علی فرنام

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش مثبت نگری بر افزایش امید با تأکید بر قرآن و آموزه های اسلامی در کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان سیستان و بلوچستان بود. پژوهش از نوع نیمه تجربی همراه با گروه تجربی و گواه بود. روش نمونه گیری ابتدا کل جامعه آماری به تعداد 300 نفر پرسشنامه ی امید اسنایدر را تکمیل کردند و شرکت کنندگانی که پایین ترین نمره را اخذ کردند تعداد 50 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در گروه تجربی و گواه جایگزین شدند. به گروه تجربی هشت جلسه ی نود دقیقه ای به صورت هفتگی، آموزش مثبت نگری با تأکید بر قرآن و آموزه های دینی ارائه گردید. در پایان آموزش، از هر دو گروه خواسته شد پرسشنامه مذکور را مجدداً تکمیل نمایند. در مرحله ی بعد، پس از دو ماه آزمون پیگیری امید برای سنجش ماندگاری آموزش های داده شده اجرا گردید. برای تحلیل داده ها علاوه بر استفاده از آمار توصیفی از روش تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) و تحلیل کوواریانس تک متغیری (ANCOVA) استفاده شد. نتایج آزمون های تجزیه و تحلیل کواریانس چند متغیری و تک متغیری نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو گروه در افزایش امید در مرحله پس آزمون وجود دارد. و در مرحله ی پیگیری نیز ثبات داشته است. نتایج نشان می دهد که آموزش گروهی مثبت نگری با تأکید بر قرآن و آموزه های اسلامی در گروه تجربی نسبت به گروه گواه باعث افزایش متغیر امید و زیر مقیاس های آن شده است. این نتایج در مرحله ی پیگیری نیز ثبات داشته و مورد تأیید قرار گرفت.

مقدمه:این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی مدل پیشگیری از بازگشت بر پایه ذهن آگاهی (MBRP) در پیشگیری از بازگشت و افزایش مهارت های مقابله ای در افراد وابسته به مواد افیونی انجام شده است. روش: در یک طرح شبه آزمایشی 24 نفر مراجع با تشخیص اختلال سوء مصرف مواد افیونی که دوره سم زدایی را با موفقیت به پایان رسانده بودند، با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای در دو گروه آزمایشی و گواه ( هر گروه 12 نفر) تقسیم شدند. گروه آزمایشی به مدت هشت هفته و هر هفته یک جلسه گروهی تحت آموزش قرار گرفتند و گروه گواه در طول این مدت هیچ درمانی دریافت نکردند. آزمودنی های پژوهش توسط پرسشنامه مهارت های مقابله ای با سوء مصرف الکل (که برای سوء مصرف مواد نیز کارایی بالایی دارد) و نیز آزمایش مورفین پیش از شروع درمان، تصادفی در طی درمان، پس از درمان و پس از اتمام مرحله پیگیری سه ماهه، مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از آزمون های تجزیه و تحلیل کواریانس چند متغیری (MANCOVA)، تجزیه و تحلیل کواریانس تک متغیری (ANCOVA) و خی دو استفاده شد. یافته ها: نتایج آزمون های تجزیه و تحلیل کواریانس چند متغیری و تجزیه و تحلیل کواریانس تک متغیری نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو گروه در افزایش مهارت های مقابله ای در مرحله پس آزمون و پیگیری وجود دارد. همچنین نتایج آزمون خی دو نشان داد که تفاوت معنی داری بین فراوانی بازگشت در دو گروه وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که آموزش مدل پیشگیری از بازگشت بر پایه ذهن آگاهی (MBRP) در پیشگیری از بازگشت به اعتیاد و افزایش مهارت های مقابله ای مؤثر است

هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش رفتارهای سالم بر سبک های حل مسئله و راهبردهای مقابله ای سازنده در دانش آموزان ناحیه 2 آموزش وپرورش زاهدان بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان پسر دوره متوسطه بودند. یکی از دبیرستان ها به صورت تصادفی ساده انتخاب و پیش آزمون در پایه سوم اجرا گردید. سپس 50 نفر از دانش آموزانی که کمترین نمره را کسب کرده بودند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. طرح پژوهش آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. گروه آزمایش آموزش رفتارهای سالم با تأکید بر حل مسئله را در 10 جلسه 90 دقیقه ای (دو ماه) دریافت نموده و گروه گواه در این مدت هیچ آموزشی را دریافت نکردند. پس از اتمام جلسات، پس آزمون و دو ماه بعد از اتمام جلسات، پیگیری اجرا گردید. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس سبک های حل مسئله (PSS) و مقیاس راهبردهای مقابله ای نوجوانان (ACS) استفاده شد. داده ها با بهره گیری از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری و تک متغیری تحلیل گردید. نتایج نشان داد که آموزش رفتارهای سالم با تأکید بر حل مسئله در مرحله پس آزمون و پیگیری در افزایش سبک های حل مسئله سازنده و مقابله سازش یافته مؤثر بوده است (01 (P <0/00.\nهدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش رفتارهای سالم بر سبک های حل مسئله و راهبردهای مقابله ای سازنده در دانش آموزان ناحیه 2 آموزش وپرورش زاهدان بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان پسر دوره متوسطه بودند. یکی از دبیرستان ها به صورت تصادفی ساده انتخاب و پیش آزمون در پایه سوم اجرا گردید. سپس 50 نفر از دانش آموزانی که کمترین نمره را کسب کرده بودند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. طرح پژوهش آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. گروه آزمایش آموزش رفتارهای سالم با تأکید بر حل مسئله را در 10 جلسه 90 دقیقه ای (دو ماه) دریافت نموده و گروه گواه در این مدت هیچ آموزشی را دریافت نکردند. پس از اتمام جلسات، پس آزمون و دو ماه بعد از اتمام جلسات، پیگیری اجرا گردید. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس سبک های حل مسئله (PSS) و مقیاس راهبردهای مقابله ای نوجوانان (ACS) استفاده شد. داده ها با بهره گیری از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری و تک متغیری تحلیل گردید. نتایج نشان داد که آموزش رفتارهای سالم با تأکید بر حل مسئله در مرحله پس آزمون و پیگیری در افزایش سبک های حل مسئله سازنده و مقابله سازش یافته مؤثر بوده است (01 (P <0/00.

هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مثبت نگری بر حالت های روان شناختی مثبت (توانمندی های منش) دختران نوجوان کلاس های دوم و سوم دبیرستان بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بود. نمونه پژوهش چهل نفر بودند که به روش تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش جایگزین شدند (هر گروه بیست نفر). ابزار پژوهش پرسشنامه حالت های روان شناختی مثبت (رجایی، خوی نژاد و نسائی) بود. گروه آزمایش نه جلسه نوددقیقه ای (به مدت دو ماه) آموزش مثبت نگری دریافت نمود و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس تک متغیره در مرحله پس آزمون و پیگیری نشان داد که آموزش مثبت نگری در افزایش حالت های روان شناختی مثبت )توکل به خدا، خوش بینی، خودکارآمدی، وظیفه شناسی، احساس کنترل، هدفمندی، امیدواری، رضایت از زندگی، زندگی معنادار، خلق مثبت و شادمانی، اجتماعی بودن، عزت نفس و احساس ارزشمندی، احساس آرامش، قدردانی و بخشش( گروه آزمایش مؤثر بوده است.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی مدل ماتریسی در پیشگیری از بازگشت و افزایش مهارت های مقابله ای در افراد وابسته به مواد افیونی انجام شده است. روش: در یک طرح شبه آزمایشی 23 نفر مراجع با تشخیص اختلال سوء مصرف مواد افیونی که دوره سم زدایی را با موفقیت به پایان رسانده بودند، با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای در دو گروه آزمایشی(11 نفر) و گواه (12 نفر) انتخاب شدند. گروه آزمایشی32 جلسه (به مدت هشت هفته) تحت آموزش قرار گرفتند و گروه گواه در طول این مدت هیچ درمانی دریافت نکردند. آزمودنیهای پژوهش توسط پرسشنامه مهارت های مقابله ای با سوءمصرف الکل (که برای سوء مصرف مواد نیز کارایی بالایی دارد) و نیز آزمایش مورفین پیش از شروع درمان، تصادفی در طی درمان، پس از درمان و پس از اتمام مرحله پیگیری سه ماهه، مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل کواریانس چند متغیری، تحلیل کواریانس تک متغیری و خیدو استفاده شد. یافته ها: نتایج آزمون های تحلیل کواریانس چند متغیری و تحلیل کواریانس تک متغیری نشان داد که تفاوت معنا داری بین دو گروه در افزایش مهارت های مقابله ای در مراحل پس آزمون و پیگیری وجود دارد. همچنین، نتایج آزمون خیدو نشان داد که تفاوت معنا داری بین فراوانی بازگشت در دو گروه وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که آموزش مدل ماتریسی در پیشگیری از بازگشت به اعتیاد و افزایش مهارت های مقابله ای مؤثر است.

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در افزایش امیدواری و کاهش هیجانات منفی دانش آموزان پسر پایه نهم بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. تعداد 34 نفر با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه (17 نفر گروه آزمایش و 17 نفر گروه کنترل) جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای و به مدت دو ماه آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد دریافت کرد و گروه کنترل در این مدت هیچ آموزشی را دریافت نکرد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه امیدواری اشنایدر و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل کوواریانس چند متغیری و تحلیل کوواریانس تک متغیری استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد اثر معنی داری بر روی امیدواری و هیجانات منفی دارد و باعث افزایش امیدواری و کاهش هیجانات منفی در دانش آزمون پسر پایه نهم شد؛ بنابراین درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند در افزایش امیدواری و کاهش هیجانات منفی دانش آموزان پسر مورد کاربرد قرار گیرد.

مقدمه: اخیراً توجه زیادی به دانش آموزانی که چالش هایی در یادگیری دارند متمرکز شده است. والدین و مربیان از همان اوایل دوره پیش دبستانی شاهد سردرگمی برخی از دانش آموزان در یادگیری مهارت های خواندن و نوشتن هستند که به عنوان تکلیف به آنها داده می شود، به همین جهت حوزه اختلال یادگیری موقعیتی ویژه دارد. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر عملکرد استدلال کمی، دانش و استدلال سیال در دانش آموزان دارای اختلال یادگیری پایه های اول و دوم ابتدایی استان خراسان جنوبی انجام شد. روش ها: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی و با استفاده از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری کلیه دانش آموزان پسر پایه های اول و دوم ابتدایی مراجعه کننده به مراکز اختلالات یادگیری خراسان جنوبی در سال تحصیلی ۱۳۹۷-۱۳۹۶ بود و مرکز اختلالات یادگیری قاین به عنوان نمونه و مکان اجرای آزمایش انتخاب شد. تعداد ۲۴ نفر از دانش آموزان به روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شدند. سپس با توجه به نمره بدست آمده از نمره هوش آزمای تهران- استانفورد- بینه به صورت همتا درگروه های ۱۲ نفری آزمایش و کنترل قرارگرفتند. گروه آزمایش در۱۵ جلسه ۶۰ دقیقه ای مورد آموزش کارکردهایی اجرایی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-۲۳ و با روش تحلیل کواریانس تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین میانگین های گروه های آزمایش و کنترل در متغیرهای استدلال کمی، دانش، استدلال سیال و نمره کلی عملکرد اجرایی تفاوت معنی داری وجود دارد. به عبارت دیگر آموزش کارکردهای اجرایی باعث افزایش میانگین استدلال کمی(۱۲/۳۴±۱۱۱/۳۳)، دانش (۱۶/۶۷±۱۱۰/۱۶)، استدلال سیال (۱۶/۹۶±۱۱۰/۵۰) و نمره کلی عملکرد اجرایی (۳۸/۷۹±۳۳۲/۰)، در مرحله پس آزمون شد. نتیجه گیری: بنابراین پیشنهاد می شود آموزش و پرورش با برگزاری کارگاه های آموزشی با هدف آشنایی اثربخشی کارکردهای اجرایی بر کاهش نشانه های ناتوانی های یادگیری دانش آموزان برای معلمان اقدام نمایند.

مقدمه: اعتیاد اختلالی مزمن و بازگشت کننده است که تأثیرات عمیق اجتماعی، روان شناختی، جسمی و اقتصادی در پی دارد. با توجه به تأثیرات آن بر جامعه و افراد هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای حمایت اجتماعی در رابطه ی بین هیجانات منفی با وسوسه و احتمال مصرف افراد وابسته به مواد دارای بازگشت بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری (PLS) به روش تحلیل مسیر بود. نمونه پژوهش 130 نفر از افراد وابسته به مواد افیونی مراجعه کننده به درمانگاه های ترک اعتیاد شهر زاهدان بودند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های حمایت اجتماعی (SSAS)، هیجانات منفی (21-DASS) و پیش بینی از بازگشت (RPS) استفاده شد. داده ها با آزمون های آماری رگرسیون گام به گام و مدل یابی معادلات ساختاری توسط نرم افزارهای 23-SPSS و Smart-PLS تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که همبستگی معناداری بین متغیرهای پژوهش وجود دارد. از بین زیر مقیاس های هیجان منفی، افسردگی و اضطراب توان پیش بینی احتمال مصرف مواد را داشتند در صورتی که زیر مقیاس استرس توان پیش بینی قدرت میل افراد وابسته به مواد افیونی دارای بازگشت را داشتند (05/0>P). هم چنین الگوی مدل یابی ساختاری نشان داد که حمایت اجتماعی تأثیر منفی معناداری علیه پیش بینی از بازگشت دارد و اثر هیجان های منفی را بر پیش بینی از بازگشت کم می کند و به عنوان یک ضربه گیر عمل می کند درحالی که هیجان های منفی بر پیش-بینی از بازگشت مواد تأثیر مثبت می گذارند و باعث افزایش بازگشت افراد به مواد می شوند (05/0>P). نتیجه گیری: به طورکلی مصرف مواد و اعتیاد یکی از معضلات و نگرانی های عمده جهان امروز است و ازآنجاکه انسان موجودی اجتماعی است، به ارتباط با افراد و کمک و حمایت آنان نیازمند است؛ بنابراین حمایت اجتماعی با افزایش سلامت روان شناختی فرد همانند سپری علیه بازگشت پس از درمان عمل می کند. ایجاد حمایت اجتماعی برای معتادان در حال ترک یکی از عناصر مهم در کاهش وسوسه و ترک مواد است. واژه های کلیدی: هیجان های منفی، وسوسه و احتمال مصرف، مصرف مواد، حمایت اجتماعی، بازگشت اعتیاد

زمینه و هدف: امروزه، سازه بهزیستی به حوزه آموزش و پرورش نیز نفوذ پیدا کرده و یکی از اهداف مهم تربیتی در جوامع پیشرفته، فراهم آوردن زمینه های بهزیستی روانی برای دانش آموزان است. با توجه به اهمیت بهزیستی تحصیلی و تأثیر آن بر جنبه های مختلف عملکرد تحصیلی، هدف از انجام این مطالعه، تعیین اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مؤلفه های بهزیستی تحصیلی (فرسودگی، مشارکت، رضایت مندی، و ارزش مندی در تحصیل) دانش آموزان بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با روش پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول شهر بیرجند در سال 1398-1397 بودند که از بین تمامی افراد واجد شرایط، 34 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب، و به طور تصادفی در دو گروه 17 نفری آزمایش و گواه جایدهی شدند. سپس افراد گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 60 دقیقه، آموزش گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد را دریافت کردند؛ در حالی که به گروه گواه، آموزشی داده نشد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه بهزیستی تحصیلی تومینین سوینی و همکاران (2012) استفاده شد و داده های حاصل از پیش آزمون و پس آزمون با روش آزمون تحلیل کوایاریانس چندمتغیره تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که بعد از مداخله، بین میانگین نمرات گروه گواه و آزمایش در مؤلفه های ارزش مدرسه، فرسودگی نسبت به مدرسه، رضایت مندی تحصیلی، و مشارکت با مدرسه، تفاوت معناداری وجود دارد (0/01 P≤ ). نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که آموزش گروه درمانی مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد از طریق ترکیب سرزندگی و واضح دیدن تجربیات و پذیرش آنها می تواند تغییرات مثبتی را در فرد ایجاد کند. در واقع پذیرش و تعهد به سبب افزایش تلاش های فرد که متمرکز بر تحول شخصی است، معنای مثبت در ذهن فرد ایجاد کرده و زمینه ارتقای بهزیستی تحصیلی را فراهم می کند.

زمینه : پژوهش های زیادی به اثربخشی طرحواره درمانی فردی بر طرحواره های ناسازگار اولیه معتادان مصرف کننده مواد سنتی و صنعتی اشاره کرده است اما در زمینه گروه درمان گری مصرف کنندگان تحت درمان متادون در شهر بیرجند شکاف تحقیقی وجود دارد. هدف : این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی طرحواره درمانی گروهی بر طرحواره های ناسازگار اولیه معتادان سنتی و صنعتی در شهر بیرجند بوده است. روش : روش این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بوده است. جامعه آماری این تحقیق کلیه بیماران تحت درمان مرکز ترک اعتیاد امید فردا، زیر نظر سازمان بهزیستی بوده است. از میان بیماران حاضر در این مرکز 45 نفر که شرایط ورود به پژوهش را داشتند که بر اساس نمونه در دسترس انتخاب و در سه گروه جایگزین شدند؛ مصرف کنندگان مواد سنتی (15 نفر)، گروه مصرف کنندگان مواد صنعتی (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر). ابزار گردآوری این داده ها در این پژوهش پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه فرم کوتاه (یانگ، 1994) و 8 جلسه آموزش طرحواره درمانگری (از پکیج طرحواره درمانگری غلام رضایی و طهرانچی، 1395). تجزیه و تحلیل داده ها با کمک تحلیل کوواریانس انجام شد. یافته ها : نتایج نشان داد که اثر طرحواره درمانی گروهی بر بهبود طرحواره های ناسازگار اولیه معنادار بوده است ( 0/05 ) . نتیجه گیری : استفاده از طرحواره درمانی گروهی می تواند سبب بهبود طرحواره های ناسازگار اولیه معتادان مصرف کننده سنتی و صنعتی تحت درمان متادون شود.

زمینه: اضطراب از عواملی است که باعث به وجود آمدن مشکلاتی در همجوشی شناختی و کیفیت زندگی افراد مبتلا به دیابت می شود. اما مسئله اصلی اینست که آیاگروه درمانی مبتنی بر پذیرش - تعهد بر همجوشی شناختی، کیفیت زندگی و اضطراب دانشر آموزان مبتلا به دیابت تأثیر دارد؟ هدف: مقایسه اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر همجوشی شناختی، کیفیت زندگی و اضطراب دانش آموزان مبتلا به دیابت بود. روش: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان مبتلا به دیابت شهر زاهدان تشکیل دادند. و نمونه پژوهش شامل 30 آزمودنی که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند و به طور گمارش تصادفی در دو گروه آزمایشی (15 نفر) و گواه (15 نفر) قرار گرفتند سپس گروه آزمایش از طریق پروتکل مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد (قمیان و شعیری، 1393) 8 جلسه مداخله دریافت کردند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه همجوشی شناختی گیلاندرز و همکاران (۲۰۱۴)، مقیاس تجدیدنظرشده اضطراب آشکار کودکان رینولدر و ریچموند (1978) و پرسشنامه کیفیت زندگی نوجوانان ایتگرسول و مارور (2004) مبتلا به دیابت بودند. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد در مقایسه با گروه گواه موجب بهبود همجوشی، کیفیت زندگی و اضطراب شده است (0/05 P< ). این نتایج در مرحله پیگیری تداوم داشته است. نتیجه گیری: درمان های روانشناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد از طریق ایجاد تعهد درونی در افراد می توانند به بهبود علائم روانشناختی کمک کنند و پیامدهای روانی بیماری های جسمانی را کاهش دهند.

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر مهارت حل مسئله و مدیریت خشم بر کاهش تعارض والد- نوجوان در بین دانش آموزان پسر بود. نمونه پژوهش 40 نفر (گروه آزمایش و گواه هرکدام 20 نفر) از دانش آموزان پایه نهم بود که به صورت تصادفی در دو گروه جایگزین شدند. روش پژوهش آزمایشی بود. قبل از شروع آموزش، هر دو گروه پیش آزمون را دریافت کردند. سپس، گروه آزمایش 10 جلسه آموزش مهارت حل مسئله و مدیریت خشم دریافت نمود و گروه گواه در این مدت هیچ آموزشی را دریافت ننمود. پس از پایان جلسات پس آزمون و دو ماه بعدازآن، پیگیری بر روی هر دو گروه اجرا گردید. آزمودنی ها توسط مقیاس فنون تعارض اشتراوس مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل کوواریانس چند متغیری و تحلیل کوواریانس تک متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت حل مسئله و مدیریت خشم بر کاهش تعارض والد- نوجوان، پرخاشگری کلامی و پرخاشگری فیزیکی و نیز افزایش استدلال بین دانش آموزان پسر گروه آزمایش مؤثر بوده است و تغییرات ایجادشده در کاهش تعارضات والد- نوجوان در مرحله پیگیری نیز ادامه داشت. نتیجه گیری: آموزش مهارت حل مسئله و مدیریت خشم در کاهش تعارض والد- نوجوان در بین نوجوانان گروه آزمایش اثربخش بوده است.

زمینه: تحقیقات نشان داده است که طرحواره درمانگری و زوج درمانگری هیجان مدار بر بهبود رضایت از زندگی مؤثر است، اما آیا زوج درمانگری هیجان مدار و طرحواره درمانگری به شکل گروهی بر رضایت از زندگی موثر است و کدام یک تاثیر بیشتری دارد؟ هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی طرحواره درمانگری و زوج درمانگری هیجان مدار بر رضایت از زندگی و طرحواره های سازش نایافته زوجین انجام شد. روش: این پژوهش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و یک گروه گواه بود. از بین زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر مشهد، تعداد 50 زوج دارای مشکلات زناشویی با مصاحبه غربال شد. سپس، از بین این زوجین، 24 زوج به صورت تصادفی در گروه ها قرار گرفتند. 8 جلسه زوج درمانگری هیجان مدار (جانسون، 2012) و 11 جلسه طرحواره درمانگری (یانگ، 1999) اجرا شد. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه رضایت از زندگی دینر، ایمونس، لارسن و گریفین (1984) و طرحواره های سازش نایافته یانگ (1991) بهره برده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون های تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که طرحواره درمانگری باعث افزایش رضایت از زندگی و کاهش طرحواره های سازش نایافته زوجین شد، همچنین زوج درمانگری هیجان مدار موجب افزایش رضایت از زندگی و کاهش طرحواره های سازش نایافته زوجین شد (0/001> p ). نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده تأثیر مثبت طرحواره درمانگری و زوج درمانگری بر روی طرحواره های سازش نایافته و رضایت زندگی زوجین بود و این دو روش به شکل یکسانی توانسته اند تأثیرگذار باشند. بنابراین نمی توان گفت که یکی نسبت به دیگری برتری دارد.

مقدمه: انسان موجودی اجتماعی است که به داشتن رابطه با همنوعان خود نیازمند است. فقدان روابط مطلوب و رضایت بخش اجتماعی یا همان احساس تنهایی اثرات مخربی بر سلامت و کیفیت زندگی دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش خود دلگرم سازی شوناکر بر احساس تنهایی دانشجو-معلمان دانشگاه فرهنگیان شهر زاهدان بود. روش کار: پژوهش حاضر، از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری یک ماهه بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانشجو-معلمان مقطع کارشناسی دانشگاه فرهنگیان، پردیس دخترانه رسالت شهرستان زاهدان در سال تحصیلی97-1396 بود که از میان آن ها تعداد 30 نفر که در پرسشنامه احساس تنهایی دانشجویان بر اساس مقیاس آشر ( SLFS ) نمره بالایی گرفته بودند، به روش تصادفی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر کدام 15 نفر) گنجانده شدند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش خود دلگرم سازی به شیوه شوناکر قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. پس از اتمام جلسات، هر دو گروه آزمایش و کنترل در معرض پس آزمون و یک ماه بعد ، آزمون پیگیری قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره با استفاده از نرم افزار SPSS_23 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین نمرات احساس تنهایی عاطفی و احساس تنهایی اجتماعی در دانشجو- معلمان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در مراحل پس آزمون و پیگیری بطور معناداری کاهش پیدا کرده است(05/ ۰ > P ). نتیجه گیری: بر اساس یافته ها می توان نتیجه گرفت که آموزش خوددلگرم سازی مبتنی بر روش شوناکر می تواند از طریق تقویت مهارتهای ارتباطی و افزایش علاقه اجتماعی، باعث کاهش احساس تنهایی در دانشجویان گردد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بازی درمانی گروهی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری بر اختلالات رفتاری (اضطراب جدایی، نارسایی توجه/ بیش فعالی و لجبازی- نافرمانی) دانش آموزان دختر پایه اول ابتدایی بود. جامعه آماری پژوهش که با روش آزمایشی انجام گرفت شامل 70 دانش آموز دختر پایه اول ابتدایی شهر زاهدان در سال تحصیلی 96-1397 بود، 22 دانش آموز مبتلابه اختلالات رفتاری به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جای گرفتند. آموزش بازی درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری به مدت 10 جلسه روی گروه آزمایش اجرا شد. از پرسشنامه نشانه های مرضی کودکان (4- CSI ) برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. نتایج تجزیه وتحلیل داده ها که به روش تحلیل کواریانس چندمتغیری انجام گرفت، نشان داد که بازی درمانی بر کاهش اضطراب جدایی، نارسایی توجه/ بیش فعالی و لجبازی- نافرمانی مؤثر بوده است. درنتیجه می توان از مداخله بازی درمانی بر کاهش اختلالات رفتاری کودکان استفاده کرد.

هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی پذیری مهارت های ارتباطی و سازگاری فردی با توجه به مؤلفه های روانشناسی مثبت نگر در دانشجویان دانشگاه فرهنگیان شهر مشهد در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۹۸ است. پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. در این مطالعه ۳۱۴، دانشجو (۱۸۲ مرد و ۱۳۲ زن)، به شیوه ی نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار این پژوهش شامل پرسشنامه های حالت های روان شناختی مثبت، (رجائی، خوی نژاد، نسائی، ۱۳۹۱)، مهارت های ارتباطی، (جرابک، ۲۰۰۴) و سازگاری (بل، ۱۹۶۱) ) بود که از روایی و پایایی لازم برخوردار بوده اند. داده های این تحقیق از روش تحلیل مسیر و با بهره گیری از نرم افزار AMOS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مسیر تبیین مهارت های ارتباطی بر اساس سازگاری با نقش میانجی مؤلفه های توکل به خدا، قدردانی و بخشش معنادار شده است. این یافته ها بیانگر لزوم توجه به حالت های روان شناختی مثبت در تبیین سطوح ارتباطی دانشجویان است. همچنین، در تبیین این یافته می توان گفت سازگاری به عنوان یک متغیر اثرگذار بر مهارت های ارتباطی از طریق مؤلفه های روانشناسی مثبت مکانیسم اثر دارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش الگوهای ارتباط خانواده و جو روانی- اجتماعی کلاس در اعتیاد به شبکه های اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر زاهدان بودند. 244 دانش آموز با روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های الگوهای ارتباط خانواده کوئرنر و فیتز پاتریک، پرسشنامه جو روانی- اجتماعی کلاس فرایزر و پرسشنامه اعتیاد به شبکه های اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه استفاده گردید. یافته ها نشان داد، هر دو بعد الگوهای ارتباط خانواده با اعتیاد به شبکه های اجتماعی رابطه منفی معنی دار دارند و همچنین از میان ابعاد جو روانی- اجتماعی کلاس، بعد اصطکاک و بعد رقابت با اعتیاد به شبکه های اجتماعی رابطه مثبت معنی دار و بعد همبستگی و انضباط رابطه منفی معنی داری داشتند. تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که متغیرهای، گفت وشنود، اصطکاک، همنوایی، رقابت و همبستگی، توانستند مجموعاً چهل ونه درصد واریانس اعتیاد به شبکه های اجتماعی را تبیین کنند؛ بنابراین با توجه به نتایج این پژوهش به خانواده ها می توان پیشنهاد کرد که هنگام تعامل با فرزندان راهبردهای مبتنی بر گفت وگو را اتخاذ کنند و معلمان نیز جو کلاس را به سمت همبستگی و تعامل سازنده هدایت نمایند.

دف پژوهش، تعیین تأثیر آموزش مثبت نگری بر افزایش کیفیت و امید به زندگی در سالمندان بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه گواه بود. نمونه شامل 50 سالمند بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه (گروه آزمایش 25 نفر و گروه گواه 25 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای و به مدت 2 ماه آموزش مثبت نگری را دریافت کرد و گروه گواه در این مدت هیچ آموزشی را دریافت نکرد. پس از پایان جلسات پس آزمون و دو ماه بعد از آن، پیگیری اجرا شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه کیفیت زندگی وار و گندک و پرسشنامه امید به زندگی اسنایدر استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل کوواریانس چند متغیری و تحلیل کوواریانس تک متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش مثبت نگری در افزایش کیفیت زندگی و امید به زندگی در مرحله پس آزمون مؤثر بوده است و تغییرات ایجاد شده در کیفیت زندگی و امید به زندگی سالمندان در مرحله پیگیری نیز ادامه داشت. با توجه به اثربخش بودن آموزش مثبت نگری در افزایش کیفیت زندگی و امید به زندگی می توان از برنامه های مبتنی بر آموزش مثبت نگری برای افزایش کیفیت زندگی و امید به زندگی سالمندان استفاده نمود.

زمینه: تعلیم و تربیت انتقادی بر خردورزی، نقد و تغییر به عنوان هدف های ارزشمند آموزشی توجه می کند و سعی دارد شرایط واقعی اجتماعی تربیت را کشف کند، به همین سبب به نقادی اندیشه نیازمند است. بررسی های انجام شده نشان می دهد آموزش تفکرد انتقادی روی خودتنظیمی و اهمال کاری دانش آموزان مؤثر است. سؤال مورد بررسی این است که آیا تقویت و آموزش تفکر انتقادی روی درونی و بیرونی بودن اهداف انتخابی نیز مؤثر باشد؟ هدف: پژوهش حاضر با هدف تأثیر آموزش تفکر انتقادی بر جهت گیری درونی و بیرونی هدف دانش آموزان مقطع متوسطه انجام شد. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر زاهدان تشکیل دادند؛ و نمونه پژوهش شامل 30 آزمودنی که به روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای تصادفی انتخاب شدند سپس به طور تصادفی نمونه انتخابی در دو گروه 15 نفری گمارده شدند و در پایان بطور تصادفی یک رگوه به عنوان گروه آزمایش و یک گروه به عنوان گروه کنترل انتخاب گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه راهبردهای انگیزشی پنتریج و همکاران (۱۹۹1) بود. ابتدا افراد هر دو گروه مورد پیش آزمون قرار گرفتند و سپس آزمودنی های گروه آزمایش 12 جلسه آموزش تفکر انتقادی از طریق پرتکل آموزشی تفکر انتقادی براساس دیدگاه های هایپر فیشر و مایزر (2012) آموزش دیدند در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله ای را دریافت نکردند. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین میانگین های نمرات جهت گیری درونی و بیرونی هدف در گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد (01/0 P< ). تأثیر آموزش تفکر انتقادی بر جهت گیری درونی و بیرونی هدف دانش آموزان در مرحله پیگیری تداوم داشته است. نتیجه گیری: آموزش تفکر انتقادی بر جهت گیری درونی و بیرونی هدف دانش آموزان مؤثر بود. آموزش دانش آموزان برای استفاده مؤثر از توانایی ها، عملکرد آنان را بهبود بخشیده و موجبات تصمیم گیری و اندیشیدن منطقی را در آنان فراهم می سازد.