درهم تنیدگی مشروعیت (حقانیت) و مقبولیت در حکومت اسلامی در نظریه شهید صدر (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

شهید صدر در خصوص نقش مردم در حکومت اسلامی بیان خاصی دارند که متفاوت از سایرین است. هدف از این نوشتار نیز ارائه تحلیلی نو از اندیشه سیاسی شهید صدر در خصوص مشروعیت در حکومت اسلامی است. سؤال اصلی این تحقیق این است که طبق نظریه شهید صدر، در نظام مردم سالاری دینی نحوه اجتماع مشروعیت(حقانیت) و مقبولیت چگونه خواهد بود. در این مقاله برای جواب این سؤال، از روش های تلفیقی استفاده شده؛ در کاوش اصل نظریه شهید صدر، از روش کتاب خانه ای، در تحلیل نظریه شهید صدر از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. از دیدگاه شهید صدر، اساساً حکومت اسلامی امکان تحقق ندارد، مگر آن که عصمت آن تأمین شود و عصمت در زمان معصوم7 مستقیماً از طرف خداوند تأمین می شود و در زمان غیبت: 1. با نظارت های مردم و نخبگان نسبت به هم دیگر و نسبت به ولی فقیه. 2. مشورت (داشتن روحیه مشورت خواهی از طرف امام و ارائه مشورت از طرف مردم) و 3. بیعت مردم و نخبگان با ولی فقیه تأمین می شود که شهید صدر از آن به «جوّ عصمت» نام می برد. زمانی حکومت اسلامی میسر است که جوّ عصمت ولی فقیه تأمین شود و این تنها در صورتی امکان دارد که مشارکت مردم به حداکثر خود برسد. لذا اساس حکومت ولی فقیه با مشارکت اکثر مردم پیوند ناگسستنی دارد و در این بیان مشروعیت و مقبولیت درهم تنیده است.