رحمت الله نورانی پور

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی _ تحلیلی بر خودکارآمدی و مشکلات بین فردی زنان دارای شخصیت وابسته بود. ت روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش حاضر را کلیه زنان 19 تا 40 ساله شهر تهران که به مراکز مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، دفتر مشاوره تنکابنی و دفتر مشاوره پژوهشگر، مراجعه کرده و بر اساس آزمون شخصیت میلون دارای اختلال شخصیت وابسته بودند، تشکیل می داند. از بین افراد جامعه 30 نفر به صورت در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروههای آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش در معرض 10 جلسه درمان شناختی _ تحلیلی قرار گرفت درحالیکه گروه کنترل این درمان را دریافت نکرد. افراد گروه کنترل و آزمایش قبل از اجرای مداخلات و یک ماه پس از اجرای مداخلات از طریق پرسشنامه خودکارآمدی عمومی شرر (1982) و مقیاس مشکلات بین فردی بارخام (1996) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد درمان شناختی _ تحلیلی به طور معناداری (P<0.0001) در افزایش خودکارآمدی و کاهش مشکلات بین فردی افراد گروه آزمایش موثر بوده است. نتیجه گیری: متخصصان حوزه سلامت روان می توانند از درمان شناختی _ تحلیلی در بهبود مشکلات بین فردی و خودکارآمدی زنان دارای اختلال شخصیت وابسته بهره مند شوند.

اختلال شخصیت الگوی پایداری از رفتار و تجربه درونی است که با انتظارات فرهنگی به میزان قابل ملاحظه ای مغایرت دارد، فراگیر و انعطاف ناپذیر است، در دوران نوجوانی یا بزرگسالی آغاز می شود، در طی زمان پایدار است و به پریشانی و اختلال منجر می شود یکی از انوع اختلالات شخصیت، اختلال شخصیت وابسته است. این به واقع سازگارانه و طبیعی ست که آدمیان نیازمند برقراری ارتباط با دیگران و یاری گرفتن از آن ها باشند، اما در افراد دارای اختلال شخصیت وابسته این نیازهای وابستگی بیش از اندازه بوده و می توانند کاملاً مشکل ساز باشند. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیکی بر خودکارآمدی زنان دارای شخصیت وابسته است. بدین منظور از میان زنان مراجعه کننده به کلینیک های مشاوره شهر تهران تعداد 30 نفر که بر اساس آزمون میلون (MCMI) دارای شخصیت وابسته بودند به صورت در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروههای آزمایش و گروه کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش در معرض 10 جلسه رفتار درمانی دیالکتیکی و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. پیش از انجام مداخلات و بلافاصله پس از انجام مداخلات هر دو گروه به وسیله آزمون خودکارآمدی عمومی شرر مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد در بین گروه های آزمایش و کنترل، با ثابت نگه داشتن اثر پیش آزمون، تفاوت معنادار وجود دارد (P

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش زوج درمانی سیستمی-رفتاری بر بهزیستی روانی زوجین ناسازگار انجام شد. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه زوجینی تشکیل می دادند که به مراکز مشاوره سیاوشان، آوای مهر، کامران و مرکز تخصصی اعصاب و روان شهر تهران در سال 1394 مراجعه نموده بودند. جهت انجام پژوهش حاضر 16 زوج (32 نفر) از مراجعه کنندگان به این مراکز با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه 84 سوالی بهزیستی روانی ریف(1967) بود. قبل از اجرای مداخله آموزشی، اعضای هر دو گروه به وسیله پیش آزمون مورد سنجش قرار گرفته و سپس طرح درمان طی 10 جلسه (هفته ای یک جلسه) برای گروه آزمایش اجرا گردید. پس از اتمام جلسات درمان مرحله پس آزمون و پس از دوماه مرحله پیگیری اجرا گردید. داده های جمع آوری شده با تحلیل آزمون واریانس طرح ترکیبی و آزمون تعقیبی بونفرنی با استفاده از نرم افزار SPSS 24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که زوج درمانی سیستمی-رفتاری منجر به افزایش معنادار میانگین نمرات بهزیستی روانی زوجین گروه آزمایش در مراحل پس آزمون و پیگیری شده است(001/0> p ). نتیجه گیری: با توجه با پایین بودن بهزیستی روانی زوجین ناسازگار، بر اساس یافته های حاصل از پژوهش حاضر، می توان از زوج درمانی سیستمی-رفتاری جهت بهبود بهزیستی روانی این زوجین بهره برد.

هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی تکنیک های ایماگوتراپی و برنامه آموزش مهارت های زندگی در بهبود الگوهای ارتباطی زوجین جوان شهر بوشهر بوده است. این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون است، جامعه آماری مطالعه را زوج های جوان مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بوشهر تشکیل داده اند. نمونه پژوهش شامل 90 نفر (45 زوج) بوده که به روش داوطلبانه جایگزینی تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش جایگزین شدند. پس از اجرای پیش آزمون هر کدام از گروه های آزمایش به مدت 10 جلسه (هر هفته یک جلسه) در معرض آموزش مهارت های زندگی و آموزش تکنیک های ایماگوتراپی قرار گرفتند. ابزار پژوهش حاضر پرسشنامه الگوهای ارتباطی کریستینسن و سالاوی است. به منظور تحلیل داده ها از روش های آماری تحلیل کوواریانس و تحلیل رگرسیون استفاده گردید، یافته ها نشان داد که هر دو روش برنامه آموزش مهارت های زندگی و ایماگوتراپی در بهبود الگوهای ارتباطی زوجین جوان موثر بوده و در مقایسه بین دو روش، شیوه آموزش مهارت های زندگی تأثیر بهتری در بهبود الگوهای ارتباطی زوجین داشته است.

هدف از این پژوهش، تعیین و مقایسه اثربخشی الگوی چند محوری شفیع آبادی با نظریه محدودیت و سازش گاتفردسون بر مولفه های رفتار کارآفرینانه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران بود. روش پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل253 نفر دانشجویان کارشناسی ارشد داوطلب شرکت در کلاس های کارآفرینی در دانشکده علوم انسانی و اجتماعی می شدند که نمره کمتری در پرسشنامه رفتار کارآفرینانه کسب کرده بودند. از این تعداد 45 نفر به گونه تصادفی انتخاب و در سه گروه کنترل و آزمایش 1و 2 جایگزین شدند. بعد از 8 جلسه آموزش داده ها به وسیله تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بن فرونی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد هر دو روش در افزایش مولفه های رفتار کارآفرینانه (تصمیم گیری، شناخت فرصت ها، تعیین ساختار، تامین منابع، و تعیین راهبردها) موثر بوده اند. بین اثربخشی دو روش در افزایش مولفه های شناخت فرصت ها و تعیین راهبردها تفاوت وجود داشته است و اثربخشی الگوی چند محوری شفیع آبادی بیش تر از نظریه محدودیت و سازش گاتفردسون بوده است. بنابراین، پیشنهاد می شود از مفاهیم بنیادی هر دو مدل بویژه الگوی چند محوری شفیع آبادی برای افزایش رفتار کار آفرینانه دانشجویان استفاده بشود

هدف پژوهش حاضر ساخت و اعتباریابی پرسشنامه ای مناسب برای اندازه گیری رفتارهای کارآفرینانه است. جامعه آماری تحقیق کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته های علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران در سال 1390 بودند که مجموعا 1497 نفر می شدند. با توجه به فرمول کوکران و بر اساس نمونه گیری خوشه ای 500 نفر از این افراد انتخاب شدند و به پرسشنامه محقق ساخته رفتار کارآفرینانه که روایی محتوایی ، روایی سازه ، و روایی ملاکی اش توسط متخصصان مناسب ارزیابی شد پاسخ دادند. ضریب آلفبای کرانباخ برای کل پرسشنامه 90/0 و برای هر خرده مقیاس آن بالای 70/0 بدست آمد که بیانگر همسانی درونی بالای پرسشنامه می باشد.

یکی از ابزارهای سنجش مورد نیاز درحیطه کارآفرینی پرسشنامه مهارت های کارآفرینی است. بررسی نتایج تحقیقاتی که پژوهشگر تا کنون توانسته به آن ها دست یابد نشان می دهد که اکثر پرسشنامه های مرتبط با کارآفرینی به سنجش روحیه و ویژگی های کارآفرینی می پردازند و پرسشنامه ای در زمینه سنجش مهارت های کارافرینی در دسترس نیست. بنابراین نیاز به ساخت و اعتباریابی پرسشنامه ای در زمینه مهارت های کارآفرینی بشدت احساس می شود. پژوهش حاضر به دنبال ساخت و اعتباریابی پرسشنامه ای مناسب برای اندازه گیری مهارت های کارآفرینی است. جامعه آماری تحقیق کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته های علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران در سال 1390 بودند که مجموعا 1497 نفر می شدند . بر اساس نمونه گیری خوشه ای 500 نفر از این افراد انتخاب شدند و به پرسشنامه محقق ساخته مهارت های کارآفرینی که روایی محتوایی اش توسط متخصصان تایید شده بود پاسخ دادند. نتایج نشان داد که ضریب آلفبای کرانباخ برای کل پرسشنامه و هریک از 4 خرده مقیاس مهارت های بین فردی، مهارت های فردی، مهارت های کاربردی، و مهارت های تفکر انتقادی و خلاقانه نیز به ترتیب 81/0 ، 70/0 ، 63/0 ، 64/0 ، و 65/0 محاسبه شد که بیانگر اعتبار بالای آزمون محقق ساخته مهارت های کارآفرینی است

این پژوهش با هدف تعیین رابطه ویژگی های شخصیتی و رضایت شغلی کارکنان شرکت پتروشیمی تبریز با استفاده از روش تحقیق توصیفی و همبستگی انجام گرفت، حجم نمونه مورد مطالعه 194 نفر بود که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردیدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه بری فیلد و ورث جهت ارزیابی رضایت شغلی و پرسشنامه شخصیتی نئو فرم کوتاه (NEO-FFI) بود. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفت. نتایج نشان داد، بین با وجدان بودن، برون گرایی، دلپذیر بودن رابطه مثبت و معنی دار با رضایت شغلی دیده شد. بین نوروتیسم رابطه منفی و معنی دار با رضایت شغلی دیده شد. اما بین انعطاف پذیری با رضایت شغلی رابطه معنی داری مشاهده نشد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش عرفان و معنویت در افزایش سلامت روانی دانش آموزان دختر پایه ی سوم دبیرستان منطقه ی 13 شهر تهران در سال تحصیلی 1387-1386 است. حجم نمونه طبق اصول علمی و فرمول تعیین حجم 120 نفر، با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شد. از بین آنان کسانی که در پرسش نامه ی سلامت روان نمره ی بالا-تری کسب کرده بودند، 60 نفر به صورت تصادفی از هر مدرسه انتخاب شدند. دانش آموزان یک مدرسه به قید قرعه به عنوان گروه آزمایش و دیگری به عنوان گروه گواه منظور شدند. برای گروه آزمایش به مدت ده جلسه کلاس های آموزشی با رویکرد عرفانی و معنوی که اساس آموزش، شناخت «خطاهای شناختی» با استفاده از قصه های مثنوی مولوی بود، برگزار شد. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه ی سلامت روان گلدبرگ (GHQ28) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی، شاخص های (فراوانی، میانگین، انحراف معیار، کجی، کشیدگی و...) و به منظور آزمون سؤال های پژوهش از آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس و آزمون پیگردی LSD ) استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش عرفان و معنویت در افزایش سلامت روان و بهبود عملکرد جسمانی و عملکرد اجتماعی و کاهش اضطراب و افسردگی دانش آموزان تاثیر دارد.

زمینه و هدف: کسب هویت منسجم در زمینه های مختلف زندگی مؤثر است و عوامل متعددی نیز در آن دخیل هستند. به این دلیل بررسی عوامل مؤثر بر پایگاه های هویتی در دانش آموزان، ضروری به نظر می رسد و هدف این پژوهش پیش بینی پایگاه های هویتی دانش آموزان دبیرستانی دختر و پسر مرتبط با غیر همجنس بر اساس پاره ای از ویژگی های دموگرافیک و روان شناختی آن ها بود. مواد و روش ها: طرح تحقیق از نوع مقطعی و با روش همبستگی بود که در جامعه دانش آموزان دختر و پسر دبیرستانی مشغول به تحصیل در سال 1385 در شهر تهران که با غیر همجنس خود ارتباط داشتند، انجام شد. نمونه این پژوهش شامل 200 دانش آموز دبیرستانی (101 دانش آموز پسر و 99 دانش آموز دختر) بود که از طریق روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردید. اطلاعات با استفاده از دومین پرسش نامه گسترش یافته سنجش عینی منزلت هویت من و پرسش نامه مقیاس عشق اشترنبرگ به دست آمد و با روش های آماری توصیفی و استنباطی (تحلیل رگرسیون چند متغیری) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد هیچ یک از متغیرهای تحقیق با پایگاه هویت یافته، رابطه معنی دار نداشت. متغیر جنسیت با پایگاه در حال هویت یابی (857/13 =F ، 01/0 > P)، متغیرهای ترتیب تولد، هیجان، صمیمیت و جنسیت با پایگاه هویت زودرس (595/4 =F ، 01/0(P < و متغیرهای صمیمیت و هیجان با پایگاه هویت سردرگم رابطه معنی داری داشتند (648/16 = F، 01/0 P <). نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، می توان گفت که رشد هیجانی مطلوب فرد با تشکیل هویت وی مرتبط است. پس توجه به تمام ابعاد رشد از جمله رشد اجتماعی– هیجانی در کنار رشد عقلی و جسمانی می تواند هدف مربیان تعلیم و تربیت قرار گیرد.

در تحقیق حاضر به اثر بخشی مشاوره انگیزشی نظام مند و درمان شناختی – رفتاری در تغییر نگرش معتادین به مواد مخدر (افیونی) در مراجعه کنندگان به کلینیک های ترک اعتیاد شهرستان بجنورد پرداخته شده است. حجم نمونه شامل 45 نفر از مراجعه کنندگان به کلینیک های ترک اعتیاد در شهرستان بجنورد است که به صورت تصادفی انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل) جایگزین شدند. تعداد گروه آزمایشی مشاوره انگیزشی نظام مند در جریان مراحل درمان به 13 نفر و تعداد گروه آزمایشی درمان شناختی رفتاری به 14 نفر تقلیل پیدا کرد. تحقیق حاضر از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه نگرش سنج به مواد مخدر استفاده شده است. از تجزیه و تحلیل توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، نمودار و ...) برای تحلیل داده ها و از آمار استنباطی (آزمون t گروه های مستقل، آزمون t گروه های همبسته، آزمون فریدمن، آزمون تحلیل واریانس و آزمون شفه) برای آزمون فرضیه های پژوهشی استفاده شده است. نتایج نشان داد که: درمان شناختی رفتاری در ایجاد نگرش منفی نسبت به مواد افیونی مؤثر بوده است و مشاوره انگیزشی نظام مند نیز در ایجاد نگرش منفی نسبت به مواد افیونی مؤثر بوده است و نهایتاً انگیزه درمان شناختی رفتاری در ایجاد نگرش منفی نسبت به مواد افیونی مؤثر بوده است.

‎ هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارت های مدیریت زمان بر کاهش سهل انگاری (تعلل) و کمال گرایی ‏دانشجویان بوده است. روش پژوهش طرح پژوهشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. ‏‎29‎‏ دانشجویی که ‏همزمان دارای سهل انگاری (تعلل) و کمال گرایی بودند، از میان دانشجویان دانشگاه آزاد واحد تاکستان انتخاب شدند ‏و در دو گروه (‏‎14‎‏ نفر گروه آزمایش و ‏‎15‎‏ نفر گروه کنترل) به گونه تصادفی جایگزین شدند. در این پژوهش از مقیاس ‏سهل انگاری تاکمن و مقیاس کمال گرایی اهواز استفاده شد. پس از جمع آوری داده ها و تجزیه و تحلیل آنها، از طریق ‏آمار توصیفی و استنباطی، نتایج نشان داد که آموزش مهارت های مدیریت زمان در کاهش سهل انگاری (تعلل) و ‏کمال گرایی دانشجویان موثر است.‏ ‎

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی رویکرد روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت و رویکرد ارتباطی بر ارتقا سلامت روانی و افزایش رضامندی زوجین انجام گرفته است. نمونه مورد مطالعه شامل 45 زوج مراجعه کننده به مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی بودند که مایل به ادامه زندگی مشترک بوده، و از جامعه در دسترس به طور تصادفی انتخاب، و در سه گروه قرار گرفتند. دو گروه به عنوان آزمایش و یک گروه به عنوان کنترل، سپس این سه گروه به دو مقیاس انریچ و سلامت عمومی به صورت پیش آزمون و پس آزمون پاسخ دادند. فرضیه های تحقیق عبارت بودند از: زوجینی که با رویکرد روان پویشی تحت درمان قرار گرفته اند از آنانی که تحت چنین درمانی قرار نگرفته اند از سلامت روانی بالاتری برخوردارند. زوجینی که با رویکرد ارتباطی تحت درمان قرار گرفته اند از آنانی که تحت چنین درمانی قرار نگرفته اند از سلامت روانی بالاتری برخوردارند. زوجینی که با رویکرد روان پویشی کوتاه مدت تحت درمان قرار گرفته اند در مقایسه با آنانی که با رویکرد ارتباطی تحت درمان قرار گرفته اند از سلامت روانی بالاتری برخوردارند. زوجینی که با رویکرد روان پویشی تحت درمان قرار گرفته اند از کسانی که تحت چنین درمانی قرار نگرفته اند از رضامندی زناشویی بالاتری برخوردارند. زوجینی که با رویکرد ارتباطی تحت درمان قرار گرفته اند از کسانی که تحت چنین درمانی قرار نگرفته اند از رضامندی زناشویی بالاتری برخوردارند. زوجینی که با رویکرد روان پویشی تحت درمان قرار گرفته اند از رضامندی زناشویی بالاتری برخوردارند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه برای معنادار بودن تفاوت بین گروه ها، و آزمون تعقیبی شفه برای تعیین تفاوت بین نوع میانگین ها، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دهنده تفاوت معنی دار بین هر دو روش با افزایش سلامت روانی و رضایت زناشویی (کل) بودند.هر دو رویکرد بر مولفه ها (خرده مقیاس) علایم جسمانی، اختلال اضطرابی و خواب، و عملکرد اجتماعی به یک اندازه موثر بودند. در خرده مقیاس افسردگی فقط روان پویشی موثر بود. هر دو رویکرد بر غنی سازی مولفه ها (خرده مقیاس) مسایل شخصیتی، رضایت زناشویی، ارتباط، حل تعارض، مدیریت مالی، رابطه جنسی، و فرزندان و فرزند پروری موثر بودند. در خرده مقیاس های رضایت زناشویی، بر مولفه های تحریف آرمانی و نقش های مساوات طلبی فقط رویکرد روان پویشی موثر بود. و بر مولفه های فعالیت اوقات فراغت و جهت گیری مذهبی فقط رویکرد ارتباطی موثر بودند. تفاوت دو رویکرد در ارتقا سلامت روانی و افزایش رضایت زناشویی معنی دار نبود.

این پژوهش رابطه بین مولفه های دانش و نگرش جنسی با رضایت زناشویی را مورد بررسی قرار می دهد و هدف آن ‏تعیین میزان رابطه این مولفه ها با رضایت زناشویی زوجین و نیز تعیین تفاوت تاثیر دانش و نگرش جنسی بر رضایت ‏زناشویی بین زنان و مردان است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان ساکن در خوابگاه متاهلین دانشگاه شهید ‏بهشتی است. افراد نمونه پژوهش را 105 نفر از دانشجویان متاهل (54 نفر زن و 51 نفر مرد) تشکیل می دهند که با ‏روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس دانش و نگرش جنسی بشارت و ‏فرم کوتاه پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ استفاده گردیده است. برای تجزیه و تحلیل یافته ها روش های آماری ‏ضریب همبستگی، ‏t‏ گروههای مستقل و تحلیل رگرسیون چندمتغیری بکار رفته است نتایج تحقیق نشان داد که: الف- بین دانش و نگرش جنسی و رضایت زناشویی همبستگی مثبت معناداری وجود دارد. ب- بین زنان و مردان در دانش و نگرش جنسی و تاثیر آنها بر رضایت زناشویی تفاوت معناداری وجود ندارد، لکن در ‏نگرش جنسی تفاوت معناداری وجود دارد. ج- نگرش جنسی با 99% اطمینان می تواند تغییرات مربوط به رضایت زناشویی را پیش بینی کند.‏ ‎ ‎

در این پژوهش تاثیر آموزش های شناختی - رفتاری بر میزان رضایت زناشویی زوجین مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق 50 زوج (100 زن و مرد) از بین کلیه دانشجویان ساکن در خوابگاه های دانشجویان متاهل دانشگاه تهران که داوطلب شرکت و دارای شرایط لازم بودند انتخاب و به روش تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ قبل از شروع آموزش های شناختی و رفتاری در مورد هر دو گروه اجرا شد. سپس گروه آزمایش 15 ساعت (5 جلسه سه ساعته) تحت آموزش های شناختی - رفتاری مستخرج از محتوای پرسشنامه انریچ قرار گرفت. در این مدت به منظور حدف اثر آزماینده گروه کنترل تحت آموزش های نامربوط قرار داشت. پس از اتمام دوره آموزشی مجددا پرسشنامه رضایت زناشویی در مورد هر دو گروه اجرا شد با استفاده از آزمون t مستقل و تحلیل واریانس دو طرفه یافته های حاصل از اجرای بار دوم پرسشنامه انریچ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش های شناختی - رفتاری موجب افزایش رضایت زناشویی زوجین می گردد و معلوم شد که جنسیت زوجین تاثیری بر میزان اثر بخشی آموزش های شناختی ندارد.