جواد معدنی

فضای چندگفتمانی و چندپارگی، ورود قدرت های منطقه ای و جهانی به بازی ائتلاف قدرت یا ائتلاف گفتمانی وتلاش آنها برای بازسازی و برسازی خود به منظور کسب سهم بیشتر در نظام آتی بین الملل، حکایت از آن دارد که جهان در این پیچ تاریخی، آبستن شکل گیری نظمی سیال و شاهد تغییراتی در دوران گذار از نظام بین الملل وستفالیایی به عصر پساوستفالی است. با افول قدرت های جهانی و هژمونی غرب و به ویژه ایالات متحده آمریکا در سال های اخیر از یک طرف و رشد قدرت های منطقه ای از طرف دیگر، تحول و تغییر در مناسبات قدرت در سطح بین الملل مشهود و ظهور یافته است و چندجانبه گرایی در حال شکل گیری است و نشانه های بروز نظام نوین چندوجهی در مقابل نظام یک جانبه گرایی سلطه، اکنون برجسته شده است. جهان اسلام که نقطه مرکزی آن در منطقه جنوب غرب آسیا واقع شده است از جمله تمدنی است که از ظرفیت های ژئواستراتژیک، ژئوکالچر، ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک فوق العاده ای برخوردار بوده که می تواند آن را در معادلات و مناسبات بین المللی در جایگاه شایسته ای قرار دهد و وضعیت آن را ارتقاء دهد. بنابراین تلاش شده ظرفیت های متعدد جهان اسلام مورد بررسی قرار گیرد و تحقیق انجام شده در پی پاسخ به این موضوع است که جهان اسلام دارای چه منابعی از قدرت است که می تواند بر ارتقاء و تکوین قدرت آن تأثیر گذاشته و سبب نقش پر رنگ جهان اسلام در معادلات جهانی گردد. شایان ذکراست که گردآوری داده ها نیز عمدتاً از طریق کتابخانه ای و بانک اطلاعاتی صورت گرفته و از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است.      

این پژوهش به بررسی تطبیقی ساختار و کارکرد دانشگاه پیام نور با دانشگاه های باز خارج کشور و آگاهی از نقاط تشابه و افتراق آنها برای طراحی ساختار مطلوب در آینده برخی اطلاعات لازم فراهم شود . روش تحقیق طرح حاضر، روش مطالعه تطبیقی است که به بررسی و تحلیل دانشگاه پیام نور و پنج دانشگاه باز جهان (انگلیس، کانادا، مالزی، چین و اندونزی) بر اساس مولفه ها و شاخص های ساختار و کارکرد پرداخته است.  کلیه دانشگاه های مورد مطالعه  از روش آموزش باز و از راه دور  استفاده می کنند. دانشگاه باز چین به دلیل جمعیت بالا، بیشترین تعداد دانشجو را به خود اختصاص داده است و به همان نسبت بیشترین تعداد کارمند و هیأت علمی را داراست. در این مقایسه دانشگاه انگلیس با رتبه 313 بهترین جایگاه را در رتبه جهانی دارد و سپس دانشگاه پیام نور ایران در مقام دوم این مطالعه قرار گرفته است. : از نظر نوع ساختار دانشگاه پیام نور، ساختار ترکیبی دارد. ولی سایر دانشگاه های باز مورد مطالعه بیشتر ساختار چند بخشی (دو بخشی) دارند. دانشگاه پیام نور در مقایسه با پنج دانشگاه باز خارجی دارای رسمیت بالا، تمرکز نسبی و  پیچیدگی بیشتری است. همه دانشگاه ها  با توجه به تعداد مراکز، اساتید و کارکنان و نسبت های پرسنلی و سطوح سلسه مراتب از چابکی سازمانی بیشتری نسبت به دانشگاه پیام نور برخودار ند. بنابراین پیشنهاد می شود به  طراحی ساختار مطلوب و متناسب با نیاز دانشگاه در راستای ماموریت و اهداف و وظایف محوله پرداخته شود. 

پدیده شوم فساد اداری از دیرباز، جوامع و سازمان های آن را تحت تأثیر قرار داده است. در این پژوهش سعی شده علل و عوامل مؤثر در شکل گیری و گسترش فساد اداری برای مقابله با این پدیده را مورد بررسی و مداقه علمی قرار دهد. از طرفی با رشد پژوهش های مختلف در زمینه فساد اداری با نوعی پراکندگی اطلاعات در این حوزه ، انجام پژوهش ترکیبی که عصاره پژوهش های انجام شده در این موضوع را به شیوه نظام مند و علمی فراروی پژوهشگران قرار دهد اهمیت فراوانی دارد. پژوهش حاضر با ترکیب کمی نتایج پژوهش های انجام شده در حوزه فساد اداری در سازمان های جمهوری اسلامی ایران و با استفاده از روش فراتحلیل و نرم افزار جامع فراتحلیل (2CMA) تعداد 10 پایان نامه و 9 مقاله را مورد بررسی قرار می دهد، در مجموع تعداد 19 مطالعه بر اساس معیارهای درون گنجی انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفته است که نتیجه فراتحلیل در مجموع 63 متغیر را نشان می دهد که در سه دسته بندی کلی تر (محیطی، درون سازمانی و فردی) تقسیم پذیرند. در بعد محیطی عامل قانونی، در بعد سازمانی عامل مدیریتی و در بعد فردی مشارکت اخلاقی از اهمیت بیشتری نسبت به دیگر متغیرها برخوردار بودند.

مقاله حاضر با هدف طراحی و تبیین مدل مطلوب فرهنگ سازمانی اسلامی برای مقابله با فساد اداری در سازمان ها تدوین شده است. در این مقاله تلاش شده تا با توجه به آموزه های دینی، مفاهیم ارزشی و نظریه های علمی مربوطه، ابتدا ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های فرهنگ اسلامی مورد شناسایی قرار گیرند؛ سپس به منظور سنجش روایی مدل، به مرحله آزمون گذاشته شوند. روش تحقیق حاضر ترکیبی (شامل دو طیف مطالعه کیفی-کمی) با رویکرد متوالی اکتشافی است: در بخش اول از روش تحقیق توصیفی – تحلیلی (اسنادی-کتابخانه ای) و فراترکیب و در بخش دوم از روش پژوهشی میدانی- پیمایشی محدود استفاده شده است. این پژوهش از حیث هدف، ذیل تحقیقات توصیفی قرار می گیرد و از نظر نتایج در زمره تحقیقات کاربردی است و به لحاظ نوع داده، تحقیق کیفی به شمار می رود. با مطالعه منابع و تحقیقات متعدد در این زمینه، 4 نوع فرهنگ و 30 شاخص فرهنگی شناسایی شد که با تحلیل های صورت گرفته، در قالب ﯾﮏﻣﺪل ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ مدل مطلوب فرهنگ سازمانی اسلامی برای مقابله با فساد اداری در سازمان ها ارائه شده اﺳﺖ.

زمینه و هدف: امروزه با پیشرفت فناوری و پیچیده شدن کارها،  مسئولیت اجتماعی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است، مسئولیت اجتماعی در کلانتری ها به عنوان یکی از مهم ترین وظایف ذاتی برای انجام مأموریت ها و ارائه خدمات انتظامی به شمار می روند که این امر زمینه این مطالعه را تبیین و در ادامه با هدف شناسایی مؤلفه های مسئولیت اجتماعی و تأثیر آن بر کیفیت ارائه خدمات انتظامی، پژوهش ادامه خواهد یافت.   روش شناسی: این مطالعه به روش، توصیفی– پیمایشی و برای انجام محاسبات آن از نرم افزار Spss استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کارکنان سرکلانتری سوم شهر تهران تشکیل و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی، تعداد 99 نفر از آنها مورد سنجش و آزمون قرار گرفتند که برای جمع آوری داده ها و اطلاعات از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. یافته ها: مطالعه نشان داد سنجش پایایی پرسش نامه با ضریب آلفای کرونباخ 925/0 و روایی آن، با تأیید سوالات توسط استادان صاحب نظر مورد تأیید و پس از تحلیل در سطح اطمینان 99%، رابطه معنی داری بین برخی از مؤلفه های مسئولیت اجتماعی و کیفیت ارائه خدمات انتظامی وجود دارد و در میان مؤلفه های بررسی شده، کارهای مراجعین بیشترین و مسئولیت اخلاقی کمترین تأثیر را داشتند. تأثیر مؤلفه های مسئولیت اجتماعی بر کیفیت ارائه خدمات انتظامی بدان معنا است که بر اساس تغییر در مؤلفه های مسئولیت اجتماعی، به خوبی می توان تغییر در میزان کیفیت ارائه خدمات انتظامی را سنجید.  نتیجه گیری: نتایج حاصل نشان داد که مؤلفه های مسئولیت اجتماعی، بر کیفیت ارائه خدمات انتظامی تأثیر مثبت و معناداری دارند و به عبارتی دیگر، سازمان پلیس هر اندازه که به مسئولیت اجتماعی خویش اهمیت بدهد، به طور مستقیم بر کیفیت ارائه خدمات انتظامی تأثیر می گذارد.

هدف از این تحقیق، طراحی مدل فرهنگ جهادی مبتنی برمبانی دینی و ارزش های انقلاب اسلامی در دانشگاه اسلامی است. روش: روش تحقیق حاضر ترکیبی (شامل دو طیف مطالعه کیفی-کمی) با رویکرد متوالی اکتشافی است: در بخش اول از روش تحقیق توصیفی–تحلیلی (اسنادی-کتابخانه ای) و فراترکیب در بخش دوم از روش پژوهشی میدانی-پیمایشی محدود استفاده شده است. در این تحقیق، برای رسیدن به اجماع نظر خبرگان در مورد ابعاد فرهنگ جهادی در دانشگاه اسلامی (دانشگاه علامه طباطبایی (ره) تهران)، تعداد قابل توجهی از خبرگان تعداد 36 پرسشنامه به شیوه غیرتصادفی بین آنان توزیع شد و 30 نسخه جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در این پژوهش، با تحلیل و بررسی پژوهش ها، سه فرهنگ جهادی در دانشگاه اسلامی و 23 شاخص شناسایی و تبیین شدند. نتیجه گیری:بر اساس نتایج، فرهنگ تعهد محور رتبه اول و فرهنگ دانش محور رتبه سوم را از نظر خبرگان تحقیق بدست آورده است.بین شاخصها، مهم ترین عاملی که خبرگان تحقیق، بیشترین اهمیت را نسبت بدان قائل شده اند، ویژگی ولایت مداری است. در نتیجه از 23 عامل (ویژگی و معیار) و 92 شاخص، مجموعا 23 شاخص بعنوان ویژگی ها و شاخص های فرهنگ جهادی در دانشگاه اسلامی (دانشگاه علامه طباطبایی (ره) تهران) تعیین و مشخص شدند#,

زمینه و هد ف: د ر محیط کنونی که همواره د ر حال تغییر و تحول است، و شتاب پیشرفت جوامع موجب وفور همه جانبه ی اطلاعات و تعد د منابع اطلاعاتی شد ه است، ارزش و اهمیت مفاهیمی همچون تسهیم د انش، یاد گیری سازمانی و نوآوری بیش از پیش شد ه است. د ر چنین شرایطی، سازمان هایی موفق هستند که بتوانند خود را با این روند وفق د اد ه و تصمیم گیری ها واکنش های شان صحیح و به موقع باشد . از این رو، پژوهش حاضر د رصد د است تا الگوی را برای بررسی رابطه ی یاد گیری سازمانی با تسهیم د انش و عملکرد نوآوری ارائه نماید . روش: روش تحقیق حاضر، توصیفی همبستگی است و جامعه ی آماری این تحقیق، فرماند هان، افسران و د رجه د اران سرکلانتر سوم شهر تهران با سابقه ی کاری بیش از یک سال و د ارای مد رک تحصیلی لیسانس و بالاتر هستند که تعد اد آن ها 120 نفر بود ه که با استفاد ه از روش نمونه گیری د ر د سترس و با توجه به محد ود بود ن جامعه ی آماری مورد مطالعه، حد اقل حجم نمونه با استفاد ه از فرمول کوکران، 92 نفر تعیین شد . برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه ی محقق ساخته با طیف پنج گزینه ای لیکرت استفاد ه شد . این پرسش نامه د ارای30 سؤال و برای سنجش سه متغیر می باشد که پایایی آن با استفاد ه از آلفای کرونباخ 919/0 به د ست آمد که مقد ار مناسبی است. یافته ها: د ر این تحقیق از نرم افزار AMOS جهت تجزیه و تحلیل د اد ه های جمع آوری شد ه استفاد ه شد ، و از تحلیل عاملی تأیید ی برای روایی سازه، و از الگوی ساختاری به منظور بررسی فرضیه های تحقیق بهره گرفته شد ه است. یافته ها نشان می د هد که یاد گیری سازمانی با مد یریت د انش و عملکرد نوآوری مرتبط بود ه و ارتباط معناد اری د ارند . نتیجه گیری: نتایج نشان د اد که ارتباط مثبت و معناد اری بین یاد گیری سازمانی با تسهیم د انش و عملکرد نوآوری وجود د ارد . افزون بر این، اثر میانجی گری مثبت تسهیم د انش بر رابطه ی یاد گیری سازمانی و عملکرد نوآوری، و اثر میانجی گری مثبت هم زمان (کاربرد و انتقال د انش) بر یاد گیری سازمانی و عملکرد نوآورانه تأیید شد . همچنین الگوی ارائه شد ه از برازش مناسبى برخورد ار است.

این پژوهش با هد ف بررسی نقش هوش هیجانی کارکنان د ر ارتقای سلامت اد اری سازمان ناجا انجام شد ه است. روش آن ، توصیفی پیمایشی است که فرضیه های آن به بررسی نقش هوش هیجانی کارکنان و عوامل آن د ر ارتقای سلامت اد اری سازمان ناجا و هم چنین به بررسی رابطه متغیرهای جمعیت شناختی )جنس، سن و تحصیلات( با هوش هیجانی و عوامل این هوش می پرد ازد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه با طیف 5 گزینه ای لیکرت استفاد ه شد ه است. پرسشنامه این پژوهش 40 سؤال د ارد که 16 سؤال اول آن به متغیر مستقل هوش هیجانی و 24 سؤال پایانی آن به متغیر وابسته سلامت اد اری مربوط است که روایی محتوایی آن توسط تعد اد ی از صاحبنظران و متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. هم چنین پایایی آن با استفاد ه از آلفای کرونباخ برای پرسشنامه )هوش هیجانی= 874 / 0 و سلامت اد اری= 919 / 0( مورد تأیید قرار گرفت. د ر مجموع هوش هیجانی و تمام عوامل این هوش تأثیر مستقیم و معناد ار بر ارتقای سلامت اد اری سازمان ناجا د اشت، که از میان این عوامل کنترل هیجانی بیشترین تأثیر را بر ارتقای سلامت اد اری د اشت. د ر پایان نیز پیشنهاد هایی د ر این باره مطرح شد.

فعالیت هایی از قبیل استفاده از شبکه های اجتماعی، استفاده از وبلاگ ها و پادکست ها، دانلود و آپلود محتوا و خرید آنلاین و... در محیط کار را می توان تحت عنوان ""وقت گذرانی اینترنتی""، مفهوم سازی نمود. اینگونه رفتارها پیامدهای منفی، از قبیل کاهش سطح بهره وری، و زیان های مالی را برای سازمان ها در پی دارد. از همین رو، هدف ما از انجام این پژوهش، تعیین نقش ادراک از حضور فیزیکی سرپرست، کنترل سازمانی ادراک شده، و ترس از مجازات، بر وقت گذرانی اینترنتی کارکنان در محیط کار است. مدل پژوهش کنونی، بر اساس داده های گردآوری شده از 315 پرسشنامه که به صورت تصادفی میان کارکنان گروه صنعتی ایران خودورو، توزیع و جمع آوری گردیده، بر اساس روش مدل سازی معادلات ساختاری (SEM)، از طریق نرم افزار لیزرل مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها نشان می دهد، میان ادراک از حضور فیزیکی سرپرست، و کنترل سازمانی ادراک شده )0.83 β= و 13.01(t=، و همچنین میان ادراک از حضور فیزیکی سرپرست و ترس از مجازات )0.67 β=و4.30 (t=، رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان می دهد، میان کنترل سازمانی ادراک شده و وقت گذرانی اینترنتی ) 0.53- β= و 4.20- (t=، و همچنین میان ترس از مجازات و وقت گذرانی اینترنتی ) 0.33- β= و 2.89- (t=، رابطه معکوس وجود دارد. در این زمینه رابطه میان کنترل سازمانی ادراک شده و ترس از مجازات، تایید نشد. با توجه به نتایج به دست آمده به نظر میرسد افزایش ادراک از حضور فیزیکی سرپرست، به واسطه ی افزایش کنترل سازمانی ادراک شده و ترس از مجازات می تواند در کاهش وقت گذرانی اینترنتی کارکنان موثر واقع شود.

با ظهور عصر فناوری اطلاعات، پیشرفت ها و تحولات چشمگیری را در جوامع کنونی به وجود آمده است که موجب به وجود آمدن تغییراتی وسیع در جوامع و سازمان ها شده است. یکی از مهمترین مباحث ﭘیﺶ روی ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ، مقوله نوآوری و مفاهیم مرتبط با آن است. نوآوری به عنوان عامل حیاتی و موثر برای سازمان های امروزی ایفای نقش می کند تا بوسیله آن، سازمان ها به عملکرد بهتر و مزیت رقابتی دست یابند. فناوری اطلاعات یکی از مهمترین ابزارهای عصر کنونی است که کاربردها و مزایای منحصر بفردی برای سازمان ها ایجاد می کند. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی نقش فناوری اطلاعات در عملکرد نوآوری و اینکه مولفه های فناوری اطلاعات نقش موثری در افزایش عملکرد نوآورانه سازمان داشته باشند. روش پژوهش، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل 86 نفر از کارکنان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران (سازمان مرکزی) است که برای جمع آوری اطلاعات آن، از دو پرسشنامه فناوری اطلاعات و عملکرد نوآوری با طیف پنج گزینه ای لیکرت استفاده شده است. روایی محتوایی دو پرسشنامه توسط تعدادی از صاحبنظران و متخصصین مدیریت مورد تایید قرار گرفت؛ سپس برای سنجش پایایی پرسشنامه، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برای پرسشنامه اول و دوم به ترتیب 848. و 905. درصد بدست آمد که مقدار مناسبی بود. با استفاده از نرم افزارهای Spss و Lisrel آزمون های مورد نظر بر روی داده ها صورت گرفتند. نتایج نشان داد که فناوری اطلاعات تاثیر مثبت، مستقیم و معناداری بر عملکرد نوآوری دارد و می تواند نقش موثری در افزایش عملکرد نوآورانه داشته باشد.