ابوالقاسم نوری

مقدمه: نظریه ی انگیزه ی خدمت به خلق یکی از معدود نظریات انگیزشی است که به بررسی انگیزه در سازمان های دولتی و همبسته های سازمانی آن همچون عملکرد شغلی در بخش دولتی می پردازد. پژوهش های پیشین با تأکید بر تأثیر مستقیم انگیزه ی خدمت به خلق بر عملکرد، منجر به ایجاد نتایج ضد و نقیض گشته اند. در این پژوهش، استدلال شده است که تأثیر انگیزه بر عملکرد شغلی، به صورت غیر مستقیم است، متغیرهای تناسب فرد- سازمان و تناسب فرد- شغل، به عنوان متغیرهای میانجی در این رابطه مورد شناسایی قرار گرفت. روش بررسی: این مطالعه مقطعی بود و از آن جایی که شغل پرستاری یکی از بهترین مشاغلی است که می توان در آن انگیزه ی خدمت به خلق مشاهده کرد، بیمارستان های دولتی به عنوان محیط پژوهش انتخاب شد. بدین منظور تعداد 103 نفر از پرستاران زن بیمارستان های دولتی شهر اصفهان به صورت تصادفی انتخاب شدند و به پرسش نامه های انگیزه ی خدمت به خلق، تناسب فرد- سازمان، تناسب فرد- شغل و عملکرد شغلی پاسخ دادند. نتایج حاصل سپس توسط نرم افزار معادلات ساختاری AMOS (Analysis of moment structures) تحلیل شد. یافته ها: رابطه ی میان انگیزه ی خدمت به خلق هم با تناسب فرد- سازمان (371/0 = β و 01/0 > P) و هم با تناسب فرد- شغل (561/0 = β و 001/0 > P)، مثبت و معنی دار است. همچنین روابط تناسب فرد- سازمان و هم تناسب فرد- شغل نیز با عملکرد شغلی، مثبت و معنی دار است (به ترتیب: 367/0 = β و 001/0 > P و 482/0 = β و 001/0 > P). اما مطابق فرض در حضور تناسب فرد- سازمان و تناسب فرد- شغل، انگیزه ی خدمت به خلق با عملکرد رابطه ی معنی دار نداشت که تأیید کننده ی نقش میانجی این دو متغیر است. نتیجه گیری: در حالی که سازمان های خصوصی می توانند با تکیه ی بیشتر بر پاداش های مادی همچون پول، افراد را در جهت کار کردن بهتر در راستای اهداف و تأمین سود مالک برانگیزانند، سازمان های دولتی باید بیشتر بر درخواست از کارکنانشان برای کار در جهت پیشبرد اهداف جامعه و همچنین ارضای نیازهای شخصی متکی باشند تا کارآیی بالاتری را شاهد باشند.

در این مقاله نگرش کارکنان، نسبت به تاثیر عوامل موثر بر بروز محدودیت های جسمی و ذهنی آنان بررسی شده است. این مساله مهم است زیرا موفقیت هر سازمان به منابع انسانی شاد، سالم و مولد آن بستگی دارد. بر مبنای اهداف، فرضیه های پژوهش تنظیم گردید. جامعه آماری شامل همه کارکنان تمام وقت یک شرکت بزرگ صنعتی در فاصله سال های 1374-78 در اصفهان که یک نوع ناتوانی یا محدودیت جسمی و یا ذهنی داشتند (787 نفر مذکر) بود. یک نمونه 612 نفری از کارکنان با نمونه گیری تصادفی طبقه ای از هفت واحد مختلف شرکت انتخاب گردید. بر اساس بازفکری پیشینه و چارچوب پژوهش، پرسشنامه ای توسط پژوهش، حاضر تنظیم گردید و روایی محتوایی آن مورد تایید قرار گرفت. ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 0.49 تخمین زده شد. فرضیه اصلی را نتایج مورد تایید قرار داد. به طور کلی، اثر چهار دسته از عوامل زیر در بروز محدودیت های جسمی - ذهنی کارکنان معنادار بود: (1) عوامل فنی - انسانی (2) عوامل محیطی (3) عوامل شخصی و (4) عوامل شغلی (به ترتیب در سطح P<0.001، P<0.001، P<0.05 و P<0.001). ولی اثر عامل خانوادگی و محدودیت ها معنادار نبود. بر اساس یافته های پژوهش، برخی راهبردهای پیشگیری از بروز محدودیت های جسمی و ذهنی و همچنین راهبردهای مداخله ای پیشنهاد گردید.

هدف از انجام این پژوهش تعیین رابطه سبکهای دلبستگی بزرگسالی با جهت گیری به کار و درگیری با کار در بین پرستاران بیمارستانهای دولتی شهر اصفهان بوده است. در این پژوهش سبکهای دلبستگی بزرگسالی متغیرهای پیش بین و جهت گیریهای کاری و درگیری با کار متغیرهای ملاک بودند. در این پژوهش، 160 (95 زن و 65 مرد) نفر از پرستاران بیمارستانهای دولتی شهر اصفهان به شیوه نمونه برداری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. نوع پژوهش توصیفی (همبستگی) بود. آزمودنیها پرسشنامه های سبک دلبستگی بزرگسالی، پرسشنامه جهت گیری به کار و پرسشنامه درگیری با کار را تکمیل کردند. در این پژوهش روش آماری همبستگی و تحلیل رگرسیون گام به گام برده شد. نتایج نشان دادن که آزمودنیهای دارای سبک دلبستگی ایمن نسبت به آزمودنیهای دارای سبکهای دلبستگی اجتنابی و دوسوگرا جهت گیری به کار ایمن تری دارند. همچنین، میزان درگیری با کار آزمودنیهای دارای سبکهای دلبستگی اجتنابی و دوسوگرا نسبت به آزمودنیهای دارای سبک دلبستگی ایمن کمتر است. علاوه بر این، نتایج تحلیل سوالات هم سهم معنی دار متغیرهای پیش بین با در پیش بینی متغیرهای ملاک نشان داد و مشخص ساخت که سبک دلبستگی می تواند جهت گیری به کار و درگیری با کار را به خوبی پیش بینی نماید. یافته های پژوهش بر اصالت و اهمیت دلبستگی ایمن به منزله یک نیاز نخستین و اساسی در موقعیتهای صنعتی – سازمانی اشاره دارد.

این پژوهش بر آن است که به تعیین اثربخشی آموزش گروهی خودکارآمدی بر چه گونگی زندگی و رفتار کارآفرینانه زنان دچار ناتوانی جسمی ­ حرکتی شهر اصفهان بپردازد، به همین منظور، پس از انتخاب تصادفی 40 نفر از زنان 18 تا 35 ساله جامعه معلولین شهر اصفهان، به عنوان نمونه پژوهش، و اجرای پرسش نامه کیفیت زندگی، 20 نفر از آن ها، که کیفیت زندگی شان از دیگر آزمودنی ها پایین تر بود، به عنوان نمونه نهایی انتخاب، و به گونه یی تصادفی، به گروه آزمایشی و گروه گواه تقسیم شدند. برگزاری 9 نشست هفتگی 120 دقیقه یی آموزش گروهی خودکارآمدی برای گروه آزمایشی و اجرای پس آزمون بر روی هر دو گروه، به وسیله همان پرسش نامه های پیش آزمون، افزون بر استفاده از مقیاس رفتار کارآفرینانه و پرسش نامه مشخصات جمعیت شناختی، و نیز تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل مانکووا نشان داد که تاثیر آموزش یادشده بر کیفیت زندگی و رفتار کارآفرینانه این زنان و نیز بر نمره های زیر مقیاس سلامت روانی پرسش نامه کیفیت زندگی معنادار است، اما تاثیر آن بر سلامت جسمانی و سلامت محیط کیفیت زندگی معنادار نیست.

هدف این پژوهش، طراحی و اجرای کانون ارزیابی ارتقای مدیران در شرکت گاز استان اصفهان بود. برای دست یابی به این هدف، در مرحله ی اول، الگوی شایستگی یا ابعاد مدیریتی شرکت گاز طراحی شد تعداد نه بُعد مربوط به شغل (حل مشکل، برنامه ریزی، آگاهی بین فردی، انعطاف پذیری، نتیجه محوری، مربی گری، ارتباط شفاهی، ارتباط نوشتاری و ارتباط شنیداری)، برای طراحی کانون، انتخاب گردید. در مرحله ی دوم، تعداد شش تمرین شبیه سازی مربوط به شغل (مطالعه ی موردی، ارایه شفاهی، بحث گروهی، کشف حقیقت، کازیه و تعاملی) برای سنجش ابعاد مورد نظر، طراحی گردید. در مرحله ی سوم، تعداد هشت شرکت کننده (مدیران میانی شرکت ) و 9 ارزیاب (کارشناسان ارشد روان شناسی صنعتی و سازمانی) به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در مرحله ی چهارم، با اجرای کانون، امتیاز هر بُعد در هر تمرین شبیه سازی، امتیاز کلی بُعد، امتیاز هر تمرین و امتیاز کلی عملکرد معین شد.

هدف پژوهش حاضر تعیین شایستگی و ابعاد کانون ارزیابی از طریق تحلیل شغل و فراهم سازی سازگاری در قضاوت ارزیابان و همچنین تعیین رابطه پیچیدگی شغل و ابعاد کانون ارزیابی است. تعداد 200 نفر از مدیران سازمان ها و کارشناسان روانشناسی صنعتی و سازمانی در این پژوهش شرکت داشتند. پرسشنامه تحلیل سمت مدیریتی و حرفه ای (PMPQ) بر روی مدیران اجرا و زیرمقیاس پیچیدگی شغل به عنوان ابعادی که در شایستگی مدیران نقش برجسته دارند در پژوهش مدنظر قرار گرفت. سپس ارزیاب ها با استفاده از تمرین های شبیه سازی و آزمون های صنعتی فلانگان (FIT)، مدیران را در ابعاد یا شایستگی ها مورد ارزیابی قرار دادند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی ارزیاب ها 6 طبقه شامل 22 بعد شایستگی را نشان داد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نیز برای هر یک از ارزیاب ها به طور مستقل انجام شد که دلالت بر مطلوب بودن الگوی 6 عاملی داشت. همچنین رابطه بین پیچیدگی شغل در پرسشنامه تحلیل سمت مدیریتی و حرفه ای با شایستگی های به دست آمده متناظر در سطح بالا بود. این یافته ها نشان می دهد که تحلیل شغل در کانون های ارزیابی هم در جهت اعتباربخشی به یافته ها و هم در جهت تعیین ابعاد شایستگی ها اهمیت دارد. بنابراین از کانون ارزیابی و تحلیل شغل می توان در شناسایی و سنجش شایستگی های مدیریتی استفاده نمود.

این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی مقیاس نشانگان در آستانه بازنشستگی در افراد در آستانه بازنشستگی (اعم از زن و مرد که حداکثر پنج سال تا بازنشستگی آنان باقی مانده است) در ادارات و سازمانهای دولتی اصفهان در بهار سال 1386 اجرا شد. به‌منظور دستیابی به هدف پژوهش از میان کارمندان در آستانه بازنشستگی، 487 نفر با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای (برحسب جنسیت) انتخاب شدند. با استفاده از مصاحبه مقدماتی، متون نظری و مشورت با صاحبنظران و شناسایی عوامل نشان‌دهنده نشانگان در آستانه بازنشستگی، یعنی مجموعه احساسات و نشانه‌هایی که افراد بازنشسته تجربه می‌کنند، پرسشنامه‌ای شامل 68 سؤال تدوین و پس از اجرای مقدماتی بر روی 30 نفر از کارمندان رسمی، پرسشنامه‌ای 46 سؤالی از آن استخراج شد. ملاک انتخاب سؤال‌ها داشتن همبستگی مثبت با کل آزمون و داشتن بار عاملی مثبت 4/0 بود. پس از انتخاب سؤال‌ها و اجرای آن بر روی نمونه پژوهش (487 نفر)، روایی سازه آزمون با استفاده از تحلیل عوامل اکتشافی و با چرخش از نوع واریماکس بررسی شد. در تحلیل عاملی چهار عامل استخراج شد. این چهار عامل می‌توانستند، در مجموع 06/57 درصد از واریانس کل را تبیین کنند. آلفای کرونباخ عوامل چهارگانه به ترتیب معادل 90/0، 62/0، 48/0 و 60/0 بوده که در سطح 01/0 P< معنادار بوده‌اند. آلفای کرونباخ کل آزمون نیز معادل 88/0 محاسبه شده است.

چکیده: هدف این پژوهش مقایسه‌ی نگرش مذهبی و شدت ایمان مذهبی دانش‌آموزان و دانشجویان دختر شهر اصفهان است. بدین منظور 65 دانش‌آموز و 55 دانشجوی دختر، با روش نمونه‌گیری تصادفی، از دبیرستان‌ها و دانشگاه دولتی شهر اصفهان انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسش‌نامه‌ی نگرش‌سنج مذهبی خدایاری، شکوهی یکتا و غباری بناب (1379) و پرسش‌نامه‌ی شدت ایمان مذهبی سانتا کلارا (1997) جمع‌آوری شدند. نتیجه‌های به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده‌ها با روش تحلیل واریانس نشان دادند که در مؤلفه‌های جهان‌بینی و علم و دین از نگرش مذهبی تفاوت معنی‌داری بین دو گروه وجود دارد( به ترتیب، P=0/05 و P<0/0001). بر اساس این نتایج، تفاوت معنی داری از لحاظ شدت ایمان مذهبی بین دختران دانشجو و دانش‌آموز وجود ندارد.

پژوهش حاضر به اعتباریابی و پایایی سنجی مقیاس خودساخته مدیریت اسلامی پرداخته است؛ و در ادامه نقش تعدیلی متغیر عملکرد در رابطه بین ابعاد تحلیل شغل و مدیریت اسلامی بررسی شده است. به منظور تهیه پرسشنامه مدیریت اسلامی ابتدا مخزنی 400سؤالی براساس محتوای متون دینی و اسلامی (از جمله قرآن و نهج البلاغه) تهیه گردید و پس از احراز اعتبار صوری پرسشنامه توسط اساتید، فرم نهایی به منظور اجرا تهیه شد. برای سنجش ابعاد تحلیل شغل از پرسشنامه تحلیل سمت های مدیریتی و حرفه ای استفاده شد. برای سنجش عملکرد شغلی نیز از فرم ساخته شده نوری، عریضی و لباف (1387) استفاده گردید. به منظور اجرایی کردن ابزار 143 نفر از مدیران و سرپرستان شرکت ملی گاز ایران از 5 استان تهران، اصفهان، مازندران، چهارمحال بختیاری و یزد انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار لیزرل استفاده گردید. آلفای کرونباخ به دست آمده در زیرمقیاس ها حاکی از پایایی مناسب ابزار مدیریت اسلامی است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نیز چهار مقیاس و چهارده زیرمقیاس را در ابزار مدیریت اسلامی شناسایی کرده است. شاخص های تحلیل عاملی تأییدی نیز حاکی از برازش مناسب الگوی مدیریت اسلامی است. نتایج تحلیل تعدیلی نیز حاکی از حضور عملکرد به عنوان متغیر تعدیل کننده در رابطه بین ابعاد تحلیل شغل و مدیریت اسلامی بوده است. با توجه به اینکه تمام سؤالات پرسشنامه مدیریت اسلامی براساس متون معتبر دینی حاصل شده است، ابزاری مناسب در جهت سنجش ویژگی هایی از مدیریت است که در حوزه اسلامی مورد تأکید هستند.

هدف: هدف این پژوهش، بررسی میزان کارآیی تحلیل عملکردی شغل در تحلیل کارکردهای شناختی وظایف شغلی در مشاغل شرکت ملی صنایع پتروشیمی است. روش: در این پژوهش، پنج ارزیاب آموزش دیده، بر اساس نظریه و شیوه تحلیل عملکردی در قالب بیانیه وظایف سال 1387 و 1388، نمونه ای شامل 50 وظیفه را از بانک وظایف موردنظر انتخاب و طبق دستورالعمل این شیوه، در مقیاس های داده ها، افراد و اشیا (که کارکنان با استفاده از دانش، مهارت و توانایی های خود در حوزه کارکرد شناختی فیزیکی و بین فردی با آنها مرتبط می شدند) درجه بندی کردند. یافته ها: پایایی در همه موارد بیش ازحد انتظار بود و با درجه بندی کننده ملاک نیز همبستگی زیادی نشان داد. نتیجه گیری: .یافته ها برتری این شیوه را در تحلیل شغل و نیز قابلیت اجرایی آن را در بسیاری از سازمان ها تایید کردند.

"مقدمه: از آن جایی که داشتن خلاقیت، نیات کارآفرینی و همچنین موفقیت در کارراهه و احساس رضایت از کار‌راهه در محیط‌های کاری در پیشبرد اهداف سازمان بسیار اهمیت دارد و از سویی متغیرهای تفاوت‌های فردی زیادی با آنان مرتبط می‌باشند؛ بنابراین هدف در این پژوهش، تعیین نقش شخصیت پویا بر نیات کارآفرینی و موفقیت کارراهه‌ی ذهنی و عینی در کارکنان حوزه‌ی ستادی و مراکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود. روش بررسی: مطالعه‌ی حاضر از نوع تحقیقات توصیفی‌‌ـ همبستگی بود. نمونه‌ی این پژوهش را 280 نفر از کارکنان حوزه ستادی و مراکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در تابستان 1387 تشکیل دادند که از طریق روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات عبارت از مقیاس شخصیت پویا (PPS)، مقیاس نیات کارآفرینی Crant و Shapero، مقیاس خشنودی کارراهه، فرم بررسی شخصیت Jackson (PRF) برای سنجش انگیزش پیشرفت، مقیاس میل پیشرفت در کارراهه بود. پایایی تمامی ابزارها، بالای 7/0 گزارش شد. سپس داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری 13SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که در مرحله‌ی اول، مجذور ضریب همبستگی 26 درصد است یعنی 26 درصد واریانس بین متغیرهای شاهد و نیات کارآفرینی مشترک است و در مرحله‌ی دوم، وقتی شخصیت پویا به معادله اضافه می‌گردد، این میزان به 34/0 افزایش می‌یابد یعنی واریانس افزوده انحصاری بین شخصیت پویا و نیات کارآفرینی 08/0 می‌باشد. همچنین واریانس افزوده انحصاری بین شخصیت پویا و موفقیت کارراهه‌ی ذهنی 03/0 می‌باشد. نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق همسو با سایر تحقیقات نشان داد که شخصیت پویا رابطه مهم و بسیار زیادی با متغیرهای فردی و محیطی متعدد دارد. از این جهت، شناسایی این افراد می‌تواند تاثیر بسزایی در عملکرد و پیشبرد اهداف سازمانی داشته باشد. "