بررسی تأثیر عوامل سازمانی بر انضباط مالی در بخش دولتی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: علی رغم حساسیت بسیار به موضوع بی انضباطی مالی، پژوهش های علمی محدودی به بررسی مؤلفه های انگیزشی، ارادی، عاطفی و شناختی مؤثر بر اقدام مدیران و کارکنان درون سازمان پرداخته اند. انضباط مالی در سازمان، تحت تأثیر عوامل سازمانی و محیطی است و پژوهش حاضر، به دنبال بررسی تأثیر عوامل سازمانی بر انضباط مالی است. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی توسعه ای و از نظر روش ترکیبی از نوع آمیخته اﮐﺘﺸﺎفی (کیفی کمی) است. در بخش کیفی، پس از بررسی ادبیات، مدل مفهومی پژوهش استخراج شد و در ادامه با به کارگیری تکنیک مصاحبه عمیق و روش تحلیل مضمون، به بومی سازی و اشباع نظری مدل پژوهش اقدام شده است. جامعه آماری بخش کیفی، خبرگان و نخبگان حوزه مالیه عمومی است که با استفاده از راهبرد نمونه گیری هدفمند و روش نمونه گیری نظری، تعداد 12 نفر انتخاب شدند. در بخش کمی با استفاده از داده های گردآوری شده با ابزار پرسش نامه حاصل از عملیاتی سازی مدل پژوهش ، مدل پژوهش با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) برازش شده است. جامعه آماری بخش کمی مدیران سازمان حسابرسی، جامعه حسابداران رسمی و سازمان بازرسی کل کشور است که پرسش نامه به صورت الکترونیکی توزیع و 93 پرسش نامه قابل استفاده جمع آوری شد. یافته ها: بر اساس یافته ها، مؤلفه های منابع مالی و اعتباری، ساختار و سبک مدیریت، بر انضباط مالی تأثیر مثبت و معناداری دارند. همچنین شاخص های دریافت اعتبارات به صورت منظم و زمان بندی شده، عدم وجود محدودیت های مالی، کیفیت کنترل های مدیریتی، وجود شرح وظایف مدون و دقیق، اصلاحات فرایندی و جدیت در برخورد با تخلف ها بیشترین تأثیر بر انضباط مالی را دارند. نتیجه گیری: انضباط مالی پدیده ای است که از طریق بعضی عوامل سازمانی، یعنی منابع مالی و اعتباری، ساختار سازمانی و سبک مدیریت، قابل مدیریت است. در مؤلفه منابع مالی و اعتباری، دریافت منظم اعتبارات، به کاهش نیاز به تأمین منابع از طرق مختلف، حذف مسئله مازاد/کسری وجوه و در نتیجه جلوگیری از جابه جایی اعتبارات برنامه ای و در نهایت کاهش بی انضباطی منجر خواهد شد. از ویژگی های بارز یک نظام کارآمد کنترل های مدیریتی، برخورداری از قابلیت کنترل های حال نگر و آینده نگر است. این قابلیت ها با پیش بینی و تشخیص به موقع، احتمال وقوع بی انضباطی مالی را کاهش می دهد. استقرار نظام کنترل های داخلی مؤثر، کاهش ریسک وقوع تخلف های مالی را به دنبال دارد. وجود فرایندها و رویه های شفاف از طریق کاهش ابهام در فرایند ارائه خدمات و نیز قابلیت رصد بودجه، سطح انضباط مالی سازمان را افزایش می دهد و در نهایت، جدیت در برخورد با تخلف ها، از طریق افزایش هزینه ارتکاب تخلف، انضباط مالی را تقویت می کند.Investigating the Effect of Organizational Factors on Financial Discipline in the Public Sector
Objective Despite the significance of the issue of financial indiscipline, few scientific studies have investigated the motivational, voluntary, emotional, and cognitive factors affecting the actions of managers and employees within organizations. Financial discipline in an organization is influenced by organizational and environmental factors and the present study seeks to study the impact of organizational factors on such concepts.
Methods This study is an applied and mixed methods exploratory study. In its qualitative part, the conceptual model of the research was extracted by extensively reviewing the extant literature. The localization and theoretical saturation of the research model were then done by conducting in-depth interviews and applying the thematic analysis method The statistical population in the qualitative part of this study included experts in public finance who were selected using a targeted sampling strategy and theoretical sampling method. In the quantitative section, based on the data collected by the questionnaire and operationalization of the research model, the fit goodness of the research model was determined using the structural equation modeling (SEM). The statistical population included the managers of the auditing organization, the Iranian Association of Certified Public Accountants, and the General Inspection Organization of Iran (GIO). The questionnaire was distributed electronically and 93 usable questionnaires were collected.
Results Model fitting proved that the components of financial and credit resources, structure, and management style have a direct and significant effect on financial discipline. Also, the greatest impact on financial discipline was made by the indicators of receiving credits in a regular and scheduled manner, the absence of financial restrictions, the quality of management controls, the existence of written and detailed job descriptions, process reforms, and seriousness in dealing with violations.
Conclusion Financial discipline is a manageable phenomenon through some organizational factors, namely financial and credit resources, organizational structure, and management style. In financial and credit resources, regular receipt of credits reduces the need to provide resources in various ways, alleviates the problem of excess or deficit of funds, thus preventing the transfer of program credits, and ultimately reduces indiscipline. One of the salient features of an efficient management control system is its ability to maintain present and future controls. These capabilities reduce the likelihood of financial indiscipline by anticipating and detecting it in a timely manner. Establishing an effective system of internal controls reduces the risk of financial irregularities. The existence of transparent processes and procedures increases the level of financial discipline of organizations by reducing the ambiguity in their process of providing services as well as their ability to monitor the budget. Finally, seriousness in dealing with violations strengthens financial discipline by increasing the cost of committing violations.