آسیب شناسی نقش آفرینی دانشگاه در پرورش شهروند مسئولیت پذیرو راه کارهای بهسازی آن (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
زمینه و هدف: در جوامع امروزی، یکی از وظایف اصلی دانشگاه را باید تربیت شهروندان مسئولیت پذیری بدانیم که هم خود را عضوی از جامعه می دانند و هم احساس خودارزشی می کنند؛ شهروندانی که بتوانند هنگام مواجهه با موقعیت های مسئله ساز آنها را حل کنند، در جامعه مسئولیت های مختلفی را بر عهده بگیرند و حضور فعال خود را در مشارکت اجتماعی نشان دهند. بر همین اساس، هدف از پژوهش حاضر، آسیب شناسی نقش آفرینی دانشگاه در پرورش شهروند مسئولیت پذیر و ارائه راه کارهای مؤثر است. روش: پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است و با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوا اجرا شده است. مشارکت کنندگان این پژوهش، مدیران دانشگاه ها، استادان، صاحب نظران و متخصصان مرتبط با موضوع (شاغلان در دانشگاه ها، نهادها و سازمان های مرتبط) با مدرک تحصیلی دکتری و حداقل 15 سال سابقه خدمت بوده اند. برای نمونه گیری از روش هدفمند به شیوه گلوله برفی تا حد کسب اشباع نظری استفاده شد. یافته ها: بر اساس تجزیه وتحلیل اطلاعات جمع آوری شده در مصاحبه ها با استفاده از کدگذاری باز و محوری، آسیب های مهم و اساسی مؤثر در کاهش اثرگذاری مدیران دانشگاه های ج.ا.ا در تربیت شهروند مسئولیت پذیر شناسایی شد که عبارت اند از: گسترش بی رویه کمّی گرایی در توسعه دانشگاه ها و ضعف کیفیت گرایی؛ ضعف ارتباط دانشگاه، جامعه و صنعت و نظام نادرست ارتقای استاد. افزون بر این، راه کارهای مهم و مؤثر برای دستیابی به هدف مدنظر نیز مشخص شد که عبارت اند از: بازاندیشی ارزش های نهادین دانشگاه؛ ایجاد سایت های آموزشی در سطح شهر با کمک سایر نهادهای اجتماعی (شهرداری)؛ بازنگری کارکردهای آموزش عالی توسط متخصصان و صاحب نظران علوم تربیتی. نتیجه گیری: به کارگیری راه کارهای بهسازی نقش آفرینی دانشگاه در تربیت شهروند مسئولیت پذیر می تواند با تولید و ترویج نظم پایدار و تقویت، تعمیق و توسعه ارزش های دموکراسی در جامعه، زمینه و بستر توسعه پایدار را در کشور فراهم کند.Pathology of University in Educating a Responsible Citizen and Solutions to Modify it
Background & Purpose: In today's society, one of the main duties of the university should be to train responsible citizens who not only feel self-worth but also consider themselves members of society. In addition, these citizens should not only face and solve problematic situations but also be able to take on various responsibilities in society and have high social participation. Accordingly, the purpose of this study is to examine the role of the university in educating a responsible citizen and to provide effective solutions. Methodology: This research is applied in terms of purpose and has been done using a qualitative approach and content analysis. Participants of this study are university administrators, professors, experts, and specialists (employees of universities, related institutions and organizations) with a doctoral degree and at least 15 years of service. For sampling, the snowball targeted method has been used to the extent of theoretical saturation. Findings: The analysis of the information collected in the interviews using open and axial coding indicates that the most important fundamental harms in reducing the effectiveness of the administrators of the universities of the Islamic Republic of Iran in educating responsible citizens include: the uncontrolled spread of quantitativeism in the development of universities and the weakness of quality, the weak relationship among academia, society, and industry, and the wrong system of promoting professors. Besides, the most important and effective ways to achieve this goal include: rethinking institutional values of university, establishing educational sites in the city with the help of other social institutions (municipality), reviewing the functions of higher education by specialists and experts in educational sciences. Conclusion: Applying strategies to improve the role of the university in educating responsible citizens can provide the ground for sustainable development in country by producing and promoting sustainable order and strengthening, deepening, and developing the values of democracy in society.