۱. بررسی جایگاه تفکر انتقادی در منابع دانشگاهی مطالعاتی رشته جامعه شناسی نویسنده: شهناز هاشمی سمانه سادات سدیدپور منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال سوم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱۲ کلید واژه ها: تفکر انتقادی دانشجویان آموزش عالی علوم اجتماعی و منابع دانشگاهی حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی حوزههای تخصصی علوم انسانی تعامل علوم انسانی با حوزه فرهنگ انتقاد و علوم انسانی تعداد بازدید : ۱۵۷۴ چکیده تعداد دانلود : ۱۲۰۶ این مقاله با رویکردی کمی کیفی در تلاش است ضمن انجام روش اسنادی کتابخانه ای، با به کارگیری تکنیک تحلیل محتوا، مهم ترین منابع نظری رشته علوم اجتماعی را به لحاظ میزان اعتنا به تفکر انتقادی مورد بررسی قرار دهد. مطالعه حاضر از نوع بنیادی کاربردی است. یافته ها نشانگر آن است که منابع، اعتقادی به تقلید صرف نداشتند، اگرچه تنها نیمی از آنها مشوق تفکر انتقادی در دانشجویان بوده اند. بررسی رویکرد منابع نظری ارائه شده توسط اساتید نسبت به تفکر انتقادی نشان می دهد: نسبت استفاده از منابع داخلی به منابع خارجی 3 به 8 است. بررسی نشریات نشان می دهد: میانگین استفاده از منابع تالیفی، با تنها 03/0 افزایش همراه بود است. نتایج پژوهش نگاه تحقیقات انجام شده در زمینه تفکر انتقادی در علوم اجتماعی را مبنی بر اینکه ظرفیت نوآوری، تنوع و ساختارشکنی در تحقیقات اجتماعی از بین رفته است، تأیید می کند. منابع دانشگاهی و مطالعاتی علوم اجتماعی، تفکر انتقادی را در جامعه علمی تشویق نمی کنند.
۲. استانداردهای تدریس علوم اجتماعی؛ روش ها و منابع تدریس در علوم اجتماعی مترجم: عباس کسکنی منبع: رشد آموزش علوم اجتماعی تابستان ۱۳۹۲ شماره ۵۹ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی حوزههای تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی آموزش و پرورش تعداد بازدید : ۱۴۲۷ چکیده تعداد دانلود : ۱۵۵۱
۳. نوین سازی سرفصل های دروس رشته اقتصاد نویسنده: علی اصغر اسماعیلی آرش جمال منش منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲۷ کلید واژه ها: سرفصل دروس رشته اقتصاد نوین سازی محتوایی نوین سازی عنوانی حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۰۰۲ چکیده تعداد دانلود : ۶۹۴ در راستای دومین کنگره ملی علوم انسانی و دومین پیش همایش گروه اقتصاد در تبیین نوین سازی سرفصل های دروس رشته اقتصاد در دوره کارشناسی و مآلاً کارشناسی ارشد، موارد ذیل در این نقدنامه ارائه خواهد شد. برای نیل به اهداف نوین سازی محتوایی و عنوانی، نخست سرفصل ها و عنوان های دروس رشته اقتصاد از دانشگاه های بزرگ دنیا1 که رتبه بندی جهانی زیر 50 را دارند، اخذ گردیده و با مقایسه سرفصل های مصوّب اولیه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سی سال گذشته و سرفصل های برخی از دانشگاه های بزرگ کشور که در سال های اخیر با اختیارات هیئت ممیزه تغییراتی در آن داده شده و اجرا می گردد، دیدگاه های همکاران گرانقدر پیش همایش قبلی مقایسه شده و به رشته تحریر درآمده است. نتیجه این مقاله مشخص می کند که عناوین دروس رشته اقتصاد از لحاظ ترکیب و محتوا به یک بازنگری اساسی نیاز دارد.
۴. دیدگاه دانشجویان کارشناسی درباره نقش و جایگاه کتابهای درسی الکترونیکی در نظام آموزشی ایران نویسنده: شبنم نثری عیسی رضایی منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۷۳ کلید واژه ها: آموزش الکترونیک تکنولوژی آموزشی کتاب الکترونیک دانشگاه علامه طباطبائی حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی امکانات نرم افزاری و سخت افزاریِ آموزشی و غیره حوزههای تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی آموزش و پرورش تعداد بازدید : ۱۵۶۲ چکیده تعداد دانلود : ۷۷۷ هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه نگرش دانشجویان کارشناسی نسبت به کتاب الکترونیکی در درس «مقدمات، روشها و فنون تدریس» انجام شده است. روش: روش پژوهش شبهتجربی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی هستند که درس «مقدمات، روشها و فنون تدریس» را در نیمسال دوم سال تحصیلی90-89 انتخاب کردند. نمونه تحقیق شامل یک کلاس درس «مقدمات، روشها و فنون تدریس» بود که بهصورت هدفمند انتخاب گردید. تعداد دانشجویان این کلاس 32 نفر بودند که به صورت تصادفی به دو گروه آزمون و گواه تقسیم شدند. ابتدا از هر دو گروه، پیشآزمون نگرش در شراط یکسان به عمل آمد. سپس گروه آزمایش در معرض متغیر مستقلی به نام کتاب الکترونیک قرار گرفت و طی3 جلسه با نرمافزار کتاب الکترونیک محققساخته آموزش دیدند و گروه گواه با کتاب چاپی آموزش دیدند. به منظور بررسی تغییرات حاصله، در پایان 3 جلسه، پسآزمون نگرش از هر دو گروه گرفته شد. برای تحلیل دادهها از آزمون تی مستقل و تحلیل واریانس چند متغیره استفاده گردید. یافتهها: یافته ها نشان داد که نگرش دانشجویان گروه آزمون در مقایسه با گروه گواه به طور معناداری تغییر یافته و مثبت شده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش، برتری نگرش دانشجویانی را نشان داد که از طریق کتاب الکترونیکی آموزش دیده بودند. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر نشان میدهد که کتاب الکترونیک میتواند خیلی زود برای متعلمان جا بیفتد و مقاومت اولیه آنها نسبت به آن به راحتی از بین برود. لذا بر اساس نتایج به دست آمده میتوان استفاده از کتاب الکترونیکی را به عنوان ابزاری مفید در آموزش پیشنهاد کرد.
۵. شناسایی الگوی تلفیق برنامه درسی علوم انسانی و فاصله آن با وضعیت مورد انتظار دانشجویان، بر اساس دیدگاه فوگارتی نویسنده: حسین جعفری ثانی مرتضی کرمی حمیده پاک مهر منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره پنجم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۰) کلید واژه ها: علوم انسانی برنامه درسی تلفیق درون رشته ای تلفیق بین رشته ای تلفیق در یادگیرندگان حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی روانشناسی آموزش و پرورش برنامه ریزی درسی اصول و روشها حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۲۷۹ چکیده تعداد دانلود : ۷۱۸ مطالعه ی حاضر با هدف شناسایی الگوی تلفیق برنامه درسی (درون رشته ای، بین رشته ای و تلفیق در یادگیرندگان) علوم انسانی و بررسی میزان فاصله آن با وضعیت مورد انتظار صورت پذیرفت. روش پژوهش از نوع توصیفی / مقایسه ای بود و جامعه ی آماری شامل تمامی دانشجویان رشته های علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 93-92 بود. تعداد 216 نفر از دانشجویان طبق فرمول حجم نمونه و به شیوه ی طبقه ای نسبی انتخاب و پرسشنامه محقق ساخته بر اساس ده الگوی تلفیق برنامه درسی مطرح شده توسط فوگارتی که روایی و پایایی آن نیز احراز گردید را تکمیل کردند. یافته ها نشان دادکه: 1- از دید دانشجویان علوم انسانی، در حال حاضر، الگوی تلفیق درون رشته ای بر تدوین و اجرای برنامه های درسی این حوزه حاکم است. 2- الگوی تلفیق در ذهن یادگیرنده، مورد انتظار دانشجویان است. 3- از نظر دانشجویان، بین وضع موجود و وضع مورد انتظار در هر سه دسته از الگوهای کلان تلفیق طبق دیدگاه فوگارتی در برنامه های درسی رشته های علوم انسانی تفاوت وجود دارد. با عنایت به یافته های حاصل، توجه به الگوی تلفیق برنامه درسی در ذهن یادگیرندگان، در راستای بازنگری علوم انسانی مد نظر قرار می گیرد.
۶. تحلیل محتوایی برنامه آموزشی دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی مصوب سال های 1375 و 1388 نویسنده: زاهد بیگدلی افشین حمدی پور منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۲۸ زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۷۲) کلید واژه ها: برنامه آموزشی آموزش کتابداری دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی سرفصل دروس کتابداری و اطلاع رسانی حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۱۹۹ چکیده تعداد دانلود : ۵۸۴ فنّاوری های اطلاعاتی و ارتباطی نوین، آموزش کتابداری و اطلاع رسانی را همانند آموزش سایر علوم متحول کرده است. به همین منظور، شورای برنامه-ریزی آموزش عالی بعد از 14 سال، برنامه های درسی دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی را بازنگری و در قالب 111 واحد درسی پایه، تخصصی اجباری، و تخصصی اختیاری تصویب کرده است. هدف از بررسی حاضر، مقایسه و تحلیل برنامه آموزشی دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی مصوب سال های 1375 و 1388 به روش تحلیل محتوایی بوده است. یافته ها نشان داد عناوین درسی دو برنامه فقط 25 درصد در محتوی اشتراک دارند که نشان دهنده نو بودن برنامه جدید است. دروس تخصصی و تعداد واحدهای عملی در برنامه های مصوب سال 1388 بیشتر شده است. در کل، 75 درصد واحدها در برنامه درسی جدید نسبت به برنامه درسی قبلی از نظر ایجاد دروس جدید، تغییر نام و ادغام دروس تغییر کرده اند. 44 درصد دروس در برنامه مصوب سال 1388 جدید بودند و 22 درصد دروس در ارتباط با فنّاوری های اطلاعاتی کاربردی در کتابخانه ها بودند. میزان همخوانی سرفصل های جدید رشته کتابداری و اطلاع رسانی ایران با سرفصل های درسی سایر کشورها نزدیک به 70 درصد است. با توجه به تغییرات صورت گرفته در عنوان رشته و برنامه های آموزشی کشورهای مختلف و نیز تغییرات انجام شده در برنامه درسی کشورمان و مطابقت عمده آن با کاربرد فنّاوری های اطلاعاتی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، به نظر می رسد زمان انتخاب نام جدید و مناسب برای رشته کتابداری و اطلاع رسانی فرا رسیده است.
۷. تحلیلی بر بومی سازی و بین المللی شدن برنامه درسی دانشگاه ها در عصر جهانی شدن نویسنده: علی قاسم پور دهاقانی محمد جواد لیاقت دار سید ابراهیم جعفری منبع: تحقیقات فرهنگی سال چهارم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۶) کلید واژه ها: جهانی شدن آموزش عالی بومی شدن برنامه ریزی درسی بین المللی شدن حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی علوم انسانی و نهاد های مدرسه ، دانشگاه و حوزه حوزههای تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات جهانی شدن تعداد بازدید : ۲۸۱۳ چکیده تعداد دانلود : ۱۱۱۵ در سال های اخیر، «بین المللی شدن» یکی از مباحث مهم محافل دانشگاهی بوده است. این موضوع دلالت بر تلفیق بُعد بین المللی، میان فرهنگی و جهانی در اهداف، کارکردها و نحوة آموزش دارد. بومی سازی، نظریه دیگری است که خواهان اشاعه، انطباق و رشد پارادایم دانش، فناوری، هنجارهای رفتاری و سرمایه های فرهنگی و ارزش های محلی خاص در موقعیت خاص است و همچون رویکرد بین المللی شدن، پاسخی در برابر پدیده جهانی شدن است. هدف مطالعه حاضر، بررسی ماهیت و الگوهای عملی بین المللی سازی برنامه های درسی و تبیین ربط و نسبت این رویکرد با نظریه های بومی سازی علوم و پدیده جهانی شدن است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی و تحلیلی است که تلاش شده موضوع تحقیق با بهره گیری از نظریات متخصصان حوزه علوم تربیتی و جامعه شناسی مورد بررسی و نقد قرار گیرد. یافته ها نشان می دهد بومی سازی و بین المللی شدن یکی از مهم ترین لوازم در عصر جهانی شدن، و رویکردی مهم برای احیای تفکر اسلامی در نظام علمی فرهنگی جهان است. اگرچه هر نظام آموزشی طبق آرمان ها و اهداف جامعه و با توجه به میزان اهمیتی که برای دانش ملی و دانش جهانی قائل است، راهکارها و فرصت های خاصی در ارتباط با رویکرد بین المللی سازی و بومی سازی علوم دارد، اما نظام هایی که دور از هرگونه افراط و تفریط در این زمینه قدم برداشته اند، توانسته اند نسبت به فرصت ها و چالش های پیش رو، تصمیمات مؤثرتری داشته باشند و در بحث تولید علم و تحقق رسالت های آموزش عالی، اثربخش تر عمل کنند.
۸. برنامه درسی میان رشته ای نویسنده: پروین احمدی منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی ۱۳۸۸شماره ۳ کلید واژه ها: برنامه درسی تلفیقی برنامه درسی میان رشته ای برنامه درسی مضمون محور فلسفه ساختن گرایی حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی امکانات نرم افزاری و سخت افزاریِ آموزشی و غیره تعداد بازدید : ۲۲۸۸ چکیده تعداد دانلود : ۱۰۴۶ در این مقاله، مطالبی درباره مفهوم برنامه درسی میان رشته ای، برنامه درسی میان رشته ای در سطوح مختلف تحصیلی، برنامه درسی میان رشته ای و فلسفه ساخت گرایی، محاسن و معایب و مشکلات و دشواری های این نوع برنامه، برنامه درسی میان رشته ای مبتنی بر مضامین دانشی و فرایندی، برنامه درسی میان رشته ای مبتنی بر مضمون، و مثالی از برنامه درسی میان رشته ای و نتیجه گیری و پیشنهادها ارایه می شود.
۹. کتابهای درسی به عنوان منابع یادگیری نویسنده: آنتونی هینز مترجم: مهدی بهنیافر منبع: عیار سال سیزدهم زمستان ۱۳۸۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۴۹۹ چکیده تعداد دانلود : ۱۴۱۲ نویسنده در این مقاله در پی آن است،که با تاکید بر ساختار کتابهای درسی، چند روش شاخص در یادگیری را از طریق مطالعات موردی بررسی کند. مطالعه موردی نویسنده بر روی چند کتاب درسی دانشجویان رشته مطالعات ادبی صورت گرفته است. وی در تحقیق پیش روی کوشیده است تا میزان موفقیت این کتابهای درسی را در بهکارگیری و عرضه چند مورد از مدلهای یادگیری بررسی کند و قوتها و کاستیهای آنها را هم نشان دهد.روشهای یادگیری هم، که نویسنده به آنها توجه کرده است، از نظریه یادگیری تجربی دیوید کُلب اخذ شدهاند. بنا بر این نظریه، در یادگیری تجربی چهار روش «یادگیری ملموس»، «یادگیری انتزاعی»، «یادگیری بازاندیشانه» و«یادگیری فعال» وجود دارد. نویسنده این مقاله، با معرفی کردن و معیار قرار دادن این چهار روش، کوشیده است نتایج بررسی خود را عرضه کند.
۱۰. طراحی ابزار تألیف ساخت محتویات درس الکترونیک چند رسانه ای نویسنده: حسین کی نژاد منبع: سخن سمت ۱۳۸۶شماره۱۸ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۹۳۰ چکیده
۱۱. کتابهای درسی زبان شناسی رایانه ای: زبانهای برنامه نویسی نویسنده: الهه دفتری نژاد منبع: سخن سمت ۱۳۸۶شماره۱۸ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۲۳۵ چکیده تعداد دانلود : ۸۶۷
۱۲. گرایشهای بین المللی در نشر کتاب درسی دانشگاهی نویسنده: پرنیل اسکرود منبع: سخن سمت ۱۳۸۶شماره۱۸ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۹۰۳ چکیده تعداد دانلود : ۴۴۱
۱۳. نقد کتاب درسی (تعریف معیارها) مبانی و معیارهای نقد کتاب درسی دانشگاهی نویسنده: حسن ملکی منبع: سخن سمت ۱۳۸۵ شماره ۱۷ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۳۳۳۲ چکیده تعداد دانلود : ۱۲۰۸
۱۴. نقد و بررسی دستور زبان فارسی نویسنده: اکرم مندنی زاده منبع: سخن سمت ۱۳۸۵ شماره ۱۷ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۳۶۱ چکیده تعداد دانلود : ۹۲۷
۱۵. نقد و بررسی کتاب درسی: دمسازی با دمساز دو صد کیش (نگاهی به کتاب دمساز دو صد نویسنده: مصطفی باباخانی منبع: سخن سمت ۱۳۸۴ شماره ۱۶ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۲۴۲ چکیده تعداد دانلود : ۶۲۲
۱۶. کتاب درسی (نظریه ها و تجربه ها) سازندگی حرکتی جدید: نقش فعال یادگیرنده در ساخت دانش نویسنده: کوروش گودرزی منبع: سخن سمت ۱۳۸۴ شماره ۱۶ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۹۹۹ چکیده تعداد دانلود : ۷۴۸
۱۷. کتاب فارسی عمومی در آیینه نقد و جستار نویسنده: عباس جبارنژاد منبع: سخن سمت ۱۳۸۴ شماره ۱۶ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۲۸۵ چکیده تعداد دانلود : ۸۰۵
۱۸. مراکز تهیه و تدوین منابع درسی: مؤسسه گئورگ اکرت مرکز بین المللی تحقیق در کتاب درسی منبع: سخن سمت ۱۳۸۴ شماره ۱۵ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۱۲۲ چکیده
۱۹. بررسی مهم ترین منابع و مآخذ عصر سلجوقی (2) (تواریخ مربوط به شاخه های سلجوقیان، تواریخ محل نویسنده: معصومه ذوالفقاریان منبع: سخن سمت ۱۳۸۴ شماره ۱۶ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۳۲۶ چکیده تعداد دانلود : ۲۰۴۵
۲۰. برنامه درسی آموزش زبان فارسی به ملل مسلمان نویسنده: حسن ذوالفقاری منبع: سخن سمت ۱۳۸۴ شماره ۱۵ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی منابع آموزشی علوم انسانی در مقطع متوسطه و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۲۱۶ چکیده تعداد دانلود : ۹۵۴