انتخاب مکان های مناسب دفن پسماند حفاری روغنی تولید شده میادین نفت و گاز شرکت نفت فلات قاره ایران در شرق خلیج فارس - مطالعه موردی: جزیره لاوان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پسماند نهایی ناشی از استفاده سیال حفاری پایه روغنی در عملیات حفاری چاه های نفت و گاز پس از انجام فرآیندهای مختلف بر روی آن بایستی به صورت مناسبی دفن شود. این تحقیق به منظور انتخاب مکان های مناسب دفن پسماند حفاری روغنی تولیدشده از میادین نفت و گاز تحت مدیریت IOOC در شرق خلیج فارس (مناطق قشم، کیش، سیری و لاوان) صورت گرفته است. مطالعه مذکور از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی تحلیلی است. در این پژوهش به منظور شناسایی مکان های مناسب دفن پسماند حفاری روغنی در جزیره لاوان از نتایج حاصل از روش AHP در GIS استفاده شد. نتایج به دست آمده از روش AHP نشان داد که فاصله از مراکز جمعیتی (وزن 0.229)، فاصله از جاده ها (وزن 0.161)، فاصله از رودخانه (وزن 0.137) و فاصله از فرودگاه (وزن 0.108) از بین زیرمعیارهای (لایه ها) در نظر گرفته شده برای انتخاب مکان مناسب دفن پسماند در جزیره لاوان به ترتیب دارای اهمیت بیشتری هستند. لایه های مذکور تأثیر بیشتری را نسبت به دیگر لایه ها در انتخاب مکان های مناسب دفن پسماند در این جزیره دارند. با استفاده از نرم افزار GIS محدوده های مناسب دفن پسماند در ۵ کلاس با درجه های خیلی خوب ، خوب، متوسط، ضعیف و بسیار ضعیف به عنوان مکان های پیشنهادی معرفی شدند. تحلیل فضایی نقشه های نهایی به دست آمده حاکی از مناسب بودن سایت های ۱، ۲، ۳، ۴ و ۵ (اراضی واقع در مرکز جزیره لاوان) برای دفن پسماند حفاری است. دوری از مراکز جمعیتی، جاده ها، رودخانه و فرودگاه این مناطق را به مکان های مناسب دفن پسماند در راستای توجه به معیارهای زیست محیطی و فرهنگی اجتماعی تبدیل می نماید.