محمدصادق ضیایی

در این مقاله که حاصل یک پژوهش میدانی است، موضوع ابعاد کیفیت خدمات بانک های ملت استان اصفهان و میزان رضایت مردم از خدمات این بانک ها مورد مطالعه قرار می گیرد. پس از بررسی تحقیقات مرتبط با موضوع، پرسشنامه ای با سؤالات بسته برای سنجش ابعاد کیفیت خدمات این بانک ها و میزان رضایت مشتریان طراحی و داده های لازم در شهر اصفهان گردآوری شده است. برای سنجش کیفیت خدمات در جهت رضایت مشتریان از مدل کیفیت خدمات معروف به سروکوال استفاده شده است. روش تحقیق حاضر، توصیفی و از شاخه پیمایشی است. یافته های این تحقیق نیز حاکی از آن است که چهار بعد قابلیت اطمینان، مسئولیت پذیری، ضمانت و همدلی بر رضایت مشتریان از کیفیت خدمات بانک های ملت استان اصفهان تاثیر گذار بوده ولی ابعاد ظاهری و فیزیکی خدمات، تاثیری بر رضایت مشتریان از کیفیت خدمات ندارد.

در سال های آغازین هزاره سوم، بیش تر سازمان ها سعی دارند که سهم بیش تری از تجارت جهانی را به خود اختصاص دهند. برای رسیدن به این هدف باید بتوانند توان رقابت پذیری خود را افزایش دهند و این امر جز از طریق ارتقای بهره وری منابع انسانی آنان امکان پذیر نخواهد بود. در این مقاله، تاثیر انواع فنون آموزش (آموزش ارائه اطلاعات، آموزش شبیه سازی و آموزش ضمن خدمت) بر بهبود بهره وری منابع انسانی دانشگاه تهران مورد بررسی قرار می گیرد و در پایان پیشنهادهایی کاربردی برای دانشگاه تهران و منابع انسانی آن ارائه می گردد.

امروزه بیش تر صاحب نظران بر این موضوع اتفاق نظر دارند که در دنیای به شدت رقابتی، دیگر خط تولید و یا تکنولوژی سازمان ها مزیت رقابتی به حساب نمی آیند و این منابع انسانی و توانایی مدیر منابع انسانی در مدیریت کردن افراد یک سازمان است که برتری یک سازمان بر سازمان دیگر را رقم می زند. بنابراین توسعه این منبع ارزشمند برای سازمان امر حیاتی به حساب می آید. توسعه و آموزش کارکنان موضوع بسیار مهم و استراتژیک برای سازمان ها به حساب می آید که به وسیله آن سازمان ها سرمایه های انسانی خود را به سرمایه های پایدار تبدیل می کنند. در حالی که اهمیت و ضرورت موضوع آموزش در سازمان ها به امری متداول مبدل شده است و همه بر آن اتفاق نظر دارند، آن چه در این بین اهمیت بسیاری پیدا می کند، ارزیابی اثربخشی دوره های آموزشی است. بر این اساس تحقیق حاضر در یک مطالعه موردی با استفاده از الگوی بازگشت سرمایه به ارزیابی دوره های آموزشی واحد نگهداری و تعمیرات شرکت سایپا پرداخته است. نتایج نشان داده است که نرخ بازگشت سرمایه این دوره ها 6/35 درصد بوده و علاوه بر این مزایای غیر ریالی، کاهش جابه جایی کارکنان، افزایش رضایت شغلی کارکنان، افزایش رضایت مشتری، کاهش غیبت کارکنان، ارتقا کارکنان، کاهش ترک خدمت کارکنان، افزایش تعهد شغلی و کاهش نرخ حوادث شغلی را نیز برای سازمان به دنبال داشته است.

هدف: هدف تحقیق حاضر، تدوین سناریوهای متصور برای آینده کتابخانه های عمومی ایران است. در این تحقیق، کتابخانه های عمومی با توجه به جایگاه و کارکردهایش، به مثابه یک رسانه ارتباطی تبیین شده است. روش: در پژوهش حاضر از ساخت سناریو به منظور پرداختن به چندگانگی و غیرقابل پیشبینی بودن آینده استفاده شده است. مدل سناریونویسی در این تحقیق مدل دو در دو بوده که از تقاطع دو پیشران دارای عدم قطعیت شکل می گیرد، به همین دلیل لازم بود تا ابتدا فهرستی از پیش ران ها شناسایی شود. برای استخراج عدم قطعیت های اساسی، از روش دلفی بر پایه جمع آوری نظریات کارشناسان و متخصصان از طریق ارسال پرسشنامه استفاده شد. یافته ها: یافته های نشان داد که اساسی ترین عدم قطعیت ها در حوزه کتابخانه های عمومی فضای فیزیکی در مقابل فضای مجازی، منابع فیزیکی در مقابل عنوان منابع مجازی، و محلی گرایی در مقابل جهانی گرایی به شمار می آیند. البته از جهتی منابع مجازی وابستگی ذاتی به فضا و مکان مجازی دارند لذا این دو عدم قطعیت تجمیع و به عنوان یک محور مورد استفاده قرار گرفت و چهار سناریو بر مبنای دو عامل زیر شناسایی شد: الف) «فضا و منابع» که دو سر طیف آن «مجازی» و «فیزیکی» است و ب) «جهت خدمات» که دو سر طیف آن «ترویج منابع فرهنگی محلی و بومی» و «ترویج فرهنگ جهانی» است. این چهار سناریو با نام های1- کتابخانه بهعنوان هاب محلی2- کتابخانه بهعنوان مرکز رسانه 3- کتابخانه به عنوان کتابخانه مجازی و 4- کتابخانه به عنوان شبکه مجازی اطلاعات معرفی شدند. اصالت/ارزش: مقاله حاضر در صدد است تا با استفاده از فنون فرارشته ای آینده پژوهی، زمینه های حضور اثربخش کتابخانه های عمومی را در میان رقبای رسانه ای خصوصاً رسانه های نوظهور فراهم کند.

امروزه موسسات آموزشی و تحقیقاتی و در راس آنها دانشگاهها نقش بسیار مهمی در پیشرفت وتوسعه جوامع ایفا می کنند. با این وجود نظام تحقیق و آموزش در ایران با چالشهای عدیده ای مواجه است و می بایست روند حرکتی مناسبی را پیش روی خود قرار دهد تا نسبت به ایجاد انگیزه واستفاده از محققان و دانش پژوهان در داخل کشور موفق تر عمل نماید و در واقع مانع از فرار مغزها گردد. بررسی ها،حاکی از آن است که مراکز تحقیقاتی و آموزشی ، به ویژه دانشگاهها و در رأس آنها دانشگاه تهران به عنوان نماد آموزش عالی همچنان از کارایی و اثربخشی مطلوب برخوردار نمی باشند. در این مقاله تلاش بر این است که به اجمال نشان داده شود چگونه موسسات آموزشی-تحقیقاتی و دانشگاهها به عنوان یک نظام اجتماعی پیچیده میتوانند در تعامل پویا با دیگرنظامهای اجتماعی عمل کنند وبا توجه به شرایط متغیر محیط ، به بازسازی مجدد نقش نوین خود اهتمام ورزند و مانع از بروز اختلال جدی در کارکرد خود و نیز در کارکردهای نظام های پیرامونی شوند. فرض اساسی این است که این مهم امکان پذیر نخواهد بود مگر از طریق تغییر نگرش و ایجاد تفکر نظام مند در اجزای اساسی سیستم و پیروی از اصول برنامه ریزی استراتژیک.

رسانه های امروزی، اسیر نظام های سیاسی حاکم و یا مناسبات اقتصادی نظام سرمایه داری بوده و جایگاه و عملکرد مناسب نداشته و تعریف مستدلی از جایگاه و نقش آرمانی رسانه ها نیز در دست نیست. علاوه بر این سرعت تغییرات اجتماعی آن قدر بالاست که تعامل رسانه ها با بافت اجتماعی را دچار چالش کرده است. این وضعیت به بحران هویت رسانه ها و نابسامانی رفتاری آن ها در حوزه ارتباطات اجتماعی میانجامد. نگاه گفتمانی به وضعیت حاضر رسانه ها، هویت ابزاری و کارکردهای نامطلوب آن ها را نشان میدهد. با فراتر رفتن از این ظرفیت ها و قابلیت های موجود رسانه، به کارکردهای جدیدی باید اندیشید که پژوهشگر سعی دارد تا با نگاه به اثرات متقابل رسانه و محیط اجتماعی در سطح تحلیل کلان گفتمانی به رسالت و نقش رسانه ها و جایگاه آن ها در مناسبات اجتماعی آینده (جامعه دانایی) بپردازد. توان سنجی اولیه، نقطه آغاز پژوهش است و بهینهکاوی نقش و جایگاه رسانه ها ، نقطه عزیمتی است که ترسیم کننده تیپ آرمانی رسانه است. با تأکید بر روش تحلیل گفتمان و با ترسیم فهرستی از موضوع ها و واژه های حوزه رسانه، از یک مدل مفهومی استفاده میکنیم که خروجی آن، نقش رسانه ها در جامعهی دانایی و مدیریت منظومه ای حاکم بر حوزه رسانه هاست.

در حکومت‏های دموکراتیک، اراده مردم مبنای اصلی قدرت سیاسی است و دولت مظهر اراده ملی است، و مشروعیت آن از خواست و اراده عمومی منبعث می‏شود. در حکومت‏های دموکراتیک قدرت سیاسی از طریق مشارکت فعال سیاسی اعمال می‏شود که براساس آن نهادهای سیاسی مختلف جامعه، به وسیله آرای عمومی شکل گرفته و تحت نظارت مردم، قدرت سیاسی را اعمال می‏کنند و تداوم مشروعیت این نهادها در اعمال قدرت سیاسی به میزان توانایی آنها در کسب «رضایت عمومی» بستگی دارد. در این مقاله به بررسی گفتمان امام خمینی(ره) با روش تحلیل گفتمان انتقادی پرداخته می‌شود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که گفتمان امام خمینی(ره)، گفتمان تکثرگراست؛ گفتمانی که در صدد بازتولید قانون‌مداری و حقوق شهروندی است. در این گفتمان، گذشته برای عبرت و درس‌آموزی قابل نقد است. این گفتمان، که مخالف خشونت و خشونت‌گرایی است، معتقد به حقوق ترمیمی است.

جهانی شدن و جهانی سازی و تحولات استراتژیک در مدیریت فرهنگی از مفاهیم چند بعدی و پیچیده ای است که درباره آن بحث های گوناگونی صورت گرفته و دیدگاهها و نظریه هایی نیز در این زمینه ارائه شده است. در این مقاله سعی شده است که جهانی شدن و جهانی سازی در حوزه مدیریت و فرهنگ تعریف و از دیدگاههای مختلف بیان شود که مهمترین آن تحولات در قرن بیستم و بالاخص در دهه 1970 میلادی است که وارد مرحله جدیدی شد و در اواسط دهه 1980 تقریباً در تمامی زمینه ها نشانه های خود را بر جای گذاشت و حتی نظامهای مدیریت را نیز متأثر ساخت که مدیریت فراصنعتی و فرامدرن یا (پست مدرن) مطرح شد و اوج آن در دهه 1990 میلادی بود که مفهوم جهانی شدن رایج گردید. لذا در این مقاله با توجه به مبانی و تحولات مدیریتی و فرهنگی و تحلیلهای به عمل آمده و شناخت تأثیرات متقابل مقوله جهانی شدن بر تحولات فرهنگی و مدیریتی راهکارهایی پیشنهاد گردیده است.

هدف پژوهش حاضر، تبیین مدل توسعه قابلیت های فردی سرمایه انسانی با هدف چابک سازی بنگاههای کوچک و متوسط است. برای این منظور، با بررسی پیشینه تحقیق و مصاحبه های اکتشافی با افراد متخصص و خبره، مدل اولیه طراحی و بر اساس آن، دو فرضیه اهم تعریف و برای آزمون آنها پرسشنامه ای طراحی و در اختیار نمونه آماری تحقیق(مدیران و کارشناسان شرکتهای مستقر در پارک علم و فنآوری دانشگاه تهران) قرار داده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها، از روشهای تحلیل عاملی و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS وLISREL استفاده شده است. در نتیجه ی تحلیل های آماری می توان گفت، توسعه قابلیت های فردی سرمایه انسانی منجر به چابک سازی سرمایه انسانی و سپس چابک سازی بنگاههای کوچک و متوسط خواهد شد. و همچنین مشخص گردید؛ کارآفرینی، دانش، انگیزش و مهارت به ترتیب اهمیت مهمترین عوامل تبیین کننده توسعه قابلیت های فردی سرمایه انسانی و سیستم اطلاعات، توانمندسازی، شایستگی، مدیریت دانش و هوشمندی و آگاهی به ترتیب اهمیت مهمترین عوامل تبیین کننده چابک سازی سرمایه انسانی و شایستگی، انعطاف پذیری، سرعت، و پاسخگویی بنگاه به ترتیب اهمیت مهمترین عوامل تبیین کننده چابک سازی بنگاههای کوچک و متوسط هستند.

هدف از پژوهش حاضر، مطالعه فرهنگ سازمانی موجود و مطلوب اعضای هیات علمی دانشکدههای تربیت بدنی واقع در شهر تهران بوده است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل: 78 عضو هیات علمی دانشکدههای تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه های تهران، تربیت معلم، الزهرا و شهید بهشتی بوده که مورد مطالعه قرار گرفتهاند که البته به علت محدود بودن جامعه، نمونه آماری با جامعه یکسان در نظر گرفته شده است. پرسشنامه محقق ساخته (پایایی 89 درصد) مشتمل بر دو بخش عمومی و اختصاصی بوده که قسمت اختصاصی آن شامل سی سؤال در مقیاس لیکرت برای شناسایی فرهنگ سازمانی در وضع موجود و مطلوب در قالب چهارفرهنگ مطرح در مدل دفت، شامل: فرهنگ کارآفرینی، مشارکتی ، ماموریتی و بوروکراتیک و نیز تعداد چهار سؤال برای شناسایی فرهنگ (رابطهگرا- وظیفه گرا و فردگرا- جمع گرا) بوده است. در مجموع، تعداد 49 پرسشنامه توسط اعضای هیات علمی دانشکدههای تربیت بدنی و علوم ورزشی شهر تهران، پاسخ داده شده است و با استفاده از آزمون دوجملهای، آزمون t زوجی رتبهبندی فریدمن، آزمون پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند. پس از جمع آوری اطلاعات، برای شناسایی فرهنگ سازمانی در وضع موجود از آزمون دو جمله ای استفاده شد که در وضع موجود در دانشکدههای تربیت بدنی و علوم ورزشی شهر تهران هیچ یک از فرهنگهای کارآفرینی، ماموریتی، مشارکتی ، بوروکراتیک به عنوان فرهنگ غالب مطرح نبود و از بررسی های بهعمل آمده براساس نظر اعضای هیات علمی در دانشکدههای مذکور در وضع مطلوب فرهنگهای کارآفرینی و مشارکتی به عنوان فرهنگ غالب مطرح شدند. در مقایسه فرهنگهای چهارگانه در وضع موجود و مطلوب، در فرهنگ بوروکراتیک با4/1=t بهدست آمده اختلاف معنیداری وجود ندارد و در فرهنگهای کارآفرینی با 31/11=t، ماموریتی با 28/12=t، و مشارکتی با 5/17=t، بهدست آمده اختلاف معنیداری وجود دارد. در وضع موجود، با استفاده از رتبه بندی فریدمن از نظر اعضای هیات علمی دانشکدههای مذکور فرهنگ بوروکراتیک با رتبه میانگین 17/3 حاکم و در وضع مطلوب فرهنگ مشارکتی با رتبه میانگین 28/3، و کارآفرینی با رتبه میانگین 98/2 مورد نظر اعضای جامعه آماری بوده است. بین فرهنگهای کارآفرینی (ماموریتی و مشارکتی) با میزان 626/0 و 612/0 و ماموریتی (مشارکتی، بوروکراتیک) با میزان 743/0 و 442/0 و مشارکتی با (بوروکراتیک) با میزان 361/0، رابطه معنیداری وجود داشته است. در نهایت می توان بیان کرد که فرهنگ حاکم (در وضع موجود) از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشکدههای تربیت بدنی و علوم ورزشی شهر تهران یک فرهنگ فردگرا، رابطهمدار و نسبتاٌ بوروکراتیک است، در عین حال، فرهنگ مطلوب از دیدگاه آنها فرهنگ مشارکتی و کارآفرینی است.

مقاله حاضر به معرفی جنبه های مختلف بخش نابینایان کتابخانه مرکزی ومرکز اسناد دانشگاه تهران از جمله مباحثی چون نحوه ایجاد بخش نابینایان، امکانات و تجهیزات و چگونگی ارائه خدمات به دانشجویان نابینا می پردازد، در ادامه جهت رشد و ارتقاء بهتر و بیشتر ارائه خدمات به این عزیزان ، راهکارهایی پیشنهاد گردیده است.

هدف پژوهش حاضر، تبیین شیفتگی عجیب اعضای هیأت علمی و مربیان رشتة تربیت بدنی در قالب اعتیاد به کار است. جامعة آماری شامل اعضای هیأت علمی دانشکده های تربیت بدنی و مربیان ورزشی شهر تهران میباشد که نمونه ای از این جامعه به صورت تصادفی ساده انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده های پژوهش پرسشنامه بوده که براساس پیمایشی مبتنی بر مدلسازی معادلات ساختاری انجام شده است. یافته های مقاله نیز حاکی از آن است که بین اعتیاد به کار اعضای هیأت علمی و مربیان ورزشی با بروز رفتار شهروندی سازمانی در میان آنها رابطة معناداری وجود دارد. همچنین بین اعتیاد به کار و رفتارهای شهروندی سازمانی و ابعاد آن رابطة مثبت و معناداری وجود دارد.

پژوهش حاضر به چرایی لزوم مهندسی و طراحی مجدد منابع انسانی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران میپردازد. روش پژوهش پیماشی است و داده های تحقیق از طریق پرسشنامه گردآوری شده است. بنا بر نتایج به دست آمده، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران در ایام تعطیلات آموزشی با کاهش تعداد مراجعهکنندگان مواجه خواهد بود. لذا میتوان در این مقطع زمانی از منابع انسانی مستقر در بخش ارائه خدمات به منظور انجام امور دوره ای مانند، وجین، کنترل موجودی، رف خوانی و نیز روزآمدسازی منابع استفاده کرد.