احمد کلاته ساداتی

احمد کلاته ساداتی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۶ مورد.
۱.

مطالعه ای کیفی بر موضوع «عدالت» در آموزش پزشکی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال ۳۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۹۳) 31 - 52

کلید واژه ها: بی عدالتی آموزش پزشکی تعیین کننده های اجتماعی کالایی شدن علم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۸
عدالت در جامعه ما مفهومی است که در عین بدیهی و مفروض دیده شدن، گنگ و پیچیده است. یکی از حوزه های مرتبط با عدالت در حوزه آموزش، آموزش پزشکی است. تجربه پزشک شدن در بستر آموزش پزشکی حاضر، درک و مفهوم پردازی نسبت به موضوع عدالت را شفاف می کند. هدف مطالعه حاضر، کشف و واکاوی درک و تجربه عدالت در میان دانشجویان پزشکی، استادان و مسئولان آموزش پزشکی است. مطالعه حاضر، یک مطالعه کیفی است که در سال 1400 انجام و در آن داده های 29 مصاحبه نیمه ساختاریافته (با استادان، دانشجویان و معاونان آموزشی در دانشگاه های علوم پزشکی) به روش تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل شده است. نتایج نشان داد ازنظر مشارکت کنندگان، بی عدالتی قبل از ورود به رشته پزشکی و ازطریق کنکور اتفاق می افتد. بسترهای غیرمنصفانه رقابت در جامعه، شکلی از ورود غیرمنصفانه به رشته پزشکی را به وجود آورده است. از سوی دیگر، میدان آموزش پزشکی نیز خود در بر گیرنده بستری پیچیده از بی عدالتی است که با وجود ناپذیرفته بودن مرسوم است. مضامین احصاشده عبارت اند از ساختارهای نابرابرساز، جامعه کالایی و سیاست های غیرمنصفانه. مطابق نتایج تحقیق سیاست گذاری ها و راهبردهای عادلانه در بستری از جامعه کالایی و سرمایه دارانه، به ضد خود بدل می شوند و به بی نظمی ناعادلانه و نابرابری می انجامند. تناسب سیاست گذاری ها در آموزش پزشکی با تغییرات اجتماعی، چابکی و به روز بودن، به عنوان ملزومات تغییر پیشنهاد می شود. اتخاذ سیاست های عادلانه در کنکور سراسری و میدان آموزش پزشکی، توزیع منصفانه جایگاه های شغلی، تناسب فعالیت بالین با حقوق و دریافت های دانشجویان پزشکی، از تغییرات فوری پیشنهادی در آموزش پزشکی روشن است که سیاست گذاری های کل نگرانه در آموزش پزشکی، مانع هدررفت حجم عظیمی از استعدادها در وزارت بهداشت می شود.
۲.

تجربه بلوغ دربین دختران تک والدِ پدر سرپرست؛ یک مطالعه کیفی در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۲۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 115 - 142

کلید واژه ها: پدرانگی خانواده تک والد شرم عادت ماهیانه مسئله مندی بلوغ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۶۰
بلوغ، پدیده ای زیستی، پیچیده و یک برساخت اجتماعی است که به صورت متفاوتی در دختران درک و تجربه می شود. دختران نوجوانی که در خانواده های پدرسرپرست زندگی می کنند، ممکن است به دلیل فقدان مادر با چالش های خاصی در دوران قاعدگی مواجه شوند. هدف از پژوهش حاضر فهم تجربه قاعدگی و مسائل خاص دختران پدرسرپرست در دوران بلوغ است. پژوهش حاضر، مطالعه ای کیفی است که در سال 1401- 1402 در شهر یزد انجام شد. 10 دختر نوجوان پدرسرپرست 13تا 16 ساله که بیش از 6 ماه با پدر زندگی کرده اند، به صورت هدفمند وارد مطالعه شدند. داده ها با مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و با روش تحلیل مضمونی، تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد که تجربه بلوغ نزد دختران پدرسرپرست، یک امر پدرانه و مردانه است که با شیوه رفتار پدر مرتبط است. برخلاف پدران بی اعتنا به موضوع، دخترانی که پدران آن ها سعی بر درک مسئله دارند، بهتر می توانند موضوع را مدیریت کنند. سه مضمون برساخت شده تحقیق عبارت اند از: پدرِ حامی، پدرِ بی اعتنا و بلوغ مسئله دار. نتیجه اینکه تجربه ی بلوغ دختران اگر چه با تغییرات زیستی آن ها مرتبط است، اما عمدتاً برساختی است متأثر از دیدگاه پدر، رفتار و نقش پدرانه ی وی در این زمینه. به واقع، در دختران پدرسرپرست، تجربه بلوغ، یک بازتولید اجتماعیِ مردانه و پدرانه می باشد که ارزش ها و هنجاری های فرهنگی و اجتماعی بر آن مترتب است. پیشنهاد می شود با توجه به گسترش خانواده های تک والدِ پدرسرپرست، مدارس، مراکز فرهنگی و رسانه ملی نقش آگاهی بخشی پررنگی درزمینه تغییرات بلوغ دختران داشته باشند.
۳.

واکاوی راهکارهای زنان سرپرست و غیرسرپرست خانوار در ایجاد شادمانی در محیط خانواده (مطالعه ای کیفی در شهر یزد)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۹۳ 135-180

کلید واژه ها: خانواده راهکار زنان سرپرست خانوار زنان غیر سرپرست خانوار شادمانی یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۲
مقدمه: شادمانی فرزندان تحت تأثیر روابط با خانواده است. تعاملات روزمره فرزندان با والدین خود به خصوص مادر، اکنون به عنوان عاملی در رشد آنها تلقی می شود. خانواده درعین حال مهم ترین زمینه برای رشد فرزندان محسوب می شود. هدف پژوهش حاضر مطالعه راهکارهای زنان سرپرست خانوار و غیرسرپرست در ایجاد شادمانی در محیط خانواده است. روش: روش پژوهش حاضر کیفی بود، همچنین داده ها با 40 مصاحبه نیمه ساختاریافته در شهر یزد جمع آوری شد. 20 نفر از زنان نمونه، غیرسرپرست و 20 نفر را زنان سرپرست خانوار تشکیل دادند. همچنین نمونه گیری از نوع هدفمند با حداکثر تنوع انجام گرفت، بعد از جمع آوری داده ها، با شش مرحله تحلیل مضمونی کدگذاری انجام شد. یافته ها: زنان غیرسرپرست سه مضمون نهایی فرزندمداری مهرورزانه، رضایت از خویشتن و زنانگی کل نگرانه را تجربه کردند. درحالی که زنان سرپرست خانوار در دو مضمون نهایی تحت عنوان شادمانگی کل نگرانه و ناکامی در شادمانگی را تجربه کرده بودند. فی الواقع، زنان سرپرست فراتر از توان خویش برای رفع نیازهای همه جانبه فرزندان تلاش می کنند تا در خانواده شادی بیافرینند. با توجه به مطالب احصاشده، زنان غیرسرپرست با وجود داشتن همسر، در ایجاد شادمانی محیط خانواده قوی تر عمل می کردند اما زن سرپرست خانوار باید خلأ نبود همسر را نیز پر می کرد و گاهی اوقات نیز در ایجاد شادمانی ناموفق عمل می کرد. بحث: نتیجه گرفته می شود که شادمانی زنان و خانواده می تواند موجب تقویت روحیه در محیط خانواده گردد و متعاقب آن انگیزه رشد و پیشرفت را ارتقا دهد زیرا شادمانی، به عنوان یکی از ابعاد توسعه اجتماعی، برای رسیدن به توسعه جامعه مهم تلقی می شود.
۴.

برساخت اجتماعی طلاقِ پساسنت؛ مطالعه ی کیفی زنان متقاضی طلاق در شهر طبس ( 1400-1402)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال ۲۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 175 - 205

کلید واژه ها: خانواده زنانه شدن خودمحوری طلاقِ پساسنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۲
افزایش نرخ طلاق، یک مسئله اجتماعی است. با وجود رویکردهای نظری و مطالعات مبتنی بر شواهد در گذشته، به نظر می رسد که این افزایش، دلایلی متفاوت، نوظهور و بسترمند دارد. هدف تحقیق حاضر، کشف و واکاوی این موضوع، در میان زنان متقاضی طلاق در شهر طبس است. مطالعه از اسفند 1400 تا خرداد 1402 به روش کیفی و ضمن مصاحبه با 24 مشارکت کننده که به صورت هدفمند انتخاب شدند، انجام گرفت. تحلیل داده ها به روش نظریه زمینه ای انجام شد. یافته ها نشان می دهد که مهم ترین دلایل شکل گیری طلاق، تزلزل چندبعدی در خانواده از یک طرف و خودمحوری افراد از سوی دیگر است. عوامل زمینه ای، شامل فروپاشی حرمت های مفروض، بروز تعارضات و نیز اقدام به استفاده ابزاری از قانون می شود. عوامل مداخله ای نیز عبارتند از: تسهیل شدگی طلاق، هراس گریزی و ضعف مراکز مشاوره. پدیده هسته، عبارت است از طلاقِ پساسنت که نشان دهنده زنانه شدن طلاق و غالب شدن دلایل زنانه بر این امر در بستر مورد مطالعه است. طلاقِ پساسنت به معنای کمرنگ شدن دلایل و آسیب های گذشته در تقاضای طلاق است. افزون بر آن، گویای تغییرات بنیادین در باورها و هنجارهای مشارکت کنندگان درباره خانواده و سازوکار آن است. زنان مشارکت کننده، در حال بازتولید مفاهیم جدیدی از خانواده هستند که هویت و نقش سنتی و سازوکارهای زنان را در خانواده، به چالش کشیده و تعاریف جدیدی از نقش، حقوق و انتظارات زنان را به همراه دارد. تعاریفی که ورای مرزهای مرسوم خانواده است. موضوعی که مهم ترین مسئله خانواده در جامعه امروز ایران است. بنابراین، نیاز به تدقیق نظری و مطالعات بیشتر ناظر به یافته های تحقیق حاضر است. مدرنیته، جهانی شدن و تغییرات اجتماعی و فرهنگی جامعه، به تغییرات عمیق و وسیعی در نگرش به خانواده انجامیده است و تمرکز مطالعات آتی بر این موضوعات در حوزه خانواده پیشنهاد می گردد.  
۵.

تغییرات بنیادین در نهاد خانواده و فردیت فرانهادگر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ۱۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 237 - 252

کلید واژه ها: اسلام تغییرات اجتماعی خانواده روابط خانوادگی فرانهادگرایی فردیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۲
خانواده عنصر اصلی و ستون بنیادین نظام اجتماعی در اسلام و زیست بوم فرهنگی-تاریخی ایران است. با وجود این خانواده در ایران تحت تأثیر تغییرات بسیار زیادی است که به لحاظ کمیت و کیفیت، ساختار خانواده و فرایندهای آن را متحول کرده است. هدف پژوهش حاضر واکاوی درک و فهم زنان و مردان از تغییرات خانواده است. مطالعه حاضر با رویکرد کیفی انجام گرفته است. داده ها به روش مصاحبه نیمه ساختاریافته با 26 نفر جمع آوری و تحلیل مضمون شدند. یافته ها نشان می دهد مشارکت کنندگان تغییرات بنیادینی را در نهاد خانواده احساس می کنند. پنج محور اصلی این تغییرات عبارت اند از: پادارزش حاد، وارونگی جنسیتی نقش، گسیختگی انتظارات و ارتباطات، والدگری نابسند و چارچوب گریزی جنسی. در نقشه مضمونی تحقیق، مضمون پایه عبارت است از «فردیت فرانهادگرا» که به شرایطی از تلاطم و گسیختگی در ساختار خانواده به لحاظ مفهومی و در برساخت اجتماعی اشاره دارد. مطابق نتایج، مضامین یکدیگر را بازتولید کرده و همه مضامین به بازتولید فرانهادگرایی فردگرا کمک می کنند. خانواده نسبت به ارزش ها و هنجارهای فرهنگی و تاریخی در یک شرایط گذار تغییر به سمت ارزش های مدرن قرار گرفته است. درک و فهم این موضوع از سوی سیاست گذاران اجتماعی و فرهنگی، یک بایسته مهم به نظر می رسد.
۶.

موانع و چالش های مددکاری اجتماعیِ صنعتی در ایران؛ یک نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۴۰۲ شماره ۵۶ 347 - 382

کلید واژه ها: منابع انسانی خدمات اجتماعی مددکاری اجتماعی صنعت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۷۸
یکی از گرایش های مددکاری اجتماعی حوزه صنعت است که با جنبش های کارگری در دنیا شروع شد و بیشتر صنایع مهم دنیا از وجود این مددکاران بهره مند می شوند. بعد از گذشته بیش از 50 سال از ورود مددکاری اجتماعی به ایران و نیز وجود این گرایش در صنعت نفت، امّا توسعه ای در آن ایجاد نشده است. هدف پژوهش حاضر، کشف و واکاوی عدم تحقق و توسعه مددکاری اجتماعیِ صنعتی در صنایع ایران است. تحقیق حاضر یک مطالعه ی کیفی در سطح ملی است که با معیار اشباع داده ها و به روش مصاحبه ی نیمه ساختاریافته 10 نفر از مددکاران اجتماعی صاحبنظر و مرتبط با موضوع به صورت هدفمند در آن مشارکت کردند. داده ها به روش نظریه ی زمینه ای مورد تحلیل واقع شد. پژوهش نشان داد که موانع چندگانه ای پیش روی مددکاران اجتماعی صنعتی عبارتند از موانع ساختاری، جایگاه شغلی مبهم، و بی دانشی و خام دستی. پدیده ی ساختاری برساخت شده عبارت است از محدودیت نقش. برای تحقق و توسعه ی مددکاری اجتماعی صنعتی، علاوه بر رفع موانع مطرح شده، این مددکاران اجتماعی هستند که باید خود را به صنعت ارائه کنند تا فرصت هایی که می توانند برای صنعت ایجاد کنند را بشناسانند و از ظرفیت های رشته ی حرفه ای خود در راستای اهداف مهم صنایع بهره بگیرند. در واقع، مطالبه گری حرفه ای مددکاری اجتماعی صنعتی، یکی از راهبردهای اصلی در جهت تحقق این امر است.
۷.

زیست جهانِ شکاک و انکارِ اجتماعی ویروس؛ نظریه ای زمینه ای در پاندمی کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ ۲۷۸-۲۶۱

کلید واژه ها: انکار اجتماعی شکاکیت زیست جهان پاندمی کووید- 19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۸۷
پاندمی کووید-۱۹ یکی از برجسته ترین چالش های سیاسی، اجتماعی و پزشکی سدهٔ اخیر بود. از مهم ترین راهبردهای اجتماعی در مواجهه با انتشار ویروس، رفتار سالم است و این امر متضمن پذیرش اجتماعی آن. باوجوداین، از ابتدای همه گیری در همهٔ کشورها، بخشی از شهروندان ویروس و بیماری را انکار می کردند. هدف مطالعهٔ کیفی حاضر، کشف و واکاوی انکار این بیماری در استان کردستان است. بر این اساس، سؤال پژوهش این است که چه دلایل و زمینه های اجتماعی به شکل گیری انکارِ ویروس در همه گیری می انجامد. داده ها از طریق مصاحبهٔ نیمه ساختاریافته با ۲۰ نفر از کسانی که ویروس و بیماری را انکار می کردند جمع آوری و با روش نظریهٔ زمینه ای تحلیل شد. مضامین تحقیق ذیل ۲۲ مفهوم اساسی و ۵ مقولهٔ عمدهٔ پزشکینه سازی تعمدی، کوچک پنداری زیستی، اضطراب اجتماعی و ابتلا، تقدیرگرایی و برساخت اجتماعی ویروس برساخت شد. مضمون مرکزی تحقیق زیست جهانِ شکاک است که بخشی از برساخت پزشکینه شدهٔ همه گیری کووید-۱۹ به شمار می رود.
۸.

برهمکنش فرهنگ و تجرد: واکاوی ابعاد فردی و اجتماعی- فرهنگی طولانی شدن دوران تجرد دختران در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال ۱۸ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۶ 51 - 91

کلید واژه ها: دختران تجرد زنانگی بازمانده زیست نامتعین ایده آل گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۴۶
تغییرات اجتماعی در خانواده ایرانی، به برساخت های اجتماعی متفاوت و از جمله طولانی شدن دوره تجرد دختران انجامیده است. تجربه ی تجرد در نسل ها و سنین مختلف متفاوت است. با توجه به افزایش دختران مجرد در جامعه، هدف تحقیق حاضر، کشف و واکاوی تجرد در میان دختران بالای 35 سال در شهر یزد می باشد. تحقیق حاضر، مطالعه ای کیفی است که در سال 1402 انجام شد. مشارکت کنندگان در تحقیق شامل 15 دختر مجرد بالای 35 سال در شهر یزد  بوده اند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. داده ها به روش تحلیل مضمونی واکاوی و نقشه مضمونی آن ارائه گردید. یافته ها نشان داد که بیشتر مشارکت کنندگان شرایط فعلی خود را غیررضایت بخش می دانند و با نوعی سخت زیستی تجرد مواجه اند. ته نشست های فرهنگی و اجتماعی نسبت به دختران مجرد از یک سو و محدودیت های فردیِ مشارکت کنندگان از سوی دیگر، رفاه ذهنی، روانی و اجتماعی آن ها را تحت تأثیر قرار داده است. مضامین برساخت شده تحقیق عبارتند از: پذیرش اجتماعی تجرد، ابرشکاف های هنجاری، تبعیض و فشار، ایده آل گرایی و زیستِ نامتعین. مضمون هسته، زنانگی بازمانده است که به معنای یک امر بالقوه اما ناکام است. تحقیق حاضر ابعاد فردی و اجتماعی تجرد دختران دهه شصت و قبل از آن را در بستر مذکور واکاوی نموده است.
۹.

نقش همه گیری کووید-19 در رشد یاریگری: مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه های یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 227-209

کلید واژه ها: یاریگری کنشگری انسان دوستانه دانشجو همه گیری کووید- 19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۱۳۴
یاریگری، نوعی کنشگری است که هم به ابعاد هستی شناسی انسان و هم به زمینه های تاریخی و فرهنگی مربوط می شود. امروزه و درنتیجه شرایط جهانی شدن و انباشت مخاطرات، فرهنگ یاریگری به بخشی از گفتمان عمومی و موضوع موردتوجه دولت ها تبدیل شده است. هدف مطالعه حاضر، کشف و واکاوی دلایل یاریگری در میان دانشجویانِ شهر یزد در همه گیری کووید 19 است. این مطالعه با روش کیفی انجام شده است و مشارکت کنندگان در آن مسئولین گروه های دانشجویی و فعالان صف حاضر در موج اول و دوم همه گیری هستند. داده ها به شیوهٔ مصاحبه نیمه ساختاریافته و گروه متمرکز جمع آوری شده و به روش تحلیل مضمونی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. از تحلیل داده ها، چهار مضمون انگیزه دینی-سیاسی، نوع دوستی، مسئولیت پذیری و رضایت درونی احصا گردید. درواقع، یاریگری را می توان یک برساخت عاملیت-محور تصور کرد که تحت گفتمان رسانه و شرایط جهانی شدن تقویت شده است. از سوی دیگر، انگیزه های دینی و سیاسی نیز از تقویت کننده های مؤثر بر کنشگری یاریگری است که ریشه در زمینه های تاریخی و فرهنگی جامعه ایران دارد. ازاین رو، در مواجهه با همه گیری کووید 19، اصل یاریگری بر پایه ترکیبی از ارزش های سنتی و مدرن برساخت می شود. شایسته است نهادها و سیاست گذاران اجتماعی و فرهنگی به ابعاد مختلف کنشگری یاریگرانه (سنتی و مدرن) توجه کنند.
۱۰.

جامعه شناسی آموزش پزشکی: زمینه های بنیادی، کانون های مطالعاتی و چشم انداز تحقیقاتی آینده با نگاهی به موضوع در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) تابستان ۱۴۰۱ شماره ۹۷ 117 - 165

کلید واژه ها: جامعه شناسی آموزش پزشکی چشم انداز معرفت شناختی پژوهش کانون های مطالعاتی نقد ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۷۲
تحقیق حاضر باهدف تحلیل روندها و زمینه های بنیادی، آثار برجسته و کانون های مطالعاتی و چشم انداز تحقیقاتی آینده جامعه شناسی آموزش پزشکی با نگاهی نقادانه بر وضعیت این شاخه در ایران انجام شد. روش، مروری از نوع غیرسیستماتیک روایتی است. ابزار گردآوری، فیش برداری و تحلیل محتوای اسناد نوشتاری (کتب، مقالات و گزارش های چاپی و برخط) در 70 سال گذشته (دهه 1950 تا 2020 میلادی) است. کلیدواژه ها در پایگاه های اطلاعات علمی جهان و ایران جستجو شد. معیار ورود اسناد به صورت تعمّدی و انباشتی، شامل «تطابق کلیدواژه ها»، «پراستنادتر، نمایاتر و معنادارتر»، منحصراً درباره «دانشجویان پزشکی، پزشکان، مؤسسات/نظام پزشکی» با «حداقل یک نویسنده جامعه شناس یا منصوب در شاخه جامعه شناسی» بود. استخراج و ترکیب اطلاعات، بر اساس تحلیل محتوای مضمونی و توالی تاریخی بود. اصالت تحقیق بر اساس اصالت اسناد و رعایت موازین اخلاقی، تأمین شد. نتایج نشان داد که جامعه شناسی آموزش پزشکی از کانون های اصلی تولید معرفت جامعه شناختی در جهان است که در چند «کانون مطالعاتی» گسترده شده است. واکاوی در میدان آموزش و پایگاه های علمی ایران نشان داد که این شاخه در بستر جامعه پزشکی و جامعه شناسی کشور، ناشناخته است و به سختی نمونه هایی از آثار نظری و تجربی در آن یافت می شود؛ اما امکان حرکت در «کانون های مطالعاتی» موجود و چندین «چشم انداز معرفت شناختی و پژوهشی» بالقوه برای آن متصور است.
۱۱.

تجربۀ اقدامات یاریگرانه در کوئید 19؛ مطالعه ای در چالش های یاریگری دانشجویی در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 161 - 199

کلید واژه ها: اقدامات انسان دوستانه یاریگری چالش ها گروه های دانشجویی یزد همه گیری کوئید - 19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۴
در جهان مخاطره ای با بحران های نوظهور، دولت های مدرن، نیازمند حضور و مشارکت یاریگرانه هستند. یاریگری یکی از اجزای اصلی بستری فرهنگی و اجتماعی ایران و شهر یزد است .گروه های دانشجویی با توجه به ظرفیت و انگیزه ی بالا، یکی از مهمترین اجزای مشارکت در اقدامات یاریگرانه هستند. هدف مطالعه حاضر، کشف و واکاوی موانع و چالش های اقدامات یاریگرانه ی دانشجویی در کوئید 19 در بین گروه های دانشجوی شهر یزد است. پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی بر اساس تحلیل چارچوب است که شرکت کنندگان در آن 15 نفر از اعضای گروه های دانشجویی فعال در موج اول و دوم کرونا در شهر یزد می باشد. یافته ها نشان داد که این گروه ها با چالش های چندوجهی درون و برون ساختاری در مواجهه با بحران مواجه اند پنج مضمون احصاءشده عبارتند از سیاست زدگی دستگاه های اجرایی، کمبود سرمایه اجتماعی گروه، چالش ستادی گروه، اغماض و سرکوب نهادی، و در نهایت فرسودگی . به عنوان نتیجه می توان گفت که سیاست گذاران بایستی به نقش و ظرفیت بالای گروه های دانشجویی در بحران توجه بیشتری داشته باشند و در جهت ارتقای دانش و مهارت آن ها در این زمینه اقدام کنند. مهمترین راهبرد در این زمینه حذف سیاست زدگی در چنین اقداماتی بخصوص در شرایط بحران است. همچنین، جامعه نیازمند ارتقای فرهنگ عمومی در جهت مسئولیت پذیری بیشتر و فرهنگ گفتگو و مدارا بخصوص در بحران ها می باشد.
۱۲.

درک زنان از موانع و تسهیل کننده های موفقیت: مطالعه ای داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۲۰ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 501 - 527

کلید واژه ها: جنسیت زنان تسهیل کننده ها فرصت ها موانع موفقیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۹۰
با وجود افزایش چشمگیر زنان در آموزش عالی، شکاف درخور توجهی در فعالیت های اجتماعی اقتصادی زنان به عنوان مظاهر موفقیت در زندگی امروزین همچنان وجود دارد. هدف از مطالعه حاضر، فهم موانع و تسهیل کننده های موفقیت زنان است. در قالب مطالعه ای کیفی با رویکرد داده بنیاد با زنان 30 تا 40 ساله ساکن در شهر مشهد مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام شد. بر پایه نمونه گیری نظری و هدفمند، مصاحبه ها تا دست یابی به اشباع نظری ادامه یافت و درنهایت با 25 نفر مصاحبه شد. داده ها پس از انتقال به نرم افزار تحلیل کیفی مکس کیودی ای با شیوه کدگذاری داده بنیاد برساخت گرا تحلیل شد. یافته ها در قالب هشت مقوله بازنمایی شد که عبارت اند از: «جامعه پذیری تک بعدی و محدود سازی بیرونی»، «محدودیت چشم انداز شغلی»، «نبود حمایت مالی و خانوادگی»، «کمبود آموزش های مهارت محور»، «فشار نقش خانه داری»، «تمرکز بر توانمندی های شخصی»، «دسترسی به تحصیلات دانشگاهی» و «فرصت فضای مجازی». مقوله مرکزی با عنوان «محدودیت و دوگانگی نقش» نام گرفت. یافته ها حاکی از این است که نظام های درهم تنیده اجتماعی فرهنگی که هویت افراد را شکل می دهد زنان را درگیر چرخه ای از یادگیری در رابطه با تأثیرات نظام مند کرده است؛ به طوری که مشارکت کنندگان ساختارهای معناسازی مورد نیاز برای پالایش تأثیرات تبعیض آمیز را توسعه می دهند. می توان گفت که نظام اجتماعی توانسته فرصت های جدیدی برای زنان فراهم کند، اما وزن مؤلفه های اجتماعی جنسیتی همچنان بالاست و این فرصت ها تحقق پیدا نکرده اند.
۱۳.

درک و تجربه شهروندان از همه گیری کوئید- 19؛ مطالعه کیفی در شهرهای قم و یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۲ 35 - 67
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۸۴
همه گیری کوئید 19 ایران و همه کشورها را تحت تأثیر قرارداده است. هدف: مطالعه حاضر، واکاوی درک و تفسیر شهروندان ایرانی از این همه گیری در مرحله نخست می باشد. روش شناسی: مطالعه به روش کیفی انجام شد و داده ها در ماه های اسفند 1398و فروردین 1399 با معیار اشباع با 20 شهروند و به روش مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شد. برای تجزیه وتحلیل آن ها از روش تحلیل تماتیک استفاده شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که مردم از بحران به وجود آمده در کشور نوعی اضطراب اجتماعی را تجربه می کنند. نحوه عملکرد دولت و مدیریت آن توسط مراجع زیربط باعث نارضایتی و نوعی بی اعتمادی عمومی شده است. این بی اعتمادی نسبت به رسانه ها نیز وجود دارد. تأثیرات همه گیری روی مشاغل و مشکلات معیشتی نوعی فضای اجتماعی پراضطرابی را به وجود آورده است. بااین وجود، شکل گیری فضای صمیمیت در خانواده ها و خودسازی معنوی از تجارب مثبت مشارکت کنندگان در این پژوهش بود. پنج مضمون اصلی پژوهش مدیریت بحران، بی اعتمادی اجتماعی، اقتصاد ویروس، فشارهای روانی- بهداشتی بازاندیشی مثبت استخراج گردید. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، در همه گیری فعلی و آینده، ایجاد اعتماد اجتماعی و افزایش آگاهی ها در حوزه سلامت فردی-اجتماعی برای سیاست گذاران پیشنهاد می گردد. با توجه به نتایج تحقیق، مددکاری اجتماعی در سطح فردی و جامعه ای می تواند نقش فعالی در همه گیری ها داشته باشد. ارائه ی مشاوره به سیاست گذاران اجتماعی در بحران ها و شناسایی گروه های هدف و کمک به آن ها به منظور تقلیل فشارهای روانی ناشی از همه گیری، ارائه ی مشاوره در این زمینه و کمک های اقتصادی به گروه های در آسیب از اولویت های مددکاری اجتماعی می باشد.
۱۴.

مدیریت هویت و بدن (واکاوی اپیدمی زیبایی زنان و مردان در مراکز زیبایی شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره یازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 951 - 967

کلید واژه ها: براندازی و تثبیت هویت خودمدیریتی مراکز زیبایی مردان و زنان یزدی هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۶۱
مقدمه : در دوران معاصر، حضور در مراکز زیبایی از جمله روش های تقویت و چانه زنی درباره شاخصه های هویت است. این مطالعه به واکاوی برساخت هویت زنان و مردان شهر یزد در مراکز زیبایی می پردازد و و هدف آن، کشف عوامل گرایش و حضور در مراکز زیبایی و اثرات و پیامدهای آن بر زنان و مردان یزدی است. روش : این پژوهش به لحاظ رویکرد، کیفی است. داده های این مطالعه از طریق مصاحبه عمیق، گردآوری شده و با استفاده از روش تماتیک مورد تحلیل قرار گرفته اند. مشارکت کنندگان در این مطالعه، ترکیبی از زنان و مردان با ویژگی های جمعیت شناختی متنوع هستند. از روش نمونه گیری هدفمند از نوع حداکثر تنوع استفاده و درنهایت با 49 نفر از مردان و زنان یزدی مصاحبه شد. شهروندان مورد مطالعه زنان و مردانی یزدی هستند که به اماکن زیبایی مانند آرایشگاه ها، باشگاه ها، مراکز درمانی، کلینیک های زیبایی و... مراجعه کرده اند و برای انجام مصاحبه انتخاب شده اند. یافته ها: داده های گردآوری شده در قالب سه مضمون اصلی، خودمدیریتی، براندازی و تثبیت هویت، کدگذاری و تحلیل شدند. این عوامل و پیامدهای ذکرشده حاکی از آن است که زنان و مردان به وسیله زیبایی خواهان تغییر و مدیریت هویت خود هستند تا از این طریق بتوانند خود جدیدشان را به همگان معرفی کنند. نتیجه گیری : عوامل خودمدیریتی زمینه گرایش را در زنان و مردان به زیبایی ایجاد کرده و دستیابی به هویت جدید زنان را با پیامد براندازی هویت و مردان را با تثبیت هویت مواجه ساخته است.
۱۵.

نوع باور مردان به اشتغال زنان؛ مطالعه ای کیفی در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ۱۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۱ 9 - 44

کلید واژه ها: اشتغال زنان مردانگی باور مشروط خانواده شهر یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۱۳۰
اشتغال زنان یکی از موضوعات مهم اجتماعی و فرهنگی است که هم چنان با موانع و چالش هایی مواجه است. یکی از مهم ترین مؤلفه ها در این زمینه نوع نگاه مردان به اشتغال زنان است که هدف پژوهش حاضر، واکاوی این نوع نگاه در بین مردان یزدی است. مطالعه در سال 1398 در شهر یزد انجام شد و روش مطالعه، نظریه زمینه ای اشتراوس و کوربین است. با معیار اشباع داده ها و رعایت اخلاق پژوهش، 21 مرد به روش نمونه گیری هدفمند و نظری و با مصاحبه نیمه ساختاریافته وارد مطالعه شدند. تحلیل داده ها با کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد، که درنهایت منجر به استخراج 38 مفهوم، 7 مقوله اصلی و 1 مقوله هسته ای شد. مقوله های اصلی پژوهش شامل: عوامل علّی (جامعه پذیری سنتی، ساختارهای نابرابر جنسیتی)، عوامل زمینه ای (بسترهای تسهیل کننده پذیرش اشتغال، تناسب و زنانه شدن محیط و شرایط کاری)، عامل مداخله گر (بازتعریف ارزشی شغل زنان)، استراتژی ها (کنش سازگارانه و ناسازگارانه با پذیرش شغل زن) و پیامدها (فرصت ها و تهدیدهای پذیرش اشتغال زن)، می باشد. نتایج پژوهش نشان داد که با وجود تغییرات وسیع اجتماعی، بیشتر مشارکت کنندگان، شغل زنان را همراه با دغدغه های اجتماعی مورد پذیرش دارند. این پذیرش که در مطالعه حاضر تحت عنوان مقوله هسته باور مشروط برساخت گردید از یک سو به زمینه های اجتماعی و فرهنگی و از سوی دیگر به ماهیت شغل و بستری که زن در آن مشغول است مربوط است؛ لذا، باور مشروط، زنان را در محدوده های شغلی خاصی تعریف می کند، که ضمن توجه به مؤلفه های فرهنگی جامعه، نقش های اصلی زنان در خانواده را تحت الشعاع قرار ندهد. سیاست گذاری های اجتماعی و فرهنگی در جهت توزیع و بسط مشاغل زنانه مرتبط با بسترهای اجتماعی و فرهنگی از یک سو و حفظ کیان خانواده ازسوی دیگر پیشنهاد می گردد. 
۱۶.

آموزش مجازی و مسئله جامعه پذیری دانش آموزان در همه گیری کوید-19: ضرورت سیاست گذاری دوران پساکرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال نوزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 163 - 135

کلید واژه ها: آموزش مجازی جامعه پذیری معلم کاهش اقتدار دوران پساکرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۹۴
یکی از کارکرد های مهم آموزش و پرورش جامعه پذیری دانش آموزان است که عمدتاً تا قبل از همه گیری کوید-19 در محیط مدرسه انجام می شد. با شیوع همه گیری و آموزش مجازی، جامعه پذیری دانش آموزان با شرایط جدیدی روبه رو شد. هدف مطالعه  حاضر، شناسایی کیفیت جامعه پذیری دانش آموزان در همه گیری کوید-19 است. پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی و با رویکرد تحلیل مضمون در سال 1400 و در مدارس دولتی شهر طبس، به تبیین پدیده مدنظر پرداخته است. داده ها با استفاده از نمونه گیری هدفمند و به شیوه مصاحبه نیمه ساختاریافته با والدین (14 نفر)، دانش آموزان (16 نفر) و معلمان (6 نفر) جمع آوری شد. یافته های تحقیق نشان داد که در همه گیری اقتدار مدرسه در موضوع جامعه پذیری به حداقل ممکن رسیده است. به رغم انتظارات از مدرسه در موضوع جامعه پذیری دانش آموزان، با توجه به مجازی شدن آموزش، رسانه به ابزار قدرتمند جامعه پذیری تبدیل شده است. مضامین برساخت شده مرتبط با مسئله مندی جامعه پذیری عبارت اند از: غیررسمی شدن مناسک آموزش، کاهش اقتدار معلم، آسیب های فضای مجازی، ضعف نظارت و تعارض های چندوجهی. مدل مفهومی، مدرسه زدایی ناخواسته در موضوع جامعه پذیری است. توجه به تغییرات اجتماعی و فرهنگی در عصر پساکرونا و ضرورت های آموزشی مرتبط، ضرورت سیاست گذارانه جدی در وزارت آموزش و پرورش است. افزون بر آن، طراحی نرم افزارهای آموزشی برتر در کنار به روزرسانی سواد رسانه ای معلمان، به عنوان اولویت آموزش و پرورش پیشنهاد می شود. توجه به تغییرات وسیع و عمیق اجتماعی در کشور، ضرورت جدی برای سیاست گذاران آموزش و پرورش است.
۱۷.

همه گیری کوید و تغییر سبک آموزش: تجربه زیسته مدیران مدارس استثنایی از آموزش مجازی در همه گیری کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تداوم و تغییر اجتماعی سال اول پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 279 - 293

کلید واژه ها: آموزش مجازی همه گیری کووید-19 نابرابری آموزشی مدارس استثنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۹۶
زمینه و هدف: سبک و شیوه آموزش در دوره همه گیری کووید-19 از آموزش حضوری به آموزش مجازی تغییر یافت و فرصت ها و چالش هایی را برای آموزش و پرورش رقم زد. تغییر سبک آموزش به ویژه برای آموزش و پرورش استثنایی، شرایط متفاوتی به همراه داشت که شناسایی ابعاد مختلف و مختصات آن، ضرورتی سیاستگذارانه برای آموزش و پرورش می باشد. هدف تحقیق حاضر واکاوی موضوع، از منظر مدیران آموزش و پرورش استثنایی استان یزد می باشد. روش و داده ها: تحقیق حاضر یک مطالعه کیفی است که در سال 1400 در استان یزد انجام شد. داده ها به طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 32 نفر از مدیران مدارس استثنایی جمع آوری شد و به روش تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که آموزش مجازی در مدارس استثنایی همراه با چالش ها و فرصت هایی بوده است. مهم ترین موضوع در ابتدای همه گیری، عدم آمادگی مدیران و معلم ها در مواجهه با شرایط جدید بود که در سطح فردی و نهادی همراه با فشارها و نگرانی های جدی بوده است. با گذر زمان، مسئله مدیریت می شود و فرصت هایی را به وجود می آورد. چهار مضمون احصاء شده عبارتند از: فشارهای شغلی، عدم آمادگیِ بحران، چالش ها، پیامدهای مثبت. نتیجه گیری: ایجاد زیرساخت های لازم آموزش مجازی و افزایش سواد رسانه ای مدیران و معلّم ها در این زمینه از ضروت های آموزش و پرورش استثنایی می باشد. توجه به نیازهای خاص مدیران و معلم های مدارس استثنایی در مقایسه با گروه های مشابه در مدارس عادی پیشنهاد می گردد. بازگشت به شرایط غیرهمه گیری، نبایستی به معنای کنارگذاشتن کامل فرصت هایی تلقی شود که آموزش مجازی به همراه داشته است. پیام اصلی: آموزش مجازی برای دانش آموزان با نیازهای ویژه، فرصت های بسیاری فراهم آورده است که توجّه مدیران آموزش و پرورش استثنایی به این موضوع و ارتقای آن پیشنهاد می گردد. همچنین توجّه به نابرابری های آموزشی لازم است در اولویت هرگونه سیاستگذاری و برنامه ریزی باشد.
۱۸.

وضعیت اقتصادی، الگوهای غیرسالم غذایی و چاقی؛ نظریه ای زمینه ای در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 173 - 195

کلید واژه ها: وضعیت اقتصادی الگوهای تغذیه چاقی شهروندان یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۳۴
اضافه وزن و چاقی یکی از مشکلات جامعه جهانی می باشد که همه افراد را در هر سنی درگیر خودکرده است؛ که عوامل مهمی باعث بروز این پدیده می گردند اما وضعیت اقتصادی جوامع نیز می تواند الگوهای تغذیه ای افراد را تحت تأثیر قرار داده و باعث بروز پدیده چاقی شود. هدف پژوهش حاضر واکاوی وضعیت اقتصادی، الگوهای غیرسالم غذایی و چاقی شهروندان شهر یزد بود. داده ها با 20 نفر از آنان از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری گردید و با روش نظریه زمینه ای مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که عواملی مانند، ضعف سواد تغذیه ای و ظاهر محوری در تغذیه باعث می شود که شهروندان به سمت الگوهای نامناسب تغذیه، غذاهای پرکالری و چاقی کشیده شوند. همچنین مشکلات اقتصادی، فرهنگ غلط غذایی و راحت طلبی بستر و زمینه ورود مردم به سمت انتخاب الگوهای تغذیه ای نامناسب را فراهم می کند که متعاقب آن بروز پدیده چاقی می باشد. عواملی مانند گذار اجتماعی-فرهنگی، سوگیری رسانه ای و جایگزین سازی تغذیه ای نیز به صورت غیرمستقیم بر چاقی مداخله می کنند. استراتژی های این افراد نیز برای مقابله با چاقی تقویت آگاهی تغذیه ای خویش و مقابله با وضعیت اقتصادی با چندشغله کردن خود می باشد. پیامدهای این شرایط برای آنان ایجاد چاقی مفرط، سوءتغذیه پنهان، بیماری های جسمانی و مشکلات روحی-روانی است. مقوله نهایی تحت عنوان"اضطراب اقتصادی- اجتماعی" استخراج شد بدین معنی که شرایط اقتصادی علاوه بر ایجاد اضطراب اقتصادی، باعث می شوند که فرد نوعی اضطراب اجتماعی را نیز در زمینه های مختلف تجربه کند. پیشنهاد می شود، رفع مشکلات اقتصادی، گفتمان تندرستی و تغذیه مناسب توسط خانواده ها و نهادهای اجتماعی و فرهنگی جامعه ازجمله آموزش وپرورش و رسانه ها و ... در جامعه شکل بگیرد.
۱۹.

ذهنیت مدرن، سلطه و میدان نابرابرِ دانش، منابع و استعداد: چالش های شکل گیری علوم انسانیِ پزشکی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۳) 55 - 76

کلید واژه ها: علوم انسانی پزشکی زیست پزشکی سلطه انگارۀ انسان گرایانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۱۸۶
شکل گیری و بسط علوم انسانی پزشکی، چالش معرفت شناختی مهمی در جهان است. در این مقاله چالش های پیش روی علوم انسانی پزشکی از منظر صاحب نظران علوم انسانی در ایران واکاوی شده است. مطالعه ای کیفی در سطح ملی در سال ۱۳۹۸ انجام شد. با در نظر گرفتن معیار اشباع، داده ها با 22 مصاحبۀ نیمه ساختاریافته و دو پرسش باز جمع آوری و تحلیل مضمون شدند. ازنظر مشارکت کنندگان چالش های مهمی پیش روی شکل گیری علوم انسانی پزشکی وجود دارد که بخشی از آنها مفهومی و بخشی، کاربردی است. مهم ترین چالش، پزشکی (در اینجا منحصراً نهاد و رشتۀ پزشکی) به منزلۀ میدان معرفتی هژمونیک بود؛ با وجود این، مشارکت کنندگان دلایل دیگری را به منزلۀ چالش در این مسیر مطرح کردند. مهم ترین چالش ها در قالب چهار مضمون ذهنیت مدرن، سیاست، اجتماع و سازمان، سلطۀ زیست پزشکی و ناکارآمدی علوم انسانی مطرح است. اگرچه سلطۀ معرفت شناختی و نهادیِ زیست پزشکی که در نهاد پزشکی متمرکز است، چالش عمده ای است، در این سوی میدانِ دانش نیز ضعف و ناکارآمدی علوم انسانی مطرح است. همچنین ذهنیت مدرنِ متمرکز بر علوم سلامت در ایران و متمرکز بر نهاد پزشکی و نیز سیاستگذاری ها و خط مشی های نهادی از دیگر موانعی است که میدانی با توزیع نابرابر دانش، منابع و استعدادها را به وجود آورده است. تقویت نقش و کارکرد علوم انسانی و تعدیل سلطۀ زیست پزشکی در کنار اقدامات نهادی و سازمانی برای تحقق علوم انسانی پزشکی پیشنهاد می شود. توجه به انسان گرایی و سازنده گرایی در عرصۀ سیاست گذاری و نظری ضرورت دارد.
۲۰.

دانشجوی پزشکی و تجربه ی پرولتاریا؛ مطالعه ا ی انتقادی در آموزش پزشکی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۴۰۰ شماره ۹۵ 107 - 139

کلید واژه ها: آموزش پزشکی پرولتاریایی شدن دانشجوی پزشکی حرفه ای زدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۹۱
آموزش پزشکی، میدانی است متشکل از روابط و مناسبات پیچیده ی قدرت که نیروهای تعیین کننده آن در درون و از بیرون میدان، اِعمال قدرت می کنند. عدم توازن بین نیروها، به برساخت های اجتماعی نامتعارف بخصوص در حرفه ای گرایی پزشکی می انجامد. هدف تحقیق حاضر، کشف و واکاوی موضوع در آموزش پزشکی در ایران است. در چارچوب مطالعه ای انتقادی و در سطح ملی، با 29 مشارکت کننده اعم از دانشجویان و مسئولین در جایگاه های مرتبط با آموزش پزشکی، مصاحبه ای نیمه ساختاریافته انجام شد و داده ها با روش تحلیل مضمون انتقادی، کاویده شد. نتایج نشان داد که صورت بندی تعاملات و مناسبات قدرت در آموزش پزشکی، به تغییر نگرش عمیق نسبت به آرمان های پزشکی و شکل گیری نوعی احساس ازخودبیگانگی در دانشجویان انجامیده است. شیوه نامه های آموزشی، روند پرولتاریایی شدن دانشجو را تسهیل کرده و اقتدار حرفه ای او را تنزل می دهد. مضامین احصاء شده عبارت اند از بهره دادگی، ازخودبیگانگی و حرفه ای زدایی . اصلاحات فوری در برنامه ی درسی، ایجاد تنوع رشته ای در دوره ی پزشکی عمومی متناسب با نیازهای جامعه، ایجاد تناسب بین بازار کار و توسعه ی دوره های تخصصی و اصلاح در نظام پرداخت پیشنهاد می شود. در لایه ای عمیق تر، شناسایی سازوکار قدرت در بدنه سیاست گذاری و پهنه تصمیم سازی که با وضعیت پیش گفته مرتبط است، یک امر پژوهشی و یک راهبرد سیاست گذارانه است که پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان