds of Qajar scholars from a genealogical point of view and show how the ruling dynasty of the first Qajar era created its own literature, criticism and supervision, and then by banning tobacco. Mirzai Shirazi should prepare the ground for breaking with this order and theoretical preparation for criticizing and denying tyranny, and finally the capacity of Shiite ijtihad in criticizing and monitoring power should be revealed in the thought of Allameh Naeini. The idea that it should be considered a descendant of the present-day republican order and the applications of the control of political power.
تبلیغات
