علی اکبر شیخی فینی

هدف این مقاله معرفی و ارزیابی یکی از جدیدترین دیدگاه های یادگیری به نام سازنده گرایی (construstivism) است. اگرچه سازنده گرایی در سال های اخیر شهرت زیادی کسب کرده است، اما ایده این نظریه جدید نیست. جنبه هایی از این دیدگاه را می توان در کارهای ارسطو، افلاطون و سقراط یافت. فلاسفه جدیدتر مثل جان لاک، کانت و پستالوزی نیز نظریاتی اراده نموده اند که در شکل گیری این دیدگاه نقش اساسی تری داشته است، تا این حد که به عنوان پدر سازنده گرایی شناخته شده و مبنایی را برای سازنده گرایی مدرن فراهم ساخته است. در عین حال برونر و ویگوتسکی نیز دارای نظریات قابل توجهی در این خصوص می باشند. از زمانی که ارنست فون گلاسرزفیلد، سازنده گرایی افراطی را در یازدهمین کنفرانس بین المللی روان شناسی آموزش ریاضیات ارایه کرد، این دیدگاه شهرت بین المللی یافت. در این مقاله تلاش شده است دیدگاه مذکور تبیین گردد و مورد ارزیابی قرار گیرد.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تأثیر استفاده از روش تدریس یادگیری مشارکتی جیکساو بر احساس تعلق به مدرسه در بین دانش آموزان دبیرستانی شهرستان نجف آباد می باشد. این تحقیق از نوع تحقیقات شبه آزمایشی با گروه کنترل و آزمایش است. جامعه ی این تحقیق شامل کلیه دبیرستان های شهرستان نجف آباد (18 دبیرستان) در سال تحصیلی90-91 است. به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای 2 مدرسه به صورت تصادفی انتخاب و از بین این دو دبیرستان چهار کلاس به عنوان نمونه به تصادف انتخاب شدند. برای اندازه گیری احساس تعلق به مدرسه از پرسشنامه ی احساس تعلق به مدرسه بتی، بری و وات(2005) استفاده شده است. روایی محتوایی این پرسشنامه به وسیله ی متخصصان تأیید شده است و پایایی این ابزار به روش آلفای کرانباخ77/0به دست آمده است. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس استفاده شده است. نتایج این پژوهش بیان کننده این است که استفاده از روش یادگیری مشارکتی جیکساو دارای تأثیر معنادار در سطح 05/ 0بر احساس تعلق به هم سالان، مشارکت در مدرسه و مشارکت در جامعه می باشد. همچنین استفاده از روش یادگیری مشارکتی جیکساو در این پژوهش باعث افزایش نمره کل محاسبه شده بر احساس تعلق به مدرسه در سطح 05/0 می باشد.

هدف از این پژوهش، طراحی آزمونی پایا و معتبر برای سنجش درک مفهومی دانش آموزان در درس علوم تجربی پایه هشتم و بررسی رابطه درک مفهومی دانش آموزان پایه هشتم در درس علوم با عملکرد تحصیلی درس علوم تجربی بود. روش تحقیق، توصیفی و از نوع پیمایشی بوده است. و جامعه آماری آن را کلیه دانش آموزان پایه هشتم مدارس متوسطه دوره اول شهر داراب در سال تحصیلی 95-1394 تشکیل می دادند.\nبا استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای، 376 نفر از دانش آموزان شامل 189 دانش آموز دختر و 187 دانش آموز پسر انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات، ابزاری به نام آزمون درک مفهومی علوم تجربی پایه هشتم با همکاری دبیران علوم تجربی ساخته شد. این ابزار دربرگیرنده 15 سوال چهار گزینه ای است که با توجه به محتوای کتاب علوم پایه هشتم تهیه شده است. به منظور ارزیابی سوال های آزمون، ضریب دشواری و ضریب تمیز سوالات محاسبه شد. و برای بررسی روایی آزمون از روایی محتوایی، روش لاشه (59/0 = CVR) و روش تحلیل عامل اکتشافی استفاده شد. یافته ها نشان داد آزمون از روایی مناسبی برخوردار است. همچنین پایایی آزمون نیز با استفاده از روش همسانی درونی، ضریب کودر ریچارسون 20، 86/0 و روش تنصیف برابر با 83/0بدست آمد. نتایج نشان داد که \آزمون درک مفهومی علوم تجربی پایه هشتم\ برای سنجش درک مفهومی دانش آموزان پایه هشتم در درس علوم تجربی مناسب بوده و از روایی و پایایی لازم برخوردار است. در نتیجه می توان درک مفهومی دانش آموزان پایه هشتم را نسبت به درس علوم تجربی به طور غیرمستقیم و از طریق سنجش توانایی آن ها در کاربرد و استفاده از آموخته ها مورد بررسی قرار داد. علاوه بر این، نتیجه دیگر پژوهش نشان داد که بین عملکرد تحصیلی درس علوم تجربی و درک مفهومی علوم رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. وقتی دانش آموزان مطالب را به صورت مفهومی یاد می گیرند، می توانند آن ها را در موقعیت های جدید بکار گیرند و به سوالات مختلف و متفاوت پاسخ مناسب دهند.\nهدف از این پژوهش، طراحی آزمونی پایا و معتبر برای سنجش درک مفهومی دانش آموزان در درس علوم تجربی پایه هشتم و بررسی رابطه درک مفهومی دانش آموزان پایه هشتم در درس علوم با عملکرد تحصیلی درس علوم تجربی بود. روش تحقیق، توصیفی و از نوع پیمایشی بوده است. و جامعه آماری آن را کلیه دانش آموزان پایه هشتم مدارس متوسطه دوره اول شهر داراب در سال تحصیلی 95-1394 تشکیل می دادند.\nبا استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای، 376 نفر از دانش آموزان شامل 189 دانش آموز دختر و 187 دانش آموز پسر انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات، ابزاری به نام آزمون درک مفهومی علوم تجربی پایه هشتم با همکاری دبیران علوم تجربی ساخته شد. این ابزار دربرگیرنده 15 سوال چهار گزینه ای است که با توجه به محتوای کتاب علوم پایه هشتم تهیه شده است. به منظور ارزیابی سوال های آزمون، ضریب دشواری و ضریب تمیز سوالات محاسبه شد. و برای بررسی روایی آزمون از روایی محتوایی، روش لاشه (59/0 = CVR) و روش تحلیل عامل اکتشافی استفاده شد. یافته ها نشان داد آزمون از روایی مناسبی برخوردار است. همچنین پایایی آزمون نیز با استفاده از روش همسانی درونی، ضریب کودر ریچارسون 20، 86/0 و روش تنصیف برابر با 83/0بدست آمد. نتایج نشان داد که \آزمون درک مفهومی علوم تجربی پایه هشتم\ برای سنجش درک مفهومی دانش آموزان پایه هشتم در درس علوم تجربی مناسب بوده و از روایی و پایایی لازم برخوردار است. در نتیجه می توان درک مفهومی دانش آموزان پایه هشتم را نسبت به درس علوم تجربی به طور غیرمستقیم و از طریق سنجش توانایی آن ها در کاربرد و استفاده از آموخته ها مورد بررسی قرار داد. علاوه بر این، نتیجه دیگر پژوهش نشان داد که بین عملکرد تحصیلی درس علوم تجربی و درک مفهومی علوم رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. وقتی دانش آموزان مطالب را به صورت مفهومی یاد می گیرند، می توانند آن ها را در موقعیت های جدید بکار گیرند و به سوالات مختلف و متفاوت پاسخ مناسب دهند.

هدف: سوء مصرف مواد یکی از مهم ترین مشکلات و بیماریهای قرن حاضر است که نگرانی وسیعی را در سطح جهان ایجاد کرده است و حل مسأله اعتیاد در میان جمعیت جوان و قشر تحصیلکرده جوامع از اهمیت بیشتری برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان شیوع مصرف مواد (تریاک، مشروبات الکلی، سیگار و قلیان) در دانشجویان دانشگاه آزاد بندرعباس انجام پذیرفت. روش: این مطالعه به شیوه مقطعی انجام گرفت. آزمودنیها شامل 310 دانشجو بوده که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و از پرسشنامه شیوع شناسی مصرف مواد برای جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان میدهد که سن شروع مصرف مواد 22 تا 25 سالگی است. مصرف سیگار، قلیان، مشروبات الکلی و تریاک در بین دانشجویان پسر بیشتر از دختر است و این تفاوت ها از لحاظ آماری براساس آزمون خی دو معنا دار هستند. نتیجه گیری: جنسیت، سابقه مصرف مواد در اعضاء خانواده و دوستان از عوامل خطرساز در مصرف مواد تلقی میشوند.

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان رابطه و توان پیش بینی مؤلفه های سه گانه باورهای انگیزشی (خودکار آمدی، ارزش گذاری درونی و اضطراب امتحان) در ارتباط با عملکرد درس ریاضی دانش آموزان مقطع راهنمایی بود. نمونه پژوهش شامل تعداد 300 نفر از دانش آموزان (153 نفر از دختران و 147 نفر از پسران) پایه های اول، دوم و سوم راهنمایی بود که به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به بخش باورهای انگیزشی پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری(MSLQ) پاسخ دادند. نمرات پایانی درس ریاضی در خرداد ماه نیز به عنوان متغیر ملاک، از دفاتر امتحانات مدرسه استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان داد که کلیه مؤلفه های باورهای انگیزشی با عملکرد تحصیلی درس ریاضی رابطه معناداری داشتـه اند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که اضطـراب امتحان و ارزش گذاری درونی درس ریاضی بیشترین توان پیش بینی عملکرد تحصیلی درس ریاضی را دارند. نتـایج این پژوهش با نتـایج سایر پژوهش های انجام شده که رابطه بین مؤلفه های باورهای انگیزشی با عملکرد تحصیلی را نشان داده اند، همسو؛ اما از این جهت که در سایر تحقیقات انجام پذیرفته شده، مؤلفه خودکار آمدی را به عنوان بهترین پیش بینی کننده عملکرد تحصیلی معرفی کرده اند، متفاوت است.

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی مراکز آموزش از راه دور از دیدگاه مدیران و مسئولان این مراکز در شهر بندرعباس در سال 1390 انجام گرفت. اثربخشی فعالیت های آموزشی بر اساس مصوبات مؤسسه دستیابی به اهداف آموزش از راه دور مانند: دستیابی به هدف های تقویت توان و بنیه علمی دانش آموزان، ایجاد زمینه برای غنی سازی اطلاعات علمی دانش آموزان، تسهیل ارتباط علمی پژوهشی، جلوگیری از ترک تحصیل فراگیران، الگویی برای جامعیت بخشی به نظام آموزش و پرورش، تثبیت آموزش علمی و بومی و ترویج فرهنگ صحیح استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات تعریف شده است. پرسشنامه این پژوهش شامل 82 سؤال است که برمبنای 8 سؤال اصلی تحقیق دسته بندی شده است. جامعه آماری شامل تمام مدیران مراکز آموزش از راه دور شهر بندرعباس بوده و نمونه آماری مدیران نیز به علت محدود بودن،برابر با جامعه آماری 30 نفر بوده است. از این رو، برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از آمار توصیفی (درصد، میانگین و انحراف استاندارد) استفاده شده است. تحقیق نشان می دهد که میزان دستیابی به اهداف در اجرای بخشی از برنامه های مصوب مؤسسه با توجه به عدم آشنایی کامل عوامل اجرایی، با نقص هایی همراه بوده است که نظارت، کنترل و فرهنگ سازی در این زمینه می تواند به رفع نقص ها کمک کند. همچنین نامناسب بودن زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور، به عنوان عاملی اساسی در کاهش اثربخشی این مراکز به شمار می آید.

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر کاربرد درس پژوهی درس ریاضی در مدارس ابتدایی استان مازندران انجام شده است. روش: پژوهش پیش رو از نوع پژوهش های کیفی و مبتنی بر رویکرد پدیدارشناسی است. جامعه آماری این پژوهش شامل متخصصان و خبرگان درس پژوهی است. به روش گلوله برفی 16 نفر از این متخصصین و خبرگان انتخاب شدند. حجم نمونه را اشباع داده ها تعیین کردند. روش جمع آوری داده مصاحبه نیمه ساختاریافته فردی بوده است. برای تحلیل داده ها حاصل از مصاحبه نیز از روش مقوله بندی استفاده شده است. روایی تحلیل ها به وسیله روش چک کردن اعضا بررسی و تایید شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که از مصاحبه ها 85 مفهوم و 5 مقوله کلی حاصل شد، که شامل: جنبه انسانی (خلاقیت، مسئولیت پذیری و انتقادپذیری)، جنبه ساختاری (تجهیزات فناورانه، نظارت، برنامه ها، حجم کار معلم، نسبت تعداد معلم به دانش آموز و بکارگیری نتایج)، جنبه فرهنگی (کار تیمی، فرهنگ مدرسه ای، اعتقاد و تعهد به تاثیر درس پژوهی، همکاری خانواده، روحیه پژوهشگری معلمان و مدیران، همکاری معلمان بجای رقابت)، جنبه مدیریتی (پشتیبانی، روند امتیازدهی، حمایت مسئولین، تامین بودجه، حمایت سایر عوامل اجرائی مدرسه و زمان) و جنبه پداگوژیکی (تبادل تجارب مفید آموزشی، کارگاه های آموزشی، سبک های نوین تدریس، تیم استانی درس پژوهی، محتوای آموزشی، تبدیل ارزشیابی کمی به توصیفی و طراحی آموزشی) بود.

هدف: این پژوهش با هدف طراحی و اعتباربخشی الگوی برنامه درسی تفکیکی برای دانش آموزان با استعدادهای درخشان شهر اصفهان انجام شده است. روش : برای طراحی الگوی برنامه درسی تفکیکی از روش تحقیق ترکیبی و برای اعتبارسنجی آن از روش دلفی استفاده شده است. جامعه این پژوهش در بخش طراحی شامل کلیه دانش آموزان با استعدادهای درخشان در مقطع متوسطه دوم و در بخش اعتباربخشی متخصصان برنامه درسی و آموزش دانش آموزان با استعدادها درخشان بوده اند. روش نمونه گیری در بخش طراحی الگو، موارد نوعی و تصادفی ساده و در بخش اعتباربخشی الگو، گلوله برفی بود. برای گردآوری داده ها در بخش طراحی الگو از مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسش نامه محقق ساخته و در بخش اعتباربخشی از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی و پایایی داده ها به وسیله بررسی اعضا، روایی محتوایی، روایی سازه و آلفای کرانباخ تائید شده است. یافته ها: نتایج بیانگر این است که دانش آموزان محتوای دلخواه را دارای شرایطی چون وجود فعالیت عملی، توجه به خلاقیت، تخصصی کردن مطالب، همراهی با علم روز جهان، وجود کتاب های تکمیلی، استدلال و منطق زیر بنایی مباحث، توجه به نوجوان و چالش های پیش روی او و توجه به علایق و استعدادهای فردی می دانند. ویژگی های عنصر فرایند در برنامه درسی تفکیکی نیز شامل کاربردی بودن، استفاده از مواد کمک آموزشی، یادگیری فعال، روش اختصاصی برای هر درس، بعد علمی و اخلاقی معلم است. ویژگی عنصر فرآورده نیز شامل آزمون مستمر، توجه به خلاقیت، کاربردی بودن ارزشیابی، ارزشیابی پروژه ای، اصول فنی آزمون سازی و تأکید بر یادگیری عمیق است. بررسی اعتبار الگوی پیشنهاد شده مبین این است که متخصصان با حذف روش ویژه برای هر درس، اضافه کردن توجه به خلاقیت در تمام عناصر برنامه درسی، اضافه کردن حمایت از یادگیری مستقل به عنصر فرایند برنامه درسی تفکیکی، اضافه کردن ارزشیابی چندگانه و خودارزیابی به عنصر فرآورده، الگوی پیشنهاد شده را دارای اعتبار مطلوبی ارزیابی می کنند.

هدف از پژوهش پیشِ رو بررسی محتوای آموزشی موجود و مطلوب در مدارس استعداد درخشان شهر اصفهان بود. برای انجام پژوهش از روش ترکیبی استفاده شد. جامعة پژوهش شامل کلیة دانش آموزان و دبیران مدارس استعداد درخشان شهر اصفهان و روش نمونه گیری در بخش کیفی به روش موارد نوعی و در بخش کمّی به روش تصادفی ساده بود. برای گردآوری داده ها از مصاحبة نیمه ساختاریافته و پرسشنامة محقق ساخته و برای بررسی روایی در بخش کیفی از مثلث سازی و چک کردن اعضا و در بخش کمّی از روایی محتوایی، تحلیل عاملی تأییدی و آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج بیانگر این بود که به نظرِ دانش آموزان و دبیران، محتوای موجود کاربردی نیست؛ کلّی است و به نیازها و علایق توجهی ندارد. آنها دروس عمومی را کم اهمیت می دانستند. به نظر مشارکت کنندگان در تحقیق، محتوای مطلوب بایست دارای اصولی از قبیلِ وجود فعالیت های عملی، محتوای تخصصی، همراهی با علم روز، وجود کتب تکمیلی، استدلال و منطق زیربنایی مباحث، توجه به چالش های پیشِ روی نوجوان و توجه به علایق و استعدادها باشد. بررسی این موارد در قالب پرسشنامة کمّی نیز تأیید کنندة این موارد بود.

در این مقاله، یک پژوهش تحلیل محتوا گزارش می شود که هدف آن بررسی میزان توجه به چارچوب سنجش مطالعه پرلز 2016 در کتاب های درسی بخوانیم دوره ابتدایی است. بدین منظور محتوای کلیه کتاب های بخوانیم پایه های اول تا ششم دوره ابتدایی چاپ شده در سال 1398 برای تحلیل انتخاب شد. در فرآیند تحلیل، هر صفحه ی متنی کتاب به عنوان یک واحد تحلیل در نظر گرفته شد. چارچوب نظری از ادبیات پژوهشی مرتبط با هدف اخذ شد و پس از جرح و تعدیل چارچوب، متن درس و فعالیت های کتاب از نظر دو هدف ادبی و اطلاعاتی و چهار فرآیند درک مطلب بررسی شدند. نتایج نشان داد که کتاب های بخوانیم دوره ابتدایی بیشترین تاکید بر متون ادبی و فرایند «تمرکز و بازیابی اطلاعات» و کمترین تاکید بر متون اطلاعاتی و فرایند «تفسیر و ارزشیابی محتوای زبان و عناصر مربوط به متن» را دارند

هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی و کشف تأثیرگذاری مؤلفه های برنامه درسی پنهان بر ویژگی های غیرشناختی (نگرش عاطفی) یادگیری دانش آموزان دبیرستان های دولتی، غیردولتی، نمونه دولتی و تیزهوشان (سمپاد ) و ارائه راهکارهایی در جهت طراحی بهتر محیط های آموزشی انجام گرفت. روش : روش پژوهش آمیخته یا ترکیبی است که در بخش کمی، از روش پیمایشی نوع مقطعی و در بخش کیفی از روش بررسی موردی ( پژوهش پدیدارشناختی از نوع تجربه زیست شده) استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان کلیه دبیرستان های دوره دوم متوسطه پسرانه ناحیه یک شهر بندرعباس در سال تحصیلی99- 1398 است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی هشت دبیرستان( سه دبیرستان دولتی، سه دبیرستان غیر دولتی، یک دبیرستان نمونه دولتی و یک دبیرستان تیزهوشان) انتخاب شدند.

هدف از انجام این پژوهش، طراحی و بررسی ویژگی هایروان سنجیپرسشنامه کاربرد یادگیری الکترونیک در دوره ابتدایی بود. این پژوهش از نوع توصیفی (غیرآزمایشی) است که با استفاده از روش تحلیل عاملی انجام شده است.جامعهپژوهش شامل کلیهمعلمان دوره ابتدایی شهر کرج در سال تحصیلی 1395-1394 به تعداد 33000 نفر بود. روش نمونه گیری، تصادفی ساده و حجم نمونه با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 295 نفر تعیین شد.ابتدا پرسشنامه اولیه با مطالعه پیشینهپژوهش و مصاحبه از متخصصان و الهام از ابزارهای مشابه و با 75 سؤال تهیه و در میاننمونه 295 نفری پژوهش اجرا شد. سپس، پایایی ابزار با آزمون آلفای کرونباخ و همبستگی سؤال با کل آزمون اصلاح و تأیید شد. با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، شش عامل شاملِ عوامل سازمانی، سواد اطلاعاتی و فناوری، طراحی آموزشی، منابع آموزشی، عوامل محیطی وعوامل انگیزشی،به عنوان عوامل زیربنایی و تشکیل دهنده تعیین شدند.درنهایت عوامل یادشده با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی نیز بررسی و تأیید شده و 45 سؤال از مجموع 75 سؤال موجود در ابزار اولیه به این شش عامل مربوط شد.

سرمایه های اجتماعی و روانشناختی از متغیرهای احتمالی اثرگذار بر پیشرفت دانشجویان است.  این مطالعه با هدف بررسی نقش سرمایه های اجتماعی و روانشناختی در پیش بینی اشتیاق تحصیلی در دانشجویان انجام شد. این مطالعه توصیفی، از نوع همبستگی بود. از میان جامعه دانشجویان  کارشناسی دانشگاه گیلان در سال تحصیلی 98-97 (12000 نفر)، نمونه ای به حجم 529 نفر (278 دختر و 251 پسر) به شیوه نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از مقیاس اشتیاق تحصیلی (فردریکز و همکاران، 2004)، پرسشنامه سرمایه اجتماعی (دلاویز، 1384) و پرسشنامه سرمایه روانشناختی (لوتانز و همکاران، 2007) استفاده شد.  تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه گام به گام انجام شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که امیدواری، مشارکت گروهی و اعتماد اجتماعی29 0/0 از تغیرات اشتیاق تحصیلی را در دانشجویان تبیین می کنند. می توان نتیجه گرفت که سرمایه های اجتماعی و روانشناختی نقش موثری بر اشتیاق تحصیلی دانشجویان دارند. بر این اساس برنامه ریزان نظام آموزش عالی در تدوین برنامه های آموزشی جهت افزایش بیشتر اشتیاق تحصیلی دانشجویان به نقش سرمایه های اجتماعی و روانشناختی توجه داشته باشند. 

هدف از انجام این تحقیق بررسی آموزش مؤثر هنر در پرورش خلاقیت دانش آموزان بود. جامعه ی این پژوهش دانش آموزان پسر سال سوم راهنمایی ناحیه ی یک همدان بودند که از بین این جمعیت 1760 نفری، پنج گروه (سه گروه آزمایش و دو گروه کنترل) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. گروه اول دارای سه عامل مهم بود (افزایش زمان آموزش، محتوای کارآمد و معلم متخصص)، گروه دوم به دو عامل از این عوامل دسترسی داشت (محتوای کارآمد و معلم متخصص) و گروه سوم تنها از معلم متخصص بهره مند بود. دو گروه دیگر نیز به عنوان گروه کنترل از هیچ یک از این عوامل برخوردار نبودند. آزمون سنجش خلاقیت جمال عابدی برای اندازه گیری های پیش و پس از عمل آزمایش به کار رفت. داده ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد هر یک از عوامل سه گانه ی مذکور در آموزش درس هنر در پرورش خلاقیت دانش آموزان مؤثر هستند.  

مقاله با هدف بازشناسی کیفی عناصر مؤثر در تصمیم گیری برنامه درسی عمل فکورانه انجام شده و روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است. جامعه پژوهش، اسناد و منابع معتبر علمی مرتبط با عمل فکورانه شوآب، و روش نمونه گیری، در دسترس انتخاب شد. یافته ها نشان داد برنامه درسی عمل فکورانه دارای عناصر اصلی معلم، موضوع، دانش آموز و محیط می باشد. عناصر دارای زیر مؤلفه هایی است که توسعه مهارت های حرفه ای معلم، هنرهای تعهد، مسئله یابی، تأمل عملی، ادراک شرایط، یادگیری موقعیتی، مهارت و حرفه آموزی دانش آموزان، پرورش خلاقیت، هنر و زیبا شناختی، تناسب محتوا با شرایط و نیازهای جامعه از مهم ترین این زیرمؤلفه ها می باشند. بر این اساس به کارگیری این زیرمؤلفه ها در برنامه های درسی می تواند مسیر تحقق اهداف آموزشی در عصر حاضر را تسهیل نماید.  

مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه بین کیفیت برنامه درسی و اشتیاق تحصیلی با نقش میانجی خودکارآمدی روانشناختی دانشجویان انجام شد. روش پژوهش، روش توصیفی از نوع همبستگی بود. برای اجرای پژوهش، تعداد 600 نفر از دانشجویان دانشگاه گیلان با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. سپس، آنها مقیاس های کیفیت برنامه درسی، اشتیاق تحصیلی و سرمایه روان شناختی (خودکارآمدی روانشناختی) را تکمیل کردند. داده های حاصله با استفاده از نرم افزار آماری Amos24 با رویکرد مدل مسیر و به کمک آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین کیفیت برنامه درسی و اشتیاق تحصیلی دانشجویان رابطه مثبت معناداری وجود دارد (r = 0.47, p < 0.01). هم چنین، خودکارآمدی روانشناختی دانشجویان در رابطه بین کیفیت برنامه درسی و اشتیاق تحصیلی دانشجویان نقش میانجیگری جزئی ایفا می کند (0.23). بنابراین، با بهبود کیفیت برنامه درسی رشته های تحصیلی و حس خودکارآمدی روانشناختی در دانشجویان می توان اشتیاق تحصیلی آنان را ارتقا داد.