عالیه کاظمی

هدف: انرژی یکی از عوامل حیاتی برای توسعه اجتماعی و اقتصادی کشورهاست؛ به طوری که اغلب، میزان مصرف انرژی در یک کشور، نشان دهنده سطح رفاهی است که مردم آن کشور می توانند به دست آورند. با مصرف روزافزون انرژی در سال های اخیر و همچنین با توجه به اینکه در سیستم های تولید برق سنتی بیشترِ انرژی از طریق نیروگاه های بزرگ و به صورت متمرکز تأمین می شود، بعضی مسائل از جمله هزینه های تولید، آلودگی هوا، قابلیت اطمینان و کیفیت انرژی اهمیت چشمگیری پیدا می کنند و برای شبکه های تأمین انرژی سنتی، ممکن نیست که چنین نیازهای توسعه ای را برآورده کنند. بنابراین شبکه های هوشمند تأمین انرژی، به تدریج جایگزین شبکه های سنتی شدند. از طرفی، برای نیل به قیمت های مناسب و قابلیت اطمینان شبکه، برنامه های پاسخ گویی بار راه کاری است که می توان به کمک آن، الگوی مصرف انرژی الکتریکی را در زمان های پیک بار در شبکه هوشمند بهبود داد. این برنامه ها به دو دسته برنامه های قیمت محور و برنامه های تشویق محور دسته بندی می شوند. در این پژوهش از برنامه های قیمت محور مبتنی بر قیمت گذاری لحظه ای استفاده می شود. هدف از پژوهش حاضر، ارائه یک مدل ریاضی چندهدفه برای شبکه های هوشمند انرژی با در نظر گرفتن برنامه های پاسخ گویی بار است. روش: پارامترهای این پژوهش به دو دسته پارامترهای غیرقطعی و قطعی دسته بندی شدند. پارامترهای سرعت باد، تابش خورشید، تقاضای انرژی و قیمت برق منطقه با توجه به ماهیت آن ها، پارامترهای غیرقطعی در نظر گرفته شدند. با توجه به اینکه هر یک از پارامترهای غیرقطعی، از توزیع احتمالی خاصی پیروی می کنند، پس از شناسایی توزیع مربوطه، به سناریوسازی برای هر یک از این پارامترها اقدام شد. در نهایت مدل چندهدفه ریاضی که شامل اهداف حداقل سازی هزینه بهره برداری، حداقل سازی آلودگی و حداقل سازی پیک مصرف و محدودیت های مربوطه بود، طراحی شد. پس از جمع آوری داده ها و با استفاده از زبان برنامه نویسی گمز، به حل مدل اقدام شد. همچنین تأثیر برنامه های پاسخ گویی بار در بهبود توابع هدف نیز بررسی شد.   یافته ها: نتایج حاصل از حل مدل نشان داد که شبکه های هوشمند انرژی و مشارکت طرف مصرف کننده در برنامه های پاسخ گویی بار، امکان کاهش هزینه های بهره برداری، کاهش انتشار آلودگی و کاهش پیک مصرف را میسر می سازد؛ به گونه ای که با افزایش مشارکت مصرف کنندگان در برنامه های پاسخ گویی بار، توابع هدف بهبود می یابند. طبق نتایج به دست آمده، با مشارکت ۲۰ درصدی مصرف کنندگان، میزان بهبود در اهداف ذکر شده، به ترتیب حدود ۱۵.۱۷ و ۱۳ درصد بود. نتیجه گیری: شبکه های هوشمند انرژی با استفاده از فناوری دیجیتال دوطرفه، امکان تبادل اطلاعات بین تولیدکننده و مصرف کننده را فراهم می آورند و انرژی را از تولیدکنندگان به مصرف کنندگان منتقل می کنند. همچنین از طریق کنترل وسایل مصرف کنندگان، در مصرف انرژی آن ها صرفه جویی می کنند و هزینه ها و مسائل زیست محیطی شبکه را کاهش می دهند. دولت ها می توانند از شبکه های هوشمند انرژی، به عنوان راه حلی برای مدیریت استقلال انرژی، کاهش گرمایش جهانی و انتشار آلودگی زیست محیطی استفاده کنند.

انرژی یکی از مؤثرترین مؤلفه های توسعه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی هر کشوری است و علاوه بر نقش بسزایی که در تأمین منابع مالی و اقتصادی دارد در ثبات سیاسی کشورها هم اثرگذار است. از این رو تدوین راهبردهای بازار انرژی با درنظر گرفتن شرایط بحرانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پژوهش به دنبال شناسایی و اولویت بندی راهبردهای بازار انرژی در شرایط بحرانی است و مورد مطالعه، صادرات گاز ایران به کشور ترکیه است. در این راستا با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، نظر 9 خبره در حوزه انرژی جمع آوری شد. سپس با استفاده از ماتریس SWOT، عوامل داخلی و خارجی و نقاط قوت و ضعف مشخص شدند. همچنین با استفاده از روش بهترین- بدترین، شاخص های تأثیرگذار بر صادرات گاز ایران به ترکیه با در نظر گرفتن شرایط بحرانی، شناسایی و اولویت بندی شدند. 49 راهبرد استخراج شده بر اساس 10 شاخص با یکدیگر مقایسه و 29 راهبرد برای صادرات گاز ایران به کشور ترکیه معرفی شدند. نهایتاً با استفاده از شبکه های عصبی، راهبردها مجدداً رتبه بندی شدند. پنج راهبرد «سرمایه گذاری در حوزه انرژی و راهکارهای بهینه سازی مصرف آن از طریق بخش خصوصی و تشکیل اتاق های فکر» « تشکیل دفاتر منطقه ای و بین المللی جهت توسعه صادرات گاز، گسترش و تعاملات اقتصادی سیاسی با کشورهای همسایه به ویژه دارنده گاز در حوزه دریای خزر با مبنای توسعه و تعاملات انرژی با این کشورها»، «یکپارچه سازی زنجیره تأمین و برنامه ریزی در بخش استخراج تا صادرات گاز در مجموعه ای ذیل شرکت ملی گاز جهت چابک سازی در تصمیم گیری ها» و «افزایش ظرفیت تولید پالایشگاه های گاز کشور» و «جذب سرمایه گذاری برای توسعه میدان های نفت و گاز» به عنوان مهم ترین راهبردها انتخاب شدند. نتایج این پژوهش می تواند به عنوان نقشه راه برای تصمیم گیری در خصوص صادرات گاز در شرایط بحرانی مورد استفاده قرار بگیرد تا ضمن تثبیت جایگاه ایران در بازار انرژی، امکان ارتقاء آن را نیز فراهم سازد. 

افزایش جمعیت و تقاضای بیشتر در زمینه انرژی، گرم شدن کره زمین و معضلات زیست محیطی، جنگل زدایی، تخریب لایه ازون و بروز مشکلاتی همچون خشک سالی توجه محققان را به روش هایی جدید برای استفاده از انرژی های تجدید پذیر جلب کرده است. احداث ساختمان های انرژی صفر در شهرهای ایران می تواند گام بزرگی در پیشروی اقتصادی و کاهش مشکلات آلودگی کلان شهرها باشد. هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی شهرهای مناسب ایران برای ساخت خانه های انرژی صفر است. بدین منظور از روش دلفی فازی و روش های تصمیم گیری چندشاخصه استفاده شده است. با مصاحبه با متخصصین در زمینه معماری، شهرسازی، مدیریت انرژی و آشنا به احداث ساختمان های انرژی صفر و با در نظرگرفتن نتایج حاصل از تحقیقات پیشین و همچنین مشخصات شهرهای مختلف، شهرهایی که برای احداث خانه های انرژی صفر مناسب هستند انتخاب شدند. سپس با استفاده از روش دلفی فازی، شاخص های لازم برای اولویت بندی شهرهای منتخب مشخص شده و وزن آن ها تعیین گردید. پس ازآن با استفاده از روش های مختلف تصمیم گیری چندشاخصه، شهرها اولویت بندی شدند. نتایج نشان داد شهرهای یاسوج، شیراز و تبریز و اراک شهرهای مناسبی برای ساخت خانه های انرژی صفر در ایران هستند.

هدف: هدف از این پژوهش، بررسی و شناسایی چالش های پیاده سازی سیستم های خدمات محصول هوشمند و ارزیابی و اولویت بندی این چالش ها، به عنوان یکی از اقدام های اساسی اولیه برای اجرای این سیستم است. روش: در این مقاله ابتدا چالش های پیاده سازی سیستم های خدمات محصول هوشمند، از طریق مرور ادبیات، بررسی اسناد، مصاحبه با صاحب نظران و روش دلفی فازی شناسایی شد. در ادامه با استفاده از روش بهترین بدترین راف فازی، چالش های شناسایی شده اولویت بندی شدند. یافته ها: بیست چالش پیاده سازی سیستم های خدمات محصول هوشمند، در هفت گروه اصلی طبقه بندی و به روش بهترین بدترین راف فازی ارزیابی شدند. بر اساس نتایج، چالش های مالی و فرایندی، مهم ترین گروه شناخته شد. روش بهترین بدترین راف فازی با بررسی هم زمان عدم قطعیت درون فردی و بین فردی باعث می شود که ارزیابی به دست آمده، دقت و عینیت بیشتری را در مقایسه با روش بهترین بدترین مبتنی بر منطق فازی یا  مبتنی بر تئوری راف ارائه دهد. نتیجه گیری: با استفاده از نتایج این پژوهش شرکت های تولیدی و خدماتی، می توانند چالش های پیش ِرو در مسیر پیاده سازی سیستم های خدمات محصول هوشمند را دقیق تر ارزیابی کنند و به نحوی مناسب، منابع محدود سازمانی را برای رفع چالش های شناسایی شده اختصاص دهند.

امروزه پدیده پول شویی به تهدیدی جدی برای اقتصاد جهانی تبدیل شده است. روش های سنتی مقابله با پول شویی هزینه بر و ناکارآمد هستند. اخیراً تکنیک های داده کاوی گسترش پیدا کرده اند و به عنوان روش های مناسب برای کشف فعالیت های پول شویی مورد توجه قرار گرفته اند. هدف این تحقیق، استفاده از الگوریتم های داده کاوی در کشف موارد مشکوک به پول شویی با استفاده از داده های واقعی تراکنش های بانکی است که ممکن است نیاز به بررسی های بیشتر داشته باشند. تحلیل داده ها با استفاده از فرآیند CRISP-DM انجام شده است. جامعه آماری تراکنش های بانک و نمونه آماری تراکنش های مربوط به یکی از شعب بانک است. داده ها از بانک اطلاعاتی بانک مورد مطالعه جمع آوری شده است. برای انجام این کار از دو رویکرد استفاده شده است. در رویکرد اول با استفاده از الگوریتم k-میانگین ابتدا تراکنش های بانکی افراد خوشه بندی شده اند، سپس با استفاده از به کارگیری الگوریتم های کشف موارد مشکوک، تراکنش هایی که ممکن است مشکوک به پول شویی باشند مشخص گردیده اند. در رویکرد دوم، روشی نوین با به کارگیری قانون بنفورد و روش GANs برای کشف حساب هایی که در تراکنش های آن ها از ارقام ساختگی استفاده شده است و ممکن است مشکوک به پول شویی باشند معرفی شده است. رویکرد اول می تواند حساب هایی که در تراکنش های آن ها موارد پرت وجود دارد را با دقتی حدود ۹۳٪ درصد، و رویکرد دوم می تواند حساب های مشکوکی که در پنهان نمودن ارقام ساختگی در تراکنش های آن ها، از روش های حرفه ای استفاده نشده است را با دقتی حدود ۶۰٪ به درستی تشخیص دهد.

صنعت گردشگری در جهان از منابع مهم درآمد است و به دلیل ارزآوری بالای گردشگری ورودی، تمرکز بر این حوزه می تواند سهم گردشگری را در تولید ناخالص ملی کشورها افزایش دهد. ازاین رو، در این تحقیق به بررسی صنعت گردشگری ایران پرداخته و تلاش شده تا حوزه های گوناگون خدمات گردشگری، نظیر گردشگری سلامت، زیارتی، فرهنگی و تفریحی پوشش داده شود. با توجه به وجود ابعاد و تأثیرات گوناگون و ذی نفعان متعدد دخیل در توسعه گردشگری، که به پیچیدگی و پویایی رفتارهای این حوزه منجر شده، به منظور تحلیل این صنعت از متدولوژی پویایی شناسی سیستم ها استفاده شده است. در نرم افزار ونسیم مدلی توسعه داده شد تا بتوان تحت چهار سناریوی تسهیل صدور ویزا برای گردشگران، بسیج کلیه امکانات رسانه ای و تبلیغاتی کشور اعم از خصوصی و دولتی تولید گسترده واکسن کرونا یا واردات آن و رفع محدودیت های گردشگری حاصل از این ویروس و افزایش ظرفیت های سرویس های مختلف گردشگری، نتایج اجرای سیاست ها را به بحث گذاشت. نتایج نشان می دهد که اجرای سیاست های حمایتی در کوتاه مدت به تنهایی مؤثر نیست و باید ابتدا کرونا برطرف شود و هم زمان تبلیغات به همراه تسهیل ورود گردشگر به کشور صورت پذیرد و پس از آن، با تأخیر پنج ساله برای توسعه ظرفیت زیرساخت های گردشگری با اولویت توسعه خدمات اقامتی اقدام کرد.

مدل های ارزیابی آسایش حرارتی برای تعیین شرایط حرارتی قابل قبول محیط همچون محدوده دما، رطوبت و جریان هوا بکار می روند. میزان سوخت وساز بدن و پوشش افراد، عوامل مختلف محیطی همچون دما و رطوبت و عوامل روان شناختی بر ارزیابی آسایش حرارتی تأثیر می گذارند. اغلب، دشواری اندازه گیری عوامل روان شناختی باعث نادیده گرفتن آن ها می شود. بر اساس نظریه هایی همچون نظریه رنگ- حرارت این عوامل بر ادراک آسایش حرارتی اثر محسوس می گذارند. نظریه رنگ- حرارت تأثیر نور و رنگ های گرم و سرد بر ادراک ذهنی از دما را مشخص می کند. در این تحقیق تأثیر این عوامل بر ادراک افراد از دما، رطوبت و جریان هوا بررسی شده است. در این راستا از مدل نظرسنجی احساس حقیقی و از پرسشنامه استفاده شده است. 65 فروشنده از واحدهای تجاری منطقه 2 تهران به سؤالات پرسشنامه ها پاسخ داده اند. برای کنترل عوامل مؤثر دیگر و اعتبارسنجی تحقیق، از آزمون کرونباخ آلفا استفاده شده است. نتایج نشان داده اند که در فصل زمستان، میزان رضایت از وضعیت حرارتی، رطوبتی و جریان هوای داخلی در فضا های گرم بیشتر است. همچنین در فصل تابستان در فضا های سرد، ادراک آسایش حرارتی مخصوصاً از لحاظ رطوبتی و جریان هوا بهتر است. ضمناً احساس ناراحتی از شرایط حرارتی بیشتر در سر، گردن و قفسه سینه بوده است. بنابراین فضا های گرم از لحاظ نور و رنگ برای زمستان و فضا های سرد برای تابستان مناسب هستند.

موضوع هماهنگی موضوع اساسی مدیریتی در زنجیره تامین شناسایی شده است. زنجیره تأمین خدمات با توجه به ویژگی های متفاوتی که دارد، و با توجه به این که محصولات در زنجیره های تأمین خدمات از جنس خدمت، پیچیده و بیشتر مبتنی بر اطلاعات هستند مدل های هماهنگی در آن کاملاً متفاوت با مدل های هماهنگی در زنجیره تأمین کالاهای فیزیکی می باشند. در این پژوهش هدف اصلی تحقیق تدوین الگوی هماهنگ سازی زنجیره تأمین خدمات است. روش پژوهش حاضر داده بنیاد است و جامعه آن اعضای هیئت علمی و مدیران ارشد صنایع هستند، که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند قضاوتی انتخاب شدند. اهداف پژوهش با بکارگیری ابزارهای پژوهش کیفی تعیین و تبیین شدند. همچنین، با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی، مدل پارادایمی شکل گرفت که بر اساس آن ساختار مفهومی هماهنگ سازی زنجیره تامین خدمات طراحی و ارائه شد. اعتبارسنجی پژوهش بر مبنای روش شناسی داده بنیاد از معیارهای تطبیق، قابلیت فهم، قابلیت تعمیم و کنترل استفاده شده است. در نهایت عوامل زمینه ای هماهنگی به دو دسته زیرساخت ها و توانایی ها و قابلیت ها تقسیم شدند. شرایط مداخله گر دربرگیرنده عوامل رفتاری و ویژگی های همکاری می شود. مکانیزم های هماهنگی در قالب سه مشخصه تسهیم، روابط پایدار و مکانیزم های فنی و تکنولوژیکی قابل بررسی است. علل هماهنگی در قالب چهار مشخصه عدم اطمینان، نارضایتی مشتری، ریسک و سیستم غیریکپارچه مورد بررسی قرار می گیرند و هم افزایی، سودآوری پایدار و بهبود برند به عنوان پیامدهای هماهنگی شناسایی شد.

هدف: اهمیت دادن به بحث صرفه جویی انرژی با توجه به سهم بالای مصرف انرژی در صنایع، تأثیر به سزایی در رشد و پیشرفت کشورها دارد. هدف از این پژوهش، ارزیابی عملکرد فرایندهای تولید، انتقال و توزیع نواحی برق ایران است. روش: با بکارگیری مدل تحلیل پوششی داده های شبکه ای نمرات کارایی کل و نمرات فرایندهای تولید، انتقال و توزیع برق محاسبه شده است. در ساختار شبکه ای، داده های اصلی و داده های مازاد (هزینه سوخت مصرفی، مصرف داخلی، ظرفیت پست های انتقال، طول خطوط انتقال برق، ظرفیت ترانسفورماتورها و طول شبکه فشار ضعیف و متوسط)، اندازه های میانی (تولید ویژه، تولید ناویژه و انرژی تحویلی)، ستاده های خوب (قدرت نامی، قدرت عملی و انرژی تحویلی) و ستاده های بد (گازهای آلاینده زیست محیطی و تلفات انرژی) در نظر گرفته شده است. یافته ها: : الگوریتمی بر پایه برنامه ریزی چندهدفه برای ارزیابی کارایی شبکه و به طور همزمان ارزیابی کارایی فرآیندها ارائه شده است. با بکارگیری الگوریتم ارائه شده نواحی 16 گانه صنعت برق ایران ارزیابی شده اند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد نواحی برق تهران، خراسان، خوزستان و زنجان بیشترین کارایی را دارند.

رشد روزافزون تقاضای انرژی الکتریکی و کاهش منابع فسیلی، توجه به انرژی های جایگزین و تجدیدشونده همچون انرژی خورشیدی و بادی برای تولید برق را ضروری ساخته است. در این مقاله با محاسبه هزینه انرژی خروجی و هزینه واحد انرژی تولیدی، به مقایسه قیمت های تمام شده برق تولیدی توسط نیروگاه های مختلف سیکل ترکیبی، بادی و فتوولتاییک پرداخته شده است. همچنین از روش تحلیل پوششی داده ها برای ارزیابی و مقایسه فناوری های تولید برق استفاده شده است. نتایج نشان داد هزینه تمام شده تولید برق از سوخت های فسیلی، از هزینه تمام شده تولید برق از نیروگاه های تجدیدپذیر بیشتر است و تکنولوژی های تجدیدپذیر بیشترین انطباق را با معیارهای پایداری دارند.

همه روزه، مواد و محصولات فسادپذیر بسیاری در زنجیره تأمین از تأمین کننده به تولیدکننده و سپس خرده فروش منتقل می شود. به علت طول عمر محدود و محدودیت در نگهداری محصولات فسادپذیر، هزینه های عملیاتی و حمل ونقل و آثار محیطی این نوع محصولات افزایش می یابد. هدف پژوهش حاضر، طراحی مدلی ریاضی برای زنجیره تأمین پایدار سه سطحی چنددوره ای-چندمحصولی در صنعت لبنیات در شرایط عدم قطعیت است که محصولات براساس سیاست صدور خروج به ترتیب ورود از انبار تخلیه می شود. بدین منظور، یک مدل برنامه ریزی غیرخطی عدد صحیح مختلط ارائه شده است که هزینه های کل زنجیره را با در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی و اجتماعی بهینه می کند. برای حل مدل، یک رویکرد بهینه سازی استوار-ابتکاری با توجه به عدم قطعیت پارامترهای اقتصادی، ظرفیت تسهیلات و تقاضا به کار گرفته شده است. نتایج، کارایی و قابلیت کاربرد مدل ارائه شده و دستیابی به راه حل های باکیفیت در زمان منطقی را نشان می دهد. نتایج این پژوهش را شرکت ها برای تصمیم گیری درباره کاهش هزینه های سربه سر و آثار زیست محیطی و اجتماعی فعالیت ها می توانند استفاده کنند.

هدف از این پژوهش با توجه به اهمیت مسئله ایجاد اعتماد در زنجیره تأمین خدمات بشردوستانه و نیز فقر نظری در حوزه اعتمادسازی، ارائه مدلی از فرایند اعتمادسازی در شبکه امداد کشور است. برای انجام این مطالعه، سه حادثه بزرگ اخیر استان تهران  مورد مطالعه انتخاب شده است و با توجه به کمبود تحقیقات کیفی در حوزه اعتمادسازی، با استفاده از روش نظریه داده بنیاد نسخه 2015 کوربین و استراوس، مدل فرایند اعتمادسازی در شبکه امداد براساس مصاحبه با 8 نفر از خبرگان حاضر در شبکه امداد، طراحی شده است. با توجه به اهمیت ایجاد اعتماد میان اعضای حاضر در شبکه امدادرسانی و فقدان مدلی جامع در این حیطه، پژوهش حاضر به طراحی مدل ساخت اعتماد و بررسی نقش حساس اعتماد در فرایند امدادرسانی موفق  و بازتاب آن می پردازد. یافته های پژوهش در 3 فاز شرایط، اقدامات و پیامدها طبقه بندی شده اند. ساختارهای ضعیف جامعه و سیستم مدیریت جامعه مانع بزرگ ایجاد اعتماد است و کافی نبودن بودجه، نامشخص بودن متولی امر، عملکرد ناموفق، عدم هماهنگی و همکاری کارگروه های مسئول و آمادگی نداشتن از عوامل اصلی بی اعتمادی تعیین شده است.

پروژه ها در سازمان های مختلف به خصوص در سازمان های پروژه ای و اجرایی دارای نقش مهمی هستند؛ اما در حال حاضر پروژه ها، به خصوص پروژه های صنعتی با تأخیر زمانی همراه هستند. پیش بینی مدت زمان تأخیر در انجام پروژه های نفت با توجه به نقش حدود 25 درصدی صنعت نفت در تولید ناخالص ملی و سهم 85 درصدی در صادرات و میانگین تأخیر زمانی 30 درصدی پروژه های مهندسی، تدارکات و ساخت (EPC)، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش به تعیین مهم ترین عوامل مؤثر بر تأخیر زمانی پروژه ها و قوانین منجر به تاخیر زمانی آنها پرداخته شده است. داده ها از پایگاه داده اطلاعاتی امور قراردادها و پروژه های شرکت نفت و گاز پارس جنوبی گردآوری شده-اند. تعداد 206 پروژه انتخاب و با با در نظر گرفتن معیارهای مختلف پیش بینی تاخیر زمانی انجام شده است. برای پیش بینی مدت زمان تاخیر پروژه ها از 5 الگوریتم درخت تصمیم استفاده شده است که این الگوریتم ها عبارتند از: C&R ، C5، CHILD ، QUEST و AS. نتایج اعتباریابی 10 تایی نشان داد بهترین الگوریتم درخت تصمیم برای پیش بینی مدت زمان تاخیر پروژه ها الگوریتم های C5 و CHILD با دقت حدود 91 درصد هستند.

هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی تقاضای کل مصرف برق کشور ایران بر پایه شاخص های اقتصادی- اجتماعی و با استفاده از روش های فرا ابتکاری است. برای رسیدن به این هدف دو استراتژی مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در استراتژی اول از الگوریتم ژنتیک، الگوریتم بهینه سازی انبوه ذرات و الگوریتم رقابت استعماری برای تعیین معادلات پیش بینی تقاضای انرژی الکتریکی استفاده شده است. بدین منظور اطلاعات مربوط به شاخص های جمعیت، تولید ناخالص داخلی، قیمت برق و مصرف برق طی سال های 1347 تا 1394 مورد استفاده قرارگرفته و مدل های پیش بینی تقاضا به دو صورت خطی و غیرخطی ارائه شده است. در استراتژی دوم از شبکه های عصبی مصنوعی آموزش داده شده با الگوریتم های فراابتکاری فوق الذکر برای پیش بینی تقاضای برق بر پایه همان متغیرهای ورودی تعیین شده در استراتژی اول استفاده شده است. نتایح نشان داد مدل نمایی توسعه یافته با الگوریتم بهینه سازی انبوه ذرات، با درصد قدرمطلق میانگین خطای 85/2%، بهترین دقت را در پیش بینی تقاضای انرژی الکتریکی ایران دارد. تقاضای برق ایران تا سال 1404 پیش بینی شد و انتظار می رود به مقدار 324 تراوات ساعت برسد.

ارزیابی عملکرد یکی از موضوعات شناخته شده در ادبیات مدیریت می باشد. در این مقاله تلاش شده است که مدلی ترکیبی به منظور ارزیابی عملکرد مناطق عملیاتی شرکت انتقال گاز ارائه شود. در این مدل ابتدا شاخص های ورودی و خروجی (20 شاخص) شناسایی می شود. پس از غربالگری اولیه شاخص ها، با توجه به اینکه تعداد واحدهای تصمیم گیرنده (مناطق عملیاتی) کم است، ترکیب های مختلف دو ورودی و یک خروجی تعریف شد. این ترکیب ها 22 مورد هستند. لازم به ذکر است که در غربالگری انجام شده، شش شاخص ورودی و چهار شاخص خروجی انتخاب شدند. بر اساس نظرسنجی از خبرگان، وزن یا اهمیت ترکیب های مختلف ورودی و خروجی با کمک سوآرا (SWARA) استخراج شد. در ادامه بر اساس ترکیب های 22 گانه، کارایی مناطق عملیاتی با استفاده از تحلیل پوششی داده ها در قالب مدل های CCR و BCC محاسبه گردید. در حقیقت به ازای هر ترکیب دو ورودی و یک خروجی، کارایی هر منطقه عملیاتی محاسبه گردید. در نهایت ماتریس تصمیمی شکل گرفت که معیارهای آن معادل ترکیب های مختلف شاخص های ورودی و خروجی بوده و وزن آنها با کمک سوآرا محاسبه شده و امتیازات داخل ماتریس نیز معادل کارایی حاصل شده از تحلیل پوششی داده ها می باشد. برای محاسبه کارایی نهایی و رتبه بندی هر منطقه عملیاتی از تکنیک واسپاس (WASPAS) کمک گرفته شد. به منظور اعتبارسنجی نیز رتبه بندی به دست آمده از شاخص کاپای کوهن استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که مناطق هفت، ده و شش با بیشترین کارایی می توانند الگوی مناسبی برای سایر مناطق جهت صرفه جویی در مصرف منابع باشند.

امروزه زنان نقش مهمی در زمینه کسب و کار دارند. یکی از مهم ترین این کسب و کارها کارافرینی است که سهم بسزایی در رشد اقتصادی کشورها دارد و ضروری است که شرایط مناسب برای خوداشتغالی و توسعه کارآفرینی زنان فراهم گردد. بدیهی است که در مسیر توسعه فعالیت های کارآفرینانه زنان، موانع و مشکلات گوناگونی وجود دارد که شناسایی و رفع آنها منجر به تسهیل کارآفرینی خواهد شد. مطالعه موانع کارآفرینی زنان به شناسایی محدودیت های موجود، اصلاح مسیر آتی و در نهایت افزایش کارآیی فردی و اجتماعی آنان کمک می کند. هدف از این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی موانع توسعه کارآفرینی زنان در ایران است. در این راستا، موانع فردی، محیطی، زیربنایی، شروع و ادامه کار، سازمانی و شغلی شناسایی شده و در ادامه این موانع از دیدگاه زنان کارآفرین ایران و اساتید رشته کارآفرینی اولویت بندی شده اند. اولویت بندی موانع از دیدگاه خبرگان، با روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی انجام شده است. نتایج نشان داد مهمترین موانع کارآفرینی زنان، از نظر مردان موانع زیربنایی و از نظر زنان عوامل محیطی است.

بررسی پیشینه اقتصاد سیاسی بین الملل به روشنی نشان می دهد که کشف مخازن عظیم نفت خام نقش بسیار مهمی در وقایع سیاسی و نیز تعریف و تأمین منافع ملی کشورها ایفا نموده است. بی تردید منابع طبیعی و به طور خاص ذخایر نفت خام کشورمان به عنوان منابعی بین نسلی تلقی شده و حفظ عدالت بین نسلی و ارتقا منافع ملی در بلندمدت ضرورتی انکارناپذیر و از اهداف و وظایف کلیدی دولت مردان ایران به شمار می رود. در این پژوهش با تمرکز بر بعد اقتصادی منافع ملی با استفاده از روش سیستم دینامیک به بررسی و مدل سازی تغییرات دینامیک در منافع اقتصادی ملی کشور ناشی از تحولات صنعت نفت با توجه به تحولات بازار نفت پرداخته شده است. ساختار شکل گیری ظرفیت تولید، میزان تولید و درآمدهای حاصل از فروش داخلی و بین المللی نفت و فرآورده های نفتی کشور مدل سازی و متغیرهای مرتبط با منافع ملی اقتصادی حاصل از آن فرمول بندی شده است . سیستم مورد نظر در نرم افزار ونسیم شبیه سازی و نتایج مدل در چند سناریو شامل سناریوی رشد و رونق در بازار نفت، سناریوی وضع موجود، سناریوی رکود در بازار نفت، حفظ سهم بازار توسط اوپک و حفظ سطح درآمد کشورهای اوپک تشریح و تحلیل شده است. با توجه به نتایج حاصل از اجرای مدل، افزایش قیمت های داخلی حامل های انرژی به سمت قیمت های بین المللی و همچنین افزایش سهم بودجه برای سرمایه گذاری در حوزه های با ارزش افزوده بیشتر در صنعت نفت برای افزایش منافع ملی اقتصادی توصیه می شود.

امروزه در مناسبات بین المللی، انرژی یکی از مهم ترین ارکان چرخه اقتصادی کشورهاست. همچنین با توجه به نوسان های قیمت نفت در بازارهای جهانی و تأثیر آن در اقتصاد جهانی، انتظار می رود صنعت گاز در جهان و استفاده از آن به عنوان انرژی جایگزین، از اهمیت دوچندانی برخوردار شود. بنابراین مطالعه و تحقیق درباره منابع و مصارف انرژی به ویژه گاز طبیعی و بررسی عوامل تأثیرگذار بر مصرف انرژی در بخش های مختلف مصرفی، اهمیت فراوانی دارد. در این پژوهش، پس از شناسایی و استخراج عوامل مؤثر بر مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی و مصاحبه با خبرگان صنعت گاز از طریق روش تحلیل محتوا، مدل علّی روابط مستقیم و غیرمستقیم میان متغیرها و شدت تأثیرگذاری آنها از طریق نگاشت شناختی فازی (FCM) طراحی و ترسیم شده است. شایان ذکر است، در مدل سازی علّی صورت گرفته، برای نخستین بار متغیرهای کیفی از جمله متغیرهای فرهنگی و اجتماعی استفاده شده است. نتایج گویای اهمیت فراوان متغیرهای فرهنگی در کنار متغیرهای اقلیمی، اجتماعی و اقتصادی است.

امروزه زنان در زمینه کسب وکار   نقش مهمی دارند و کارآفرینی در رشد اقتصادی کشورها سهم بسزایی دارد. در ایران نهاد یا سازمان دولتی مختص کارآفرینی و کارآفرینان وجود ندارد و فقط در برخی از وزارتخانه ها و نهادهای دولتی، حمایت های محدودی از خوداشتغالی می شود. این حمایت ها عمومی است و زنان نیز همچون مردان در حد امکان از آن بهره مند می شوند و برای زنان کارآفرین برنامه ویژه ای وجود ندارد. علاوه بر این مشکلات زیادی وجود دارد که مانع پیشرفت کارآفرینی زنان می شود. هدف از این تحقیق شناسایی موانع توسعه کارآفرینی زنان در ایران با رویکرد کل نگر و در نظر گرفتن جهان بینی کلیه افراد درگیر در این سیستم، رسم شبکه موانع کارآفرینی و تعیین کلیدی ترین عوامل در ارتباط با سایر موانع است. در این رابطه از روش شناسی سیستم های نرم برای شناسایی ذی نفعان سیستم و موانع توسعه کارآفرینی زنان و از رویکرد تحلیل شبکه های اجتماعی، برای ترسیم شبکه روابط میان این موانع و مشخص کردن کلیدی ترین موانع استفاده شده است. در نهایت مدل مفهومی راهکارهای سیستمی برای بهبود وضعیت سیستم ارائه شده است.

اهمیت منابع انسانی و توسعه آن در پیشرفت سازمان ها و جوامع بر کسی پوشیده نیست. مدیران برای توسعه این منابع به عنوان مهم ترین عامل تأمین کیفیت و بهره وری در سازمان های دولتی و بازرگانی و زیربنای اصلی توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باید استراتژی های صحیح و بهینه را اتخاذ کنند. در این مقاله با استفاده از روش های مختلف تصمیم گیری چندشاخصه شامل روش های AHP ، SAW ، TOPSIS و ELECTRE ، گزینه های استراتژیک توسعه منابع انسانی در صنعت نفت کشور بررسی شده است. به این منظور، یازده گزینه استراتژیک برای توسعه منابع انسانی توسط خبرگان تعیین شده و این گزینه ها تحت تأثیر چهار شاخص زمان، هزینه، مقاومت کارکنان و مقبولیت مدیر اولویت بندی شده اند. از روش بردا برای تلفیق و رتبه بندی نهایی گزینه های استراتژیک استفاده شده است. نتایج نشان داد گزینه های استراتژیک برنامه ریزی درست و اصولی، گردش شغلی و جابجایی کارکنان، افزایش حقوق و تسهیلات کارکنان در یک بازه زمانی از اولویت بالاتری برخوردار هستند.