محمدحسن مبارکی

برتری نسبی کارآفرینان در شناسایی فرصت‌های کارآفرینانه یک فرض دیرینه در مطالعات کارآفرینی است. اما دلیل وجود آن و نحوه ایجاد آن هنوز سؤال‌برانگیز بوده و تحت نظریه‌پردازی می‌باشد و جریانی از مطالعات کارآفرینی را شکل داده است. مطالعه کیفی، اکتشافی و استقرایی حاضر ازطریق پاسخ‌دادن به سؤالات یادشده به این جریان می‌پیوندد و آن را توسعه می‌دهد. این مقاله که برمبنای روش پدیدارشناسی به نگارش درآمده است، ازطریق شناسایی و معرفی 7 طرح‌واره کارآفرینانه به چرایی این برتری پاسخ می‌دهد و مدلی ذهنی را شناسایی و ترسیم می‌نماید که طی 2 مرحله و 16 فرایند چگونگی این برتری در شناسایی فرصت­های کارآفرینانه را تشریح می‌کند. این مقاله با ارائه پیشنهاداتی نوآورانه سعی می‌کند زمینه انجام پژوهش­های آتی در این حوزه را فراهم نماید و مشارکت کارآفرینی و علوم شناختی و به‌طور اخص زبان‌شناسی شناختی را توسعه دهد.

تحقیق حاضر به بررسی چالش های موجود و راهکارهای برخاسته از تجارب زیسته در اجرای برنامه درسی دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران پرداخته است. با توجه به پیچیدگی های موجود، از روش روایی برای واکاوی عمیق چالش ها و ارائه راهکارها استفاده شد. انتخاب فرد مناسب با استفاده از نمونه گیری هدف مند و در سه مرحله با تعریف ملاک های مناسب صورت گرفت. کارآفرین منتخب در عرصه های متفاوتی از جمله صنعت پتروشیمی، صنعت سینما و تجارت گوشت به فعالیت پرداخته و دغدغه آموزشی دارد. بررسی روایت ها نشان داد، هویت کارآفرینانه، خلاقیت کارآفرینانه، کاربردی بودن، روش تدریس و صلاحیت نظریه سازی در برنامه درسی کارافرینی از جمله چالش های موجود برنامه درسی کارآفرینی است؛ واکاوی روایت ها نشانگر این است که برای احیای برنامه درسی کارآفرینی می توان از بازتعریف نقش دانشکده کارآفرینی، در نظر داشتن نظریه کلان کارآفرینی، اتصال دانشجویان به فعالان اقتصادی، استفاده از رویکرد آموزشی شناخت موقعیتی به عنوان راهکارهایی برای رفع چالش ها استفاده نمود.

بین المللی سازی یکی از شاخص های مهم برای دانشگاه ها است، همچنین در مقابل، دانشگاه ها بازیگران اصلی در اکوسیستم های کارآفرینی هستند که فعالیت های مثبت آن ها در تولید و انتشار دانش، باعث ایجاد شرکت های زایشی دانشگاهی می شود. روش شناسی: پژوهش حاضر، ازنظر هدف کاربردی بوده و از منظر گردآوری داده های توصیفی- همبستگی است. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، با روش تصادفی ساده از108 نفر از مدیران و معاونان شرکت های زایشی در پارک علم و فناوری دانشگاه های برتر راه اندازی شده اند، گردآوری گردید، همچنین تحلیل داده ها در این پژوهش با رویکرد مدل یابی معادلات ساختاری انجام شده است. آلفای کرونباخ برای تمامی سازه ها بالاتر از 7/0 و مقدار میانگین واریانس استخراج شده بالاتر از 5/0 بوده که بر این اساس روایی و پایایی سازه ها تائید شده است. نتایج: بر اساس نتایج مشخص شد که مؤلفه های شرکت های زایشی (عوامل فردی،سازمانی و محیطی) بر توسعه بین المللی سازی دانشگاه های برتر ایران تأثیر مثبت و معنادار دارد.

محبوبیت روزافزون شبکه های اجتماعی در سال های اخیر منجر به پیدایش یکی از زیرشاخه های تجارت الکترونیک به نام تجارت اجتماعی شده است. هدف این پژوهش استفاده از رویکرد مرور نظام مند ادبیات به منظور ایجاد تصویری واضح با تطبیق و مقایسه نتایج مطالعات انجام شده این حوزه تا 2019 میلادی و مشخص ساختن تفاوت های آن با مدل های تجارت الکترونیک بوده است. بدین منظور از پروتکل تحقیق طراحی شده ای که شامل پیش زمینه، سؤالات تحقیق، راهبرد جستجو، فرایند انتخاب مطالعات، بررسی کیفیت مطالعات، استخراج داده ها و ترکیب در این پژوهش استفاده شده است. در قدم جستجوی خودکار و دستی مجموعاً 65 و نهایتاً با اعمال بخش بررسی کیفیت مطالعات مجموعاً 35 مطالعه وارد مرحله استخراج و ترکیب داده ها شده است. یافته ها، ارزیابی ها و تلفیق نتایج این حوزه بیانگر گذر از مرحله آشنایی و کاربرد و ورود به مرحله بهبود کیفیت مدل های این حوزه است. علاوه بر این یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد بُعد مردمی با موضوع های رفتاری مانند قصدخرید و اعتماد در کنار بُعد تجارت همانند وب سایت های تجارت الکترونیک بیشترین تمرکز را در ادبیات تجارت اجتماعی به خود اختصاص داده است و این درحالی است که ظرفیت ها و ویژگی های منحصر به فرد تجارت اجتماعی مانند بکارگیری دانش موجود در شبکه های اجتماعی برای کارآفرینان سایبری در دسترس است که باید در بهره برداری از فرصت های این حوزه بکاربست.

هدف مطالعه حاضر این است که با کنکاشی نوپردازانه و ایجاد هم گرایی مؤثر سه حوزه بازاریابی، کارآفرینی فرهنگی و کسب وکارهای هنری به تبیین چگونگی و چیستی آمیزه بازاریابی کسب وکارهای فرهنگی- هنری بپردازد و با پیشنهاد یک چارچوب مفهومی، شیوه سامان دهی فعالیت های بازاریابی این کسب وکارها را مستندسازی کند. پژوهش حاضر از نظر مشارکت نظری حوزه آمیزه بازاریابی و مشارکت عملی، الگوشناسی فعالیت های بازاریابی کسب وکارهای فرهنگی- هنری با استفاده از راهبرد مطالعه موردی مرکب، نوآوری دارد؛ به این صورت که نتایج پژوهش با به چالش کشیدن پژوهش های پیشین به یک الگوی نوآورانه از آمیزه بازاریابی منتج شده است. روش پژوهش طی ۳ مرحله مطالعه موردی مرکب و گروه کانونی در قسمت کیفی و روش توصیفی در قسمت کمّی انجام شده است. در مرحله اول از ابزار مصاحبه های عمیق با ۲۰ نفر از فعالان و صاحب نظران حوزه فرهنگ و هنر و در مرحله دوم از ابزار پرسشنامه برای آزمون الگوی پژوهش استفاده شد. نتایج نشان داد که عناصر آمیزه بازاریابی کسب وکارهای فرهنگی- هنری شامل ۵ مقوله اصلی الگو 5C sشامل شبکه تماس و قابلیت های ارتباطی، محتوا، خلاقیت، ارزش فرهنگی و خالق اثر هستند؛ همچنین در بخش کمّی الگوی معادلات ساختاری و مقادیر تحلیل مسیر هر مقوله دارای کفایت لازم برای تبیین فعالیت های بازاریابی کسب وک

هدف پژوهش مطالعه تطبیقی برنامه درسی فنی وحرفه ای سه کشور موفق دنیا در آموزش فنی و حرفه ای و کارآفرینی با ایران بود. پژوهش کاربردی توصیفی، با استفاده از روش مطالعه تطبیقی جرج بردی انجام و اهداف، محتوا، روش های تدریس و ارزشیابی با رویکرد ارتقاء قصد کارآفرینانه در فراگیران بررسی شد. نتایج: اهداف و محتوای برنامه درسی سه کشور منتخب و ایران مشابه و در راستای ایجاد قصد و مهارت های کارآفرینانه است. در آلمان و کانادا تربیت نیروی کار جهانی از اهداف برنامه درسی است. محتوای بررسی شده برنامه درسی کشورهای منتخب و ایران شبیه و توجه به فناوری و اطلاعات، علم ارتباطات، یادگیری زبان های بین المللی و محیط زیست، محتوای مکمل در برنامه درسی کشورهای منتخب است. درس هایی مانند مدیریت کسب وکار، دانش کارآفرینی در کشورهای منتخب و ایران مشترک، اما میان فعالیت های یاددهی- یادگیری و ارزشیابی کشورهای منتخب و ایران فاصله زیادی دیده شد. در ایران از روش های سنتی در تدریس استفاده می شود اما رویکرد کشورهای منتخب بر پایه روش های گروهی است. در ارزشیابی، کشورهای منتخب از روش های متنوع (استفاده از هیات ارزیاب، خودارزیابی، ارزیابی پروژه های تحقیقاتی فراگیران) استفاده می کنند و در ایران آزمون های کتبی و شفاهی استفاده می شود. 

یکی از مهم ترین عواملی که کارآفرینان را در ارزش آفرینی و نوآوری یاری می رساند، فرآیندهای تصمیم گیری آن ها است. پژوهش های فراوانی نشان داده اند که کارآفرینان در تصمیم های خود لزوماً فرآیندهای عقلایی و منطقی را طی نمی کنند و دچار سوگیری هستند که این سوگیری ها آثار مختلفی بر نتایج کسب وکارهای آن ها دارد. تشدید تعهد از رایج ترین سوگیری های شناختی انسان ها است و ازجمله مهم ترین سوگیری های تصمیم گیری کارآفرینان است که باعث می شود آن ها تا آخرین توان بر سر تصمیم گرفته شده بمانند و درنهایت سرنوشت کسب وکار خود را رقم بزنند. پژوهش حاضر با رویکردی کیفی و با استفاده از روش نظریه برخواسته از دادها به بررسی مهم ترین عوامل ایجادکننده این سوگیری در میان کارآفرینان دانش بنیان ایرانی پرداخته است. طبق یافته های این پژوهش که از طریق مصاحبه های عمیق با 22 نفر جمع آوری و سپس تحلیل شد؛ احساس مسئولیت و تمایل به حفظ وجهه به عنوان شرایط علّی، فشار و محدودیت های محیطی و پیچیدگی محیطی به عنوان شرایط مداخله گر، اعتمادبه نفس و خودباوری، ریسک پذیری، خوش بینی، اعتمادبه نفس و تجربه قبلی به عنوان عوامل زمینه ای شناسایی شدند که بر شکل گیری سوگیری تشدید تعهد در کارآفرینان تأثیر دارند. این سوگیری به تخصیص منابع بیشتر توسط کارآفرین و درنتیجه موفقیت یا شکست وی منجر می شود

در دهه های اخیر اقتصاد خلاق جهانی رشد قابل ملاحظه ای نموده است؛ به طوری که، صنایع فرهنگی بعد از صنایع مالی، اطلاعاتی، پزشکی و توریسم، پنجمین صنعت بزرگ اقتصادی است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل محیطی مؤثر بر کارآفرینی فرهنگی در صنایع دستی عشایری انجام شده است. این عوامل بر اساس مدل تحلیلیPEST ، شامل عوامل سیاسی – قانونی، اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی و تکنولوژیکی است. برای دستیابی به اهداف مورد نظر از روش تحقیق آمیخته (تلفیق روش کیفی و کمی) و ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری شامل، کارشناسان و تولیدکنندگان حرفه ای صنایع دستی عشایری به تعداد ۴۰۰ نفر بوده است، برای نمونه گیری در بخش کیفی از روش گلوله برفی و در بخش کمی از روش تصادفی ساده (به تعداد ۲۰۰ نفر) استفاده شده است. تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش کدگذاری باز و محوری و در بخش کمی با استفاده از نرم افزار لیزرل انجام شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که مهم ترین عوامل مؤثر بر کارآفرینی فرهنگی در صنایع دستی عشایری به ترتیب شامل حمایت از مخترعین و نوآوران جهت تجاری سازی ایده ها و محصولات شان، فرآهم نمودن تسهیلات زیرساختی و ارتباطی جهت سهولت در تأمین منابع و فروش محصولات، تشویق زنان توسط خانواده و نگرش موافق اطرافیان و تغییر در شیوه تولید و ایجاد کاربرد مناسب برای محصولات بوده است.

در مطالعات پیشین کمتر به مستند سازی و بازخوانی دانش ضمنی و ساماندهی شیوه های بازاریابی کسب و کارهای فرهنگی- هنری پرداخته شده است. هدف مطالعه حاضر آن است تا با کنکاشی نوپردازانه و ایجاد هم گرایی موثر دو حوزه بازاریابی کارآفرینانه و کسب و کارهای خلاق هنری به تبیین چگونگی و چیستی آمیخته بازاریابی کارآفرینانه در کسب و کارهای خلاق هنری بپردازد و با ارائه و پیشنهاد یک چارچوب منطقی و مفهومی، شیوه ی سامان دهی فعالیت های بازاریابی کسب وکارهای خلاق هنری را تشریح کند. این پژوهش از نظر مشارکت نظری و توسعه مرزهای دانش آمیخته بازاریابی کارآفرینانه و همچنین مشارکت عملی و الگوشناسی فعالیت های بازاریابی کسب وکارهای فرهنگی- هنری با استفاده از راهبرد مطالعه موردی اکتشافی مرکب نوآوری دارد، بدین گونه که نتایج پژوهش با به چالش کشیدن پژوهش های پیشین منتج به یک مدل نوآورانه و منحصر به فرد از آمیخته بازاریابی در کسب و کارهای خلاق هنری شد. روش پژوهش از نوع مطالعه موردی مرکب و بهره گیری از ابزار مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با ۳۰ نفر از فعالان، متخصصان و صاحبنظران حوزه فرهنگ و هنر انجام شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که عناصر تشکیل دهنده آمیخته بازاریابی کارآفرینانه در این کسب و کارها شامل ۵ مقوله اصلی و ۳۲ جزء است. ۵ مقوله اصلی به عنوان مدل 5Cs آمیخته بازاریابی کارآفرینانه کسب و کارهای خلاق هنری شامل: شبکه تماس و قابلیت های ارتباطی؛ محتوا؛ خلاقیت؛ ارزش فرهنگی؛ و خالق اثر هنری شناخته شدند.

با توجه به افزایش رقابت در صنعت بانکداری طی چند سال اخیر و ظهور تعداد زیاد بانک های خصوصی، الزام استفاده از روش های نوین بازاریابی در ارائه خدمات جدید بیش از پیش احساس می شود. بازاریابی حسی یکی از روش های نوظهور بازاریابی است. هدف مطالعه حاضر، شناسایی تأثیر بازاریابی حسی بر توسعه خدمات جدید در بانک با ماهیت  قرض الحسنه، رسالت است. با توجه به مرور متون گذشته هیچ پژوهشی به شناسایی تأثیر بازاریابی حسی در عرصه خدمات و به ویژه خدمات مالی نپرداخته است و این یکی از جنبه های نوآوری پژوهش حاضر به شمار می رود. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی بوده و به منظورگردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. با مرور متون مرتبط و نظر متخصصان تعداد 41 سؤال برای پرسشنامه طراحی و به منظور دستیابی به اهداف پژوهش، نمونه 96 نفری از مشتریان بانک قرض الحسنه رسالت در شهر تهران انتخاب شد داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و  plsSmart مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که پنج حس بینایی، شنوایی، لامسه، چشایی و بویایی بر مرحله ارائه خدمت به بازار در فرآیند توسعه خدمت جدید تأثیرگذار است. به علاوه اینکه از نظر مشتریان بانک، حس لامسه بر ارائه خدمت به بازار اثرگذاری بیشتری از سایر حواس دارد. Abstract Due to increased competition in the banking industry over the past few years and the emergence of a large number of private banks, there is a need for innovative methods of marketing new services more than ever. Sensory marketing is one of the recent methods of marketing. The present study aims to identify sensory marketing impacts on the development of new services in the Resalat Qarz–al-Hasaneh Bank. According to the literature review, no research has focused on the impacts of sensory marketing in the field of services, particularly financial services, and this is one innovative aspect of this study. This paper is a survey study, and questionnaire has been used to collect data. After reviewing the existing literature and consulting the experts' opinions, 41 questions were designed. In order to achieve the goals of the study, a sample of 96 customers of the Resalat Qarz–al-Hasaneh Bank in Tehran were selected. And the data were analyzed by means of SPSS and SMART PLS software. The results revealed that five senses of sight, hearing, touch, taste, and smelling have an impact on the phase of service introduction to the market in the process of NSD. Besides according to the customers, the sense of touch is more influential than other senses in service introduction to the market. Keywords: Sensory Marketing; New Service Development; Banking Industry; Qars-al-Hasaneh Banking

ینده پژوهی فردی موج جدیدی در مطالعات آینده پژوهانه است. مطالعه و پژوهش در حوزه های کارآفرینی و آینده پژوهی نشان می دهد که آینده پژوهی فردی و کارآفرینی می توانند دستاوردهای چشمگیر متقابلی داشته باشند. کارآفرینی مفهومی است که نمی توان آن را جدا از "آینده" در نظر گرفت. کارآفرینان پتانسیل بالایی در شکل دادن به آینده، همراه با ارزش آفرینی دارند. از این رو، مطالعه فرآیند آینده پژوهی فردی کارآفرینان، مطالب ارزشمندی برای مطالعات روانشناختی، علوم شناختی و جامعه شناختی کارآفرینی و مطالعات آینده پژوهانه به همراه دارد. نظریه برخواسته از داده ها به استخراج مدلی برای فرآیند آینده نگر کارآفرینان کمک می کند. در این مدل، شرایط علی وقوع خودنگاره (نگرش و رفتار آینده پژوهانه در زندگی فردی و شغلی) کارآفرینان، علل بستر، شرایط مداخله گر، استراتژی ها و چگونگی منتج شدن این فرآیند به پیامدهایی که تضمین کننده رشد فرد و اجتماع هستند، بنابر روایت های 12 کارآفرین مشخص می شوند که تعریف دیده بان جهانی کارآفرینی از بین مدیر-مالکان کسب و کار تثبیت شده ای که 5/3 سال از عمر آن می گذرد، انتخاب شدند

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر سازمان نوآور ، در مراکز دانشگاهی استان ایلام انجام شده است. روش پژوهش آمیخته است که در جامعه آماری بخش کیفی آن خبرگان شرکت کردند و بخش کمی آن را کلیه کارکنان، استادان و مدیران ارشد و میانی در مراکز دانشگاهی (پیام نور، علوم پزشکی، آزاد و دانشگاه ایلام ) تشکیل داده اند . تعداد نمون ه آماری در بخش کیفی و کمی ب هترتیب 20 و 174 نفر بودند. تجزیه و تحلیل یافته ه ای بخش کیفی به کمک ضریب هماهنگی کندال انجام گرفت و در بخش کمی از تحلیل عاملی تأییدی و آزمون رتب های فریدمن استفاده شد. یافته ها نشان داد که از مؤلفه های نه گانه شناسایی شده، هفت مؤلفه سازمانی (تحقیق و توسعه درونی، تحقیق و توسعه بیرونی، عوامل انگیزاننده، عوامل ساختاری، تفکر راهبردی، شایستگی های محوری منابع انسانی، توانمند سازی سازمانی ) و دو مؤلفه بومی، ایرانی  اسلامی (جهت گیری معنوی و تبادل دانش ) در ایجاد سازمان نوآور آموزش عالی استان ایلام نقش دارند.

در دو دهه اخیر، عملکرد سازمانی به یکی از موضوع های مورد توجه و جذاب تبدیل شده و این تمایل هم در زمینه های پژوهشی و هم در زمینه های کاربردی به بروز نوآوری های بسیاری منجر شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سرمایه روان شناختی بر عملکرد سازمانی با تأکید بر نقش میانجی نوآوری در فناوری اطلاعات در شعب بانک کشاورزی شهر تهران در سال 1392 انجام شد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و کارکنان شعب و برخی از واحدهای سرپرستی شعب بانک کشاورزی شهر تهران به تعداد 135 نفر بود. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی مورگان 100 نفر محاسبه و برای نمونه گیری از روش طبقه ای تصادفی استفاده شد. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه های استاندارد و تحلیل داده ها با به کارگیری مدل سازی معادلات ساختاری و با کمک نرم افزار Smart PLS2 انجام شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که نوآوری در فناوری اطلاعات تأثیر سرمایه روان شناختی بر عملکرد سازمانی را میانجی گری می کند و بین سرمایه روان شناختی و نوآوری در فناوری اطلاعات شعب بانک کشاورزی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

هدف این پژوهش شناسایی تأثیر انواع انگیزه های راه اندازی کسب و کار بر رشد کسب و کارهای زنان بود. لذا با استفاده از روش توصیفی پیمایشی در جامعه آماری زنان کارآفرین، داده های حاصل از 62 پرسشنامه تحلیل شد. ابتدا انگیزه های راه اندازی کسب و کار در پنج گروه انگیزه اصلی دسته بندی شدند و با توجه به مبانی نظری پژوهش و ماهیت انگیزه ها در هر دسته، به صورت کارآفرینان آرمان طلب، توفیق طلب، اجباری، اجتماعی و انعطاف طلب نام گذاری شدند. سپس برای شناسایی تأثیر پنج گروه انگیزه های راه اندازی کسب و کار بر چهار شاخص رشد از آزمون مربع کای استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، هر پنج گروه زنان کارآفرین در فروش رشد داشتند، همه گروه ها به جز کارآفرینان اجباری رشد در سهم بازار را تجربه کرده بودند، در حالی که فقط کارآفرینان توفیق طلب در تعداد کارمندان رشد داشتند و فقط کارآفرینان گروه های توفیق طلب و اجتماعی از رشد در تنوع محصولات/خدمات بهره مند بودند. نتایج این پژوهش مبنی بر تفاوت بسیار در انگیزه های شروع کسب و کار در میان گروه های مختلف زنان کارآفرین و تأثیر این انگیزه ها در رشد کسب و کارهای زنان، لزوم سیاست گذاری توسعه کارآفرینی زنان متناسب با انگیزه ها و نحوه رشد کسب و کار را نشان می دهد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه ویژگی خلّاقیّت، یکی از ویژگی هایی مؤثر در توانمندی های کارآفرینانه، در میان دانشجویان دانشگاه های دولتی مازندران انجام شد. برای این منظور 394 نفر دانشجوی کارشناسی پیوسته به روش تصادفی و با استفاده از جدول کرجسی و مورگان انتخاب شدند. پرسشنامه پژوهش میان دانشجویان مورد مطالعه ابتدا در سال اول تحصیل (خروجی نظام آموزش و پرورش و ورودی نظام آموزش عالی) و سپس در سال آخر تحصیل (خروجی نظام آموزش عالی) توزیع شد. پس از بررسی ویژگی خلّاقیّت و اجزای اصلی آن و استفاده از آزمونT ، نتایج نشان داد که بین دو گروه مورد پژوهش در ویژگی های سلاست فکری، عمل گرایی و رؤیاپردازی و در نهایت ویژگی خلّاقیّت اختلاف معناداری وجود دارد. همچنین میانگین این ویژگی ها در دانشجویان ورودی (6954/69) و خروجی (6294/67) نشان داد که میزان خلّاقیّت دانشجویان در سال آخر تحصیل به نسبت سال اول تحصیل کم تر بوده است. به این دلیل با توجه به اهمیت کارآفرینی و نقش آن بر رشد و توسعه جوامع و همچنین نقش دانشگاه ها در این خصوص، برنامه ریزی و اتخاذ تدابیر مناسب برای اصلاح روند موجود ضروری است.

امروزه رمز بقا و توان ارزش آفرینی سازمان ها در گرو تفکر خلاق و نوآورانه و درک فرصت های محیطی و بهره برداری از این فرصت هاست. پژوهش حاضر تلاشی در جهت شناسایی موانع رفتاری سازمان، که توسعه کارآفرینی سازمانی را تحت تاثیر قرار می دهند می باشد، که طی آن ابتدا به بیان موانع رفتاری گوناگون کارآفرینی سازمانی از دیدگاه صاحب نظران مختلف پرداخته شده است. در ادامه با استفاده از روش کیو در صدد شناسایی ذهنیت های گوناگون مدیران خبره سازمان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران(هما) در ارتباط با موانع رفتاری کارآفرینی سازمانی در این سازمان می باشیم و با حجم نمونه 57 نفر و با توزیع پرسش نامه کیو(با آلفای کرونباخ 95درصد) به گردآوری اطلاعات پرداخته شده است. نتایج تحلیل عاملی نشان می دهد که مدیران معاونت بازرگانی سازمان هما مدعی هستند که مهم ترین موانع رفتاری کارافرینی سازمانی عدم برنامه ریزی کافی، گرایش به آزمون و خطا(تجربه) و تمایل به سودهای کوتاه مدت است، درحالی که مدیران معاونت برنامه ریزی و خدمات مدیریت سازمان هما مدعی هستند که عدم شراکت کارکنان در سود حاصل از خلاقیتشان، ارتقای افراد سازگار و تأکید بر نتایج از موانع رفتاری کارآفرینی سازمانی در این سازمان است و مدیران معاونت آموزش و بهسازی منابع انسانی سازمان هما، مدعی هستند که کنترل شدید و رسمی مدیران، فرهنگ مدیریت وظیفه ای در سازمان و گرایش سازمان به تخصص گرایی کارکنان مهم ترین موانع رفتاری کارافرینی سازمانی در سازمان هما به شمار می رود.

پژوهش حاضر با درک اهمیت شناخت و به خصوص الگوی پیچیدگی شناختی در فرایند تصمیم گیری کارآفرینانه به شناسایی ابعاد اثرگذار بر سطح پیچیدگی شناختی کارآفرینان تصمیم گیرنده، می پردازد. رویکرد پژوهشی در این تحقیق، روش آمیخته است. روش پژوهش در بخش کیفی، راهبرد گروه های کانونی و در بخش کمّی، توصیفی- پیمایشی می باشد. نمونه آماری در گروه کانونی اول، کارآفرینان برتر ایران در سال 1388-1389، در گروه کانونی دوم، خبرگان و اساتید حوزه کارآفرینی و تصمیم گیری، و در بخش کمی، کارآفرینان برتر استان تهران در دو سال نامبرده هستند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه های کانونی نیمه ساختاریافته و در بخش کمّی پرسشنامه، محقق ساخته بود. در تجزیه و تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل محتوا و در بخش کمی از شاخص های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده گردید. نتایج بیانگر آن است که الگوی پیچیدگی شناختی کارآفرینان تصمیم گیرنده به واسطه برهم کنش سه شاخص تصاویر شناختی، ساختارهای دانشی و نقشه های ادراکی شکل می گیرد و ابعاد تأثیرگذار بر سطح پیچیدگی شناختی آنها شامل دو بعد شخصیتی و محیطی است که شاخص های بعد شخصیتی عبارتند از: تحمل ابهام، مخاطره پذیری، خودباوری، تمایل به شناخت و هوش هیجانی و شاخص های بعد محیطی عدم قطعیت، پیچیدگی محیط، پراکندگی اطلاعات و ابهام در قلمرو مسأله هستند.

این تحقیق به دنبال بررسی تأثیر گرایش کارآفرینانه از دیدگاه لامپکین و دس(1996) در پنج بعد نوآوری، ریسک پذیری، رقابت تهاجمی، پیشگامی، استقلا ل طلبی بر عملکرد شرکت های بیمه خصوصی در ایران است. بدین منظور دفتر مرکزی و شعبه تهران یک شرکت بیمه خصوصی به عنوان جامعة آماری انتخاب گردیده و پرسش نامه های استاندارد تهیه شده به منظور سنجش گرایش کارآفرینانه و عملکرد شرکت، در میان کارشناسان و مدیران این شرکت توزیع و نتایج داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و PLS ارزیابی شده است. نتایج حاکی از آن است که گرایش کارآفرینانه تأثیر نسبتاً قوی بر عملکرد شرکت بیمه داشته است و ابعاد گرایش کارآفرینانه، هرچند از همبستگی بالایی با یکدیگر برخوردارند، لیکن تأثیر یکسانی بر عملکرد شرکت ندارند، به گونه ای که به ترتیب، ریسک پذیری، نوآوری و رقابت تهاجمی تقریباً در یک سطح، بیشترین تأثیر و پیشگامی و استقلال طلبی تأثیر کمتری را بر عملکرد شرکت دارند. همچنین مشخص گردید این شرکت از درجه متوسط ریسک پذیری، پیشگامی، نوآوری و رقابت تهاجمی و درجه ضعیف استقلال طلبی برخوردار است.