حسن ذوالفقاری

حسن ذوالفقاری

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۷۹ مورد از کل ۷۹ مورد.
۶۱.

چاهانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا ۱۳۸۶ شماره ۶۱ و ۶۲

کلید واژه ها: داستان اسطوره چاه بن مایه مضمون سازی تصویرآفرینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱۲ تعداد دانلود : ۱۱۵۷
این مقاله می کوشد خوانندگان را با چاه های معروف و اسطوره ای در ادب فارسی آشنا سازد و تجلی آنها را در شعر فارسی بنماید و به بررسی داستان هایی بپردازد که در آنها چاه به عنوان بن مایه نقش آفرینی می کند؛ از این رو مقاله دو بخش دارد:الف) بررسی چاههای اسطوره ای و معروف؛ب) بن مایه چاه در داستان های سنتی؛هدف از مقاله نشان دادند وجوه نمادین، تلمیحی، استعاری و اسطوره ای چاه به عنوان پدیده ای طبیعی در شعر و نثر شاعران و نویسندگان فارسی زبان است. بررسی این بن مایه در آثار ادبی نشان دهنده شباهت ها و اختلاف دید پدید آورندگان آثار ادبی نسبت به یک پدیده طبیعی است.
۶۲.

موسی (ع) و شبان (نگاهی ساختاری به داستان موسی (ع) و شبان مثنوی، عناصر داستانی و مآخذ و نظایر آن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای ادبی ۱۳۸۶ شماره ۱۷

کلید واژه ها: تحلیل ساختاری عناصر داستان متنوی موسی(ع) و شبان مولوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۲۷ تعداد دانلود : ۳۲۷۵
در این مقاله ضمن تشریح و بررسی ماخذ داستان موسی )ع( و شبان و نظیره های آن در ادبیات ایران و سایر ملل، مشخصا دو داستان مکتبخانه ای متاثر از موسی )ع( و شبان را با نامهای موسی )ع( و سنگ تراش و مهمانی شبان، معرفی و بررسی می کنیم. سپس با نگاهی ساختار شناسانه، عناصر داستان، چون پیرنگ، شخصیت، گفتگو، زاویه دید، روایت، لحن، مکان و زمان را با توجه به شگردهای داستانپردازی مولانا می کاویم. تکیه اصلی مقاله بر جنبه های ساختاری است نه محتوایی که بررسی محتوای داستان خود بحث دیگری می طلبد، لیکن در تبیین ساختار داستان، ناگزیر به برخی جنبه های نمادین و محتوایی نیز تا حد ضرور و مقدور اشاره می شود. همچنین بخش عمده ای از مقاله با کاوشهای متن شناسی و ماخذیابی اختصاص می یابد تا هم تکمله ای بر ماخذ قصص مثنوی اثر علامه فروزانفر باشد و هم یافته های نو در زمینه داستان.
۶۳.

بررسی ساختار ارسال مثل (بحثی در ارسال مثل و تفاوت آن با برخی گونه ها و ساختارهای مشابه آن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای ادبی ۱۳۸۶ شماره ۱۵

کلید واژه ها: ضرب المثل شعر ارسال مثل مثل مثل منظوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱۸ تعداد دانلود : ۱۷۵۰
شعر و مثل همسایه دیوار به دیوارند، شاعران و نویسندگان همواره برای آنکه به لطف و شیرینی و رسایی کلام خود بیفزایند، از مثل بهره جسته اند، بسیاری از مثلها نیز حاصل رواج اشعار معروف شاعران و نویسندگان فارسی زبان است. این تعامل بر غنای ادب فارسی افزوده و زبان مردم را غنی و پرمایه ساخته است. در این مقاله پس از ارایه تعاریف مثل، ویژگیهایی چون ایجاز، جنبه های تشبیهی و استعاری، کاربرد مردمی و رواج، آهنگ، جنبه های پند و اندرزی، جنبه های تجربی مثلها و رسایی و فصاحت آنها تشریح می شود تا بدین ترتیب شباهت و نزدیکی مثل را به شعر نشان دهیم. برای آنکه جایگاه امثال منظوم و ارسال مثل را میان انواع مثل دریابیم، با انواع مثل از نظر ساخت زبانی، ریشه های داستانی و غیر داستانی، درون مایه و محتوا، زبان و بیان، رواج و قدمت، آشنا می شویم. سپس مثلهای منظوم معرفی و ابعاد گوناگون آن بررسی می شود. پس از آن به کارکرد مثل در شعر شاعران از طریق ارسال مثل اشاره می شود و تفاوت ارسال مثل با تمثیل، اسلوب معادله، تضمین، تلمیح و کلام جامع تبیین می گردد. در این بخش مولف می کوشد شباهتهایی را که موجب برخی اشتباهات شده است، از طریق بیان تفاوتهای باریک میان ارسال مثل و موارد یاد شده نشان دهد. در پایان مقاله شیوه های خاص شاعران در مثل آوری و ارسال بیان می شود.
۶۴.

یک داستان و چهار روایت مقایسه داستان بهرام گور در شکارگاه در چهار منظومه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای ادبی ۱۳۸۵ شماره ۱۴

کلید واژه ها: نظامی ریخت شناسی بهرام گور نظیره نقش مایه عبدی بیک شیرازی امیر خسرو دهلوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۵۹ تعداد دانلود : ۱۹۸۶
یکی از داستانهای هفت پیکر نظامی، بهرام گور و کنیزش فتنه در شکارگاه است. این داستان را نظامی از روایت بسیار ساده، کوتاه و طرح گونه و گذاری فردوسی گرفته، پرورده و بخش دومی بدان افزوده است. پس از نظامی این داستان را امیرخسرو دهلوی (750-651) در هشت بهشت و عبدی بیک نویدی شیرازی (988-921) در هفت اختر آورده اند که هر دو تقلید و نظریه ای از هفت پیکر نظامی است. امیرخسرو بخش میانی داستان را با تغییراتی اندک نسبت به روایت نظامی آورده و عبدی بیک بر دامنه تغییرات افزوده است. با مقایسه و تحلیل این چهار روایت در می یابیم که هنر نظامی در داستان پردازی و عناصر و بن مایه های داستانی و جنبه های اخلاقی و روانی بر روایتهای دیگر برتری دارد. این مقایسه تنها از نظر ساختار روایی و داستانی است نه جنبه های زبانی و شگردهای بیانی و سبکی؛ تنها در پایان مقاله به عنوان نمونه، توصیف کنیز را از چهار روایت نقل می کنیم تا خواننده خود به این قیاس دست زند. در آغاز مقاله نیز ضمن معرفی چهار اثر و گزارش چهار روایت می کوشیم به کمک نموداری، نقش مایه های داستانی را نشان داده و به وجوه شباهت و اختلاف روایتها بپردازیم.
۶۵.

تاملی در مثنوی جمال و جلال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۵ شماره ۴۸

کلید واژه ها: جمال و جلال محمد نزل آبادی بن مایه های داستانی داستان رمزی داستان عاشقانه فسانه پریان داستان عامیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۱۷۸
" یکی از منظومه های عاشقانه ادب فارسی، مثنوی جمال و جلال اثر محمد نزل آباد (شاعر قرن نهم) است. تنها نسخه این منظومه به تازگی از سوی مرکز نشر دانشگاهی چاپ شده است که فرصتی است اهل ادب با این منظومه نویافته و ناشناخته آشنا شوند. این منظومه به لحاظ دارا بودن بن مایه های چندین نوع داستان از جمله: عاشقانه، عیاری، رمزی و عرفانی، عامیانه و پریان در میان نظایر و قراین خود کم نظیر است. این بررسی می تواند به سیر مطالعات داستان های رمزی در ادب فارسی کمک کند. دکتر پورنامداریان نیز در تحلیل داستان های مرزی به این داستان اشاره ای ندارد. در این مقاله ابتدا سراینده و اثر معرفی شده، ارزش های کتاب نشان داده می شود. پس از آن خلاصه و گزارش داستان در کمال فشردگی ارایه می گردد. این خلاصه ضمن حفظ ساخت کلی اثر، بن مایه های داستانی و کنش را مشخص می کند. پس از آن داستان به لحاظ ساخت، درون مایه و عناصر بررسی و تحلیل می شود."
۶۷.

معروف کرخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی (باهنر کرمان) دوره جدید بهار ۱۳۸۵ شماره ۱۹
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶۹ تعداد دانلود : ۹۶۸
این مقاله با نگاهی تازه به زندگی، آثار، احوال و افکار معروف کرخی می کوشد: 1. ابعاد مختلف زندگی فردی، اجتماعی، تربیتی، عبادی و عرفانی معروف را روشن سازد. 2. ارتباط معروف کرخی با امام رضا (ع) را به استناد منابع رد کند؛ 3. تاثیر پذیری معروف را از صابئیان معلوم سازد؛ 4. گفتار و اقوال و ادعیه معروف را بررسی و تحلیل نماید؛ 5. نقش معروف را در تکوین تصوف اسلامی از زهد به تصوف روشن نماید؛ 6. انعکاس داستان های وی را در ادب فارسی نشان دهد. این مقاله با اتکا به منابع معتبر درباره معروف نگاشته شده و ضمن بحثی کوتاه به نقد منابع درباره معروف می پردازد.
۷۲.

زیبایی شناسی نثر سعدی

نویسنده:
منبع: نامه فرهنگستان ۱۳۷۸ شماره ۳۷
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۶
به گواهی فرهنگ سعدی پژوهی (حسن لی 2، مقدمه)، تنها 17 مقاله از 123 مقاله نگاشته شده درباره سعدی مربوط به جنبه زیباشناختی سخن اوست. در مقالات دیگر، از مضامین، محتوا، نقد واژگانی و شرح مشکلات گلستان سعدی گفت و گو شده است. چنان که می دانیم، عمده شهرت گلستان مدیون هنرهای کلامی است که در آن به کار رفته است. نزدیک به نیمی از کل پژوهش های سعدی شناسی به گلستان اختصاص یافته که توجه خاص پژوهشگران را به این اثر بی نظیر نشان می دهد. نه تنها ادیبان و صاحب نظران بلکه عامه مردم نیز سخنان سحرانگیز سعدی را می خوانند، زمزمه می کنند، و از آن لذت می برند. وجود بیش از چهارصد مثل سایر برگرفته از گلستان جایگاه مردمی آن را نشان می دهد. در این مقاله، کوشش شده است ظرایف و نکته ها و شگردهای زبانی و ادبی سعدی، با ارایه شواهد، بررسی و تحلیل شود. بی گمان، در پرتو آشنایی با وجوه هنری سخن سعدی، از حلاوت سخن او بیشتر می توان لذت برد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان