سوسن باستانی

سوسن باستانی

مدرک تحصیلی: استاد گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۶۳ مورد.
۴۱.

تحلیل رویکرد متجددانه ی زنان در دوره ی مشروطیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گفتمان مشروطیت مقاومت تحلیل گفتمان دیرینه شناسی گفتمان زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۹ تعداد دانلود : ۹۸۵
در دوره ی مشروطیت، زنان برای اولین بار اقداماتی برای بهبود جایگاه خود در جامعه انجام دادند و نقش آنان در امور اجتماعی و سیاسی نمایان شد. این تجلی در این دوره ویژه بود. در این مقاله نشان می دهیم که چگونه زن در این دوره جلوه ای خاص یافت و تا چه حد توانست خود را در فضای سیاسی و اجتماعی آن دوره مطرح کند؟ این تجلی در قالب گفتمان زنانه مطرح می شود. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل دیرینه شناسی فوکو به بررسی آثار و مکتوبات زنان در این دوره پرداخته ایم. هدف این پژوهش، بررسی چگونگی مقاومت زنان در برابر دیدگاه های مردسالار دوره ی قاجار است. تحلیل دیرینه شناختی گفتمان زنان نشان می دهد که آنچه در این دوره توسط زنان مطرح شده، در قالب نقد گزاره های گفتمان سنتی دوره ی قاجار بوده است. زنان فعال این دوره خواستار دستیابی به حقوق زنان به عنوان نیمی از جامعه بودند. مقاومت زنان به مثابه یک گفتمان، به دنبال تغییر تفکر اجتماعی مردان و زنان است و خرده گفتمان هایی را نیز در دل خود دارد. این خرده گفتمان ها درصدد تولید گزاره هایی هستند که نظم گفتمانی مردسالار را با چالش روبه رو کنند.
۴۲.

تحلیل خرده گفتمان های زنان در دورة مشروطیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رادیکال مشروطیت مقاومت تحلیل گفتمان خرده گفتمان میانه رو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹۸ تعداد دانلود : ۱۰۳۰
غلبة قدرت گفتمان سنتی در دوران قاجار باعث ایجاد گفتمان ها و خرده گفتمان هایی شد که در پاسخ به گفتمان سنتی و درواقع به عنوان مقاومتی دربرابر آن به وجود آمد. یکی از این خرده گفتمان ها، خرده گفتمان های زنان است که در سایة برخی گفتمان ها پدید آمد. مقالة حاضر با بررسی خواسته ها و اهدافِ زنان در اولین ورود آن ها به عرصه های اجتماعی و سیاسی- یعنی دوره ای که مصادف است با شکل گیری انقلاب مشروطیت- به تحلیل خرده گفتمان های زنان می پردازد. در این تحقیق به این پرسش ها پاسخ می دهیم: زنان در دورة مشروطیت در بازاندیشی موقعیت خود به چه موضوعاتی توجه داشتند؟ در قالب چه دسته بندی ها و خرده گفتمان هایی قرار می گرفتند؟ چه ایدئولوژی هایی بر گفتمان های آن ها حاکم بود؟و در رویارویی با گفتمان هژمونیک جامعه چه جایگاهی به دست آوردند؟ تحلیل خرده گفتمان زنان در عصر مشروطیت نشان می دهد خرده گفتمان رادیکال به دنبال ایجاد تغییرات بنیادی است؛ درحالی که در خرده گفتمان میانه رو خواسته های قابل دسترس تر دنبال می شود.
۴۳.

بازنمایی دین در رمان های مصطفی مستوری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تکنولوژی ارتباطی تلفن همراه روابط اجتماعی کارکردهای تلفن همراه پیامک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۵۱۵
این مقاله می کوشد شیوه واکنش و دریافت افراد دین دار را در رمان های مصطفی مستور توضیح دهد. برای پاسخ به این پرسش، سه رمان اصلی مستور با نام های «روی ماه خداوند را ببوس»، «استخوان خوک و دست های جذامی» و «من گنجشک نیستم» با روش «نظریه مبنایی» واکاوی شده است. یافته های به دست آمده از رمان ها نشان می دهند که افراد در مواجهه با تجربیاتی چون «مرگ» و «رنج بشری» خود را در برابر پرسش هایی از معنای زندگی می یابند و دلیلی برای تحمل رنج زندگی نمی یابند. هم چنین شخصیت های رمان در مراحلی از زندگی، با دغدغه های وجودی مواجهند که پاسخی برای آن پیدا نمی کنند. چنین «بحرانی از معنا»، شخصیت های رمان را به جست و جوهایی در عرصه «علم»، «ایمان فردی» و «عشق» وا می دارد. «علم» پاسخ قانع کننده ای به این پرسش نمی دهد و از این رو، بر اهمیت «ایمان فردی» و «عشق» تأکید می شود. در این مقاله نشان داده می شود که چگونه شخصیت های رمان با «تجربه بحران»، و «ناتوانی از تأویل»، به «ایمان» و «عشق» به عنوان منبعی برای معنا آفرینی منتهی می شود.
۴۴.

تاثیر استفاده از اینترنت و ماهواره بر رفتار اجتماعی جوانان: مقایسه کاربران و غیر کاربران در شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جوانان اینترنت ماهواره مشارکت اجتماعی رفتار اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶۶ تعداد دانلود : ۱۵۳۹
هدف پژوهش حاضر واکاوی تاثیر اینترنت و ماهواره بر رفتار اجتماعی جوانان در سه بعد رفتار در خانواده، رفتار با دوستان و همسالان و مشارکت اجتماعی جوانان می­باشد. در این پژوهش میزان و نوع استفاده جوانان از اینترنت و ماهواره بر رفتار اجتماعی جوانان موثر فرض شده است. فرضیات پژوهش با روش پیمایش مورد آزمون قرار گرفتند. جامعه آماری پژوهش را جوانان 15 تا 29 سال ساکن شهر اصفهان تشکیل می­دهند. حجم نمونه برابر با 400 نفر است که برای انتخاب آن­ها از نمونه گیری خوشه­ای با احتمال متناسب با حجم استفاده شده و سپس با ابزار پرسش­نامه، اطلاعات جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.نتایج پژوهش نشان می­دهد که تاثیر میزان و نحوه استفاده از اینترنت و ماهواره بر ابعاد مختلف رفتار اجتماعی متفاوت است. بر اساس یافته­های پژوهش استفاده از اینترنت و ماهواره بر رفتار جوانان در خانواده تاثیری ندارد، در حالی­که بر رفتار آنان با دوستانشان تاثیر مثبت می­گذارد. در ضمن اینترنت و ماهواره تاثیر یکسانی بر مشارکت اجتماعی جوانان ندارند. نحوه استفاده از اینترنت به­ویژه نوع سایت­های مورد استفاده بر مشارکت جوانان در سازمان­های غیر دولتی، فعالیت­های داوطلبانه و مشارکت سیاسی آنان تاثیر گذار است. اما استفاده از ماهواره تنها با مشارکت سیاسی جوانان رابطه دارد، که رابطه موجود رابطه­ای منفی است.
۴۵.

هویت جنسیتی مردان و زنان در کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جنسیت هویت اجتماعی کلان شهر تهران هویت جنسیتی هویت فردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲۱ تعداد دانلود : ۹۷۷
هدف این پژوهش بررسی هویّت و جنسیّت در قالب مفهوم هویّت جنسیّتی در میان زنان و مردان ساکن کلان شهر تهران بود. هویّت جنسیّتی احساسی است که یک فرد نسبت به خود تحت عنوان یک مرد یا یک زن دارد؛ حالتی که احساسی از مردانگی یا زنانگی را در او به وجود می آورد. این مطالعه با روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، افراد 15 سال و بالاتر ساکن شهر تهران هستند. حجم نمونه 342 نفر است که برای انتخاب آن ها از نمونه گیری خوشه ای با احتمال متناسب با حجم نمونه استفاده شد؛ با تقسیم تهران به سه قسمت شمال، مرکز و جنوب، نمونه ها از سه منطقه 3، 11 و 18 شهر تهران انتخاب شدند. نتایج نشان می دهد هویّت جنسیّتی در افراد مورد مطالعه شکل گرفته است و مردان به نسبت زنان هویّت جنسیّتی قوی تری دارند و تحت تأثیر این هویّت قرار دارند. در مقایسه بین سه منطقه، ساکنان منطقه 18 از هویّت جنسیّتی قوی تری بهره مند هستند.
۴۶.

طرد اجتماعی مورد مطالعه: طرد عینی و ذهنی سالمندان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سالمندی طرد اجتماعی طرد عینی طرد ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۸ تعداد دانلود : ۸۰۷
تغییرات اساسی در ساختار زندگی فردی و اجتماعی در دوران سالمندی و فقدان برنامه ریزی برای این مرحله از عمر، سالمندان و جامعه را با وضعیت کمابیش مسئله سازی مواجه کرده که نیازمند بررسی و ارزیابی همه جانبه است. طرد اجتماعی که در ادبیات نظری و نیز سیاست گذاری ها، تبدیل به مبحثی به روز برای تحلیل مسائل و مشکلات همه اقشار اجتماع، در سطوح و ابعاد مختلف شده است، چندیست در زمینه پژوهش های سالمندی نیز جای خود را به خوبی باز نموده است. این پژوهش به بررسی وضعیت شمول حاشیه ای شدن سالمندان شهر تهران با عینک طرد اجتماعی پرداخته، و این مفهوم را از پنج وجه بررسی کرده است: طرد از منابع مادی، طرد از خدمات اجتماعی، طرد از روابط اجتماعی، طرد از محله و نیز طرد از انواع فعالیت های اجتماعی و در دو سطح عینی و ذهنی تقسیم شده است. براساس بررسی نتایج پیمایش که بر روی 123 سالمند شصت سال و بزرگ تر، در مناطق 1، 3، 8، 12، 17 و 18، از میان پنج وجه متفاوت طرد اجتماعی، تجربه طرد از انواع فعالیت های فرهنگی و احساس طرد از خدمات گوناگون، بیشترین فراگیری را بین سالمندان ساکن تهران داشته است. براساس یافته های پژوهش بین وجوه مختلف طرد اجتماعی ارتباط درونی وجود دارد، و طرد از یکی سبب تجربه طرد در بقیه وجوه می شود. درضمن طردی که سالمند به طور عینی در زندگی تجربه می کند، سبب طرد ذهنی و درنهایت احساس در حاشیه قرارگرفتن سالمند می شود.
۴۷.

سنجش رابطه حمایت شبکه های اجتماعی غیررسمی و رضایت شغلی زنان در شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حمایت اجتماعی رضایت شغلی زنان متأهل شبکه های اجتماعی غیررسمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۳۶
هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی رابطه حمایت شبکه های اجتماعی غیررسمی و رضایت شغلی زنان متأهل است. علاوه بر این، در این مطالعه، به بررسی رابطه اندازه شبکه و فراوانی تماس با حمایت اجتماعی و رضایت شغلی زنان نیز پرداخته می شود. برای بررسی این رابطه از مدل تأثیر مستقیم حمایت اجتماعی، نظریه آنومی دورکیم، و دیدگاه تحلیل شبکه استفاده شده است. این مطالعه با روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه انجام گرفت. جامعه آماری را زنان متأهلِ شاغل (20 55 ساله) شهر اردبیل در سال 1390 تشکیل می دهند. حجم نمونه 356 نفر است که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد. ضریب آلفای 70 / 0 برای متغیر رضایت شغلی و 79 / 0 برای متغیر حمایت اجتماعی نشان دهنده پایاییِ مناسب برای این ابزارها بوده و این متغیرها از اعتبار صوری (نظر استادان) برخوردارند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که میزان رضایت شغلی زنان در حد بالا و میزان حمایت دریافتی از شبکه های غیررسمی در حد متوسط است. بعد از همسر، در بین شبکه های غیررسمی، شبکه خویشاوندی در حمایت عاطفی و همکار در حمایت ابزاری و اطلاعاتی بیشترین میزان حمایت و شبکه همسایگی کمترین میزان حمایت را داشته اند. نتایج ضریب همبستگی نشان می دهد که حمایت اجتماعی به منزله متغیر واسط در بین روابط اندازه شبکه و فراوانی تماس با رضایت شغلی زنان عمل می کند. نتایج رگرسیون نیز نشان می دهد که متغیرهای سن، اندازه شبکه، فراوانی تماس، و حمایت شبکه های غیررسمی متغیرهای تأثیرگذار بر رضایت شغلی زنان متأهل اند.
۴۸.

بررسی جایگاه زنان در اندیشة علامه طباطبایی در تفسیر المیزان: دوگانه زن آسمانی- زن زمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنان علامه طباطبایی تفسیر المیزان الهیات اسلامی فیورنزا هرمونتیک انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۰۶ تعداد دانلود : ۲۴۸۰
هدف مقاله بررسی جایگاه زنان در آرای علامه طباطبایی در تفسیر المیزان است. دیدگاه علامه طباطبایی، در جایگاه یکی از مهم ترین مفسران شیعی معاصر، از اهمیت و تأثیر بسیار برخوردار است. پژوهش با استفاده از چارچوب نظری الیزابت شوسلر فیورنزا و با روش هرمنوتیک انتقادی رهایی بخش انجام شده است. هرمنوتیک انتقادی رهایی بخش دین را واجد عناصر سازنده و رهایی بخش برای پاسخگویی به مسائل و مشکلات انسان امروز می داند و به کاوش در الاهیات می پردازد تا عواملی را که رهایی و توانمندی زنان را موجب می شوند بیابد و به کار ببندد. مقاله با این پیش فرض که نظریة اجتماعی هر متفکر از هستی شناسی و انسان شناسی او متأثر است، برای آشنایی با نظریة اجتماعی علامه طباطبایی در المیزان، ابتدا نگاه هستی شناختی و انسان شناختی و سپس نگاه او به زن را بررسی و نقد کرده است. بررسی نگاه هستی شناختی و انسان شناختی علامه حاکی از آن است که علامه زن را در خلقت موجودی مشابه با مرد و برابر با او در شأن و شخصیت انسانی می داند. اما نظریة اجتماعی علامه از هستی شناسی و انسان شناسی فلسفی او فاصله می گیرد. از دیدگاه او، زن و مرد ازمنظر طبیعی با یکدیگر متفاوت هستند و درنتیجة این تفاوت، از حقوق اجتماعی متفاوتی برخوردارند. از مقایسة نگاه هستی شناختی و انسان شناختی علامه با نظریة اجتماعی او می توان دوگانة زن آسمانی-زن زمینی را نتیجه گرفت. علامه در تفسیر خود از زن و مرد عام سخن می گوید؛ زیرا همه را در همة زمان ها و مکان ها تابع وضعیت زیستی شان می بیند. درحالی که در عالم واقع زنان و مردان خاص وجود دارندکه تحت وضعیت اجتماعی، تاریخی و فرهنگی خاص رشد یافته اند و تربیت شده اند.
۴۹.

تفاوت های جنسیتی در سالمندی: شبکه ها و حمایت های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جنسیت حمایت اجتماعی سالمندی شبکه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی رشد و تحول دوره سالمندی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
تعداد بازدید : ۲۸۳۶ تعداد دانلود : ۱۴۳۱
هدف تحقیق حاضر بررسی شبکه های اجتماعی زنان و مردان سالمند شهر تهران و تأثیر کمیت و کیفیت این روابط بر تبادل حمایت های اجتماعی است. این پژوهش با روش پیمایش انجام شده است. جامعة آماری تحقیق را افراد سالمند تهران تشکیل می دهند و حجم نمونه 195 نفر است. تعداد 150 پرسش نامه را سالمندان در سطح شهر و 45 پرسش نامه را سالمندان ساکن در سرای سالمندان تکمیل کردند. بر اساس یافته های تحقیق 1/68 درصد شبکة سالمندان را خویشاوندان تشکیل می دهند. شبکة مردان بزرگ تر و متنوع تر از شبکة زنان است. در مقابل، زنان سالمند در مقایسه با مردان حمایت های بیشتر و متنوع تری از اعضای شبکة خود دریافت می کنند. مردان و زنان در زمینة ارائة حمایت نیز متفاوت عمل می کنند. متغیرهای فراوانیِ تماس و میزان صمیمیت در کنار متغیر جنسیت و وضعیت تأهل بر تبادل حمایت اجتماعی مؤثر هستند. سالمندانی که تماس حضوری و میزان صمیمیت بیشتری با اعضای شبکة خود دارند حمایت های بیشتری را با اعضای شبکه رد و بدل می کنند.
۵۰.

روش تحلیل شبکه: استفاده از رویکرد شبکه های کل در مطالعة اجتماعات متن باز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل شبکة اجتماعی شبکه های کل نرم افزارهای آزاد/ متن باز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۶۵ تعداد دانلود : ۳۱۰۳
تحلیل شبکه برای مطالعه ساخت اجتماعی، مجموعه¬ای از نظریه ها، مفاهیم، روش¬ها، تکنیک¬ها و ابزارها را ارائه می¬کند. در این مقاله روش تحلیل شبکه اجتماعی با رویکرد شبکه کل مطالعه می شود. در این مقاله پس از مرور نظریه شبکه های اجتماعی، تحلیل شبکه به¬عنوان روش تحقیق مطالعه می¬شود. برای این کار، نوع داده های شبکه ای، شیوه های جمع آوری و اصول و شاخص های مورد نیاز برای تحلیل و تفسیر آنها توضیح داده شده است. برای روشن تر شدن این روش و نحوه استفاده از آن، نمونه ای از تحقیق انجام شده روی اجتماعات توسعه¬دهندگان نرم افزارهای آزاد یا متن باز با رویکرد شبکه های کل ارائه شده است. در این نمونه تحقیق، علاوه بر توضیح شیوه تحلیل شبکه، نحوه استخراج اطلاعات شبکه های آنلاین نیز بیان شده است. در مجموع مقاله نشان می¬دهد که چگونه می توان از تحلیل شبکه برای مطالعه ساخت استفاده کرد.
۵۱.

پیامدهای طلاق عاطفی و استراتژی های مواجهه با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنان پیامدها استراتژی ها طلاق عاطفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۷۹ تعداد دانلود : ۴۰۰۹
پژوهش حاضر با هدف بررسی پیامد های طلاق عاطفی و استراتژی های مواجهه با آن، و به روش نظریه مبنایی انجام شده است. اطلاعات از طریق مصاحبه عمیق با بیست نفر از زنان مراجعه کننده به یکی از مراکز مشاوره تهران جمع آوری و با استفاده از کدگذاری نظری تحلیل شده اند. زنـان در مصاحبه ها پیامدهای طلاق عاطفی را مواجهه خود و فرزندان با فشارها و مشکلات روحی بیان کرده اند. آنـان استراتژی های متفاوتی را در مـواجهه با طلاق عاطفی دنبال کرده اند؛ استراتژی های زنان را بر اساس هدف می توان به سه دسته رابطه محور، خویشتن محور، و فرزندمحور تقسیم کرد. استراتژی های رابطه محور در صدد اصلاح و بهبودبخشی رابطه همسری است؛ استراتژی های خویشتن محور در جهت بازیابی خویشتن و بهبودبخشی زندگی شخصی اتخاذ شده اند؛ و هدف استراتژی های فرزندمحور نیز بهبودبخشی وضعیت فرزندان در زمینه های مختلف است. هم چنین استراتژی ها بر اساس تاثیری که بر رابطه همسری دارند، به سه دسته مثبت، منفی و خنثی تقسیم می شوند. در مجموع استراتژی های رابطه محور، استراتژی هایی مثبت یا خنثی هستند؛ و استراتژی های خویشتن محور و فرزندمحور استراتژی هایی منفی یا خنثی هستند. نتایج پژوهش تفاوت و حتی در مواردی تضاد در استراتژی های زنان را نشان می دهد، لذا در درمان طلاق عاطفی توجه به تفاوت ها ضروری است و نمی توان به روش های درمانی یکسان برای خانواده های مختلف بسنده کرد.
۵۲.

The Image of Woman in Creation Account of the Holy Scriptures: A Comparative Study between the Qur’an and the Bible(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۲۱۶
A critical analysis of reader-text, especially the sacred texts as the important topic of hermeneutic, is one of the focal points of attention among scholars of humanities. This paper, through a comparative study between the Bible and the Qur’an, concentrates on the image of woman in the account of creation. The paper first shows that there are deep differences between these two sacred texts concerning the image of woman. Then it argues that throughout the Judaea-Christian history and the Islamic traditions multi and contradictory interpretations and understandings of the account have been produced by religious authorities, scholars and critics. The main purpose of the paper is to show that despite the differences between the two texts, there is a common paradigm between Judeo-Christian and Islamic traditions regarding the image of woman. This paradigm is that the authoritative discourses of both traditions have used the creation story, as a theoretical tool to downgrade women. Certainly, many factors are influential in producing this paradigm including disposition of the authors, extratextuality (the context of reading) and intertextuality (relationship of texts). In this paper, the notion of intertextuality will be emphasized, as an important factor in bringing about this paradigm.
۵۳.

طلاق عاطفی: علل و شرایط میانجی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنان ایران رابطه زناشویی نظریه مبنایی طلاق عاطفی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
تعداد بازدید : ۷۹۳۵ تعداد دانلود : ۴۸۰۲
پژوهش حاضر با هدف بررسی طلاق عاطفی از دید زنان، و به روش نظری? مبنایی انجام شده است. تمرکز مطالعه بر فرایندی بوده که تجربه طلاق عاطفی زنان را شکل داده است. اطلاعات از طریق مصاحبه عمیق با بیست نفر از زنان مراجعه کننده به یکی از مراکز مشاور? تهران جمع آوری و با استفاده از کدگذاری نظری تحلیل شده است. زنان در مصاحبه ها علل ایجاد کنند? طلاق عاطفی را توصیف کرده اند. نتایج پژوهش پیچیدگی و تنوع تجربیات زنان را نشان می دهد و این نظر را که ابعاد مختلف روانی، اجتماعی و فرهنگی در تجرب? طلاق عاطفی در تعامل هستند، حمایت می کند.
۵۴.

مروجان رفتارهای نوین دینی : مطالعه موردی جمع های با رویکرد روان شناسی و عرفان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عرفان رفتارهای نوین دینی جامعه شناسی دین آموزه ها و آیین ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱۲
طی چند سال اخیر، جمع‏ها یا کلاس‏هایی در سطح شهر تهران شکل گرفته که در آن‌ها شیوه‏های نوینی برای "چگونه بهتر زیستن"، آموزش داده می‏شود. در این جمع‏ها که اساس‏شان بر پایه‏ دیدگاه‏های گوناگونی از جمله روان‏شناسی و عرفان قرار گرفته است، افراد به دنبال آن هستند که ضمن تجربه‏ نوعی احساس معنوی و روحانی، چگونگی دست‏یابی به راه‏های خوشبختی، موفقیت و کمال را به صورت توامان تجربه کرده و در عین حال، به آرامش روحی برسند. پژوهش حاضر در پی آن بوده که ویژگی‏ها و کارکردهای کلی این جمع‏ها برای افراد شرکت‌کننده را مورد مطالعه قرار داده و مطابقت آموزه‌های آن‌ها را با رفتارهای نوین دینی بررسی کند. مبنای نظری این پژوهش بر اساس ‌نظریه‌‌های مطرح جورج زیمل، ماکس وبر و توماس لاکمن در حوزه جامعه‌شناسی دین سازمان‌دهی گشته و پژوهش با استفاده از روش‌های کمی و کیفی انجام شده است.
۵۵.

سرمایه اجتماعی شبکه و اعتماد متقابل بین شخصی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حمایت اجتماعی شبکه روابط اجتماعی اعتماد متقابل بین شخصی سرمایة اجتماعی شبکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۰۰۲
اعتماد یکی از عناصر بنیادین تعامل اجتماعی است که در حل مسایل مربوط به نظم اجتماعی نقشی تعیین کننده دارد. اعتماد پیش شرط عمده و کلیدی برای موجودیت هر جامعه ای محسوب می شود و تسهیل کننده مبادلات در فضای اجتماعی است. اعتماد بین شخصی در روابط اجتماعی شکل می گیرد و در طول زمان تقویت می شود، لذا کمّ و کیف روابط، میزان و نحوة تعاملات می تواند در تقویت و شکل گیری اعتماد مؤثر باشد. سازوکار پیوندهای اجتماعی، در شبکه روابط غیررسمی فرد که به عنوان سرمایه اجتماعی شبکه نام برده می شود طی مکانیسمی به افزایش اعتماد اجتماعی منجر می گردد. لذا میزان و گسترة روابط و تعاملات در شبکه، در ابعاد ساختی (اندازه و ترکیب شبکه)، تعاملی (فراوانی تماس، صمیمیت) و کارکردی (حمایت ها) در ایجاد و تقویت اعتماد تأثیرگذار خواهد بود. در این مقاله تأثیر سرمایه اجتماعی شبکه و متغیرهای زمینه ای بر اعتماد، مورد آزمون قرار گرفته است. این مطالعه با روش پیمایش و با استفاده از پرسش نامه انجام شده است و جامعه آماری آن را افراد 18 سال به بالای تهران تشکیل می دهند. حجم نمونه 320 نفر است که با روش نمونه گیری خوشه ای با احتمال متناسب با حجم انتخاب گردید. نتایج حاکی از آن است که با افزایش سرمایه اجتماعی شبکه افراد، اعتماد متقابل بین شخصی نیز افزایش می یابد. به بیان دیگر روابط و تعاملات و منابع حمایتی موجود در شبکه می تواند زمینه ساز ایجاد و تقویت اعتماد بین افراد باشد. از بین ویژگی های شبکه، صمیمیت و حمایت متقابل دو عامل اصلی تبیین کننده هستند که صمیمیت نقش مهم تری دارد. البته ویژگی های فردی، به ویژه وضعیت تأهل و وضع فعالیت نیز به طور غیرمستقیم بر اعتماد تأثیرگذار بوده اند، اما از بین متغیرهای فردی و متغیرهای شبکه ای، نقش متغیرهای شبکه ای به ویژه صمیمیت پیوند و حمایت های متقابل در تبیین اعتماد بیشتر است. به بیان دیگر ویژگی های شبکه، بیش از ویژگی های فردی افراد در اعتمادشان به یکدیگر تأثیر دارد.
۵۶.

بررسی سرمایه اجتماعی شبکه در 10 محله تهران: بررسی جایگاه روابط محلی در شبکه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی روابط همسایگی تحلیل شبکه محله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲۴
"هدف این مقاله، مطالعه سرمایه اجتماعی شبکه در 10 محله تهران، واقع در مناطق 2، 3، 4، 5و 6 شهرداری است. در این مقاله سرمایه اجتماعی با استفاده از رویکرد شبکه اجتماعی یا آن چه سرمایه اجتماعی شبکه نامیده می شود، مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه حاضر بر اساس 318 مصاحبه ساخت یافته و رودررو انجام شده است. افراد نمونه به صورت تصادفی از 5 منطقه انتخاب شده اند. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که شبکه پاسخ گویان متشکل از پیوند با خویشاوندان،‌ دوستان‌، همسایگان و همکاران است. در کل نیمی از پیوندها با خویشاوندان و نیم دیگر با غیر خویشاوندان است. اگرچه افراد شناخت مناسبی نسبت به تعداد قابل توجهی از همسایگان شان داشته اند، اما به آنان وابسته نبوده اند. بخش نهایی مقاله حاضر ضمن پرداختن به اهمیت روابط همسایگی در محلات به دلیل کارکردهای مفیدی که می توانند ایفا کنند، بر این نکته تاکید دارد که تمرکز بر روابط همسایگی و محله ای، به صورت مجزا به شکست خواهد انجامید. تنها با خلق فرصت های بیشتر برای شکل گیری اجتماعات محله ای افراد و تسهیل عملکرد شبکه های ارتباطی بین افراد می توان تمام پتانسیل های شهر مدرن را آزاد کرد. "
۵۹.

شکاف جنسیتی در کاربرد کامپیوتر و اینترنت بررسی دانشجویان دانشگاه های شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۵ تعداد دانلود : ۸۵۷
پژوهش حاضر، که شکاف بین زنان و مردان را از نظر میزان، شیوه، و نوع استفاده از کامپیوتر و اینترنت مورد بررسی قرار می دهد، با استفاده از روش پیمایش و گردآوری اطلاعات با پرسش نامه انجام شده است و جامعه آماری آن را دانشجویان (دختر و پسر) مشغول به تحصیل در دانشگاه های دولتی تهران در پایه کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته های علوم فنی و مهندسی، علوم انسانی، علوم پایه، و هنر تشکیل می دهد. بر اساس یافته های پژوهش، جنسیت بر میزان استفاده از اینترنت تاثیرگذار است و دانشجویان پسر زمان بیش تری را صرف استفاده از کامپیوتر و اینترنت می کنند. نوع استفاده از اینترنت نیز بین دختران و پسران دانشجو متفاوت است؛ دختران دریافت و ارسال پست الکترونیکی، خرید کالا، و سرگرمی را ترجیح می دهند و پسران از اینترنت به منظور جست و جوی اطلاعات و دریافت خبر استفاده می کنند. بنابراین می توان گفت هم چنان که در دنیای واقعی، زنان به حفظ روابط با وابستگان، دوستان، و آشنایان اهمیت می دهند، از اینترنت نیز بدین منظور استفاده می کنند و کم تر در پی جست و جوی اطلاعات و کسب خبراند.
۶۰.

سرمایه اجتماعی شبکه و جنسیت: بررسی ویژگی‏های ساختی، تعاملی و کارکردی شبکه اجتماعی زنان و مردان در تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جنسیت حمایت اجتماعی سرمایه اجتماعی شبکه شبکه روابط اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۲۲۰
"تعاملات اجتماعی از عناصر بنیادین هر جامعه ای محسوب می شود. بر اساس دیدگاه شبکه، روابط و پیوندها به عنوان سرمایه اجتماعی محسوب می شوند و فرد از طریق آن ها به منابع و حمایت های موجود در شبکه دسترسی می یابد. هدف اصلی این پژوهش، مطالعه سرمایه اجتماعی شبکه زنان و مردان در تهران می باشد. فرض بر آن است که زنان و مردان به دلیل تفاوت در ساختار زندگی و به دلیل نابرابری های جنسیتی، دارای سرمایه اجتماعی متفاوت می باشند. تفاوت در سرمایه اجتماعی شبکه، در ابعاد ساختی (اندازه و ترکیب شبکه)، تعاملی (فراوانی تماس، صمیمیت) و کارکردی (حمایت ها) مطرح می باشد. در این پژوهش که با روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه انجام شده است، تاثیر جنسیت و متغیرهای زمینه ای بر سرمایه اجتماعی شبکه مورد آزمون قرار گرفته است. جامعه آماری را افراد 18 سال به بالای تهران تشکیل می دهند. حجم نمونه 320 نفر است که با روش نمونه گیری خوشه ای با احتمال متناسب با حجم انتخاب گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شبکه های زنان و مردان از نظر ساخت (اندازه و ترکیب شبکه) تفاوت های قابل ملاحظه ای ندارند، اما از نظر خصوصیات تعاملی و کارکردی متفاوت می باشند. زنان انواع زنانه تر حمایت (عاطفی) و مردان انواع مردانه تر حمایت (مالی و اطلاعاتی) را فراهم می کنند. افراد شاغل و متاهل سرمایه اجتماعی بالاتری دارند. آنچه که شبکه روابط زنان و مردان را از هم متمایز می سازد، فرصت ها و محدودیت هایی است که زنان و مردان دارند و ناشی از نابرابری های جنسیتی و عدم توزیع برابر امکانات و فرصت ها در جامعه می باشد. "

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان