سید محمد سیدکلان

این پژوهش با هدف بررسی عوامل تأثیرگذار بر کیفیت تدریس در دانشگاه فرهنگیان اردبیل با روش آمیخته انجام شده است. درواقع، با ترکیب روش کیفی «مصاحبه گروه های کانونی» و روش کمّی «توصیفی-پیمایشی» انجام شد. در بخش کیفی عوامل و گویه های مؤثر بر کیفیت تدریس از دیدگاه استادان و دانشجومعلمان سرآمد دانشگاه شناسایی و دسته بندی شدند. در بخش کمّی نیز به کمک پرسشنامه محقق ساخته دیدگاه های 354 نفر (78 استاد و 276 دانشجومعلم) که به روش تصادفی ساده انتخاب شده بودند، گردآوری و سپس، داده ها با نرم افزار Spss 22 با روش آماری مانوا و رتبه بندی فریدمن تجزیه و تحلیل شدند. یافته های بخش کیفی پژوهش نشان می دهد عوامل ویژگی های فردی و حرفه ای استادان، اجرای موفق برنامه درسی، ارزشیابی آموزشی، مدیریت کلاس، فضای فیزیکی دانشگاه، عوامل برون ساختاری (آموزش و پرورش) و درون ساختاری (محیطی-سازمانی) بیشترین نقش را در کیفیت آموزش و تدریس دانشگاه فرهنگیان دارند. هم چنین در بررسی کمّی، یافته ها نشان می دهد از دیدگاه دانشجومعلمان دختر و پسر تفاوتی در عوامل استخراج شده به جزء عوامل درون و برون ساختاری وجود ندارد و به لحاظ رتبه بندی عوامل، از دیدگاه استادان عوامل درون ساختاری (محیطی-سازمانی) ، ویژگی های فردی و حرفه ای استادان و عوامل برون ساختاری (آموزش و پرورش) در رتبه های اول تا سوم قرار داشتند و از دیدگاه دانشجومعلمان ویژگی های فردی و حرفه ای استادان در رتبه اول، عوامل محیطی–سازمانی و برون ساختاری (آموزش و پرورش) در   رتبه های دوم و سوم قرار دارند؛ در نتیجه، باید گفت در کیفیت تدریس دانشگاه فرهنگیان اردبیل عوامل زیادی دخیل بوده اند که از بین آن ها بیشترین تأثیر مربوط به ویژگی های فردی و حرفه ای استادان و عوامل درون ساختاری دانشگاه (محیطی- سازمانی) است که باید بیشتر بدان ها توجه کرد.

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر پاندمی ویروس کرونا بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان مدارس نمونه دولتی دوره متوسطه اول سنندج در سال تحصیلی 1400-1399 اجراء شده است. نمونه آماری پژوهش با استفاده از جدول مورگان متشکل از 118 نفر بوده است. برای گردآوری داده ها از دو نوع پرسشنامه استاندارد اضطراب کرونا ویروس و پرسشنامه انگیزش تحصیلیAMS وارلند که پایایی آن-ها به ترتیب 91/0 و 88/0 می باشد استفاده شده است. داده های گردآوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد وضعیت مولفه های انگیزش تحصیلی، در مدارس با میانگین متوسط به بالا است. همبستگی حاصل از فرضیه های تحقیق نیز نشان داد بین ابعاد مولفه های اضطراب ناشی از COVID 19 با انگیزش تحصیلی دانش آموزان رابطه ی منفی و معناداری وجود دارد. در نتیجه، با فراهم سازی مداخلات مشاوره ای و روانشناسی جهت کاهش اضطراب ناشی از COVID 19 در مدارس، می توان شاهد افزایش و بهبود روزافزون انگیزش تحصیلی در دانش آموزان گردید.

بر اساس پژوهش های پیشین، فرهنگ کیفیت به عنوان فرهنگ سازمانی غالب و خاص دانشگاهی در نظر گرفته شده است که با ارزش های مشترک و تعهد نسبت به کیفیت توسط عوامل دانشگاهی معنا پیدا           می کند. هدف پژوهش حاضر، طراحی و ارزیابی عوامل اثرگذار بر استقرار فرهنگ کیفیت در دانشگاه فرهنگیان بوده است. روش پژوهش آمیخته -اکتشافی دو مرحله ای (کیفی- کمی) بود. در بخشِ کیفی، با بهره گیری از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته 23 نفر از افراد خبره دانشگاهی و موضوعی به شیوه هدفمند از مراکز آموزشی و پژوهشی در سال 1397 مورد مصاحبه قرار گرفتند. در ادامه و در بخش کمّی تعداد 462 نفر عضو هیأت علمی و غیرهیأت علمی به صورت نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و به پرسشنامه ها پاسخ دادند. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه فرهنگ کیفیت مورد تأیید متخصصان قرار گرفته است، همچنین به لحاظ پایایی از روش همسانی درونی با استفاده از آلفای کرونباخ به منظور محاسبه تجانس درونی استفاده شد که بیانگر بالا بودن پایایی ابعاد و مؤلفه ها بر اساس تعداد عامل های استخراج شده از تحلیل عاملی مورد تأیید قرار گرفت. یافته های حاصل از تحلیل عاملی تائیدی مرتبه اول و دوم نشان داد که فرهنگ کیفیت از عوامل؛ "عناصر ساختاری/ مدیریتی"، "عناصر فرهنگی/ روان شناختی"، "رهبری"، "ارتباطات"، "اعتماد"، "تعهد و مسئولیت پذیری"، "مشارکت"، "توانمندسازها"، "اصلاح زیرساخت ها"، "نتایج و پیامدهای فرهنگ کیفیت"، تشکیل شده است و الگوی بومی آن برای استقرار در دانشگاه فرهنگیان دارای روایی سازه مناسبی است. در نتیجه، می توان گفت که مدل ساختاری مورد بررسی از کیفیت مناسبی برخوردار است و مقادیر مشاهده شده خوب بازسازی شده اند و مدل توانایی پیش بینی مطلوبی دارد.

این پژوهش باهدف بررسی رابطه بین اضطراب ناشی از ویروس کرونا و حمایت اجتماعی و اثر آن بر انگیزش تحصیلی در سال تحصیلی 1400-1399 اجرا شده است. روش پژوهش توصیفی- همبستگی است که به شیوه پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر مدارس نمونه دولتی دوره اول متوسطه شهر سنندج به تعداد 180 نفر تشکیل می دهد. روش حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان متشکل از 118 نفر و به شیوه تصادفی ساده انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از سه نوع پرسشنامه استاندارد اضطراب ویروس کرونا (CDAS) علی پور و همکاران (1398)، پرسشنامه انگیزش تحصیلی (AMS) وارلند (1992) و پرسشنامه حمایت اجتماعی (1390) که روایی صوری و محتوایی آن ها توسط متخصصان مورد تائید و پایایی آن ها نیز به ترتیب 91/0، 88/0 و 85/0 می باشد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام تجزیه وتحلیل شدند. نتایج حاصل از یافته ها نشان داد بین اضطراب ویروس کرونا با حمایت اجتماعی و انگیزش تحصیلی دانش آموزان رابطه معکوس و معناداری وجود دارد، اما بین حمایت اجتماعی با انگیزش تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (p= 0/05). همچنین 14 درصد از انگیزش تحصیلی دانش آموزان را اضطراب اجتماعی می کاهد. در حالی که، 19درصد انگیزش تحصیلی از طریق حمایت اطلاعاتی و حمایت عاطفی قابل پیش بینی است. درنتیجه، با فراهم سازی مداخلات مشاوره ای و روان شناختی با نقش حمایت اجتماعی از سوی مشاوران و مربیان مدرسه جهت کاهش اضطراب ویروس کرونا، می توان شاهد بهبود انگیزش تحصیلی در دانش آموزان شد.

زمینه و اهداف: یکی از مفاهیمی که امروزه در قلمرو برنامه درسی و به ویژه در آموزش های حرفه ای و مهارت آموزی به کار می رود، مفهوم شایستگی است. برای پاسخ به این امر، برنامه درسی میان رشته ای یک فرایند تصمیم گیری است که دارای ویژگی های راهیابانه یا خلاق و غیرخطی و تأملی است؛ بنابراین، پژوهش حاضر باهدف بهبود طراحی فعالیت های یاددهی- یادگیری درس علوم دوره ابتدایی در راستای تحقق شایستگی دانش آموزان با رویکرد برنامه درسی میان رشته ای انجام شده است. روش ها: روش پژوهش کیفی از نوع پژوهش معطوف به عمل فکورانه است. نمونه آماری پژوهش مجموعه مقالات به صورت هدفمند از پایگاه های اطلاعاتی معتبر داخلی و خارجی استخراج شده است که به جهت همخوانی با عنوان پژوهش توسط محققان انتخاب شده است. یافته ها: فعالیت های یاددهی – یادگیری درس علوم با رویکرد برنامه درسی میان رشته ای بر شایستگی دانش آموزان می تواند بهبود یابد و باعث رسیدن دانش آموزان به شایستگی های محوری در درس علوم تجربی شود. برای رسیدن دانش-آموزان به شایستگی لازم، معلمان می بایست فعالیت های یاددهی- یادگیری را با رویکرد میان رشته ای طراحی کنند. چراکه، با این رویکرد، دانش-آموزان در فرآیند یادگیری درگیر می شوند و این امر باعث خواهد شد اهداف دانشی، شناختی، مهارتی و نگرشی در برنامه درسی علوم دوره ابتدایی بهتر محقق شود. درنتیجه، می توان اذعان نمود که استفاده از رویکرد برنامه درسی میان رشته ای در جهت بهبود فعالیت های یاددهی و یادگیری علوم تجربی بر پایه ی تحقق شایستگی های دانش آموزان ضرورت دارد.

پژوهش حاضر مطالعه مروری نظام مند بر مطالعاتی را ارائه می کند که هدف آن ها بررسی تحقیقات مربوط به دانش محتوای تربیتی فناورانه (TPACK) معلمان زبان انگلیسی است. این مطالعه از یک روش سنتزپژوهی برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی و دستیابی به اهداف عملی استفاده می کند. منابع مربوطه از پایگاه های اطلاعاتی بین المللی با استفاده از کلیدواژه های مناسب جمع آوری شد و محتوای 18 مقاله منتخب برای تجزیه و تحلیل مورد وارسی قرار گرفتند. به منظور بررسی کیفیت پایایی قابل اعتماد بودن، از ضریب کاپای کوهن که 76/0 به دست آمد، استفاده شد. یافته ها نشان داد که تحقیقات قبلی در مورد TPACK بر چهار موضوع اصلی متمرکز شده است: بررسی، ارزیابی، توسعه و کاربردTPACK . مشخص شد که تحقیقات قبلی عمدتاً دو حوزه را بیشتر مورد بررسی قرار داده اند: ارزیابی TPACK معلمان و نوآوری در روش های اندازه گیری سطح آن، و بررسی تفاوت ها در سطوح TPACK در میان گروه های مختلف معلمان با هدف ارتقا و افزایش سطح TPACK آن ها. در نتیجه، مطالعه حاضر عدمِ درک در مورد اینکه چگونه معلمان زبان انگلیسی می توانند به طور مؤثر از هفت عنصر TPACK برای تسهیل یادگیری دانش آموزان از طریق درس های یکپارچه با فن آوری استفاده کنند، برجسته می کند. همچنین، این مطالعه چشم انداز محققان آینده را در غنابخشی به توسعه الگوی این ساحت را دقیق تر خواهد کرد.

مقدمه و هدف: هدف این پژوهش ارائه تصویر روشنی از وضعیت مدیریت کلاس درس؛ عوامل اثرگذار و پیامدهای آن بر معلمان و دانش آموزان در مدارس ابتدایی ایران بوده است. روش شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از نظر روش اجرا، مروری نظام مند تلقی می شود. جامعه آماری مطالعه حاضر کلیه مطالعاتی است که از جوانب مختلف به موضوع مدیریت کلاس درس دوره ابتدایی در ایران پرداخته اند. در جستجوی اولیه، با استفاده از CASP و بر اساس معیارهای ورود، 31 مقاله از مجموعه اولیه 68 مقاله بازیابی شده، انتخاب شدند. به منظور بررسی کیفیت پایایی قابل اعتماد بودن، از ضریب کاپای کوهن که 81/0 به دست آمد، استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که پژوهش های پیشین در زمینه مدیریت کلاس درس دوره ابتدایی در ایران بر چهار مضمون اصلی متمرکز شده است: مفهوم سازی مدیریت کلاس درس در دوره ابتدایی، سبک غالب مدیریت کلاس درس معلمان، متغیرهای مرتبط با سبک های مدیریت کلاس درس و در نهایت چالش های آن در بین مطالعات ایرانی که 42 مفهوم در 14 محور با 5 مضمون مورد توجه بوده است که از بین این مضامین، مضمون چالش های مدیریت کلاس درس با کمبود مطالعه مواجه بوده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر می تواند برای سیاستگذاران آموزشی کاربرد داشته باشد. مدیران مدرسه و برنامه ریزان آموزشی در مدارس برای ایجاد یک محیط پویا و ایجاد شوق در یادگیری دانش آموزان معلمان دوره ابتدایی با سبک های مؤثر مدیریت کلاس آشنا سازند و مزیت های سبک مدیریت کلاس تعامل گرا را به معلمان دوره ابتدایی به لحاظ تقویت مهارت های روانشناختی و مهارت های تحصیلی و عملکردی بشناسانند.

هدف این پژوهش، ارائه یک فراترکیب(سنتزپژوهی) از مصادیق و مضامین اصلی مناظرات رضوی بر اساس مقالات و مطالعات صورت گرفته در مجلات و کتاب های مختلف بوده است. بر همین مبنا، این مطالعه به لحاظ هدف کاربردی و رویکرد پژوهش از نوع کیفی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل تحقیقات انجام شده در حوزه مناظرات امام رضا(ع) بود که در مجموع 66 مقاله انتخاب و چکیده آن ها بررسی شد. با توجه به ملاک های پژوهش، از این میان تعداد 17 مقاله و 3 کتاب مرجع به صورت هدفمند انتخاب و بررسی شد. یافته ها نیز نشان داد که مناظرات امام رضا(ع)با روش شناسی و محتوا قابل بررسی بوده است که از این حیث به لحاظ روش مناظره 25 مصداق و به لحاظ محتوایی 24 مصداق با مضامین هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی شناسایی شد. در نتیجه، می توان گفت مناظرات امام رضا(ع) در مجامع علمی عصر حاضر برای اندیشمندان به لحاظ روش، اصول و چگونگی فرایند مناظره ای در موضوعات پرچالش علمی توصیه می شود.

مقدمه و هدف: پژوهش حاضر باهدف تحلیل ادراکات و تجارب زیسته ی مشترک از الزامات حفظ و ارتقاء بهره-وری تربیتی، آموزشی و پژوهشی دانشجو معلمان در وضعیت کرونایی با رویکرد پدیدارشناسی انجام شده است.روش شناسی پژوهش: روش پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناسی است. جامعه آماری پژوهش، شامل اساتید، مدیران گروه و معاونان آموزشی، فرهنگی و پژوهشی و همچنین دانشجو معلمان مستعد بوده است. در پژوهش حاضر، افراد نمونه به صورت هدفمند تا کفایت نمونه نظری به تعداد 27 نفر (15 نفر استاد و 12 نفر دانشجو معلم) انتخاب شدند. در تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل مضمون استفاده شد که روایی و اطمینان پذیری آن مورد تأیید بوده است. در فرایند انجام مصاحبه ها درمجموع 201 کد اولیه (مفاهیم پایه)، 4 فرا مضمون و 17 مضمون سازمان دهنده استخراج و تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد بهره وری دانشجو معلمان با الزامات فلسفی، آموزش و یادگیری ترکیبی، بستر فناوری و عوامل مؤثر بر بهره وری در دانشگاه اعم از خلاقیت و نوآوری و فرهنگ کیفیت قابل تحقق هست. درنتیجه، با این الزامات فلسفی؛ درک عدم قطعیت ها، جهت گیری های فلسفی، بنیان های فلسفی آموزش مجازی و فلسفه یادگیری معکوس می توان در شرایط کرونایی به بهره وری تربیتی، آموزشی و پژوهشی دانشجو معلمان در دانشگاه فرهنگیان فائق آمد.بحث و نتیجه گیری: با کاربرد الزامات حفظ و ارتقای بهره وری در دانشجومعلمان در شرایط بحرانی جامعه می توان شاهد آموزش و یادگیری کارا و اثربخش و در نهایت بهره ور در دانشگاه فرهنگیان گردید.

استعاره ابزاری مؤثر در تفهیم مفاهیم انتزاعی است. پژوهش حاضر میزان بهره مندی کتاب هدیه های آسمانی دوم و سوم دبستان از استعاره و نقش آن در تفهیم مفاهیم ناملموس را بررسی می کند. در همین راستا اطلاعات مربوط به «قلمروهای مبدا و مقصد»، «تعمیم چند معنا» و «نگاشت جزئی» به تفکیک درس های هر دو پایه، در دو جدول مجزا جمع آوری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. طبق یافته های پژوهش، مؤلفان در پایه دوم از 38 استعاره برای تفهیم مفاهیم انتزاعیِ 16 درس و در پایه سوم از 46 استعاره برای تفهیم مفاهیم 16 درس بهره برده اند. بنابراین در هریک از پایه ها، 4 درس از 20 درس به کلی از عنصر استعاره بی بهره بوده اند. این امر درکنار درس هایی که در آن از استعاره استفاده نشده است، نشان می دهد که پراکندگی استعاره ها از جهت به کارگیری در همه درس ها از نمودار منظمی پیروی نمی کند؛ لذا در تعداد قابل توجهی از درس ها این ابزار به نحو شایسته ای به کار نرفته است. توجه به تنوع قلمروهای مبدا استفاده شده، نشان می دهد که مؤلفان از24 نوع حوزه مبدا برای تفهیم23 گونه حوزه مقصد درپایه دوم دبستان و از 36 نوع حوزه مبدأ برای عینی کردن 35 گونه حوزه مقصد در پایه سوم دبستان استفاده کرده اند. در نتیجه، با ارتقاء دانش آموزان به پایه بالاتر افزایش و رشد شناختی آنها، بسامد و تنوع کاربرد استعاره در کتاب هدیه آسمانی بیشتر شده است. بهتر است نگاه متوازن به فراوانی و تنوع کاربرد استعاره در کلیه دروس از سوی مؤلفان مورد توجه قرارگیرد تا به تسهیل یادگیری مفاهیم ناملموس کمک شایانی کند.

هدف از اجرای این پژوهش، ساخت و آماده سازی ابزار سنجش فرهنگ کیفیت در دانشگاه فرهنگیان بود. در این پژوهش از روش تحقیق آمیخته اکتشافی نوع توسعه ابزار استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه فرهنگیان به تعداد 1480 نفر بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای 462 نفر انتخاب شدند. ضریب بازگشت پرسشنامه ها 84 درصد (389 نفر) بوده است. همچنین، با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته نمونه ای به حجم 23 نفر از افراد خبره دانشگاهی به شیوه هدفمند مورد مصاحبه قرار گرفتند. روایی و پایایی پرسشنامه فرهنگ کیفیت قبل از اجرا مورد تأیید قرار گرفت. نتیجه پژوهش به تأیید ابعاد فرهنگ کیفیت متشکل از ده عامل؛ «عناصر ساختاری/ مدیریتی»، «عناصر فرهنگی/ روان شناختی»، «رهبری»، «ارتباطات»، «اعتماد»، «تعهد و مسئولیت پذیری»، «مشارکت»، «توانمندسازها»، «اصلاح زیرساخت ها»، «نتایج و برآیندهای فرهنگ کیفیت» انجامید. برای اعتبارسنجی پرسشنامه، پایایی های ثبات و هم سنگ و روایی های همگرا و واگرا با استفاده از نرم افزار Smart PLS ارزیابی شدند که سنجه نهایی پرسشنامه ای 120 گویه ای بر مبنای مقیاس طیف پنج گزینه ای لیکرت ماحصل آن بود و از برازش بسیار مطلوبی برخوردار است. از این رو، پیشنهاد می شود دانشگاه فرهنگیان کشور در جهت بهبود مستمر کیفیت، این عوامل و شاخص ها را در برنامه راهبردی خویش لحاظ کند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی الگوی کارآمد و سازگار حفظ و ارتقای بهره وری دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان در وضعیت کرونایی انجام شده است.روش شناسی: روش پژوهش آمیخته (کیفی- کمی) بوده است. بخش کیفی از نوع پدیدارشناسی و بخش کمی آن توصیفی از نوع تحلیل معادلات ساختاری بود. محیط پژوهش، شامل اساتید، مدیران گروه و معاونان آموزشی، فرهنگی و پژوهشی و همچنین دانشجو معلمان مستعد دانشگاه فرهنگیان در سال تحصیلی 401-1400 بوده است. افراد نمونه به صورت هدفمند تا کفایت نمونه نظری به تعداد 27 نفر انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. در تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل مضمون استفاده شد که روایی و اطمینان پذیری آن مورد تأیید قرار گرفت. در بخش کمی پژوهش نیز جامعه آماری پژوهش، دانشجومعلمان سراسر کشور به تعداد 94726 دانشجومعلم بود که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای طبقه ای چندمرحله ای تعداد 400 دانشجومعلم از پنج منطقه تقسیمات کشوری (هر منطقه دو استان) انتخاب و به پرسش نامه پاسخ داده اند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزارهایSPSS26  و PLS3  استفاده شد.یافته ها: در مرحله کیفی پژوهش 201 کد اولیه (مفاهیم پایه)، 17 مضمون سازمان دهنده و 6 مضمون فراگیر تحت الزامات فلسفی بهره وری، الزامات آموزش تلفیقی، الزامات بستر فناوری، بهره وری دانشجومعلم خلاقیت و نوآوری و فرهنگ کیفیت بر اساس کدها به دست آمد. یافته ها نشان داد: الزامات فلسفی، الزامات بستر فناوری، خلاقیت و نوآوری و فرهنگ کیفیت به جز الزامات آموزش ترکیبی، بر بهره وری دانشجومعلمان اثر مستقیم داشته است. همچنین، الزامات حفظ و ارتقای بهره وری (فلسفی- آموزش تلفیقی-بستر فناوری) در دانشگاه از طریق خلاقیت و نوآوری و فرهنگ کیفیت بر بهره وری دانشجومعلمان (آموزشی، تربیتی و پژوهشی) اثر غیرمستقیم دارد.نتیجه گیری و پیشنهادات: برنامه ریزان آموزشی و پژوهشی دانشگاه با فراهم ساختن الزامات فلسفی، آموزش تلفیقی و بستر فناورانه با درک عمیق از عوامل اثرگذار بر بهره وری دانشجومعلم می توانند به بهره وری فراگیر در دانشگاه فائق آیند.نوآوری و اصالت: طراحی الگویی کارآمد بهره وری دانشجومعلمان در وضعیت کرونایی یک نوآوری در دانشگاه محسوب می گردد.