تحلیل فضایی کاربری های چندمنظوره شهری با تلفیق روش MCDM و GIS ؛ مطالعه موردی: پناهگاه های اضطراری شهر سراوان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

با تمرکز جمعیت در شهرها که حاصل غلبه شهرنشینی در دهه های اخیر می باشد، توجه به امنیت و ایمنی شهرها توسط مدیران و برنامه ریزان شهری بیشتر شده است. داشتن شهری ایمن و امن نیازمند بهره گیری چندمنظوره از فضاهایی است که در شرایط عادی کاربری معمول خود را دارند و در شرایط بحران می توانند به عنوان پناهگاه اضطراری و مرکز مدیریت بحران مورد استفاده شهروندان قرار گیرند. در واقع این نوع استفاده از اماکن، تحت عنوان کاربری های چندمنظوره در مدیریت بحران یاد می شود. هدف این پژوهش تحلیل فضایی و مکان یابی کاربری های چندمنظوره در شهر سراوان (از شهرهای مرزی جنوب شرق کشور) است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است که با روش های تلفیقی تصمیم گیری چندمعیاره و سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت پذیرفته است. نتایج این تحقیق به صورت نقشه های با کلاس بندی پنج طبقه ای و ده طبقه ای ارائه گردیده است. طبق نتایج، شمال شرق شهرسراوان بهترین موقعیت را از لحاظ مکان یابی کاربری ها و فضاهای چندمنظوره با امتیاز فازی (2.7)داشته، بزرگ ترین پهنه بامناسب ترین شرایط در شمال شرق شهر و در جنوب شرقی،جنوب و جنوب غربی نیز بهترین موقعیت ها باتوجه به تحلیل موجود است.البته با این توضیح که مساحت پهنه در این محدوده بسیار پایین است. پهنه وسیعی از شهرکه کمانه ای را تشکیل می دهد در شمال غرب شهر به سمت جنوب شرقی شهر با امتیاز فازی (1.54) نیز از لحاظ معیارهای مورد بررسی دارای شرایط نامناسب است. البته با توجه به کلاس بندی نقشه در طیف ده طبقه ای، نقشه نهایی در بدنه همین پهنه نیزشرایط را به صورت یکسان نشان نمی دهد و در این پهنه نیز موقعیت هایی مناسب تر نسبت به پهنه های اطراف آن می توان برای کاربری های چندمنظوره با توجه به جمیع موارد دیگر در نظر گرفت.