احد زارع رواسان

مقدمه: اهمیت مدیریت دانش به عنوان یکی از سرمایه های اصلی سازمان ها، توجه روز افزون صاحبان کسب و کارها و صنایع را به دنبال داشته است. این اهمیت به خصوص طی دو دهه ی گذشته، سیر بسیار قابل توجهی داشته و در حوزه ی سازمان ها و نهادهای دولتی نیز توجه زیادی را به خود جلب کرده است. با توجه به اهمیت این مسأله، هدف تحقیق حاضر مطالعه ی مهم ترین موضوعات در حوزه ی مدیریت بیمارستانی و شناسایی مواردی با اولویت بالاتر جهت مستندسازی دانش و تجارب مربوط در وزارت بهداشت بوده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی بود. جامعه ی آماری تحقیق را استادان دانشگاهی در حوزه ی مدیریت پزشکی و مدیریت پرستاری تشکیل دادند که دارای مدرک Mini MBA از وزارت علوم بودند. تعداد اعضای جامعه ی آماری در زمان انجام تحقیق که سال 1389 صورت گرفت، عبارت از 45 نفر بود. در تحقیق حاضر، برای تعیین اولویت حوز ه های شناسایی شده، از دو روش مصاحبه با خبرگان و ابزار پرسش نامه استفاده شده است. روایی و پایایی پرسش نامه با استفاده از روایی محتوا و صوری و پایایی آزمون- بازآزمون، تأیید شد. تحلیل داده های 30 پرسش نامه ی جمع آوری شده با استفاده از آزمون دو جمله ای و آزمون رتبه بندی Friedman توسط نرم افزار SPSS صورت پذیرفته است. یافته ها: با مطالعه ی گسترده ی ادبیات موضوع مدیریت بیمارستانی و مصاحبه با 5 خبره، 70 موضوع مهم مدیریت بیمارستانی استخراج شده و در نهایت 29 موضوع اولویت دار مدیریت بیمارستانی جهت تعیین اهمیت و اولویت آن نهایی شده و در پرسش نامه ی خبرگان وارد شد. طبق نتایج آزمون دو جمله ای، 26 موضوع از مجموعه ی 29 موضوع نهایی دارای اهمیت زیاد یا خیلی زیاد بودند که به معنی بالا بودن اهمیت آن ها جهت مستندسازی در سیستم مدیریت دانش بیمارستانی کشور می باشد. در این مقاله، علاوه بر شناسایی مهم ترین موضوعات مدیریت بیمارستانی، اولویت و سطح اهمیت هر مورد نیز تعیین شده است. برنامه ریزی استراتژیک در سطح بیمارستان، مدیریت کیفیت جامع و مدیریت و رهبری مشارکتی در بیمارستان، به عنوان موضوعات دارای بیش ترین اولویت جهت مستندسازی تجارب مدیریت بیمارستانی کشور شناسایی شدند. نتیجه گیری: شناسایی و اولویت بندی موضوعات مهم مدیریت بیمارستانی، به مدیران و مسؤولین کمک میکند تا با توجه به حوزه ی گسترده و متنوع مباحث و موضوعات موجود در این حوزه، منابع محدود مالی، زمانی و انسانی خود را جهت مستندسازی موارد ارجح و اولویت دار، تخصیص دهند و بدین ترتیب از خروج دانش عظیمی که همراه با ترک مدیران با سابقه ی بیمارستانی از وزارت بهداشت خارج می شود، جلوگیری به عمل آورند.

با رشد سازمان ها و پیچیده شدن فرآیندهای کسب و کار، مدیریت و کنترل آن ها از اهمیت بیشتری نسبت به قبل برخوردار می باشد. بر این مبنا داشتن یک رویکرد مدیریت فرایند کسب و کار قوی در سازمان ها، حائز اهمیت است. از آنجا که سیستم های مدیریت فرآیندهای کسب و کار، سیستم هایی الکترونیکی هستند که برای پشتیبانی، نظارت و مدیریت فرآیندها و فعالیت های مختلف سازمان استفاده می شوند، بنابراین به منظور جلوگیری از اتلاف منابع ارزشمند در پیاده سازی سیستم مدیریت فرایند کسب وکار و مهم تر از آن حفظ سازمان در برابر مخاطرات احتمالی پیاده سازی این سیستم، لازم است قبل از هر اقدامی، از عواملی که در پیاده سازی آن ضروری است، آگاهی کامل داشته باشیم. بدین منظور پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل ""عوامل کلیدی موفقیت پیاده سازی سیستم مدیریت فرایند کسب وکار"" انجام گرفته است. بر این اساس، در ابتدا، 34 عامل کلیدی شناسایی شده و در قالب پرسشنامه، به منظور تعیین اهمیت و اولویت آنها در میان اعضای جامعه آماری تحقیق توزیع گردید. جامعه آماری این پژوهش، شامل مدیران و کارشناسان، تامین کننده و پیاده کنندگان فناوری اطلاعاتی هستند که در زمینه مشاوره و یا پیاده سازی سیستم مدیریت فرایند کسب وکار دارای سابقه اجرایی پژوهشی حداقل 3 ساله می باشند که 128 پرسشنامه معتبر از این خبرگان جمع آوری شده است. در نهایت با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی، 27 عامل کلیدی استخراج و در پنج گروه ""مدیریتی""، ""سازمانی""، ""فرایندی""، ""انسانی"" و ""فنی"" به ترتیب اولویت و اهمیت قرار گرفتند. مدل حاصل از این پژوهش می تواند به تامین کنندگان و بکارگیرندگان سیستم مدیریت فرایند کسب وکار جهت موفقیت در روند پیاده سازی این سیستم و مقابله با بحران های احتمالی یاری رساند.

امروزه تعداد زیادی از سازمان ها جهت بهبود فرایندهای مدیریت خدمات فناوری اطلاعات خود از کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات استفاده می نمایند که دربرگیرنده تجارب موفق در زمینه پیاده سازی مدیریت خدمات فناوی اطلاعات می باشد. اگرچه بسیاری از سازمان ها به استقرار و استفاده از کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات روی آورده اند، اما همه آن ها در پیاده سازی آن موفق نبوده اند. هدف این پژوهش شناسایی عوامل حیاتی موفقیت اجرای کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات نسخه سوم در سازمان ها با استفاده از یک رویکرد ترکیبی می باشد. بدین منظور، در ابتدا با مرور پژوهش های گذشته، 12 عامل حیاتی موفقیت شناسایی گردیده و سپس از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان این حوزه، 10 عامل جدید که در ادبیات موضوع مورد اغفال واقع شده اند، استخراج گردید. در ادامه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی به شناسایی و تأیید عوامل مکنون پرداخته شده است. بر مبنای نتایج حاصل از آن، عوامل سازمانی، انسانی، مدیریتپروژه، مدیریتی و فرایندی به عنوان گروه های اصلی عوامل حیاتی موفقیت اجرای کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات نسخه سوم در ایران شناسایی شده اند.

پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان نیاز به سرمایه گذاری های نسبتاً بالایی دارد و با توجه به نرخ شکست بالا، با ریسک های فراوانی نیز همراه است. مطالعات بسیار زیادی به منظور تبیین عوامل کلیدی موفقیت این سیستم ها با هدف شناسایی عوامل موثر بر حصول موفقیت آن انجام شده است. وجود مهارت های موردنیاز مدیران پروژه های پیاده سازی و استقرار سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان به عنوان یکی از عوامل بسیار مهم در موفقیت این پروژه ها، شناخته می شود که علی رغم اهمیت بالای آن، کمتر به صورت علمی مورد تحقیق قرار گرفته و ابعاد مختلف آن شناسایی شده است. از این رو، در این تحقیق به شناسایی و رتبه بندی مهارت های موردنیاز مدیران پروژه های پیاده سازی و استقرار سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان پرداخته شده است. بدین منظور پس از شناسایی مهارت های مختلف موردنیاز از طریق مرور ادبیات موضوع، به تعیین اهمیت انواع مهارت های شناسایی شده و دسته بندی آنها پرداخته شده است. بر این اساس، 18 مهارت شناسایی شده طبق نتایج تحلیل عاملی اکتشافی به 4 گروه اصلی مهارتی ""مدیریتی""، ""مدیریت پروژه""، ""انسانی"" و ""فنی"" به ترتیب اولویت و اهمیت دسته بندی شدند. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند به محققین و فعالان حوزه سیستم های اطلاعاتی به صورت عام و سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان به صورت خاص در درک بهتر مهارت های موردنیاز مدیران پروژه ها و چالش های مربوطه بر سر راه پیاده سازی و استقرار این سیستم ها یاری رساند.

امروزه تعداد زیادی از سازمان ها جهت بهبود کیفیت تصمیم گیری خود از سیستم های هوش کسب و کار استفاده می نمایند. اگرچه بسیاری از سازمان ها به استقرار و استفاده از سیستم های هوش کسب و کار روی آورده اند، اما همه آن ها در پیاده سازی آن موفق نبوده اند. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل حیاتی موفقیت اجرای سیستم های هوش کسب و کار در سازمان های ایران می باشد. بدین منظور، در ابتدا با مرور پژوهش های گذشته، 26 عامل حیاتی موفقیت در اجرای موفق سیستم های هوش کسب و کار شناسایی گردیده است. میزان اهمیت هر کدام از عوامل مذکور در قالب ابزار پرسشنامه از اعضای جامعه آماری تحقیق که عبارت از مدیران و کارشناسان دارای سابقه کاری حداقل 3 ساله در زمینه مشاوره و یا پیاده سازی سیستم های هوش کسب و کار در ایران پرسیده شده است. در ادامه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی به شناسایی عوامل مکنون پرداخته شده است. بر مبنای نتایج حاصل از آن، عوامل سازمانی، انسانی، مدیریت پروژه و فنی به عنوان گروه های اصلی عوامل حیاتی موفقیت اجرای سیستم های هوش کسب و کار در ایران شناسایی شده اند. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند به محققین و فعالان حوزه سیستم های هوش کسب و کار در درک بهتر مسائل و چالش های موجود در ایران بر سر راه پیاده سازی و استقرار این سیستم ها یاری رساند.

فرهنگ سازمانی از جمله موضوعات مهم رفتاری است که به عنوان یکی از فاکتورهای کلیدی موفقیت پروژه های پیادهسازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان، شناخته میشود. اما این مسئله کمتر به صورت علمی مورد تحقیق قرار گرفته است و جنبه های تاثیرگذار آن شناسایی شده است. لذا در این تحقیق، تلاش شده است تا رابطه بین آن دو، مورد بررسی قرار گیرد. این مقاله مبتنی بر یک پژوهش میدانی در شرکت های ایرانی می باشد که حداقل نه ماه از زمان پیادهسازی سیستم برنامهریزی منابع سازمان آنها گذشته باشد و از سیستم های معتبر بین المللی نیز استفاده کرده باشند. داده های 8 سازمان، با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده و تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزار لیزرل و تجزیه تحلیل رگرسیون روی آن انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهند که فرهنگ سازمانی SPSS با استفاده از نرم افزار دارای رابطه مثبتی با موفقیت پیادهسازی سیستمهای برنامه ریزی منابع سازمان است. از میان متغیرهای فرهنگ سازمانی نیز فرهنگ مشارکت، همکاری و پشتیبانی بیشترین ارتباط را با رفتار شهروندی سازمانی دارا می باشد و فرهنگ تحمل مخاطره و تعارض در رده بعدی قرار گرفته است. با توجه به یافته های تحقیق، ضروری است که مدیران سازمان ها با تاکید بر ارتقای فرهنگ سازمانی، به بهبود موفقیت پیادهسازی سیستمهای برنامه ریزی منابع سازمان بپردازند و ساز و کارهایی را بدین منظور در پیش گیرند

فنّاوری RFID دارای کاربردها و قابلیت های بسیار بالایی در صنعت است که استفاده از آن در سال های اخیر به شدت فراگیر شده است. با توجه به اشاعه این فنّاوری در محصولات، نیاز به بررسی پذیرش آن توسط مصرف کنندگان این فنّاوری احساس می شود. از این رو، مقاله حاضر با استفاده از مدل پذیرش فنّاوری (TAM) به بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش این فنّاوری توسط مصرف کنندگان پرداخته است. بدین منظور، پرسشنامه تهیه شده در میان اعضای جامعه آماری، یعنی دانشجویان دانشگاه علم و صنعت ایران، توزیع شده و داده های جمع آوری شده با استفاده از روش رگرسیون خطی چندمتغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج به دست آمده حاکی از اهمیت بالای عوامل سهولت استفاده و فرهنگی و قانونی این فنّاوری است. این تحقیق می تواند به سازمان ها در درک بهتر مشتریان شان در ارائه محصولات مبتنی بر فنّاوری RFID کمک شایانی نماید و توسعه این فنّاوری را در کشور تسهیل نماید.

ابزارهای فناوری اطلاعات با جاذبه های خود نقش مهمی در زندگی کاربران ایفا کرده و موجب شده اند تا افراد کار با این ابزارها را به هم نشینی با خانواده و دوستان خود برگزینند که این مسئله ممکن است در درازمدت منجر به انزوای اجتماعی و افسردگی افراد شود. مطالعه حاضر جهت تعیین ارتباط احتمالی میان میزان استفاده از این ابزارها و افسردگی جوانان طراحی شده است. جامعه آماری این تحقیق، جوانان کاربر ابزارهای فناوری اطلاعات (تلفن همراه، شبکه های اجتماعی و بازی های رایانه ای) است که 390 نفر به صورت تصادفی در دسترس، انتخاب و پرسشنامه تحقیق را تکمیل کرده اند. تحلیل داده های تحقیق با استفاده از روش تحلیل حداقل مربعات جزئی انجام گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهند رابطه مثبتی بین میزان استفاده از بازی رایانه ای و سطح افسردگی جوانان وجود دارد؛ هیچ گونه ارتباط معناداری بین میزان استفاده از تلفن همراه و افسردگی مشاهده نشد و مابین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی و افسردگی جوانان، رابطه معنادار منفی مشاهده گردید.

در سال های اخیر، مباحث مرتبط با یادگیری الکترونیک توجه بسیاری از محققان را به خود معطوف نموده است. علیرغم افزایش توجه محققین به مطالعه سیستم های یادگیری الکترونیک، تمرکز بر روی خروجی ها و نتایج حاصل از به کارگیری این سیستم ها، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر در همین راستا و به منظور بررسی تأثیر استفاده از سیستم های یادگیری الکترونیک بر روی نتایج حاصل از آن تعریف شده است. بدین منظور، 3 خروجی اصلی حاصل از به کارگیری سیستم یادگیری الکترونیک شامل پشتیبان یادگیری، ایجاد ارتباط با سایرین (ساختار اجتماعی) و عملکرد آموزشی با لحاظ نمودن نقش تعدیل گر انطباق پذیری ادراک شده مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه مهرالبرز است که در حال حاضر از سیستم یادگیری الکترونیکی استفاده می نمایند. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر ارتباط مثبت و مستقیم فی مابین به کارگیری سیستم یادگیری الکترونیک و تمامی خروجی های حاصل از آن است. همچنین، نقش تعدیل گر عامل انطباق پذیری ادراک شده در این پژوهش مورد تائید قرار گرفته است.

 در این پژوهش سعی شده است میان دو دسته داده های جمعیت شناختی  و داده های حاصل از تراکنش مشتریان در مدل RFM پیشنهادی ارتباط برقرار شود که شاخص رویگردانی نیز در آن لحاظ شده است. بدین منظور، در ابتدا داده های تراکنش در بازه چهارساله مشتریان یک شرکت خدمات اینترنتی فراهم شده و سپس با استفاده از روش k-means به خوشه بندی آن ها پرداخته شده است. نتایج تحقیق بیانگر این است که سه فاکتور کیفیت خدمت، تصدیق انتظارات و رضایت پس از خرید به عنوان فاکتورهای معنادار در رفتار خرید مشتریان محسوب می گردند. در ادامه جهت کاوش ارتباط میان فاکتورهای ذهنی مشتریان و طبقه بندی آن ها با استفاده از قواعد انجمنی مبتنی بر الگوریتم GRI به ارائه راهبرد و برنامه عملیاتی برای هر طبقه از مشتریان پرداخته شده است. سپس با استفاده از تحلیل واریانس یک طرفه وجود تفاوت میان طبقه های مختلف مشتریان بررسی شده است. نتایج حاصله بیانگر آن می باشند که فاکتور تصدیق انتظارات و رضایت پس از خرید در ایجاد وفاداری مشتریان نقش عامل بهداشتی و فاکتور کیفیت خدمت در ایجاد وفاداری مشتریان نقش عامل انگیزشی را ایفا می نماید.

تعداد فزاینده ای از سازمان ها در حال اجرای چارچوب های مختلف مدیریت خدمات فناوری اطلاعات (ITSM)، به منظور بهبود خدمات و فرایندهای فناوری اطلاعات خود هستند. برای پیاده سازی موفق پروژه های ITSM در یک سازمان، انتخاب سیستم مناسب ITSM ضروری است. ارزیابی و انتخاب بسته های نرم افزاری ITSM، فرایندی پیچیده و وقت گیر است. انتخاب سیستم نامناسب ممکن است پُرهزینه باشد و تأثیرات بسیار بدی بر فرایندها و خدمات فناوری اطلاعات سازمان بگذارد. این نوشتار بر اساس روش تاپسیس فازی، مدلی برای حل چنین مسئله ای ارائه می کند. این مدل مبتنی بر چارچوب ITIL است که معیارهای انتخاب سیستم ITSM را به دو دسته عمده کارکردی (استراتژی خدمت، طراحی خدمت، انتقال خدمت، عملیات خدمت، بهبود مستمر خدمات) و غیرکارکردی (کیفیت، فنی، فروشنده و پیاده سازی) تقسیم می کند که به طور کلی شامل چهل وشش معیار انتخاب است. درنهایت، یک مثال عددی در یک شرکت ارائه دهنده خدمات فناوری اطلاعات در ایران آورده شده است تا استفاده از مدل معرفی شده را نشان دهد.

امروزه، صنعت گردشگری به یکی از صنایع بزرگ دنیا تبدیل شده است. رشد فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی، طی چند دهه گذشته در رشد این صنعت بی تاثیر نبوده است و موجبات رشد گردشگری در بستر الکترونیکی را فراهم نموده است.  باتوجه به این  جایگاه، ضروری است تا حوزه گردشگری الکترونیکی به صورت یک صورت مسئله در کشور تبیین و راه کارها و مکانیزم های ارتقاء و توانمندسازی این صنعت از طریق رویکرد گردشگری الکترونیکی تقویت گردد. لذا در این مقاله، مدلی مفهومی در زمینه شناسایی عوامل موثر بر ارتقاء گردشگری الکترونیکی ارایه شده است. در ادامه تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از داده های جمع آوری شده از جامعه آماری تحقیق که عبارت از مدیران عامل و یا مدیران فنی دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری (خصوصی/ دولتی) فعال در تهران بودند، انجام شده است. براساس نتایج تحلیل عاملی تاییدی، عوامل موثر بر ارتقای گردشگری الکترونیکی در کشور به ترتیب اولویت عبارتند از: سیاست های دولتی و مدیریتی، نرم افزارها و برنامه های کاربردی، سخت افزار و زیرساخت، عوامل فرهنگی و اجتماعی و در نهایت عامل سیستم های اطلاعاتی پشتیبان. در انتها به منظور استفاده از نتایج تحقیق، توصیه های سیاستی، مدیریتی و اجرایی در جهت ارتقاء گردشگری الکترونیکی در کشور ارایه شده است.