علی اکبر تقیلو

علی اکبر تقیلو

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه ارومیه، ارومیه

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۶۰ مورد.
۴۱.

تحلیل و ارزیابی اثرات بالقوه زیست محیطی اجرای طرح گردشگری در بخش صفائیه شهرستان خوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی زیست محیطی طرح گردشگری صفائیه مدل لئوپولد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۲۴۴
هدف از انجام این تحقیق ارزیابی اثرات زیست محیطی محتمل به منظور برنامه ریزی برای سامان دادن به پهنه های گردشگری در منطقه صفائیه خوی است، انجام این امر با ایجاد تعادل بین عنصر انسان، فضا و فعالیت صورت گرفته است، اگر عناصر سه گانه مزبور به طور متعادل و هماهنگ در برنامه ریزی با یکدیگر تلفیق گردند، در آن صورت سرعت تحولات و کاهش اثرات منفی هم در فاز ساختمانی و هم در فاز بهره برداری پروژه های گردشگری افزایش خواهد یافت. این شیوه راهی است جهت افزایش آگاهی از ارزش های محیطی و می تواند به عنوان ابزاری جهت حمایت مالی از نواحی طبیعی و افزایش اهمیت اقتصادی آنها بکار گرفته شود. برای ارزیابی اثرات پروژه گردشگری منطقه مورد مطالعه سه معیار کلان(زیست محیطی ، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) تعریف گردید که برای هر یک از آنها زیر معیارهایی که آثار توسعه گردشگری را نشان دهد، مشخص شدند. در مرحله بعد پرسشنامه ای برای سنجش اثرات تهیه شده و توسط 32 نفر از کارشناسان دانشگاهی و اجرایی تکمیل گردید. مدل تجزیه و تحلیل اطلاعات، مدل تعدیل شده لئوپولد بر مبنای شرایط منطقه می باشد. نتیجه تحقیق نشان داد که در صورت اجرای پروژه های طرح گردشگری در منطقه صفائیه، تاکید بر ارائه طرحهای بهسازی است که در این حالت پروژه دارای پیامدهای مخرب بوده ولی اثرات منفی شدید ندارد.
۴۲.

Land use Changes Scenarios for Rural Areas (Case study: Bash Qaleh Dehestan –Urmia County)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۱۹۶
Purpose- The purpose of the study is to determine the land use change scenarios in Bash Qaleh dehestan. Design/methodology/approach- Research methodology is based on futures studies and scenario studies. First, a list of drivers using documents 34 domestic and foreign research in the field of land use was prepared and then through the view of villagers and farmers (318) (Using Likert scale) and experts (22) the importance and their impact on land use were studied. For development scenarios, a team of five experts (2 rural planners, 2 regional planners, one natural resource expert) was used. Mick Mac software and Wizard scenario were also used for data analysis. Findings- The results showed that people's income, production level, return on investment in activity, industrial agriculture and agricultural margin were the most effective and uncertain drivers of land use change. For these drivers, eight scenarios were developed and developed. Practical implications- Food security, encouragement of conservation of resources, encouraging policies for population growth, increasing community well-being, droughts, climate change, soil erosion, the emphasis of civil society on the rights of citizens and protection of the rights of the next generation, the emphasis of governments on economic self-sufficiency is only part of the opposite trends which has faced land use challenges. It is suggested that specific programs be developed and monitored to avoid them for any scenario.
۴۳.

ارزیابی و تحلیل میزان تاب آوری روستاها در برابر مخاطرات محیطی: مطالعه موردی روستاهای شهرستان سردشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری مخاطرات تیپ روستایی سردشت (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۷۹
با توجه به شرایط خاص جغرافیایی روستاهای شهرستان سردشت در استان آذربایجان غربی، این روستاها در برابر تهدیدات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و منطقه ای مستعد وقوع حوادث می باشند. تحقیق حاضر، با تمرکز بر مفهوم تاب آوری، به بررسی و تحلیل تاب آوری روستاهای شهرستان سردشت در برابر مخاطرات طبیعی و انسانی در ابعاد گوناگون بر اساس موقعیت جغرافیایی آنها پرداخت. تحقیق به روش توصیفی و تحلیلی و گردآوری داده ها به شیوه های اسنادی و میدانی انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه و روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی بود. در بعد اقتصادی، نتایج تحقیق نشان داد که سرمایه و پس انداز کشاورز (در روستاهای دره ای)، اشتغال (در روستاهای دره ای)، درآمد حاصل از فعالیت های غیرکشاورزی (در روستاهای مرزی)، درآمد حاصل از وجوه ارسالی از شهر (هم در روستاهای کوهستانی و هم در روستاهای حاشیه شهر) و مالکیت املاک و تعداد زمین (در روستاهای مرزی) شاخص های دارای اهمیت بالا در تاب آوری به شمار می روند.
۴۴.

روستاهای هوشمند راهبردی برای توسعه پایدار (مطالعه موردی: دهستان نازلو- شهرستان ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل خاکستری روستای هوشمند رشد هوشمند توسعه پایدار دهستان نازلو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۰۹
پیشرفت های تکنولوژیکی به ویژه در بخش حمل و نقل و ارتباطات و رواج اقتصاد سرمایه داری، ساختار فضایی بسیاری از سکونتگاه های بشری را تا حدود زیادی دگرگون ساخته است. ضعف الگوی مناسب، تصمیمات آنی قائم به فرد و پراکنده روی رشد روستایی هزینه های گزافی برای جامعه روستایی از جمله نابودی زمین های کشاورزی و باغ ها به واسطه تغییر کاربری زمین، کاهش همبستگی اجتماعی، افزایش آلودگی ها و کاهش سلامت عمومی را به دنبال دارد. از این رو می توان گفت به کارگیری و استفاده از سیاست های رشد هوشمند برای مناطق روستایی، با توجه به اصول توسعه پایدار نیز ضروری می باشد. هدف این تحقیق بررسی سطح توسعه 8 روستا از دهستان نازلو از لحاظ شاخص های اجتماعی، زیست محیطی و زیرساختی است که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه تهیه و برای تحلیل آنها از نرم افزار SPSS استفاده شده و رتبه بندی روستاها با استفاده از مدل تحلیل خاکستری انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد شرایط مناسبی برای رشد هوشمند در روستاهای مورد مطالعه وجود ندارد اما از لحاظ میزان توسعه شاخص های مورد بررسی روستاهای نازلو، تازه کند قاطرچی و تازه کند جنیزه به ترتیب رتبه های اول تا سوم را دارا هستند. بطور کلی نتایج ارائه شده نشان می دهد که مفهوم توسعه روستایی با رشد روستایی جابجا شده است زیرا نتایج نشان داد که اکثر روستاها از نظر وضعیت شاخصهای اکولوژیکی وضعیت به مراتب بدتری نسبت به سایر شاخصها دارند که مسئله اصلی پارادایم "توسعه پایدار" در کنفرانس ریو را بازگو می نماید.
۴۵.

ارزیابی سطوح توسعه یافتگی در ابعاد مختلف اجتماعی- رفاهی، زیر بنایی و تکنولوژیکی جامعه عشایری استانهای ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: مدل و تکنیک پایدار محیطی توسعه پایدار استان یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۸۵
هدف تحقیق حاضر ارزیابی سطح توسعه یافتگی ابعاد کالبدی – فضایی جامعه عشایری ییلاقی و قشلاقی مناطق مختلف کشور است. روش تحقیق و توصیف رابطه بین متغیرها بر مبنای توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق نیز جامعه عشایری کل کشور با جمعیت2373660 نفر در قالب 426320 خانوار است. داده های مورد نیاز تحقیق از اسنادی و مرکز آمار و آخرین دوره سرشماری 1387جامعه ایلات و عشایر کشور بدست آمده است. در تجزیه تحلیل داده ها از مدل تاپسیس جهت رتبه بندی استانهای توسعه یافته، نیمه توسعه یافته و توسعه نیافته، و از مدل برازش رگرسیونی SPSS برای سنجش میزان اهمیت و درجه تاثیر گذاری شاخصهای سازنده تحقیق در سطح توسعه یافتگی استفاده گردیده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که ضریب نابرابری توسعه در منطقه قشلاقی 0.467 و منطقه ییلاقی 0.567 است. ضریب همگنی توسعه در درون استانهای توسعه نیافته دوره قشلاقی(2.01) و برای استانهای توسعه نیافته دوره ییلاقی 4.4 است. مدل برازش رگرسیونی نشان می دهد که شاخصهای بکار رفته در دوره ییلاقی 99.3 درصد و در منطقه قشلاقی 98.2 درصد سطح توسعه یافتگی جامعه عشایری را تبیین می کند. در بین شاخصهای توسعه دسترسی به انرژی با ضریب 0.693 بیشترین تاثیر و در دوره قشلاقی دسترسی به امکانات ارتباطاتی و اطلاعاتی با ضریب تاثیر 3.26 بیشترین تاثیر را در سطح توسعه داشته است.
۴۶.

طبقه بندی و آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی شهرستان ارومیه با استفاده از روش شی گرا در دوره زمانی 2018- 2009(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: کاربری اراضی شهرستان ارومیه طبقه بندی شئ گرا سنجش ازدور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۲۴
داده های ماهواره ای یکی از سریع ترین و کم هزینه ترین روش های در اختیار محققان، جهت تهیه ی نقشه ی کاربری اراضی است. تجزیه و تحلیل این داده ها می تواند بینش های صحیح جهت تعامل انسان با محیط طبیعی فراهم کند. بررسی تغییرات پوشش زمین و کاربری اراضی از گذشته های دور در سطح زمین مطرح بوده است و امکان مشاهده و تشخیص تفاوت ها و اختلافات سری زمانی پدیده ها، عارضه ها و الگوهای سطح زمین را فراهم می کند.  پژوهش حاضر نمونه ای از کاربردهای تکنولوژی سنجش از دور در مدیریت منابع شهری است که در آن تغییرات کاربری اراضی در شهرستان ارومیه در طی یک دوره ی زمانی 9 ساله از 2009 تا 2018 مورد ارزیابی قرارگرفته است.  برای انجام این پژوهش از تصاویر سنجنده MTL ماهواره لندست SPOT 8 و SPOT5 استفاده شده و طبقه بندی تصاویر با اعمال روش طبقه بندی شی ءگرا انجام شده است و در محیط ArcGis مساحت طبقه بندی کاربری ها مورد بررسی قرار گرفت. جهت روند تغییرات کاربری مراتع، انسان ساخت، پوشش گیاهی متراکم و نامتراکم و نمکزار، از روش آشکارسازی تغییرات استفاده گردید. نتایج حاصل از آشکارسازی کاربری اراضی شهرستان ارومیه  نشان داد که در طی دوره ی 9 ساله مساحت این کاربری ها از 551/1597 کیلومترمربع در سال 2009 به 39/1678 کیلومترمربع در سال 2018 تغییر کاربری داشته است. بیش ترین سطح تغییرات از لحاظ درصد کاربری ها مربوط به مراتع است که تخریب شده و کم ترین تغییرات کاربری ها مربوط به کاربری نمکزار بوده است.
۴۷.

تحلیل وضعیت تاب آوری شاخص های کالبدی مساکن شهر تبریز در برابر حوادث غیرمترقبه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسکن شهری شاخص های کالبدی تاب آوری مدیریت بحران تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۹۸
هدف از این پژوهش بررسی وضعیت شاخص های مسکن شهری با رویکرد تاب آوری مساکن شهری تبریز است، روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و جهت وزن دهی به شاخص ها از مدل AHP و برای ارزیابی و رتبه بندی تاب آوری هریک از مناطق شهری تاپسیس و ویکور و برای تولید نقشه از GIS استفاده شده است. در این پژوهش، هفت شاخص کالبدی شامل: مصالح یا اسکلت ساختمانی، کیفیت مساکن، قدمت ابنیه، نمای مساکن، تعداد طبقات، امکانات رفاهی و تراکم آن ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل یافته های پژوهش گویای آن است که به لحاظ کالبدی شهر تبریز در وضعیت مطلوبیت متوسط قرار دارد. از نظر شاخص هفت گانه بارگذاری شده، شاخص های امکانات رفاهی دارای بالاترین مطلوبیت و شاخص های مصالح دارای کمترین مطلوبیت است؛ همچنین شاخص های امکانات رفاهی و طبقات ساختمان بالاتر از حد وسط مطلوبیت (500/0) و چهار متغیر بعدی پایین تر از حد متوسط بودند. علاوه براین در شاخص های مصالح، کیفیت، قدمت ابنیه و نمای منطقه یک مطلوب ترین و در شاخص مصالح منطقه دو نامطلوب ترین و در شاخص های کیفیت مساکن، قدمت ابنیه و نمای منطقه پنج نامطلوب ترین بودند. در رابطه با شاخص مصالح نیز منطقه هشت مطلوب ترین و منطقه شش نامطلوب ترین منطقه بودند. درنهایت براساس نتایج ویکور منطقه سه تاب آورترین و منطقه دو ناتاب آورترین منطقه در برابر وقوع حوادث بوده است. درنهایت با توجه به یافته های پژوهش پیشنهادات کاربردی ارائه شده است.
۴۸.

ارزیابی و اولویت بندی موانع مؤثر در مشارکت اجتماعی روستائیان در طرح های عمرانی با استفاده از AHP- SWOT (مطالعه موردی: دهستان بناجوی شمالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی و اولویت بندی موانع مشارکت اجتماعی طرح های عمرانی دهستان بناجوی شمالی مدل AHP- SWOT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۰۹
بررسی های انجام گرفته نشان می دهد که مشارکت اجتماعی پیش شرط توسعه بوده و بدون مشارکت، بهره برداران توسعه با مشکلات متعدد روبرو خواهند شد. همچنین اهمیت و ضرورت مشارکت اجتماعی امروزه به حدی می باشد که اصولا به عقیده صاحب نظران توسعه بدون جلب مشارکت ذینفعان یا صورت نخواهد گرفت و یا پایدار نخواهد بود. بنابرابن با توجه به اهمیت و ضرورت مشارکت، بخصوص اهمیت مشارکت اجتماعی روستائیان در طرح های عمرانی، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و الویت بندی مهم ترین موانع مشارکت اجتماعی روستائیان در فعالیت های عمرانی روستایی در دهستان بناجوی شمالی شهرستان بناب می باشد، روش تحقیق توصیفی تحلیلی بکارگرفته شده در این پژوهش از نوع کاربردی می باشد و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه و با اخذ نظرات روستائیان و کارشناسان ادارت مسئول در توسعه و عمران روستایی به دست آمده است، سپس از روی نتایج به دست آمده و با استفاده از مدل AHP گروهی اقدام به ارزیابی و الویت بندی مهم ترین موانع مؤثر در عدم مشارکت اجتماعی روستائیان در محدوده مورد مطالعه نموده، که نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که از بین عوامل مختلف مؤثر در عدم مشارکت اجتماعی روستائیان در طرح های عمرانی، به ترتیب عامل اجتماعی (058/0)، آموزشی- ترویجی(028/0)، نهادهای روستایی (019/0)، نهادهای دولتی (016/0)، اقتصادی (015/0) و در نهایت عامل حقوقی- قانونی (011/0) به ترتیب در رتبه های یک تا شش قرار دارند. در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده از مرحله قبل و با استفاده از مدل SWOT و با تأکید بیشتر بر عوامل اجتماعی، استراتژی ها رفع این موانع و راهکارهای پیاده سازی این استراتژی ها تدوین شده است.
۴۹.

تحلیلی بر تغییر کاربری اراضی بخش نازلو شهرستان ارومیه در دوره زمانی 2018- 2005(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۱۵۶
رشد جمعیت، افزایش سطح رفاه، گسترش تکنولوژی و استفاده غیر اصولی از زمین در دهه های اخیر تغییرات زیادی را بر اراضی تحمیل کرده است. بخش نازلو در شهرستان ارومیه به دلیل داشتن شرایط طبیعی مناسب، قرار گرفتن در مسیرها و محورهای توسعه ارومیه- سرو و ارومیه- بازرگان، استقرار شهرک های صنعتی متعدد و غیره در معرض تغییرات زیاد اراضی قرار گرفته است. لذا برنامه ریزی برای مدیریت این تغییرات مستلزم مطالعه تغییرات کاربری اراضی است. تحقیق حاضر با هدف آشکار سازی تغییرات کاربری اراضی بخش نازلو، واقع در شهرستان ارومیه با استفاده از تصاویر سنجنده های TMو OLIماهواره لندست به روش طبقه بندی شی گرا انجام شد. به منظور بررسی شدت و روند تغییرات کاربری از دو روش آشکارسازی تغییرات و شاخص شدت تغییرات در پایش تغییرات کاربری اراضی استفاده شد. این تحقیق از نظر روش توصیفی و تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات نیز با روش اسنادی انجام شده است. ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺸﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻧﺸﺎن داد در ﻃﻮل دوره مورد مطالعه (2018-2005) از کل مساحت 77498.37 هکتاری کل منطقه مورد مطالعه حدود 25981.56 هکتار (33.52 درصد) تغییر کاربری داشته است. بیشترین سطح تغییرات در سال 2005 مربوط به سطح باغی بوده که روند تغییرات آن در سال 2018 کاهشی می باشد. در مقابل تغییرات در کاربری های مراتع و دیم به ترتیب دارای روند افزایشی هستند. شماره ی مقاله: ۳
۵۰.

آمایش و سناریوهای تخصیص اراضی محصولات استراتژیک کشاورزی در نواحی روستایی شهرستان ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تخصیص اراضی کشاورزی محصولات استراتژیک شهرستان ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۸۴
     با توجه به شرایط اقلیمی و بحران آبی از یک طرف و رشد جمعیت و تقاضای محصولات از طرف دیگر، تخصیص اراضی برای فعالیت های کشاورزی مهمترین مسئله می باشد. داشتن آگاهی و داده های کافی درباره کمیت، کیفیت، نوع، چگونگی پراکنش و تخصیص اراضی مورد نیاز بر اساس تقاضا و عرضه از ضرورت های مهم بشمار می رود. تخصیص کاربری اراضی فرآیندی رقابتی برای رسیدن به اهداف تعیین شده مدیران و تصمیم گیرندگان است. جمعیت رو به رشد جهانی، همراه با تقاضا برای محصولات جدید مانند محصولات بیولوژیکی و سوخت های زیستی و فشار به زمین های کشاورزی. تصمیمات و اهداف مدیران. بهینه سازی ترکیبی چندمنظوره عوامل مهم مؤثر در تخصیص اراضی بشمار می روند که تخصیص اراضی را با مشکلاتی مواجه می سازد. هدف این پژوهش اولویت بندی و شناخت سناریوهای تخصیص اراضی برای محصولات استراتژیک برای تامین امنیت غذایی بر اساس ظرفیت های طبیعی و شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه در شهرستان ارومیه می باشد. روش پژوهش در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری داده های اسنادی بوده و داده های مورد نظر از مرکز آمار، فائو و وزارت کشاورزی و جهاد کشاورزی منطقه گردآوری شده است. شاخص های پژوهش شامل؛ رشد جمعیت، سرانه ملی و جهانی، راندمان ملی و جهانی. نتایج نشان می دهد، سناریوهای مرتبط با سرانه و راندمان های ملی بدترین سناریوهای ممکن برای تخصیص اراضی می باشند (سناریوهای یک، دو، پنج و شش). سناریوهای سوم، چهارم، هفتم و هشتم سناریوی مطلوب و سناریوهای نهم و دهم سناریوی متوسط و سناریوهای یازدهم و دوازدهم مطلوبترین سناریوها بشمار می رود. کاهش نرخ رشد در چند سال اخیر بدلیل مشکلات ناشی از افزایش جمعیت باعث شده نرخ رشد منطقه به بهترین حالت خود برسد، بنابراین، سناریوی یازده با نرخ رشد کوتاه مدت و سرانه و راندمان جهانی بهترین سناریو خواهد بود. 
۵۱.

بررسی سطح کیفی خدمات گردشگری و تأثیر آن در جذب گردشگر در مناطق روستایی؛ مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری در محور شیراز- یاسوج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری کیفیت خدمات رضایتمندی روستاهای هدف محور شیراز - یاسوج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۱۱۱
به منظور دستیابی به اهداف توسعه گردشگری در مناطق روستایی، ارتقای سطح کیفی این خدمات برای توسعه خدمات فیزیکی و فرهنگی گردشگری روستایی، از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد. با توجه به وجود امکانات و توان های گردشگری برای توسعه گردشگری در روستاهای هدف در محور یاسوج – شیراز، بررسی سطح کیفی خدمات مرتبط ضروری است. مقاله حاضر سعی دارد سطح کیفی ابعاد مختلف خدمات گردشگری را بررسی کند و تاثیر آن را در جذب گردشگر در هشت روستای هدف محور شیراز – یاسوج تعیین نماید. روش تحقیق مقاله توصیفی- تحلیلی و همبستگی بوده جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه در حجم نمونه 338 نفر انجام شده است. و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Spss و رتبه بندی سطح کیفی خدمات در روستاهای مورد نظر با فن تصمیم گیری چند معیاره برنامه ریزی توافقی و تاپسیس انجام شده است. بر اساس آزمونt  استیودنت، سطح کیفی خدمات در سکونتگاه های هدف گردشگری بالاتر از حد مورد انتظار ارزیابی شده است. براساس آزمون همبستگی اسپیرمن، بین سطح کیفی خدمات و میزان جذب گردشگر با ضریب 747/0 و سطح معناداری 033/0 رابطه مستقیم وجود دارد. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد معیارهایی همچون  روابط متقابل جامعه میزبان و میهمان، کیفیت مواد غذایی و آشامیدنی، ویژگی های طبیعی و کیفیت حمل و نقل به ترتیب با ضرایب تعیین 889/0، 480/0، 310/0 و 181/0 بیشترین تاثیر را بر میزان جذب گردشگر در روستاهای هدف داشته است.
۵۲.

Neoliberalization, Separations, and Environmental Crises - Emphasizing the Ecological Crisis of Lake Urmia, Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Lake Urmia crisis Commodification Commercialization Financialization separation

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۸۷
Purpose - The ecological crisis of Lake Urmia began in 1995, and its critical state was announced in 2014. Previous studies have demonstrated that farmers and water management in agriculture sector are the main contributors to the crisis. Therefore, the purpose of this study is to investigate the role of neoliberalization in water financing, commodification, and privatization programs in reducing the water level of Lake Urmia. Design/methodology/approach - This research is descriptive-analytical in terms of method. The method of data collection is also documentary and field interviews. The documents include the laws of First Plans (1990) to the Fifth (2011) of the Islamic Republic of Iran, the Fair Water Distribution Acts (1982), and the Provincial Agricultural, and Water Development Documents. The documentary analysis approach corresponds to the interpretive analysis paradigm of information analysis. Findings - What the represented results and the discussions indicate is that when politics and economics are together (as it always is today), separation becomes a neoliberal trick to restore order and self-preservation, and it causes, “The separation of the elements of water, the exploiter, the private interest from the public interest, and from each other”. In this way, by using fake tricks in the name of development and protection, it uses the environment and water resources to gain legitimacy and capital accumulation and transfers the costs of these conspiracies to the environment and the water source. Original/value- Nevertheless, it seems that the policies of structural adjustment and implementation of programs in different governments have created different "separations" and they have imposed enormous environmental costs on water resources.
۵۳.

تحلیل اثر بخشی نقش زنان در ابعاد مختلف امنیت پایدار در جامعه روستایی مطالعه موردی: روستای 24 هزار نفری باغ معروف تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت پایدار زنان روستای باغ معروف تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۹۲
رویکردهای متفاوتی به موضوع امنیت وجود دارد. یکی از آنها، رویکرد اجتماعی است. در این رویکرد به نقش زنان اهمیت زیادی داده می شود. براین اساس، هدف تحقیق این است که نقش زنان در ایجاد امنیت پایدار اجتماعی در روستای 24 هزار نفری باغ معروف چگونه است. روستای باغ معروف یکی از مسئله ساز ترین روستا در آذربایجان شرقی است و از این رو مطالعه امنیت آن دارای اهمیت زیادی است. روش تحقیق در مطالعه توصیفی- تحلیلی است و زنان بالای 20 سال جامعه آماری آن را تشکیل می دهد و روش نمونه گیری نیز بصورت تصادفی بوده و حجم نمونه بوسیله فرمول کوکران 353 نفر انتخاب گردیده است. در این تحقیق بزار جمع آوری اطلاعات پرسنامه بوده است. مدل ساختاری و آزمون آماری خی دو روشهای تجزیه و تحلیل اطلاعات می باشند. از نتایج بدست آمده، علاوه بر تقویت مبانی نظری تحقیق، می توان به متغیرهای موثر ایجاد احساس امنیت از طریق زنان در روستا با مقدار آماره کای اسکوئر 72.96 و ایجاد محیط امن اجتماعی توسط زنان در جامعه روستایی باغ معروف با مقدار 44.91 با سطح معنی داری صفر اشاره نمود که بیشترین و قوی ترین رابطه مستقیم را نسبت به سایر مولفه ها با امنیت روستا دارد.
۵۴.

گردشگری باغ ویلا و کافه رستوران های باغی روستایی حاشیه شهری ارومیه در بوته رابطه قدرت شهر و روستا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: باغ ویلا کافه رستوران باغی گفتمان گردشگری روستایی ارومیه ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۱۰۹
تائید فرضیه ی، گردشگری عامل توسعه روستا است، خصوصاً در حاشیه شهرها کمی دشوار و پیچیده است. در این تحقیق فرض بر این است که گردشگری باغ ویلا و کافه رستوران باغی در قالب گفتمان، از روابط قدرت در شهر و روستا محافظت کرده و به بازتوزیع سرمایه شهری کمک نموده است. به طورکلی این گونه از گردشگری در حاشیه شهر ارومیه در توسعه روستاهای مورد مطالعه نقش مثبتی نداشته است. در این تحقیق تحلیل گفتمان به عنوان یک روش شناسی مناسب برای مطالعه روابط روستاهای امام زاده، بند، گوگ تپه و برهانلو با کلان شهر ارومیه با ماهیت گردشگری بکار گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که اصول توسعه پایدار و ایدئولوژی در صورت بندی گفتمان گردشگری روستایی باغ ویلا و کافه رستوران نقش داشته است. همچنین نتایج بیان می کند که گفتمان گردشگری روستایی موجب تضییع حقوق عمومی به نفع خصوصی شده است و این انتقال از طریق سازوکارهایی مانند سلب مالکیت و مسئله سازی انجام گردیده است. البته فرضیات این تحقیق را می توان در ساختار سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ایدئولوژیکی متفاوت با ایران نیز مطالعه نمود صحت وسقم آن را بیشتر آشکار کرد.
۵۵.

تحلیل توزیع فضایی کلانتری ها بر خدمات رسانی به پهنه های آسیب پذیر شهری (مطالعه مورد: شهر ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسیب پذیری شهری کلانتری ها تحلیل شبکه ای شهر ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۸۷
حضور مستمر و فعال نیروی انتظامی نقش موثری در برقراری امنیت و آرامش در سطح شهرها دارد. بنابراین توزیع عادلانه و مکفی مراکز انتظامی در فضاهای شهری عامل مهمی جهت تحقق این نیاز اساسی می باشد. از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا خدمات رسانی کلانتری ها بر پهنه های آسیب پذیر شهر ارومیه را بررسی کند. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بکارگرفته شده در این پژوهش از نوع کاربردی می باشد. نتایج حاصل از پژوهش، پهنه بندی آسیب پذیری شهر ارومیه در قالب چهار طبقه از آسیب پذیری خیلی زیاد تا آسیب پذیری خیلی کم می باشد که حدود km² 68 از کل محدوده شهر دارای آسیب پذیری زیاد تا خیلی زیاد شناخته شده است. بیشتر نواحی شمالی (سکونتگاه های غیررسمی منطقه دو) و مرکزی (محلات قدیمی منطقه چهار) شهر ارومیه به علت تراکم بالای جمعیتی و مسکونی، قرارگیری اکثر مراکز اداری سیاسی، حساس و تجاری در این مناطق، آسیپ پذیرترین مناطق ارومیه هستند. نتایج حاصل از تحلیل شبکه براساس زمان استاندارد (12 دقیقه) بیانگر عدم پوشش پوشش 9/28 درصد (km2 24) از مساحت پهنه های آسیب پذیر ارومیه توسط کلانتریها می باشد. در مدت زمان 12 دقیقه کلانتری های سطح شهر ارومیه به 55 کیلومترمربع از مساحت حدود 75 کیلومترمربع پهنه هایی با آسیب پذیری زیاد دسترسی سریع داشته و حدود 20 کیلومترمربع از این پهنه هم فاقد دسترسی سریع زمانی می باشد. از لحاظ دسترسی کلانتری ها به پهنه هایی آسیب پذیر کم نیز نتایج مشخص کننده این امر می باشند که از حدود 15 کیلومتر مربع از این مناطق به 3 کیلومتر مربع دسترسی سریع دارند که نشان از عدم دسترسی سریع به 12 کیلومترمربع از این مناطق می باشد.
۵۶.

تحلیل ساختمان جمعیت روستایی در نواحی خرد شهرستان ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۷۹
هدف تحقیق حاضر بررسی نحوه توزیع شاخصهای جمعیتی بر اساس سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی شهرستان ارومیه است. همچنین ساختار جمعیتی نواحی روستایی را بر اساس ظرفیتهای محیطی مورد بررسی قرار داده است. در این پژوهش، ترکیبی از روشهای توصیفی، تحلیلی و تطبیقی بکار گرفته شده است. روش جمع آوری اطلاعات، روش اسنادی بوده و از مرکز آمار، تصاویر ماهواره ای و اسناد و آمار اطلاعات منابع طبیعی و کشاورزی جمع آوری شده است. به منظور سنجش سطح توسعه یافتگی نواحی روستایی از مدلهای تاپسیس و مدل تحلیل خوشه ای و برای تحلیل شاخصهای جمعیت نیز از ضریب جینی و شاخص نابرابری استفاده شد. نتایج نشان می دهد که شاخصهای جمعیتی در بین روستاهای پراکنده در خرده نواحی اکولوژیک توزیعی متفاوت تر نسبت به نواحی توسعه ای دارند. ضریب جینی تمام شاخصهای جمعیتی نواحی اکولوژیک بغیر از شاخص تراکم جمعیت را یکسان نشان می دهد و ضریب جینی نواحی توسعه ای، رشد جمعیت و میانگین جمعیت روستاها را نابرابر نشان می دهد
۵۷.

تحلیل الزامات تحقق راهبردهای توسعه روستایی ایران با تأکید بر راهبرد صنعتی شدن کشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۶۰
الزامات راهبرد کشاورزی صنعتی در چهارچوب ساختار اقتصادی کشور، تعاملات فضایی نظام سکونتگاهی، کارکرد بازار و ساخت اقتصاد کشاورزی روستاها قابل بررسی است. در این راستا، هدف این تحقیق شناخت الزامات تاثیرگذار در تحقق کشاورزی صنعتی در روستاها است. نوع تحقق کاربردی بوده، روش بررسی آن توصیفی - تحلیلی و علی است. جامعه آماری این پژوهش را 23 نفر از کارشناساسان دانشگاهی تشکیل داده اند. براین اساس، جمع آوری داده ها از طریق پرسش نامه بوده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل AHP و نرم افزار Expert choice صورت گرفته است . بر اساس نتایج نظر کارشناسان میزان اهمیت نیروی انسانی ماهر در صنعتی شدن کشاورزی برابر با 43301/0 و اهمیت سرمایه مالی برابر با 43300/0 به دست آمد. از الزامات جذب سرمایه؛ زیر معیارهای تضعیف فضای رانت در شهر (4310/0)، بازاریابی و قیمت گذاری شناور (2414/0)، آگاهی مردم از اقتصاد بازاری (0853/0) و مشارکت سازمان یافته مردم (146/0) به ترتیب از زیر معیارهای نظام سکونتگاهی، رفتار دولت، عملکرد بازار و ساختار اقتصاد روستا از اهمیت بالایی برخوردار بودند.
۵۸.

تحلیل ظرفیت انعطاف پذیری نظام معیشت روستایی در برابر بحران آب با استفاده از سیستم استنباط فازی (دهستان بکشلو چای ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: انعطاف پذیری تنوع سازگاری سیستم فازی بکشلوچای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۶۳
انعطاف پذیری به توانایی یک سیستم به تغییر سریع در برابر تغییر، تنظیم شرایط جدید در جهت حفظ قدرت رقابت تأکید دارد. هدف این تحقیق بررسی میزان انعطاف پذیری دارایی های معیشت در روستاها دهستان بکشلو چای است. روش شناسی تحقیق ازنظر روش، توصیفی- تحلیلی می باشد. اطلاعات به صورت میدانی از طریق پرسشنامه جمع آوری محقق ساخته گردید. در این تحقیق نمونه های انتخابی برای جمع آوری داده ها به صورت تصادفی ساده انجام شد. تعداد نمونه بر اساس روش کوکران 309 نفر به دست آمد. داده های به دست آمده نیز با استفاده از سیستم استنباط فازی در محیط MATLAB مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که میزان انعطاف پذیری در دارایی اقتصادی 1/92 با میزان عضویت 1/03 در مجموعه فازی پایین و 0/46 در مجموعه متوسط کمترین ظرفیت انعطاف پذیری را دارا است و دارایی کالبدی با 0/70 در مجموعه فازی متوسط و 0/34 در مجموعه بالا بیشترین انعطاف را در بین تمام دارایی های معیشت دارا می باشد. به طورکلی میزان انعطاف پذیری دارایی های معیشت در مجموعه فازی متوسط و متوسط به بالا قرار دارند و تمام دارایی های معیشت در مجموعه فازی متوسط دارای درجه عضویت هستند.
۵۹.

تحلیل سطح توسعه یافتگی روستاها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۶۹
درفرآیندبرنامه ریزیوتوسعهنواحیروستایی،بررسیتفاوت های محلی وناحیه ای،تبیینعواملموثردرتوسعهوتعدیل نابرابری هایموجودازاهمیتویژه ایبرخوردار است در این راستا هدف این پژوهش ارزیابی و تبیین علّی توسعه یافتگی روستاها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه می باشد. نوع تحقق کاربردی بوده روش بررسی آن توصیفی تحلیلی است. شاخص های مورد مطالعه، شاخص های توسعه یافتگی مرکز آمار ایران است که از مدل های تاپسیس و تحلیل خوشه ای جهت ارزیابی میزان توسعه یافتگی و طبقه بندی روستاها استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که  بیشتر روستاهای بسیار توسعه یافته (15 روستا) در محدوده مورد مطالعه در اراضی با شیب کمتر از 5 درصد، 8 روستا در محدوده شیب 5 تا 12 درصد و 3 روستا در شیب بالای 12 درصد قرار گرفته است. از کل روستاهای بسیار توسعه یافته در شیب کمتر از 5 درصد 11 روستا در استان آذربایجان شرقی و 4 روستا در استان کردستان واقع شده است. از 8 روستای واقع در شیب 5 تا 12 درصد، استان های آذربایجان غربی و شرقی هر کدام دارای 4 روستا می باشند و 3 روستای بسیار توسعه یافته واقع در اراضی بالای 12 درصد در استان آذربایجان غربی قرار گرفته است.
۶۰.

ضد شکنندگی، چارچوبی جدید برای مدیریت سیستم اکولوژیکی اجتماعی آب های زیرزمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ضد شکنندگی سیستم اجتماعی - اکولوژیکی انتقال آب زیرزمینی پویایی افزونگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۷۲
مدیریت آب زیرزمینی برای پایداری خدمات آب از اهمیت بالایی برخوردار است. روش های بسیاری برای مدیریت آب های زیرزمینی استفاده شده است. تاکنون هیچ مطالعه ای در مورد ضد شکنندگی سیستم اجتماعی-اکولوژیکی (SES) آب های زیرزمینی انجام نشده است. ضد شکنندگی سیستم به فرآیندی اطلاق می شود که سیستم از پویایی ها و رویدادهای داخلی و خارجی خوشش می آید زیرا از اختلالات بهره می برد و خدمات خود را بهبود می بخشد. بنابراین هدف پژوهش حاضر ارائه یک چارچوب مفهومی برای مدیریت اجتماعی-اکولوژیکی آب های زیرزمینی است. روش تحقیق بدین شرح است: ابتدا سیستم اجتماعی اکولوژیکی حفاظت از آبهای زیرزمینی و شکنندگی بر اساس اصول موجود تعریف شد. سپس دو مدل ضد شکنندگی و بوم شناسی اجتماعی طالب با استفاده از مفهوم انتقال به هم ارتباط داده شدند. نتایج بحث در مورد رابطه بین دو مدل، نقاط ضعف مرتبط با عدم افشای دقیق افزونگی ضد شکنندگی آب های زیرزمینی را در برابر اختلالات برجسته کرد. در نهایت، یک مدل سازگار اجتماعی-اکولوژیکی ضدشکننده با یک هدف، سه گونه و سه مرحله در سیستم آب زیرزمینی ساخته شد. هدف شامل: حذف اثرات منفی اختلالات و خطرات در سیستم آب زیرزمینی، از جمله روش ها. مراحل انتقال انرژی، انتقال عملکرد و طراحی عنصر شامل: (1) تعیین اثرات اختلال به جای خود اختلال و خطرات، (2) تدوین خط مشی انتقال، و (3) اجرای خط مشی. این مقاله نه تنها ادبیات مدیریت آب های زیرزمینی را گسترش می دهد، بلکه چارچوب مناسبی را برای سیاست گذاران و مدیران آب فراهم می کند و می تواند در برنامه ریزی و مدیریت آب های زیرزمینی مفید باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان