پیش بینی عملکرد تحصیلی براساس مؤلفه های سرمایه روانشناختی و سخت رویی روانشناختی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر پیش بینی عملکرد تحصیلی براساس مؤلفه های سرمایه روانشناختی و سخت-رویی روانشناختی دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم بود. روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه سوم متوسطه مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 97-1396در شهر قم به تعداد 4588 نفر بود که از این تعداد بر اساس جدول مورگان، 357 نفر به روش نمونه-گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های سرمایه روانشناختی لوتانز (PCQ)، سخت رویی روانشناختی کوباسا (HS) پاسخ دادند و معدل آنان به عنوان ملاکی جهت برآورد عملکرد تحصیلی مورد بررسی واقع گردید. روایی و پایایی این دو پرسشنامه در پژوهش های پیشین مورد بررسی و تایید قرار گرفته است. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی شامل ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل با استفاده از نرم افزار SPSS شدند. نتایج ضریب همبستگی حاکی از وجود رابطه مستقیم و معنادار بین عملکرد تحصیلی با سرمایه روانشناختی و مؤلفه های (خودکارآمدی، خوش بینی و امیدواریواری) بود در حالی که بین عملکرد تحصیلی با تاب آوری رابطه معنادار مشاهده نشد. از طرف دیگر بین عملکرد تحصیلی با سخت رویی روانشناختی رابطه معکوس و غیرمعنادار مشاهده شد. همچنین بین مؤلفه های سخت رویی (تعهد، چالش و کنترل) با عملکرد تحصیلی رابطه معنادار مشاهده نشد. بر اساس ضرایب رگرسیون می توان گفت، تنها سرمایه روانشناختی قابلیت پیش بینی کننده ی معنادار عملکرد تحصیلی را دارد. همچنین از بین مؤلفه های سرمایه روانشناختی امیدواریواری سهم یگانه ی قوی تری در پیش بینی عملکرد تحصیلی دارد. بدین ترتیب به منظور بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان، لازم است برنامه هایی در جهت ارتقاء سرمایه روانشناختی تنظیم شود.