بررسی های حسابداری و حسابرسی (حسابداری و حسابرسی سابق)

در این پژوهش به بررسی رابطه بین سازوکار های حاکمیت شرکتی و شکاف مالیاتی پرداخته شده است. این ارزیابی از طریق بررسی رابطه بین برخی از سازوکارهای حاکمیت شرکتی شامل استقلال هیئت مدیره، دوگانگی نقش مدیرعامل، سهامداران نهادی، مالکیت دولتی، حسابرسی داخلی، اظهار نظر حسابرس، تغییر حسابرس و معامله با اشخاص وابسته با شکاف مالیاتی انجام گرفته است. همچنین برای نتیجه گیری بهتر، دو متغیر کنترلی اندازه شرکت و اهرم مالی وارد مدل پژوهش شده است. برای این منظور، 110 شرکت نمونه برای یک دوره شش ساله در بازه زمانی 1385 تا 1390 بررسی شده است. آزمون فرضیه های پژوهش با استفاده از روش رگرسیونی چندمتغیره بر اساس داده های تلفیقی انجام گرفت. نتایج پژوهش بیانگر این است که رابطه متغیرهای استقلال هیئت مدیره، مالکیت دولتی، نوع اظهار نظر حسابرس، تغییر حسابرس و اهرم مالی با شکاف مالیاتی، منفی است و متغیرهای حسابرسی داخلی و اندازه شرکت رابطه مثبتی با شکاف مالیاتی دارند. همچنین متغیرهای دوگانگی نقش مدیرعامل، سهامداران نهادی و معامله با اشخاص وابسته، رابطه معناداری با شکاف مالیاتی ندارند.

مشکلات نمایندگی در نتیجه تضاد منافع میان مدیران و سهامداران ایجاد می شود. در این میان، حسابرسی راهکاری کارآمد برای محدودکردن اختیارات مدیران در روابط قراردادی محسوب می شود. هدف این نوشتار، بررسی چسبندگی و تغییرات کوتاه مدت و بلندمدت حق الزحمه حسابرسی است. به همین منظور، داده های مربوط به شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1387 تا 1391 استخراج شد. آزمون فرضیه های پژوهش به کمک مدل رگرسیونی داده های ترکیبی انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد که چسبندگی حق الزحمه حسابرسی از روند مشخصی تبعیت نمی کند. به بیانی، در دوره های چندساله تغییر می کند و در دوره های کوتاه مدت (معمولاً یک ساله) تغییرات مشهودی در حق الزحمه صورت نمی گیرد. همچنین، نتایج حاکی از این است که مؤسسه های حسابرسی در سال های اولیه، حق الزحمه درخواستی خود را تغییر نمی دهند، ولی در سال های بعدی با توجه به شناختی که از صاحبکار به دست می آورند، اقدام به تعدیل حق الزحمه می کنند. در نهایت، نتایج نشان دهنده این است که تغییر حسابرس، سبب نزدیک تر شدن حق الزحمه های حسابرسی به مدل استاندارد می شود.

این پژوهش اثر روابط سیاسی با دولت را بر رابطه بین تمرکز مالکیت با کیفیت گزارشگری مالی و هزینه سهام عادی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی می کند. نتایج آزمون فرضیه های پژوهش بر مبنای یک نمونه آماری متشکل از 95 شرکت در دوره زمانی 1380 تا 1390، نشان داد در شرکت هایی که ساختار مالکیت متمرکز است، کیفیت سود نیز بالاست؛ حال آنکه در شرکت های دارای روابط سیاسی گسترده با دولت که ساختار مالکیت متمرکزی دارند، کیفیت سود پایین است. همچنین در شرکت هایی که ساختار مالکیت متمرکزی دارند، هزینه سهام عادی پایین است، ولی در شرکت های دارای روابط سیاسی گسترده با دولت که ساختار مالکیت متمرکزی دارند، هزینه سهام عادی بالا است.

محافظه کاری، تمایل حسابداران به الزام درجه بالاتری از تأییدپذیری برای شناسایی اخبار خوشایند در مقایسه با اخبار ناخوشایند، معنا شده است. این مقاله براساس الگوی بال، کوتاری و والری (2013) به بررسی وجود محافظه کاری شرطی در سود گزارش شده شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. این الگو با استفاده از متغیرهای مالی اندازه، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار حقوق صاحبان سهام، اهرم، نوسان بازده سهام و متغیرهای سود غیرمنتظره و بازده غیرعادی، به بررسی عدم تقارن زمانی سود در گزارشگری مالی شرکت های بورسی می پردازد. در نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون داده های ترکیبی بر 1140 سال شرکت مربوط به سال های 1384 تا 1391، شواهدی مبنی بر وجود واکنش نامتقارن سود نسبت به اخبار شرکت به دست نیامد. همچنین براساس الگوی بال و همکارانش (2013)، در گزارشگری مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، محافظه کاری شرطی وجود ندارد.

ویژگی های شخصیتی مدیران، از عوامل مهمِ تصمیم گیری مدیران درخصوص سیاست تقسیم سود به شمار می رود. یکی از مهم ترین ویژگی های شخصیتی مدیران بیش اطمینانی است؛ مدیران نسبت به سودها و جریان های نقدی آتی واحد تجاری خود خوش بین هستند و چشم انداز مثبتی از ریسک و بازده آتی شرکت دارند.از این رو، هدف این پژوهش بررسی تأثیر بیش اطمینانی مدیران بر سیاست تقسیم سود است. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، به بررسی 56 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1386 تا 1391 پرداخته شد. نتایج نشان داد بین بیش اطمینانی مدیران و تقسیم سود شرکت ارتباط منفی و معناداری وجود دارد؛ به گونه ای که مدیران بیش اطمینان تقسیم سود کمتری دارند. همچنین بررسی ها نشان داد با افزایش جریان های نقدی عملیاتی، مدیرِ بیش اطمینان جریان های نقدی عملیاتی آتی بالاتری را برآورد می کند و سود تقسیمی بیشتری را می پردازد. از سوی دیگر، جدا از اینکه مدیر بیش اطمینان باشد یا منطقی، مدیر شرکت با فرصت های رشد بالاتر سود تقسیمی کمتری پرداخت می کند.

هدف این مطالعه شناسایی ویژگی های روان شناختی اثرگذار بر مهارت است که درنهایت قضاوت حسابرسان را تحت تأثیر قرار می دهد. بنابراین ضمن پذیرش بخشی از چارچوب حاصل از ادبیات تصمیم گیری در روان شناسی، آن را بر حسابرسی اعمال کرده است. در دیدگاه شانتیو، تصمیم گیرندگان خبره حائز چهارده ویژگی روان شناختی هستند. اهمیت هریک از این ویژگی ها با استفاده از طرح تحقیق آزمایش تجربی برای 65 حسابرس از حسابرسان سازمان حسابرسی، در چهار مرحله  برنامه ریزی، آزمون معاملات، آزمون جزئیات مانده ها و انتشار گزارش حسابرسی، ارزیابی شده است. آزمون فرضیه ها با استفاده از آزمون همبستگی، آزمون ناپارامتریک فریدمن و ماتریس همبستگی اسپیرمن انجام گرفته است. نتایج نشان داد هر چهارده ویژگی در چهار مرحله حسابرسی اهمیت دارند، اما درجه اهمیت هر یک در مراحل گوناگون متفاوت است؛ به گونه ای که مهم ترین ویژگی ها در مرحله اول مسئولیت پذیری و به گزینی، در مرحله دوم تمایز میان اطلاعات مرتبط و غیر مرتبط و سازگاری بود. ویژگی ادراکی / توجه در مرحله سوم حسابرسی حائز بیشترین اهمیت شد و در مرحله آخر حسابرسی، ویژگی خودکاری بیشترین درجه اهمیت را به خود اختصاص داد.  

پژوهش حاضر شرکت های خانوادگی را از دریچه کیفیت افشا طی سال های 1385 تا 1390 ارزیابی کرده است و درنهایت به این سؤال پاسخ می دهد که شرکت های خانوادگی نسبت به شرکت های غیر خانوادگی دارای کیفیت افشای بالاتری هستند یا خیر. در این پژوهش از امتیازهای اختصاص داده شده بورس اوراق بهادار و اقلام تعهدی اختیاری، برای عملیاتی کردن مفهوم کیفیت افشا استفاده شده است. شرکت های خانوادگی در این پژوهش شرکت هایی هستند که اعضای خانواده از نفوذ شایان توجهی برخوردار باشند. یکی از شرایط وجود نفوذ شایان توجه در شرکت ها، عضویت در هیئت مدیره است. برای عضویت در هیئت مدیره، درصد مالکیت اعضا حداقل برابر با 1 تقسیم بر تعداد کل اعضا به اضافه 1 تعیین شده است. یافته ها نشان از برتری نداشتن شرکت های خانوادگی نسبت به شرکت های غیر خانوادگی از دید کیفیت افشا می دهد. به بیان دیگر، عامل خانوادگی بودن رابطه معناداری با کیفیت افشا ندارد.